Pisajće nam!
Krabatowu šansu njewužiwaja
Mjeztym druhi raz wotmě so njedawno mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow-sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. Pjatnaće referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotre tajke w małym serialu (7) předstajamy.
Budyšin (SN/CoR). Krabata znaje Stephanie Berdan z Hornjeje Bayerskeje hižo wot šulskeho časa, jako su we wučbje roman ze samsnym titulom Otfrieda Preußlera čitali. Wo Serbach pak njeje tehdy ničo zhoniła. „Njebě mi wědome, kajki pozadk roman ma. Wo tym słyšach hakle za čas studija na Fachowej wysokej šuli Kufstein/Tirol, jako bě prof. dr. Gernot Wolfram z Berlina pola nas z hosćom. To bě jara zajimawe, a wot toho časa mje tema hižo njepušći“, Berdan wuswětla. Pola mjenowaneho profesora je wona nětko bachelorske dźěło pisała, w kotrymž zhladuje z multikulturneje perspektiwy na serbsku a němsku kulturu, a to na zakładźe romanow „Krabat“ Preußlera a „Čorny młyn“ Jurja Brězana.
Njewotwisnosć město lubosće woliła
Nowe aspekty žiwjenja Marje Grólmusec wotkryte
Kajka žona dr. Marja Grólmusec (1896– 1944) poprawom bě? Nowy wid na hižo jako „antifašistisku wojowarku“, „křesćansku martrarku“ abo „serbsku patriotku“ počesćenu žonu je historikarka dr. Birgit Sack na njedawnym sympoziju składnostnje 75. posmjertnin Radworčanki posrědkować spytała. „Nic naposledk datych žórłow dla zhladujemy na Marju Grólmusec wosebje w zwisku z kóncom jeje žiwjenja, z poslednim njeswobodnym žiwjenskim lětdźesatkom“, zwěsća historikarka. Wona zaběraše so wot lěta 1995 do 1997 na Serbskim instituće z dźowku Radworskeho Serba, kotraž bě w Lipšćanskim katolsko-byrgarskim miljeju wotrostła a je 6. awgusta 1944 w kaceće Ravensbrücku zahinyła. W lěće 2008 wotkry Birgit Sack listowanje mjez Grólmusec a Hermannom Kopfom, štož zmóžni jej dohlad do młodych lět a priwatneho žiwjenja Grólmusec. A hlej: Wona bě so wědomje přećiwo lubosći a za žónsku njewotwisnosć rozsudźiła.
Zwuki su słyšeć
Wosebite wuměłstwowe dožiwjenje wobradźili
Budyšin (SN/CoR). Z literarnym a hudźbnym zarjadowanjom pjatk a wčera je so třikrajowy wuměłstwowy projekt WOBRAZY KRAJINY – PŘECHOD 03 z Budyšinom rozžohnował. „Tróšku to zrudźa, zo je projekt tak spěšnje nimo“, rozłoži nawodnica Budyskeho Serbskeho muzeja Christina Boguszowa wčera popołdnju na koncertnej finisaži, „přiwšěm so wjeselimy, zo je sej něhdźe 3 200 wopytowarjow sej wustajeńcu wobhladało. Přeju projektej tež dale wjele wuspěcha a zajimowany publikum.“ Něhdźe połsta přećelow wuměłstwa je wčera najebać horcotu zakónčacy koncert „Tšuga“ na muzejowu žurlu přiwabiło. Woni dožiwichu šěsć prapremjerow kompozicijow, kotrež bě Załožba za serbski lud do nadawka dała. Tak zaklinčachu dohromady štyri nowotwórby Jana Cyža a Ulricha Pogody kaž tež nowy kruch Sebastiana Elikowskeho-Winklera, kiž bě moderaciju koncerta přewzał. Twórby Jura Mětška, Detlefa Kobjele a Bjarnata Krawca skulojćichu program runje tak kaž nowa wersija pěsnje „Běži woda“ spěwarki Walburgy Wałdźic.
We wobłuku dnja Hornjeje Łužicy je chór Budyšin wčera před ...
Wustajeńca w cyrkwi hišće tydźeń widźeć
Nowa Niwa (UHe/SN). Hač do 2. septembra je hišće móžno sej wustajeńcu „Serbska drasta je žiwa“ w Nowoniwjanskej (Neu Zauche) cyrkwi wobhladać.
Přehladku koncipowali běchu jako pućowansku składnostnje swjedźenja Němskeho drastoweho towarstwa w Lubinje. Tohodla zetkachu so hižo loni serbscy a němscy wuměłcy z Delnjeje Łužicy a molowachu ludźi a městna, kotrež su ze serbskimi nałožkami a narodnej drastu zwjazane. Tak wotmě so dźěłarnička na Lubinskim starym hrodźišću zhromadnje z domizniskim a drastowym towarstwom Nowa Niwa. Nastali su wobdźiwanjahódne mólby a rysowanki.
Pawoł Njek
Pakt mjez fašistiskej Němskej a ZSSR podpisany
23. awgusta 1939 podpisaštaj w Moskwje wonkownaj ministraj Němskeje a Sowjetskeho zwjazka (ZSSR), Joachim von Ribbentrop a Wjačeslaw M. Molotow, němsko-sowjetske zrěčenje wo njenadpadnjenju, štož je do stawiznow jako pakt Hitlera a Stalina zapisane. W přitomnosći Stalina podpisaštaj wonkownaj ministraj na dźesać lět płaćiwe zrěčenje, kotrež Němska 22. junija 1941 z nadpadom na ZSSR złama. Před 80 lětami pak chcyše hitlerska Němska z paktom dwufrontowej wójnje zadźěwać, jeli po planowanym nadpadźe na Pólsku Wulka Britaniska a Francoska němskemu reichej wójnu přizjewitej a ZSSR so na wuchodźe sobu do boja zarjaduje. Zdobom sej Němska z podpisanym zrěčenjom tež jara trěbny import surowiznow a žiwidłow ze ZSSR do Němskeje zaruči. Wotmysł Sowjetskeho zwjazka a jeho nawody Stalina bě, zadźěwać z paktom planam USA, Jendźelskeje a Francoskeje, kotrež chcychu agresiwnosć němskich fašistow na ZSSR wusměrić. Stalin so nadźiješe, wočakowanu wójnu Němskeje ze ZSSR wo tójšto lět přestorčić, doniž so wojerska móc kraja nahladnje njezesylni.
Wšě kategorije překročaca žona
Po počesćenju dr. Marje Grólmusec na jeje smjertnym dnju 6. awgusta w Radworju (SN rozprawjachu) přeprosychu wčera znowa wšelakore institucije, zo bychu so před 75 lětami w žónskim koncentraciskim lěhwje Ravensbrück zahinjenej publicistce wěnowali.
Budyšin (SN/CoR). Nimale 80 zajimcow je sympozij „Dr. Marja Grólmusec – nowe widy!“ wčera do Budyskeho Serbskeho muzeja wabił. Mjez nimi běštaj zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Harald Baumann-Hasske (SPD) a Radworski wjesnjanosta Wincenc Baberška (CDU).
