Budyšin (CS/SN). Dźenikowe zapiski su něšto jara hódne. Wone swědča wo tym, što je čłowjek we wokomiku po­dawka myslił a začuwał. Po premjerje wudaća „Leben im Zwiespalt I“ w swojim nowym domizniskim měsće Drježdźanach je serbski basnik Benedikt Dyrlich swoje memoiry wčera w Budyskim Dźiwadle na hrodźe we wobłuku rjada „Łužiska literatura dopoł­dnja“ předstajił. Kaž Dyr­lichowy lektor Pětr Thiemann rjekny, su za­piski basnika hłownje serbsce na­pisane. Z prof. Die­trichom Šołtu, wjelelětnym přećelom a přewodźerjom, nańdźechu přełožowarja do němčiny, kiž je tekst na wuběrne wašnje a adekwatnje pře­njesł. Tak su Dyrlichowe zapiski šě­ro­kemu kruhej publikuma přistupne.

Nowemberska rewolucija před sto lětami bě drje kejžora Wylema II. z kraja wu- hnała a Prěnju swětowu wójnu skónčiła. Radam wojakow a dźěłaćerjow pak so njeporadźi, po cyłej Němskej móc přewzać a jasny puć do přichoda stata zawěsćić. Nowy reichski kancler a předsyda SPD Friedrich Ebert je samo swojeho stronskeho naměstnika Philippa Scheidemanna kritizował, zo bě 9. nowembra 1918 samowólnje republiku wuwołał. Ebert chcyše najprjedy wólby přewjesć a po tym měješe so wo přichodźe kraja rozsudźić. 10. nowembra 1918 wutworichu šěsćčłonsku Radu ludowych społnomócnjenych. Třo čłonojo přisłušachu SPD-wjetšinje (MSPD) z Ebertom a třo dalši bóle lěwicarskej stronje njewotwisnych socialdemokratow (USPD) z Hugom Haasu na čole.

7. wulkeho róžka 1999 zemrě w starobje 87 lět zasłužbna Sokołka Leńka Mjeltcyna. Žónske skupiny w prjedawšim Serbskim Sokole běchu ju za načolnicu wu­zwolili, to rěka za cyłkownu nazwučo­warku. Narodźiła bě so wona 28. smažnika 1911 Urbanec swójbje w Droždźiju. W młodych lětach wuda so na Měrćina Mjeltku z Rakojd, kiž bě hłowny načolnik za muži Sokoła. Mandźelskaj měještaj w Barće porjedźernju za kolesa a motorske a k tomu tankownju. Za wustupy Sokoła­ 1929 w Poznanju, 1930 w Běłohrodźe a 1932 w Praze zestajachu Měrćin a Leńka Mjeltkec kaž tež Maks Kielmorgen z Koporc zwučowansku scenu na temu „Wojowanje serbskeho ludu wo swobodu“. Bjarnat Krawc bě za to hudźbu skomponował. W filmje z lěta 1990 „Serbski Sokoł – P. S. ke kapitlej našich sta­wiznow“ powědaše Mjeltcyna wjesele wo sokolenju hač do zakaza towarstwa 1933. Pokazowaše drastu Sokołkow, kotruž běchu žony tež same šili. A spisarjej spomnjeća je w dobrym pomjatku rozmołwa z Leńku Mjeltcynej 1990 w Serbskim domje­ na zarjadowanju składnostnje 75. róčnicy załoženja Sokoła.

Mikławš Krawc

Mjeztym zo nory hišće póstniske a karnewalowe ćahi přihotuja, hotuja so ludźo z knižneje branše hižo pilnje na wažny event: W měrcu Lipšćanske knižne wiki znowa swoje wrota wotewru. Čitarjo li­stuja w dołhich lisćinach nowowudaćow za zajimawymi knihami, sćěhuja hižo prěnje recensije a wjesela so na wokomik, hdyž móža tajku cyle nowu, runje z ćišćernje dóšłu knihu do ruki wzać. Něšto, štož tež najlěpša kniharnja njezmóžni, dožiwi čitar jeničce na knižnych wikach – z ni­male kóždeho wobłuka, wot beletrije hač k fachowym publikacijam, k tomu mnóstwo digitalnych poskitkow, wšo a wšitko hodźi so do ruki wzać, naposkać, zaso nabok­ połožić abo hnydom na městnje kupić. A z trochu zbožom móže sej zajimc knihu samo wot awtora signować dać.