Budyšin (SN/bn). Wosebita knižna premjera na njewšědnym městnje – tak hodźała so wčerawša prezentacija „Statistiki łužiskich Serbow“ Arnošta Muki w Muzeju Budyšin zjimać. „Wjeselu so, zo sće dźensa wšitcy přišli, zo bychmy zhromadnje 133 lět zapozdźenu premjeru swjećili a tak jednu z najbóle wusahowacych wosobinow łužiskeje wědomosće počesćili“, powita wudawaćel w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje publikacije dr. Robert Lorenc něhdźe dwaceći zajimcow. „Kniha Muki je centralne žórło za łužiske stawizny na proze industrializacije a słuša poprawom do wědomostneje literatury Němskeje. Dotal wšak to předewšěm tohodla móžno njebě, dokelž žaneje němskeje wersije njebě“, Loren­c mysl za swojim přełožkom rozłožujo podšmórny. Zo je so zhromadnje z LND za muzej jako zarjadnišćo rozsudźił, ma za njeho konkretnu přičinu: „Łužica je dwurěčna kónčina. Wěcy, městnosće a často tež wosoby maja tu dwě mjenje. Swět je takrjec w dualu. Zo bychmy sej to wuwědomili, pak dyrbimy hdys a hdys zwučene kruhi ...

Nazymske mišterstwo móžneWolejbulisća 1. mustwa Vikto­rije Worklecy hraja jutře w 14 hodź. wo nazymske mišterstwo we wobwodnej lize, a to w sportowni Wo­jerowskeho Lessingoweho gymnazija na Pestalozzijowej 1. Tam wočakuje jich ST Kupoj-Nowa Łuka­, třeći tabulki. Jeli Worklečenjo přećiwo njemu dobudu, su woni nazymski mišter. W samsnym času hraje Worklečanske dorostowe mustwo holcow pola VV Žitawy II.Kónctydźenska kopańcaZajutřišim, njedźelu, wot 13.30 hodź. budźe w Ra­dworju serbski koparski der­by­. ST 1922 Radwor, kotrež steji z 20 dypkami na 7. městnje tabulki wokrjesneje ligi, stafle 2, nastupi přećiwo Njebjelčanskej SJ. Wona ma dotal 23 dypkow a steji na 6. městnje tabulki.07.12. 13:30 Radebeulski BC 08 –  Jednota Kamjenc07.12. 13:30 Budissa Budyšin –  SG Taucha 9907.12. 13:30 Módro-běli Kulow –  TSV Połčnica08.12. 13:00 Sokoł Ralbicy/Hórki –  ST Kinspork/Łužnica08.12. 13:30 ST Marijina hwězda –  ST Porchow08.12. 12:30 SJ Chrósćicy II –  Módro-běli MinakałSkupinje wulosowanej ...

Smjerdźečanska rejwanska skupina je minjenu sobotu w Chrósćicach 55. narodniny swjećiła. W „Jednoće“ pokazachu nětčiši a něhdyši ­čło­nojo pisany program, kotryž staj Danko ­Handrik a Beno Šołta ­lóštnje moderěrowałoj. Po dołhim, ale jara zajima­wym ­programje swjećachu hosćo hišće k rejam kapały ­Holaski­. Wona wob­steji ze ­štyrjoch talentowanych Donatec bratrow, kotřiž zanjesechu zdźěla samokomponowane štučki. Jurij Bjeńšfoto: Darius Budar

Berlin (dpa/SN). Nawoda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Ralph Brinkhaus žada sej wot SPD jasnosć wo přichodźe wulkeje koalicije. „Stabilne politiske wobstejnosće su wažne za Němsku, rje­kny politikar CDU krótko do zahajenja zjězda SPD nowinarjam. „Wěčne personalne diskusije a njewěstosć wo přichodźe koalicije su to poslednje, štož trjebamy.“ Na zjězdźe nochce SPD wo skónčenju wulkeje koalicije wothłosować, chce pak z CDU wo polěpšenjach w koaliciskim zrěčenju jednać, kaž rěkaše.Demonstruja za klimuMadrid (dpa/SN). Z wulkozarjadowanjom w centrumje Madrida chcedźa demonstranća dźensa wječor na wobdźělnikow swětoweje klimoweje konferency ćišć wukonjeć. Na protestnym pochodźe staty­sa­cow ludźi wobdźěli so tež šwedska klimowa aktiwistka Greta Thunberg. Demonstranća chcedźa zamołwitych, kotřiž so na dwaj tydźenjej trajacej konferency wobdźěleja, pohnuć, zo měli so raznišo na dobro klimy zasadźeć.Stawki wobchad dale haćili ...

Do hodowneje dźěłarnjeČorny Chołmc. Hodowna dźěłarnja w Jurja Brězanowym domje na arealu Čornochołmčanskeho Krabatoweho mły­na wotewrje swoje wrota wšitkim zajim­cam-paslerjam jutře, 7. decembra. Wot 10 hodź. móža tam dźěći wot staroby pjeć lět za mać, nana, wowku, dźěda abo přećelow małe hodowne dary paslić. Za to maja tamniši wichtlojo hižo tójšto dobrych idejow.Serbsce a němsce spěwaćBudyšin. Serbske towarstwo Škit přeproša wšitkich Serbow a hosći sprje­wineho města na zhromadne serbsko-němske adwentne spěwanje na Budyske Hłowne torhošćo direktnje před radnicu. Při škleńčce horceho wina chcedźa tam wšitcy zhromadnje wjesołe adwentne štučki zanjesć a dopokazać, zo je Budyšin město dweju žiweju rěčow. Započatk spěwanja je w 16 hodź.Nyšpor z hudźbnymi šulerjemiRadwor. Na wosebity hudźbny nyšpor sće njedźelu, 8. decembra, do Radworskeje cyrkwje witani. Wot 14 hodź. zahu­dźa tam chowancy Budyskeje hudźbneje šule, kotřiž bychu so nad bohatym wopytom jara zwjeselili. Zastup je darmotny, po ...

W swójbje Dietera Dziumble w błótowskich Bórkowach swjeća tež lětsa hody po starodawnym wašnju – bjez hodow­neho štoma. Za to změja tam tajki štyriposchodowy, tak mjenowany drebom, kotryž steješe něhdy we wšěch serbskich a němskich swójbach, doniž njeje so hodowny štom přesadźił. Swójbni waža sej změrowacu atmosferu, hdyž so figury a swěčki na drebomje wjerća. Dieter Dziumbla tajke w swojej dźěłarni sam zhotowja. Foto: Michael Helbig

Kulow (SN/at). Nastupajo prócu wo lěpšu mzdu w Kulowskej meblowej tworni Maja stej jednaćelstwo a dźěłarnistwo IG metal krok dale. Kaž w zhromadnej nowinskej zdźělence rěka, stej wobě stronje wčera w Kulowje připóznawanske tarifowe zrěčenje podpisałoj. To je předewzaću „jězbny plan“, po kotrymž swoje mzdy niwowej w Sakskej płaćiweho přestrjenjoweho tarifoweho zrěčenja za drjewo předźěłacu industriju přibliža.Kaž jednaćelstwo a dźěłarnistwo zwěsćatej, woznamjenja po měsacy trajacych intensiwnych jednanjach docpěty wuslědk za jednaćelstwo kaž tež za wjace hač 700 sobudźěłaćerkow a sobudźěła­ćerjow zawoda w Kulowje planowansku wěstotu do přichoda. Wot 1. januara 2020 dóstanu přistajeni w krokach wyšu, na tarifowe zrěčenje přiměrjenu mzdu.

Tomasz Nawka z Budyšina piše:Wšitko w rozprawje „Smjerdźečenjo wulce swjećili“ wo 55. narodnin Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny w Chrósćicach trjechi (SN z 2. decembra, str. 4). A bě to tež woprawdźe jara rjany a wotměnjawy narodninski program.Čehodla pak so stajnje zaso při dźa­kowanju zabywa skedźbnić na tworićela hudźby a so jemu za jeho spušćomne a poradźene (hudźbne) dźěło – nimo wšitkich dalšich swěrnych přewodźerjow, poradźowarjow a pomocnikow – dźakować? Wosebje tež, hdyž myslu aktual­nje na nowotwórbu „Janska kermuš“, kotraž je minjenu sobotu swoju poradźenu prapremjeru dožiwiła! To jara zadźiwa, dokelž dźě su skoro wšitke reje Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny – a to hižo mnohe lěta, lětdźesatki! – hudźbnje stworjene, to rěka skomponowane, instrumentowane abo za najwšelakoriše instrumenty w najwšelakorišim, wotměnjacym wobsadźenju hercow wot jeničkeho komponista a hudźbutwórca: Měrka Šołty z Budyšina. Što by była reja bjez po zakładnej mysli a prědłoze choreografa stw ...

Bianka ŠeferowaKlimowa změna je tuchwilu tema na klimowej konferency UNO w Madridźe. Na njej předstaji wuwićowa organizacija Germanwatch tak mjenowany klimowy rizikowy indeks. Tón mjenuje kraje, kotrež pod klimowej změnu wosebje ćerpja. Loni steješe Němska prěni raz na třećim městnje. Jenož w Japanskej a na Filipinach běchu wuskutki ekstremneho wjedra dla wjetše. Přiwšěm awtorojo indeksa na to skedźbnjeja, zo je wjele druhich krajow, kotrež maja so ze sćěhami změny bědźić, ale na lisćinje njesteja.Woćoplenje zemje po cyłym swěće je wosebje na ličbje wichorow a fazow trajneje suchoty spóznajomne. Tomu wšak bě minjenej dwě lěće tež we Łužicy tak. Za zašłe dwaceći lět naličeja fachowcy něhdźe 12 000 wjedrowych ekstremow, kotrež su sej nimale poł miliona smjertnych woporow žadali a 3,5 bilionow do­larow škody zawinowali. Klimoweje krizy dla zdobom ličba pomocy potrěbnych přiběra. Tak trochuja fachowcy, zo 168 milinow ludźi – to je kóždy 45. čłowjek na swěće – pomoc trjeba. A połoženje drje ...

Šulerjo 3. lětnika zakładneje šule „Handrij Zejler“ we Wojerecach su předwčerawšim ze serbšćinu wuknjacymi šulerkami a šulerjemi Wojerowskeho Lessingoweho gym­nazija,­ tamnišeho křesćanskeho gymnazija Johanneum kaž tež ze šulow z Wóslinka a Kulowa adwentničku swjećili. Pod nawodom wučerki Reginy Kumeroweje před­stajichu dźěći serbskorěčny kulturny program. Wjednica kubłanišća Petra Schenk wobdźiwaše rěčne kmanosće swojich chowancow. Jako hosći běchu sej na program­ tohorunja społnomócnjenu za serbske naležnosće města Wojerec Gabrielu­ Linakowu, bywšu županku Brigitu Šraminu a referenta Domowiny Wernera­ Sroku přeprosyli. Po programje dopokazachu swoje znajomosće serbšćiny w staflowych hrach. Foto: Werner Sroka

Protesty přećiwo wopytej Romana Polańskeho na filmowej šuli we ŁódźiWaršawa. W Pólskej rodźeny swětosławny filmowy režiser Roman Polański je minjeny kónc tydźenja swoju domiznu wopytał. Při tym pak njeje wšitko tak wotběžało, kaž bě planowane.Dźensa 86lětneho běchu do Waršawy přeprosyli, zo móhli jemu we wobłuku filmoweho festiwala „Forum europskeho kina“ myto za žiwjenski skutk přepodać. W tym zwisku pokazachu jeho najnowšu dramu „Oficěr a spion“. Wona rysuje dóńt francoskeho oficěra Alfreda Drey­fusa. Toho běchu njewinowateho w lěće 1894 spionaže dla zasudźili a do wuhnanstwa pósłali. Hakle 1906 bu Dreyfus rehabilitowany. Lětsa je Polański za mjenowanu produkciju we Venedigu mjezynarodne filmowe myto dóstał.

Budyšin (SN/at). Swědki ewangelskeje serbskosće w Budyšinje a na wsach Michałskeje wosady je Trudla Malinkowa wobdźělnikam adwentnički župy „Jan Arnošt Smoler“ wčera w Budyskim Serbskim domje předstajiła. Domowinjenjo słyšachu pod aspektom lětušeje 400. róčnicy tuteje ewangelskeje serbskeje wosady wo stawiznach Michałskeje cyrkwje, wo zwonach z napisami w našej maćeršćinje a wo dalšich kedźbyhódnych faktach. Tak rěčeše referentka wo tym, zo bě tehdyši němski farar Rudolf Lange 1945 na kóncu Druheje swětoweje wójny serbske paramenty w Božim domje napołožić dał, zo bychu pólske a sowjetske wójska wo tu bydlacych Słowjanach zhonilia Michałsku cyrkej njezničili. Z njej a katolskej cyrkwju Našeje lubeje knjenje je Budyšin drje jeničke město z dwěmaj serbskimaj Božimaj domomaj, Trudla Malinkowa wuwjedźe.Skupinarjo běchu za lětušu adwentničku zhromadne spěwanje namjetowali. Bywši wučer Gerald Hapač jich tuž wčera na klawěrje přewodźeše, zo bychu na zakładźe wupołoženych tekstow zymske a dohod ...