Pod hesłom „Koncepcionalizacija małych­ (europskich) a njezapadnych kulturow“ wotmě so minjeny štwórtk a pjatk mjezynarodna konferenca na Instituće za slawistiku Drježdźanskeje techniskeje uniwersity, podpěrowana wot Załožby Fritza Thyssena za spěchowanje wědomosće.

Drježdźany (SN/CoR). Kak móžeš z fe­nomenami wobchadźeć, kotrež njehodźa so z etablěrowanymi konceptami dominantnych kulturow wopisać? Kak poćahuja so kulturne praktiki małych nje­zapadnych kulturow na dominantny kanon?­ Kotre alternatiwne koncepty su wuwiwali? Tute a podobne prašenja stejachu w srjedźišću konferency, na kotrejž so štyrnaće wědomostnikow z literaturowědy, stawiznow, genderoweho slědźenja, sorabistiki a sociolinguistiki wobdźěli a swoje dopóznaće wo fenomenach w Japanskej a Chinje, Luxemburgskej, Běłoruskej, Nigeriji, Awstriskej a Łužicy mjez sobu wuměni a diskutowa.

Póndźelu, 9. oktobra 1989, bě w Lipsku k dotal najwjetšej demonstraciji w NDR za reformy a demokratiju dóšło, kaž minjenu srjedu hižo pisachmy. Po měrowej modlitwje w Mikławšskej a dalšich třoch cyrkwjach zhromadźichu so syły ludźi do hoberskeho pochoda a ćehnjechu ze swěčkami do srjedźišća města. Za pochod zamołwići běchu při tym tež na to myslili, zo njemóža demonstranća ze swěčku w ruce kamjenje, kije abo bleše na policistow mjetać. Z bantami wupokazani rjadowarjo kročachu na bokomaj ćaha wołachu: „žanu namóc!“ Při tym na to kedźbowachu, zo njeby nichtó policistow prowokował.

13. winowca před sto lětami zemrě we Wjerbnje delnjoserbski duchowny, spisaćel a kěrlušer Bjarnat Krušwica. Narodźił bě so 14. meje 1845 w hornjołužiskej Dołhej Boršći (Förstgen) swójbje serbskeho fararja Jana Krušwicy. We Wrócławju, Berlinje a Wittenbergu studowaše teologiju. Štyri lěta bě farar w Hbjelsku (Gebelzig) a wot 1878 fararješe 40 lět w delnjołužiskim Wjerbnje (Werben). Pola tamnišeho basnika Mata Kosyka přiswoji sej delnjoserbšćinu a w njej je serbske Bože­ słužby swjećił, wužiwajo za to nowe delnjoserbske spěwarske. W 1911 wutwarjenej cyrkwi da wón pjeć dwurěčnych bibliskich hesłow připrawić. Zdobom so natwar prěnjeje cyrkwineje wěže skónči. Zaměrnje spěchowaše Krušwica serbsku rěč, kulturu a narodne naležnosće. Nimale 40 lět bě wón aktiwny městopředsyda Maśicy Serbskeje. Cyrkwinsku agendu za pruske wosady je zhromadnje z duchownym bratrom Běgarjom w Skjarbošcu (Schorbus) do delnjoserbšćiny přełožił. Spisa němsku knihu wo Wjerbnjanskej cyrkwi a wozjewi jeje serbsku wersiju 1915 w Časopisu Maćicy Serbskeje. Do Bramborskeho serbskeho casnika je pilnje dopisował.

„Schadźowanka zwěrjatow“ rěka zběrka nowych serbskich fabulow, kotruž tuchwilu w našim nakładnistwje dodźěłujemy. Kolektiw 21 młodych serbskich „spisowaćelow“ mjez Wutołčicami a Salowom je sej hłójčku łamał. A woni njejsu sej jenož nowe fabule wumyslili, tež ilustracije su sami zhotowili. Ně, to njejsu koncepcionelne sony našeje přichodneje jednaćelki – chiba jednaćela ☺ – to je wěrno. Wězo dyrbi so nětko rjec, zo jedna so wo cyle wosebite přede­wzaće a zo awtorojo hišće do šule chodźa. Srjedu tydźenja poby 21 šulerjow 7. lětnika Ralbičanskeje wy­šeje šule z wučerjomaj Francisku Wróblowej a Janom Rjedu na Sukelnskej 27 tu w Budyšinje, zo bychu sej wobhladali, kak z jich manuskriptow a wobrazow na ličaku pisana čitanka nastawa. Při tym zbližichu sej a dožiwichu tež mnoho dalšeho, štož so w nakładnistwje dźeń wote dnja stawa. Projekt słuša do marketingowych aktiwitow, z kotrymiž chcemy wobdźěl­nikam dohlad do procesa nastaća knihi dać a jich na našu dźěławosć skedźbnjeć. Serbscy šulerjo tak nazhonjeja, zo so aktiwna zaběra ze serbskej rěču zadani a zo ma zmysł, w maćeršćinje tworić.