Chrást (SN). „Svatební & Pohřební“ rěka nowa tačel skupiny Lídova muzika z Chrá­stu. Hudźbnicy su na njej dohromady 30 ludowych spěwow zwěčnili, kotrež titu­lej wotpowědujo „kwasy a chowanja“ tematizuja. Nimo pěsnjow rozdźělnych regionow Čěskeje a Morawy – mjez nimi prěni raz přinoškaj ze Sudetskeje w němčinje – je kapała znowa tež serbskej spěwaj w Plzeňskim studiju Čěskeho rozhłosa natočiła. Zynkonošak je jako CD kaž tež jako dwójna tačel na winylu, wobsahowaca kode za download, wušoł. Někotre eksemplary limitowaneho winyla su w Budyskej Serbskej kulturnej informaciji mjez druhim tež po wašnju „click and collect“ na předań.

Dźensa před 30 lětami, 18. małeho róžka 1991, je w sakskej statnej kencliji referat za naležnosće Serbow dźěłać započał. Referatny nawoda bě 1998 přezahe zemrěty dr. Simon Brězan. Jemu poboku bě wot měrca samsneho lěta Stanisław Brězan, kiž hač do přitomnosće zastojnstwo społnomócnjeneho za naležnosće Serbow – nětko w sakskim ministerstwje za wědomosć, kulturu a turizm – wukonja. Referat podsteješe spočatnje społno­mócnjenemu za zwjazkowe a europske naležnosće w statnej kencliji dr. Günterej Ermischej. Simon Brězan mjenowaše to w rozmołwje ze Serbskimi Nowinami kónc měrca 1991 „wonkownje dobre znamjo. Namakam wšudźe při wšěch problemach wulku přichilnosć nam Serbam napřećo. Nětko čakamy wšitcy – a za to tež dźěłamy – na skutki ze stron stata.“ Młody referat je na to zaměrnje přihotował zarjadowanje k wu­tworjenju Załožby za serbski lud wosom měsacow pozdźišo we Łazowskej cyrkwi.

20. februara před 180 lětami narodźi so wu­čer a spisowaćel Hendrich Jordan wučerskej swójbje w Čelnom we Wochožanskej wosadźe. 1861 skónči wón wučerski studij w Bolesławju a wučerješe naj­prjedy jědnaće lět we Łazowskej wosadźe, dźewjeć lět z toho w Hermanecach nad Sprjewju. Basnješe a pisaše powědančka a wuda serbskej čitance za šulerjow pruskeje Hornjeje Łužicy. Handrij Zejler rěkaše jemu „mój basniski syn“. ­Jako Jordan 1. oktobra 1872 Herma­necy wopušći, zo by w delnjołužiskich Popojcach jako wučer a kantor dźěłał, zbasni jemu Zejler „Mój přewodnik – lubemu přećelej Jordanej“. Hač do smjerće 3. měrca 1910 skutkowaše Jordan w Popojcach. Tam je Zejlerjowe basnje a spěwy do delnjoserbšćiny přełožił. Jordan pisa­še wo stawiznach, mjenowědźe a pućowanjach a wozjewješe tójšto delnjoserbskich basnjow w Bramborskich Nowinach jako jich soburedaktor, we Łužicy a časopisu Maćicy Serbskeje. Tež Pratyju je sobu redigował. Wot lěta 1866 bě Maćicar a wot załoženja Maśicy Serbskeje tež jeje čłon a je Maśicu kaž cyłe delnjoserbske narodne hibanje sobu nawjedował. Manfred Laduš

Lube čitarki, lubi čitarjo, kiž, byrnjež naša kniharnja dale nochcyjo zawrjena była, swěru serbske knihi kupujeće, hdy sće popra­wom posledni raz baseń Ćišinskeho čitali? Ow, njewěm so dopomnić, drje wjetšina z Was nětkle sćicha přiznaje. A ta abo tamny budźe stonać: Ach, toh‘ Ći­šinskoh tla njezrozumiš. Ale to njetrjechi, kaž nam znazornjeja sćěhowace štučki z basnje „W zymje“ z cyklusa „Za ćichim“:

Zemja błyskoce so w čistej pyše,

hdyž so hwězdy z njebjes saja běłe.

Kerki, štomy jako w meji kćěja,

zasłyšeć pak njeje mejskich pěsni.

Sněh so wodnjo, w nocy saje, saje –

we wsach, na pućach so knjejstwa přima.

Sankow, smykawow so hólčec přima,

běha, brodźi po sněhowej pyše.

Njech tež wječor doma swar so saje,

přeměrić te sepje dyrbi běłe;

a móc w lodowej so hrěje pěsni,

módre, čerwjene zo lica kćěja.

Połne běłych róžow wokna kćěja,

hdyž do běłych barbow zyma přima.

Wonka na sanjach so lubi pěsni,

k lóštnej rejce spěwa běłej pyše.

Zajac za włosy so drapa běłe,

hdyž na kožušk hońtwjer z třělby saje.

Hdyž so saje sněh a běłe wonka

wšo a wokna kćěja w zymnej pyše,

stwička přima mje, sym dobry pěsni.