Dźiwadłowa skupina Kulowskeho Bratrowstwa předstaji njedźelu, 26. ...
Wopyta hódny cil
Refleksija „kołojězby po časach“ w Choćebuskim Serbskim muzeju
Turist móže so dźiwać, hdyž w Budyšinje na němskim dźělu tafle „Sorbisches Museum“ a porno tomu w Choćebuzu „Wendisches Museum“ nadeńdźe. Někotryžkuli domoródny drje móhł jemu na spokojace wašnje wujasnić, što za tym tči – wjetšina pak zawěsće nic. Ale samo ći, kotřiž móhli na wědomosć zepěrace so rozrisanje sposrědkować, budu Serbski muzej na Młynskej čo. 12, njedaloko Choćebuskeho Stareho torhošća, po wopyće z rozšěrjenej wědu wopušćić. Nomen est omen: klasicistiski něhdyši bydlenski a wikowanski dom je tež w Serbskej štwórći Choćebuza zaměstnjeny.
Moderna wuchoda wabi
Němski hygienowy muzej Drježdźany styki z Wojerecami dale rozšěrja
Němski hygienowy muzej Drježdźany (DHMD) je za swój projekt „Muzeje jako aktiwne městnosće demokratije“ zwjazkarjow zwonka krajneje stolicy pytał a tajkich we Wojerecach našoł. Zaměrnje su so rozsudźili hić do Hornjeje Łužicy, potwjerdźi Alan Günther, we wobłuku projekta tuchwilu zamołwita za ćežišćo „Outreach“ (wonkowne styki). Wšako njeje z jeje wida trěbne, so zapadnje w třiróžku Drježdźany-Kamjenica-Lipsk pohibować, ale w teritoriju mjez Łobjom a Nysu. Prěnja kooperacija měrješe so na předewzaće „Njefalšowane? Fake-projekt we Woj“ (Echt? Das Fake-Projekt in Hoy) a bu 15. měrca wuspěšnje zakónčene.
Zwuk rěče skutkuje – Lorencowy archiw wotewrili
Kuzłapołna wustajeńca w Drježdźanach
Hižo wjacore měsacy wotměwa so w Drježdźanach „Čěska sezona“, kulturny festiwal, kotryž organizuja Statne wuměłstwowe zběrki a Němsko-čěski fonds přichoda. Hišće hač do 23. apryla je w Japanskim palaisu instalacija „Imaginarium“ za dźěći a dorosćenych widźeć. Wopyt je darmotny.
Njehotowy Japanski palais, kiž po wobškodźenju w Druhej swětowej wójnje přeco hišće cyle restawrowany njeje, skića runje prawy ramik za wulkotnu wustajeńcu, kotraž kaž hoberska kreatiwna improwizacija skutkuje. Wopytowarjo móža sej kuzłapołny swět kukadłowych jewišćow, karusele, klankodźiwadło, cirkusowu arenu, marionety a mechaniske hrajki wobhladać a je wupruwować. Smědźa za štryčkami ćahać, koleska wjerćeć, klocki stajeć, na knefle tłóčić, hry hrać. Smědźa zwěrjata, bajkowe a fablowe postawy z drjewa, papjery, papmašeja, płata, wołmy a wjele dalšich materialijow wobdźiwać a so do kosmosa fantazije zanurić.
Wódny muž jako comic
Baršć (SN). Ze serbskej baju w formje comica kroči Swět přirody Luboraska hola nowe puće. Hromadźe ze społnomócnjenymaj za serbske naležnosće wokrjesow Dubja-Błóta, Sabrinu Kuschy, a Sprjewja-Nysa, Kerstin Kosakowej, su za nowymi formatami pytali, zo bychu tež młodym ludźom wuběrane baje kołowokoło přirody spřistupnili. „Tak smy ideju dwurěčnych comicow wulahnyli“, rjekny Dominik Rein, projektowy nawoda Swěta přirody Luboraska hola. Rjad bajow jako němsko-delnjoserbski comic započnu z „Wódnym mužom“, kotrehož je Lubinska wuměłča Karen Ascher ilustrowała. Knižnu premjeru dožiwjeja dźěći dźěćaceje přebywarnje „Błótowske wrobliki“ w Nowej Niwje 28. měrca.
Nowy masterplan za turizm
Prof. dr. Kurt Pětř
18. měrca 1998 zemrě w Budyšinje bywši direktor Serbskeho wučerskeho wustawa (SWW) prof. dr. Kurt Pětř. Na Tuchorskim pohrjebnišću namaka wón swój posledni wotpočink. W žarowanskej hali rysowaše žarowanski rěčnik Achim Wjenk jeho zasłužby jako kubłar generacijow pedagogow, wosebje serbskich. Jako so kašć ze zemrětym z hale njeseše a wonka wotstaji, steješe jeho najwuši přećel z młodych lět, superintendent Gerat Wirth za nim, modleše so ćicho a jeho požohnowa. „Wšědnje smój z ćahom, wón z Rakec a ja z Komorowa, do Budyskeho gymnazija a wróćo jěłoj. Smój byłoj, njehladajo na rozdźělnej powołani a swětonahladaj, hač do smjerće dobraj přećelej“, praji Gerat Wirth.
Pohanski nałožk wožiwili: Wunjesenje smjerće
Budyšin (NA/SN). Dźeń runonócnosće, 20. nalětnika, ludźo we wšelakich kulturach z wosebitej nadźiju a wjeselom zwjazuja. Kurdojo na přikład swjeća na dnju, hdyž stej dźeń a nóc jenak dołhej, swój najwjetši swjedźeń lěta – Newroz. W našej domiznje někotři k pohanstwu so wuznawacy ludźo prastaru słowjansku tradiciju zaso wožiwjeja, zo bychu dźeń sławili: z wunjesenjom zymy a spalenjom hadleny. Wuhnawanje zymy jako symbol smjerće bě wšak w Serbach hač do srjedź 19. lětstotka z wašnjom. Handrij Zejler nam je wopisuje w pěsni, kotruž z oratorija „Nalěćo“ znajemy.
W Budyšinje je so tónle nałožk wčera mjeztym štwórty raz zaso wotměł. Hłowny organizator je Richard Bígl, wuznawacy pohan, kotryž pohanstwo jako wobstatk kultury słowjanskeho swěta wobhladuje. Jeho přeprošenje sćěhowało je šěsć ludźi štworeje narodnosće – serbskeje, čěskeje, pólskeje a němskeje. Přišli běchu z Hornich Sulšec, z Drježdźan, Budyšina a Choćebuza.
Wjac wulkomyslnosće
Cyrkej a cyrkwinske žiwjenje je wažny wobłuk, w kotrymž so serbuje a hdźež ludźo – kěrluše spěwajo a so modlo – z prawidłownosću spodobnu serbšćinu „do huby bjeru“ a we wutrobje składuja. Cyrkej je wupruwowany „rěčny rum“. Jako Serbja so přez kóždeho čłowjeka wjeselimy, kotryž sej našu rěč přiswoji. Što pak, hdyž kemše a křesćanska nabožina jeho swět njejstej? Dokal móhł so podać, zo by zwonka rěčneho kursa, prosće w swojim „normalnym žiwjenju“, našu rěč nałožował? Mjez nimale 200 wobdźělnikami kursow Mareka Krawca je někotryžkuli, kotryž tajki wobłuk pyta.
Wčerawši ritual wuhnawanja zymy běše jenož jedyn přikład za pluralitu rěčnych rumow. Wězo njeje kóždy njewěriwy „pohan“. Tak kaž móže njewěriwy z respektom cyrkej wopytować, móže křesćan ze zajimom pohanski ritual na wědomje brać. Přećelna mjezsobna toleranca a wulkomyslnosć stej fundament towaršnosće z přichodom. Marcel Brauman
