Naš wroblik Frido je wšěm znaty abo, lubi čitarjo? Mjeztym hižo jědnata stawiznička z pjera Jěwy-Marje Čornakec je njedawno wušła a započina na zwučene wašnje: Na zelenej łuce rosće štom ... W prěnich stawizničkach je wroblik Frido lětać nawuknył, myška Pip-pip płuwać, žabka Šlapka spěšnje skakać a jěžik Kałačik skónčnje spać. A tež z druhimi, kaž na přikład ze šwjerčemi abo wopičku Ritku, su wroblik a jeho přećeljo tón abo tamny dyrdomdej dožiwili. W lěće 2010 je słuchokniha z mjenowanymi stawiznami wušła a je do dźensnišeho w dźěćacej stwě njeparujomna. Samo moji třo zamóža hišće jednotliwe pasaže CDki zasopowědać a swój hłós wotpowědnje figuram přestajić. To chce so nam potom přeco smjeć. W nowšich stawizničkach woswjeća přećeljo zhromadnje jutry, kermušu, hody a samo ptači kwas. A jónu wuleća sej do Afriki. W jědnatej a z tym poslednjej knižce w tutym rjedźe swjeći wroblik Frido z myšku, žabku a jěžikom póstnicy. Za to su sej w dźiwadle wosebite kostimy wupožčili a myška Pip-pip je sej šikwany šat princesny sama zešiła.

Zyma so pomału minje a nalěćo so spłóšiwje pokazuje. Prěnje ptački so do našeje rjaneje Łužicy nawróća a słónco z chowanki fifola. Wutroba so wšěm wotewrja. Prěnje kwětki so pomału pokazuja a nalěćo powitaja. Zyma pak njeje hišće přetrata. Móže so přiwšěm stać, zo so wospjet sněh saje.

Jeli tuž njeje prawe wjedro za wulět do přichodneho zwěrjenca, móža sej naše najmjeńše dźěći nowu papjercowu BOOKii-knižku „Mój wobrazowy słownik – zwěrjata“ z Ludoweho nakładnistwa Domowina do rukow wzać, sej zwěrjeće zwuki kaž tež jich pomjenowanje w serbskej a jendźelskej rěči naposkać. Z něšto fantaziju nastawa zwěrjenc doma w dobrej stwě.

Po dyrdomdeju w priwatnym zwěrjencu trjebaja dźěći přestawku. Za to hodźa so rjane ilustrowane karty za masažu. Při kombinaciji rjaneho hrónčka z majkanjom chribjeta, nóžkow, rukow abo hłowy kóžde dźěćo wotpina. Wězo móža tež dorosćeni karty wužiwać. Što dźě dawa rjeńšeho hač masaža? Masažowe hrónčka su po počasach rjadowane. Tak hodźa so přeco zaso nowe kartki wupytać a mjezsobny poćah skrućić.

Kónc lěta 2024 je hišće kopica zajimawych knihow w němskich nakładnistwach wušła. Na někotre z nich chcu was dźensa skedźbnić. Knihu wo Budyskim měšćanskim dźělu „Die Seidau. Von der Gemeinde zum Stadtteil“ je awtor Wolfgang Eggerth wudał. Wosobinske dožiwjenja a zajim za stawizny něhdy samostatneje gmejny Židow su awtora pohnuli knihu wo tym napisać. Sadźbu a wuhotowanje publikacije je Handrij Bjeńš, něhdyši sobušuler Eggertha, přewzał.

„Merka/Měrkow 500 Jahre/500 lět 1524-2024“ je swjedźenski spis, kotryž su awtorojo a awtorki składnostnje jubileja wjeski kónc awgusta/spočatk septembra 2024 zestajeli a wudali.

Knihu „Burgen in der Oberlausitz und Nord­böhmen“ staj Mathias Scholz a Björn Ehrlich napisałoj. To je prěni zwjazk, kiž wobsahuje w alfabetiskim rjedźe hrody wot A do J. Wobsah poćahuje so na předchadźacu pućowansku knihu­ „Entdeckungen in Nordböhmen“. Nětko so stawizny hrodow a jich wobsedźerjow dokładnišo wopisuja.

„Su Serbja indigeny lud?“ To prašach mojeho muža z peruanskej identitu, z němskim pasom a serbskim jazykom. „Haj, wězo“, měnješe bjez wahanja. Na blaku googlowana definicija UNO njeje tak kruta, zo móhłoj jasnje z „ně“ wotmołwić kaž kulturni wědomostnicy Serbskeho instituta w swojim nowinskim přinošku. Tón skutkuje kaž interview, ale njenamakaš mjeno nowinarja, kiž by rozmołwu wjedł. Potajkim stajachu sej wědomostnicy sami swoje prašenja. Prěnje čitaš hnydom w nadpismje: „Su Serbja wopor kolonializma?“ Wotmołwy wuwabjachu mnohe znapřećiwjenje. Ja mam prašenja: „Po tym zo běchu słowjanske kmjeny podćisnjene, so do Frankskeho mócnarstwa integrowachu.“ Kak funguje integracija po podćisnjenju? „Nichtó wšak tež wo tym njerěči, zo su frankscy wjerchojo [Delnjo]Saksow, Durinčanow abo Bayerow kolonizowali.“ Njeměrješe da so kolonizacija na wuchod do podćisnjenych słowjanskich a baltiskich krajow? „Słowjanscy wobydlerjo njeběchu žani wobydlerjo druheje klasy.