Pytaja znowa słowo lěta

póndźela, 01. decembera 2025 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Ludowe nakładnistwo Domowina (LND) a Serbske Nowiny (SN) wuhotuja lětsa mjeztym šesty raz digitalne wothłosowanje wo hornjoserbskim słowje lěta (HSSL). Hač do 13. decembra přijimujetej zarjadowarjej akcije w tym zwisku namjety čitarstwa. Wěcywustojna jury fachowcow budźe je pruwować a rozsudźeć, hač je na wothłosowansku lisćinu přiwozmu. Někotre namjety su hižo dóšłe. Mjez zapodatymi słowami resp. wobrotami jewja so na přikład wopřijeća „wohnjowa murja“, „nowostnik“, „noworěčnik/noworěčnica“ a „přilopk“, kiž so lětsa w rozprawnistwje často jewjachu. Z wob­chadneje rěče pochadźatej wopačny wokatiw „nepl!“ a interjekcija „młodźinaaa!“. Zawěrno horcu diskusiju móhli namjety za serbski wotpowědnik němskeho „Eintopf“ wuskutkować, kiž su na nastork Serbskeho rozhłosa dóšli – „husta zopa“, „jakhornc“ abo „ajntop“ njech jako přikłady dosahaja. Hač so (wšitke) tele namjety na lisćinu přiwozmu, hišće wěste njeje. 17. decembra ju wozjewja a po tym maja čitarki a čitarjo hač do 27. decembra móžnosć wothłosować.

Nowe spěwy na poeziju Miny Witkojc prezentowałoj

póndźela, 01. decembera 2025 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). „Za Minu“ rěka nowa zběrka zhudźbnjenych basnjow Miny Witkojc, kotruž stej spěwarka Walburga Wałdźic a huslerka Izabela Kałduńska wuwiłoj a na CD wudałoj. Zašły pjatk stej nowostku na žurli Budyskeho Serbskeho muzeja premjernje předstajiłoj. Program kaž tež zynkonošak wopřijima dohromady dźewjeć spěwow. Wjetšina z nich je minjene měsacy składnostnje lětušich 50. posmjertnin delnjoserbskeje spisowaćelki nastała. Wuwzaće twori pěseń „Majska noc“, kotraž bu za film Grit Lemcyneje „Bei uns heißt sie Hanka – Pla nas gronje jej Hanka – Pola nas rěka wona Hanka“ skomponowana. Tónle titul, kónčacy z (arche)typiskim słowjanskim accelerando, zbudźi najwjetši wothłós něhdźe 50 wopytowarjow premjery a bu tuž jako přidawk wospjet zahraty. Tola tež za hižo online wozjewjenej spěwaj „Pšoba k poeziji“ a „Wichaŕ“ žněještej hudźbnicy sylny přiklesk publikuma inkluziwnje někotrehožkuli „brawo!“.

Z wulkej dźakownosću rozžohnujemy so z wosebitym čłowjekom, kotryž je nas wšitkich ze swojej rozwažliwosću, swojim angažementom a swojej lubosću k hudźbje hłuboko ­jimał.

Jan-Dytar Hajnk je z wulkej zahoritosću a angažementom 15 lět muski chór Smječkecy nawjedował a nam a wšitkim připosłucharjam z tym njezapomnite hodźiny wjesela wobradźił.

Wón njebě jenož dirigent, kotryž je nas z taktowym kiješkom wjedł, ale ­čłowjek, ­kotryž je naše hłosy zwjazał a z jednotliwych zynkow harmoniski cyłk stworił. Z nim smy nawuknyli, na swojich sobučłowjekow słuchać, w jednym wokomiku mjelčeć a w druhim z połnej mocu swój hłós pozběhnyć.

Ze swojej wolu, serbsku rěč perfektnje wobknježić, je so jemu poradźiło tež tych za serbski spěw zahorić, kotřiž serbšćinu njewobknježa.

Wulki repertoire serbskich a němskich ludowych pěsnjow smy sej w tutych lětach za předstajenje nazwučowali. Zanjesechmy spěwy w mnohich rěčach.

Serbski kulturny register: Kak dale?

pjatk, 28. nowembera 2025 spisane wot:

Z cilom, diskusiju wo přichodźe digitalneho serbskeho kulturneho registra (SKR) intensiwěrować, su projektni zamołwići Serbskeho instituta (SI) wčera na přednošk do Budyskeho Serbskeho muzeja přeprosyli.

Budyšin (SN/MiP). Pod hesłom „Přichod serbskeho kulturneho herbstwa – što je digitalny kulturny register a čehodla jón trjebamy?“ su direktor SI Hauke Bartels, etnologa dr. Robert Lorenc a informatikar Alf-Christian Schering něhdźe 50 zajimcam na žurli Budyskeho Serbskeho muzeja koncepciju a zmysł SKR předstajili.

Budyšin (CS/SN). Ludowe nakładnistwo Domowina wozjewja w rjedźe „Die sorbische Bibliothek“ wobstajnje twórby serbskeho literarneho herbstwa a serbskeje načasneje literatury w němskej rěči. Wčera su Marka Maćijowa, Christina Boguszowa a Jan Budar z njedawno wušłeje antologije „Der Fiedler unterm Dach“ čitali­. Marka Maćijowa je wudawaćelka 13. zwjazka „Die sorbische Bibliothek“, kotraž měri so přewažnje na němskorěčny publikum.

Jan Budar čitaše stawiznu swojeho nana Bena Budarja a Christina Boguszowa jednu swojeho nana Jana Wornarja. Dohromady je w zwjazku 22 tekstow cyłkownych 17 awtorow z časa mjez 1945 a 1990 zestajenych. Do toho bě hižo zwjazk z časa mjez 1990 a dźensa wušoł. Tuchwilu přihotuje nakładnistwo dalšu antologiju ze stawiznami do 1945. Dokelž někotři ze serbskich awtorow tež němsce pisaja, dyrbješe so jenož něhdźe połojca tekstow ze serbšćiny do němčiny přełožić. Při wuběranju powědančkow Marka Maćijowa na to dźiwaše, zo předstajeja dobru literaturu a maja nam tež dźensa hišće něšto powědać. Tohorunja je jej wažne, zo njejsu teksty ideologisce poćežene.

Cyle wosobinski wuběr hodownych spěwow prezentuje skupina Quadro Nuevo jutře, sobotu, w Budyskim Serbskim muzeju. W srjedźišću steja titule CDje „December“, mjez přidatnymi překwapjenkami pak móhł so tež serbski zymski klasikar w šaće tanga chować. Zarjadowanje we wobłuku rjadu „Budyske komorne koncerty“ započnje so w 19 hodź. Foto: PR/Quadro Nuevo

Klingnerec a Bulank na čole serbskeho dźiwadła

štwórtk, 27. nowembera 2025 spisane wot:

Budyšin (SN). Intendant Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Budyšin Lutz Hillmann je dźiwadźelnicu Juliju Klingnerec a dźiwadźelnika Mariana Bulanka jako zastupjerjow intendanta za serbske dźiwadło powołał. Jeli přisłušny wuběrk Budyskeho wokrjesneho sejmika rozsudej přihłosuje, wukonjataj wonaj zastojnstwo wróćo sahajo wot 1. nowembra tutoho lěta. Prěni raz so pozicija z dwěmaj wosobomaj wobsadźi.

Kak strašna AfD woprawdźe je?

srjeda, 26. nowembera 2025 spisane wot:

Tomule prašenju wěnowaše so njedawno Budyska narěč w Budyskej tachantskej cyrkwi. Zarjadowanje wotmě so pod škitom policije. K mylenjam pak dóšło njeje.

Budyšin (CS/SN). Na 28. Budyskej narěči bě tachantska cyrkej zaso derje wopytana. Zarjadowanje přewjeduje so mjeztym štwórte lěto a zajim je dale wulki. Mnozy Budyšenjo, ale tež hosćo ze zdalenišich kónčin chcychu słyšeć, kotre argumenty referent Hendrik Cremer – jurist a sobudźěłaćer Němskeho instituta za čłowjeske prawa – přećiwo AfD přednjese. Strona ma w Němskej dźeń a wjac přiwisnikow.

Hudźbny wědomostnik, ukrainist a sorabist Petr Kalina bu wčera tydźenja w Brnje z Mytom dekana filozofiskeje fakulty Masarykoweje uniwersity počesćeny. Myto spožčichu jemu za monografiju „Sorbische Geigen – Serbske husle“, kotraž bě loni jako 36. zwjazk edicije Mały rjad Serbskeho instituta wušła.

Z Mytom dekana počesća lěto wob lěto wosoby, kotřiž su z filozofiskej fakultu druheje najwjetšeje uniwersity Čěskeje zwjazani a kotřiž so na wusahowace wašnje za wědomosć a towaršnosć zasadźuja. Wuznamjenjenje spožčeja w štyrjoch kategorijach. To su: wuběrne zakónčace studijne dźěło, wuběrna komunikacija, popularizacija duchownowědnych disciplinow kaž tež wuběrny tworićelski skutk. We wobłuku naposledk mjenowaneje kategorije je Kalina lětsa jenički, kotrehož mytuja. „To je wulka česć, ale runje tak zawjazk, so tež dale wo kwalitne dźěło prócować“, wón wuznamjenjenje komentuje.

Budyšin (SN/bn). „Stary lud a čerstwy duch“ rěka wosebita wustajeńca, kotraž je wotnětka w schodźišću Budyskeho Serbskeho domu přistupna. Přehladka pokazuje wuběr wudźěłkow molerskeje dźěłarnički Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu, kotraž bě so lětsa druhi kónc tydźenja septembra w Dešnje wotměła.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025