Wuspěšna premjera kriminalneje komedije

póndźela, 18. nowembera 2024 spisane wot:

Šunow (aha/SN). Sobotu nawječor witaše předsyda dźiwadłoweje skupiny Šunow-Konjecy Daniel Wjenk na kopaće połnej žurli Fabrikskeje hospody na premjeru kriminalneje komedije „Překlepani rentnarjo wědźa sej pomhać“. Z hódnoćacymi słowami wupraji wón dźak wšěm, kotřiž su w přihotach na mjeztym 19. inscenaciju lajskeje dźiwadłoweje skupiny pomhali.

Komediju „Die ausgebuffte Rentner-WG“ wot Beate Irmisch je Regina Šołćina do dobreje serbšćiny přełožiła. Wjenk wuzběhny tež wukon režiserki Petry-Marije Bulankec-Wenceloweje, kotraž je w minjenych dwanaće lětach, započinajo z hru „Baćony“, nětko hižo wosom hrow k wuspěšnemu předstajenju wjedła. Wupraji tež dźak za spěchowanje projekta přez Załožbu za serbski lud. Dobry simultany přełožk je Philomena Kurjatec zaručiła.

Budyšin (SN/bn). „Andrzej Sharan – wěčne pućowanje. Barba a słowo w twórbje ukrainskeho wuměłca Andrija Šarana“ rěka přichodna wosebita wustajeńca Budyskeho Serbskeho muzeja. Přehladka wopřijima akrylowe mólby a lyriku Šarana w originalnej ukrainšćinje kaž tež w serbskim, němskim a pólskim přebasnjenju. „Wzdawamy so wědomje dalšich komentarow, wobrazy a poezija rěča za sebje“, kurator přehladki a zastupowacy direktor muzeja Jędrzej Soliński we wobłuku wčerawšeje nowinarskeje rozmołwy rozłoži.

Swójbne mjena zajim zbudźili

pjatk, 15. nowembera 2024 spisane wot:

Rěčespytnica Serbskeho instituta dr. Anja Pohončowa, rozłoži stawnicam a stawnikam, na čo maja při zapisowanju serbskich swójbnych mjenow ­dźiwać. Pozadk je nowy zakoń wo ­mandźelskim a ródnym mjenje, kotryž płaći wot 1. meje 2025.

Fulda. Dr. Anja Pohončowa z rěčespytneho wotrjada Serbskeho instituta je na zakónčacym plenumje lětneho fachoweho zeńdźenja Cyłoněmskeho zwjazka stawnikow a stawnicow w Fuldźe wo ­temje „Delan – Delanowa – Delanec. Jedne swójbne mjeno, tři formy – dohlad do serbskeje mjenoweje tradicije“ přednošowała. Přitomni stawnicy běchu jara zajimowani, za mnohich z nich bě to prěni kontakt ze serbskej rěču. Překwapjeni běchu wo wšelakorosći formow nastupajo splaha kaž tež wo na swójbny staw pokazowace kóncowki serbskich swójbnych mjenow žonow. Přednošowarka podšmórny na kóncu zwólniwosć Serbskeho instituta, jich při konkretnych naprašowanjach poradźować kaž tež wotpowědne wobkrućenja sformulować.

Němsko-Serbske ludowe dźiwadło předstaji zajutřišim, njedźelu, prěni raz inscenaciju „Die kleine Hexe“ na swojim hłownym jewišću. Režiserka hry po motiwach Otrieda Preußlera je Monique Hamelmann jako hósć; titulnu rjekowku sćělesnja Katka Krygarjec (naprawo) w swojej prěnjej hłownej róli jako kruta čłonka hrajerskeho ansambla NSLDź. Jej poboku agěruja mjez druhim tež elewojo činohrajneho studija Bernadet Šnajdrec, Ole Schmidt a Aquina Žurec. Foto: Roman Koryzna

Abrafaxy na serbskim jewišću

wutora, 12. nowembera 2024 spisane wot:
Serbski ludowy ansambl je po wuspěšnej prapremjerje inscenacije „Die Abrafaxe und die Schwarze Mühle“ minjeny pjatk pod nadpismom „Abrafaxy a čorny Młyn“ hornjoserbsku wersiju dyrdomdeja woblubowaneje comicsoweje trójki w Budyšinje prěni raz předstajił. „Koncert z wobrazami a rěčnikom“ wuhotowachu orchester SLA pod nawodom Soyoung Kim a tekst posrědkowacy Pětr Cyž. Hač do kónca nowembra poskići SLA dalše tři serbske předstajenja za šulerjow, a to we Worklecach, w Malešecach a Budyšinje, hdźež wotměje so 20. nowembra nimo toho wosebite předstajenje za swójby. Foto: Měrćin Pižga

Hłowna „Lubina“ do Serbiskeje

póndźela, 11. nowembera 2024 spisane wot:

Spěchowanske myto serbskej filmowči-wuměłči Maji Nagelowej

Choćebuz (KP/SN/bn). Produkcija „When the phone rang“ je z dobyćerjom wubědźowanja wo najlěpši pask 34. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF). Přinošk serbiskeje režiserki Ivy Radivajević wu­znamjeni so „za awtentiske powědanje rozpadowaceho kraja w jónkrótnej poetiskej filmowej rěči, kotraž wosobinske začuća holcy, kolektiwnu bolosć a politiske podawki při zasopodaću dopomnjenkow čućiwje wubalansuje.“ Wosebite myto za najlěpšu režiju přiznachu Pawlowej Ostrikowej za „U R the Universe“. Běłorusko-ukrainska koprodukcija předstaji po słowach jury „přeswědčacy a mnohoworštowy uniwersum, kotryž nas na to dopomina, kak wažne čłowjeske poćahi w najćěmnišich časach su.“ Myto za najlěpši hrajerski wukon zdoby sej grjekska dźiwadźelnica Eva Samioti. W grjeksko-francoskej dramje „Riviera“ přeswědči wona „ze zmužitej a mnohoworštowej performance wo wuwiću na dorosćeneho.“ Wšitkim lawreat(k)am přepodachu nimo mytowanskich pjenjez w hódnoće dohromady 27 500 eurow požadanu škleńčanu skulpturu „Lubina“.

Wutrobny přiklesk po koncerće

póndźela, 11. nowembera 2024 spisane wot:
Dohromady něhdźe 650 wopytowarjow je so stejo aplawděrujo wjace hač 60 sobuskutkowacym 4. Budyskeje chóroweje akademije generacijow za jich koncert minjenu sobotu w Cyrkwi Marije a Marty podźakowało. W mjenje akademiju wuhotowaceho kluba Rotary Bautzen-Budyšin wuzběhny předsyda dr. Tomaš Bulank „harmoniju, kotruž zamóže hudźba wutworić“ a tak „mosty mjez generacijemi twarić“. Teologa dr. Peter-Paul Straube wopomina hladajo na „historiski datum najćěmniši kapitl němskich stawiznow“, wuzběhny pak zdobom „před 35 lětami nimale njepředstajomny spad Berlinskeje murje“. (hlej tež 4. str.) Foto: Maćij Bulank

Póstnicy z Fridom

póndźela, 11. nowembera 2024 spisane wot:

Budyšin (SN). Ludowe nakładnistwo Domowina je dalšu publikaciju rjadu „Wroblik Frido a jeho přećeljo“ wudało. Dypkownje k zazběhej „pjateho počasa“ předleži wotnětka najnowše powědančko „Kak su wroblik Frido a jeho přećeljo póstnicy swjećili“, wospjet z pjera Jěwy-Marje Čornakec. Wo ilustracije je so tež tónraz Günter Wongel postarał.

Najnowši dyrdomdej woblubowaneho wroblika wěnuje so wjeselu na camprowanje. Prjedy pak hač móža sej Frido, myška Pip-pip, žabka Šlapka a jěžik Kałačik słódne póstniske pampuchi zesłodźeć dać, dyrbja swoje mocy pokazać a zo jedyn za druhim steji.

Budyšin (SN/bn). „Zetkanje basniskich generacijow“ je wčera 20 zajimcow do Smolerjec kniharnje přiwabiło. Na přeprošenje spěchowanskeho towarstwa předawanišća předstaji so dohromady pjeć, sydom lětdźesatkow serbskeje lyriki reprezentowacych poet(k)ow ze swójskimi twórbami a někotrejžkuli ­biografiskej anekdotu. Tak přeradźi Pětr Dźisławk, zo nastawaja jeho wjerše předewšěm w zwisku z hudźbu, hdyž rymuje za hiphopowu skupinu Nowa Doba. Sylwiji Šěnowej „basnje prosće tak přińdu“; Timo Meškank skedźbni hesło wječora rozšěriwši na dołhu tradiciju serbskeje poezije, wuzběhujo mjez druhim Kita Lorenca a Jurja Chěžku kaž tež Jakuba Barta-Ćišinskeho, kotrehož 14 zwjazkow wopřijimacych „Zhromadźene spisy“ bě „wot prěnjeje hač do poslednjeje linki“ póžrěł. Měranje Cušcynej je basnić z po­dobnym procesom kaž wuwiwać kriminalku, wšako „maš do napisanja wšitko dokładnje wuskušować“. Róža Domašcyna dopominaše so na literarny kružk ­kołowokoło Kita Lorenca a pozbudźi li­terarny dorost nadal tworić, chwalicy na přikład Hańžu Wjeselic a Šćěpana Ričela.

Literarny lift

štwórtk, 07. nowembera 2024 spisane wot:
Budyšin (SN). Što serbskich młodostnych zaběra? Kotre temy młodźi ludźo literarnje wobdźěłuja? Nowa, w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła antologija „LitMiks‘24“ poda dohlad, kotre symješka so aktualnje na tymle polu wuwiwaja. Zběrka naslěduje rjad „Paternoster“ a wopřijima dohromady 27 tekstow cyłkownje 14 młodych serbskich awtorkow a awtorow, wotbłyšćowace raz lyrisce, raz prozaisce wosobinske nazhonjenja na přikład nastupajo putace wobkedźbowanja na pućowanjach, wysk a stysk lubosće, digitalny stres. Kniha je mjez druhim w Smolerjec kniharni na předań.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND