Wo knihach a kniharni (23.03.18)
Serbski institut je w swojim Małym rjedźe wudał „Kito Lorenc – Personalna bibliografija“. Zestajer Franc Šěn je 164 stron wopřijacy zešiwk do 16 wotrězkow rjadował a tež mjenowy register podał. Nowe je wuhotowanje mjeztym 28. zešiwka.
Najnowša zběrka Benedikta Dyrlich „Grüne Hasen dampfen ab – Geschichten“ je w Ludwigsburgskim nakładnistwje Pop wušła. Wosebje hnujaca je powědka „Drježdźany mojeje maćerje“.
Dieter Kalka je spisał roman „Sudička“. Serbska holca bu před wjace hač tysac lětami ze słowjanskeje wsy mjez Łobjom a Solawu rubjena a do Wolina zawlečena. Po oraklu tamnišeho wyšeho měšnika je Sudička ta wuzwolena, kotraž móže słowjanske kmjeny před zahubu wuchować. Přetož jenož wona ma za to trěbnu „jednotu“. W recensijach wopisuja roman jako wuběrny, pytacy za korjenjemi słowjanskich Serbow a jich stawiznow.
Wo knihach a kniharni (02.03.18)
Minjenu wutoru je wušła nowa serbska kriminalka z titlom „Módre buny“. Spisała je ju Lubina Hajduk-Veljkovićowa, najwuznamniša zastupjerka młodeje generacije serbskich spisowaćelow – potajkim tamnych, kotřiž njejsu hišće Abrahama wuhladali. Je wšak w Serbach tak, zo słušeš do abrahamin k młódšim a hakle po nich k starym zajacam. Štož jeje bibliografiju nastupa, pak móhli Lubinu Hajduk-Veljkovićowu bjeze wšeho tež k poslednim ličić.
Hižo 1998 wuńdźe, hišće pod holčim mjenom Šěnec, jeje prěnička, zběrka basnjow „pjatk haperleje“. Sćěhowachu mjez druhim 2006 jeje prěnja kriminalka „Pawčina złósće“, 2009 zběrka powědančkow „Cuze zynki“, spisana hromadźe z mandźelskim Dušanom, a 2014 kniha za dźěći „Za wšě pady přećelki“.
Kaž mi awtorka wuzna, lubuje krimije a tohodla je rady tež nadawk přewzała, putacy błótowski krimi Beaty Mičerlichoweje do hornjoserbšćiny přełožić, wón je 2013 pod titlom „Mortwa w grobli“ wušoł. Putaca je tež dźěćaca kniha Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje „W putach Čorneho pana“, w kotrejž wopisuje dyrdomdej hólcow, kotrajž smětaj w lětnich prózdninach prěni raz samaj w lěsu přenocować.
Wo knihach a kniharni (09.02.18)
Su knižne wiki w hospodarskej krizy? Čitarjo, kotřiž hišće před lětami wjele knihow kupowachu, so dźensa wot knižnich wikow wotwobroćeja. A tych je hač do sydom milionow. Absolutna ličba je nahladna: 8,9 milionow ludźi, kotřiž sej hišće w lěće 2015 znajmjeńša jednu knihu kupichu, njejsu lěto pozdźišo wo ani jeničku wjac rodźili. Hdźe pak su přičiny mjenje zajima na ćišćanej knize? Čehodla Němcy mjenje knihow kupuja? Čehodla woni mjenje čitaja? Přičiny su kaž mozaik, wjacore faktory hraja rólu.
Wo knihach a kniharni (12.01.18)
Nowe lěto je drje hižo dwanaće dnjow stare, přiwšěm chcu tři delnjoserbske nowostki předstajić, kotrež su hišće w dwanatym měsacu lońšeho lěta wušli.
Znata a woblubowana rozhłosownica Jutta Kaiserowa z Górow w Bórkowskej gmejnje běše lětdźesatki po domiznje z mikrofonom po puću. Jeje powołanske kredo bě: „Sćerpnje přisłuchać, to wuznamjeni žurnalista. Tak mnohe lěpje rozumiš, a to nic jenož rěčnje.“ Z jeje bohatych dožiwjenjow a nazhonjenjow je nastała kniha „Ducy pó domowni. Spomnjeńki reportarki“. Čućiwje a wobrazliwje pisa w njej wo našich wsach a ludźoch, rysuje bjez čornoběłeho molowanja małe a wulke podawki, na přikład powójnske wuwiće ratarstwa. Takle radźi so jej, ze stawizničkami stawizny wěrnje předstajić.
Wo knihach a kniharni (22.12.17)
Zaso je so lěto minyło – skokšo hač minjene lěta, chce so mi zdać, štož drje zaleži na přiběracym stresu, kiž nam pokojnosć žiwjenja kazy. Abo snadź tola jenož na rosćacej starobje, kotraž našemu jednomu začuwać da, zo drohotny žiwjenski čas lěto a spěšnišo chwata, doniž nas skónčnje wěčny měr njedosćehnje? Bóh wě, ale traš měli přichodne dny raz trochu na borzdźidło stupić. Wopušćmy přesćahowansku jězdnju a spomalmy na chwilu poklatu honjeńcu. Snadź móhli samo dobru hodźinku lěnjeho pasć a sej na konopeju ležo, spekulacius hrymzajo něšto zabawne naposkać. Dobru hodźinku mjenujcy traje słuchokniha, kotruž chcył wam tule doporučić: „Wjesni šibałcy“.
Wo knihach a kniharni (08.12.17)
Je jenož hišće dwě njedźeli hač do patoržicy. Štóž chce snano woměrje jutře kaž tež přichodnej dwě soboće wot 10 do 17 hodź. w Smolerjec kniharni za hodownym darom hladać, je radlubje witany. Někotražkuli nowostka w knižnym regalu na čitarjow čaka, ale tež cejdejki a tačele su w poskitku a hodowne karty wězo.
Lubowarjo elektroniskeje hudźby móža so na nowu tačel Mata Nawki „matotam. artifical music 01“ wjeselić. A hdyž so tačelak jónu wjerći, móžeće sej tež „čornu dróhu“ Berlinskeje dróhi na njón połožić. Pola CDjow steji wokomiknje adwentna a hodowna hudźba na prěnim městnje.
Natascha Sturm, nowa nakładnica ze Zhorjelca, předpołoži po prěnjej knižce „Taty und Paul – Die fantastischen Abenteuer einer Elfe“ dalše dožiwjenje małeje soniny – a to nic jeno za dźěći, ale tež za wulke zelowe žony. „Tatys kleine Kräuterfibel“ wopřijima powědančka a recepty ze zelemi kaž tež rjane ilustracije.
Wo knihach a kniharni (10.11.17)
Hač Južna Awstralska, Texas abo Kanada – wokoło 5 000 Serbow je w 19. lětstotku do zamórskich krajow wupućowało. Što pak bě jich pohnuło łužisku domiznu ze znatymi šćežkami, swójbnymi, susodami a přećelemi wopušćić a so na nimoměry strašnu a wobćežnu jězbu do dalokeho swěta nastajić? Z čim wón wabješe, štož jim domizna skićić njemóžeše? Kak wupadaše „nowe“ žiwjenje wupućowarjow? A namakachu w cuzbje woprawdźe, za čimž so žedźachu?
Wo knihach a kniharni (13.10.17)
Sće hižo raz lećeli? Njeměnju jako pasažěrojo z lětadłom, ale w myslach kaž ptačk nad domom, nad wsu abo městom, nad polemi, lěsami abo morjom? Protagonistka noweje knihi „Lěćo za započatkarjow“, 13lětna Sofija, tole přeco zaso spyta, doniž to njezamóže: ležo při přibrjohu abo we łožu woči začinić, ruce k ćěłu stłóčić, so do powětra zběhnyć a z ptačeje perspektiwy na (swój) swět hladać.
Wo knihach a kniharni (22.09.17)
„Wotpočink njeje žadyn čłowjeski mordar.“ Tale zajimawa sada steji w nowej knize Pawoła Roty „Z kameru a pisakom po Delanach“, kotraž je njedawno w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. A woprawdźe – zajimawy wotpočink ći lektura spodobneho wudaća bjezdwěla wobradźa. Sym sej wěsta, zo nadeńdźe nowostka mnoho čitarjow, kotřiž budu nic naposledk zwjeseleni z krasneje a přewšo bohateje rěče Pawoła Roty. Tak so pola njeho „njebjo wowckuje, doniž njeje widźeć, kak mróčele wodu woža“. Nó tak, je to prawy čas, w knihach lěhać.
Wo knihach a kniharni (08.09.17)
Za někotre dny wuńdźe Serbska protyka 2018. To budu swěrni roznošowarjo zaso na wsach po puću, zo bychu ju zajimcam poskićeli. Nětko so snano prašeće, što na was w aktualnym wudaću čaka. Tónkróć podamy so zhromadnje z redaktorom Pětrom Šołtu do Sulšec pola Kulowa. Na tu wjes so Šołta sam rady dopomina, wšako je tam hromadźe z Róžeńčanskej młodźinu kermušu na tykancyspěwanje jězdźił.
