Waršawa a Krakow wuswobodźenej
12. januara 1945 zahajichu pola Sandomierza armeje 1. ukrainskeje fronty pod komandom maršala Iwana Konjewa nadběh na němsku wehrmachtu. Z tym započa so wulka zymska ofensiwa Čerwjeneje armeje, operacija Wisła-Wódra. Wona zahaji so wosom dnjow zašo kaž planowane, dokelž bě jendźelski premier Winston Churchill Stalina wo to prosył. Němske wójsko bě 16. decembra 1944 sylnu ofensiwu přećiwo armejam USA a Wulkeje Britaniskeje w Ardennach a Elsassu zahajiło, přez to dyrbještej so ameriska a jendźelska armeja na zapadnej fronće wróćo ćahnyć. Nadběh Čerwjeneje armeje měješe tuž połoženje zapadneju zwjazkarjow wolóžić.
Zahaja jutrowne wubědźowanje
Budyšin (SN/bn). Spěchowanski kruh za serbsku ludowu kulturu wuhotuje lětsa 72. wubědźowanje wo najrjeńše serbske jutrowne jejko. Hač do 5. měrca móža dorosćeni zajimcy swoje kolekcije zapodać, wobstejace z třoch čisće wudutych, w tradicionalnych serbskich technikach wozdebjenych kokošacych jejow. Dobyćerjow wuznamjenja 14. měrca w Budyskim Serbskim muzeju.
Wubědźowanje za dźěći a młodostnych w starobje do 24 lět je tohorunja zaběžało. Swoje kolekcije stajnje dweju jejow njech sposrědkuja hač do 28. apryla. Ze spěchowanskim mytom wuznamjenjenej owalnej drohoćince wustajatej so zhromadnje z preměrowanymi wudźěłkami dorosćenych w Serbskim muzeju.
Přinoški za wobě wubědźowani přijimuja w regionalnych běrowach Domowiny we Wojerecach, w Slepom a Chrósćicach abo w Serbskimaj kulturnymaj informacijomaj w Budyšinje a w Choćebuzu. Nimo toho hodźa so kolekcije tež z póstom připósłać. Wobdźělnicy njeměli na dokładne podaće mjena, adresy a staroby zabyć. Nadrobne informacije podawa wuhotowar pod www.domowina.de.
Nanajwyši niwow na festiwalu z třomi prapremjerami
Budyšin (SN/bn). „Dźakuju so, zo smědźachmy druhi raz tři krasne, přewšo intensiwne a snano tež k rozmyslowanju pohnuwace dny we wulkotnym Serbskim muzeju w rjanym Budyšinje dožiwić. Wjeselu so hižo na klětu.“ Z tymle słowami zakónči wčera huslerka Franziska Pietsch wot njeje organizowany festiwal „Klasika w zymje“, z kotrymž bě wot minjeneho pjatka na hudźbnej jězbje po Via regiji po puću. Stara kralowska dróha njebě po jeje słowach jenož wikowanska čara, ale syć žiweje wuměny kulturow, na čož měješe festiwal nawjazować. Jej poboku wustupichu w měnjacych so wobsadkach Maki Hayashida a Zhora Sargsyan na křidle, bračist Atilla Aldemir, cellistka Hila Karni a bariton Alexander Aigner. Program wopřijimaše na přikład kompozicije Fryderyka Chopina, Walentyna Sylwestrowa, Ludwiga van Beethovena a Gabriela Fauréja. Prapremjernje prezentowachu serbske ludowe zynki citowacej „Spěwaj za bariton a klawěr“ Lukaša Čórlicha a jako mału překwapjenku wuměłstwowu pěseń „Štó to wěri, kak to boli“ Jana Cyža.
7 500 jatych Auschwitz I přežiwiło
Dźensa před 80 lětami, 27. januara 1945, bližachu so jednotki 1. ukrainskeje fronty městu Oświęcim, na kotrehož měšćanskej mjezy běchu němscy fašisća w nalěću 1940 wulke koncentraciske lěhwo Auschwitz natwarić dali. Wone bě hłowne lěhwo I zaničowanskich koncentraciskich lěhwow Auschwitz. Tři kilometry wot njeho zdalene bě lěhwo II Birkenau (pólsce Brzezinka). To bě zaničowanske lěhwo. Transporty jatych ciwilistow z mnohich krajow Europy kaž z Němskeje, Pólskeje, Awstriskeje a Madźarskeje tule ze železnicu dojědźechu. Jeći, mjez nimi přewažnje Židźa, Sinti, Roma a Polacy, dyrbjachu wagony wopušćić a buchu wot esesowcow do dźěłokmanych a dźěłonjekmanych sortěrowani. Dźěłokmanych jatych ćěrjachu do Auschwitz I a do 39 dalšich wonkownych dźěłowych lěhwow. Tam dyrbjachu ćežko dźěłać w fabrikach za twar brónjow a zhotowjenje municije abo za chemiski koncern IG Farben kaž tež w zawodach koncernow Siemens, Buna a Krupp.
Huslerka Franziska Pietsch a pianist Josu de Solaun słušataj k ...
Nowa podpěra w rozšěrjenju
Posledni maturitny lětnik Budyskeho Serbskeho gymnazija ma mnohe młode talenty, tež Ludowe nakładnistwo Domowina wjeseli so nad młodym duchom we wotrjedźe rozšěrjenje. Wot spočatka decembra słuša 18lětny Anton Šefer, z Bronja pola Radworja do teama nakładnistwa. Ze swojim angažementom a swojej wuknjenskej zwólniwosću přinošuje aktiwnje wšědnemu dźěłowemu dnju.
Anton, kiž je swoju maturu loni wotzamknył, čaka tuchwilu hišće na připrajenje za studijne městno. W mjezyčasu je so rozsudźił, prěnje powołanske nazhonjenja w Ludowym nakładnistwje Domowina zběrać. Tu stara so předewšěm wo wobdźěłanje póšty a podpěruje sobudźěłaćerjow rozšěrjenja při wuhotowanju noweho online-shopa nakładnistwa. Nimo toho je tež hdys a hdys we wulkim składźe w Čornym Hodlerju. Spočatk měsaca pomhaše wón při inwenturje.
Nowu knihu předstajili
Slepo (SN). Na knižne předstajenje do Slepjanskeje cyrkwje přeprosyło je wčera tamniše towarstwo Kólesko. Kniha „Gelnje – Die Taufe“ je hižo štwórty zwjazk w rjedźe knihow wo Slepjanskej narodnej drasće pod titulom „Gładźarnica“, kotrež je towarstwo wudało.
Po předchadźacych wudaćach wo drastach Slepjanskich božich dźěćatkow (I.), drastach w běhu cyrkwinskeho lěta (II.) a drastowych wariantach wokoło kwasa (III.) předstaji awtorka Elvira Hantšowa w nowej knize nětko wšitke warianty Slepjanskeje drasty za křćeńcu a křćizna. Nimo historiskich fotow a detailěrowaneho wopisowanja hotowanja a dźělow drastow, namakaš w njej wobšěrny kapitel wo Slepjanskich babach, wo přiwěrkach kołowokoło poroda a šěsćnjedźelstwa, wo kmótřistwje kaž tež wo wotběhu wšěch aktow křćeńcy a křćiznow.
Čłonojo chóra Lipy nowe předsydstwo wuzwolili
Pančicy-Kukow. Na swojej hłownej zhromadźiznje zawčerawšim w awli šule w Pančicach-Kukowje zhladowaše předsydstwo chóra „Lipa“ na minjene lěto a informowaše sobustawow wo předewzaćach w nowym lěće.
Premiera filma wo žiwjenju dwójnikow
Mnichow/Łuty (SN/MiR). Anton a Richard Fuchs staj w našich kónčinach jako Krabat-dwójnikaj znataj. Anton je w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje zamołwity za zarjadowanja a Richard je dźiwadźelnik w Złym Komorowje. Zašłe dny staj wonaj jako sobuskutkowacaj akteraj film „Leben ist jetzt – The Real Life Guys“ prezentowałoj. „Premjera filma w Mnichowje a prěni wustup na sławnym čerwjenym přestrjencu bě, byrnjež dźěło z medijemi znajemoj, přemóžacy. Bě to naju prěnje zetkanje z tak wulkej ličbu žurnalistow“, Anton Fuchs na naprašowanje SN rjekny. Wonaj hrajetaj w kinowym filmje dwójnikow Johannesa a Philippa Mickenbeckera, kotrajž staj z youtube-kanalom „The Real Life Guys“ zajim zbudźiłoj. Ze swojimi swojoraznymi idejemi, kaž z lětacej kupanskej wanju, staj wonaj ludźi narěčałoj. Ze smjerću jeju sotry Elli a schorjenjom Philippa na raka, so žiwjenje swójby změni. Tež za Łutowčanaj Antona a Richarda, kotrajž běštaj na castingu w Mnichowje přeswědčiłoj a rólu dwójnikow přewzałoj, njewotběži produkcija bjeze problemow. Za čas dźěła na filmje, staj jeju dźědaj zemrěłoj.
Wopytowarjow wikow zahorili
Berlin. Serbska dujerska kapała Horjany k repertoirej „Zeleneho tydźenja“ w Berlinje słuša. Zawčerawšim je so bus z dujerjemi a z fanami kapały do Berlina na najwjetše wiki swěta za zežiwjenje, ratarstwo a zahrodnistwo podał. Na jewišću Sakskeje hale zahudźichu Horjenjo potom w běhu dnja trójce 45 mjeńšinow a reprezentowachu tak z ćěłom a dušu serbske pěsnički, čěske štučki, naročne morawske pólki a znate němske hity ze šěrokeho repertoira. Hižo wot prěnjeho titula knježeše wulkotna nalada, jako tam kołowokoło jewišća syła přihladowarjow pozasta a temperamentnej hudźbje připosłuchaše. Čłonojo rejowanskeje skupiny ze Židźinoho a mnoho přihladowarjo njedachu so dołho do rejki prosyć a zarejowachu mjez druhim tež „Hanamarju“. Uwe Macka, trompetar a spěwar wjedźeše suwerenje po programje a zamó stajnje zaso na lóštne a zajimawe wašnje přihladowanjow „popadnyć“. Přewšo znaty „Šumawski són“ publikum runje tak putaše, kaž hit spěwarja Maxa Raabe „Perfektny moment“.
