Z hudźbu a myslemi do 2020
Michael Kretschmer: „Je přeco lěpje ze sobu, hač wo sebi rěčeć“
Drježdźany/Rom/Budyšin (SN/at). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je wobydlerjow posylnił so dale ze swojim knježerstwom do rozmołwy dać. „Je přeco lěpje ze sobu, hač wo sebi rěčeć“, wuzběhny wón w swojej nowolětnej narěči. Kretschmer skedźbni na to, „zo wšitcy zhromadnje rozsudźimy, kak z našim domizniskim krajom dale póńdźe“, a připowědźi, hromadźe z čłonami kabineta „dale města a wokrjesy wopytać a z wami zhromadnje wo přichodźe rěčeć“.
Na Nowe lěto je sej bamž Franciskus za žony wjace prawa soburěčenja pominał, mějo namóc přećiwo nim za „wonječesćenje Boha. Chcemy-li dźensa čłowjesce jednać, mamy zaso na žonu hladać“, wozjewi pontifeks na nowolětnej Božej mši w Romskej Pětrowej cyrkwi. Žony su „žórło žiwjenja“, wón wuzběhny.
W dwurěčnej Hornjej a srjedźnej Łužicy běchu poskitki znatych kulturnych zarjadnišćow na poslednim dnju lěta znowa derje přiwzate. W Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle dožiwichu přihladowarjo kruch „Extrawurst“.
Z meditatiwnej hudźbu hnuli
Stajnje posledni dźeń dnja lěta wječor čaka w Baćońskej cyrkwi na wěriwych a dalšich zajimcow hudźbny nyšpor, wuhotowany wot druhich interpretow. Tež tónraz móžeše farar Gerat Wornar w połnje wobsadźenym Božim domje tójšto ludźi witać.
Baćoń (CRM/SN). To zwoprědka wočakowane běše tola překwapjace, a to w pozitiwnym zmysle. Přetož słuchanje na něhdźe hodźinski program njebě jenož wróćozlehnjenje a intensiwne słuchanje. Z lubosću a zdobom wuměłsce wotpowědnje přednjesene poskitki pokazachu na dobre hudźbne kubłanje přez wučerjow a předewšěm tež w chórje Budyskeho Serbskeho gymnazija. Mjena na programowym łopjenu njeběchu wšak cyle njeznate: Madlenka, Kito, Matej a Klemens Markec, Sophie, Helena a Fabian Hejduškec a Marija Paškec a k tomu Daniel a Antonijo Matik kaž tež Dawid Wowčer.
Theodor Fontane
30. decembra 1819 narodźi so spisowaćel, basnik a žurnalist Theodor Fontane apotekarskej swójbje z hugenotskimi korjenjemi w Neuruppinje. Po wučbje apotekarja dźěłaše wón lětdźesatk w swojim powołanju. Wot lěta 1850 bě nowinar a spisowaćel, kiž sta so z najwuznamnišim awtorom kritiskeho realizma a z demokratisko-humanistiskim powědarjom w druhej połojcy 19. lětstotka. Najprjedy je jako korespondent we Wulkej Britaniskej w duchu jendźelskeho liberalizma rozprawjał. Spisa tak 1860 „Jenseits des Tweed“ a „Z Jendźelskeje – Studije a listy wo Londonskich dźiwadłach a wuměłstwje“. Wot lěta 1860 bě w Berlinje přistajeny žurnalist za konserwatiwnu „Kreuzzeitung“. Za nju rozprawješe wo třoch wójnach Pruskeje 1864, 1866 a 1870/1871 za jednotu Němskeje. We wójnje přećiwo Danskej pisaše tež wo rozsudnej bitwje wo Düppelskich nasypach, kotrejež dobyće zmóžni 18. apryla 1864 rjekowstwo třoch wojakow 3. braniborskeho pioněrskeho bataljona. Zo pak běchu Wylem Lademann, Hanzo Kito a Korla Klinka, kotřiž nasypy rozbuchnychu a tak jich přewinjenje zmóžnichu, Delnjoserbja, rozprawjer njenaspomni.
Wuměnk njerěka so kamery wzdać
Misionski rum Łužica
Nowy třilětny projekt dr. Lubiny Malinkoweje na Serbskim instituće ma titul „Misionski rum Łužica“. W nim chce
cyrkwinska historikarka dynamiku serbskeho misionskeho hibanja mjez globalnym wusměrjenjom a narodnej mobilizaciju wobswětlić.
Čitajće w nowym rozhledźe (27.12.19)
Do noweho lětnika Rozhlada witamy was w januarje z titulnym wobrazom Maćija Bulanka, fotografa Serbskich Nowin, kotryž w nowym lěće swoje nowinske dźěło na swobodne změni. Móhłrjec čas žiwjenja je wón serbske žiwjenje dokumentował a wšědne kaž tež jónkrótne wokomiki za čitarjow zapopadnył.
Fotografija je tež jedna z temow januarskeho Rozhlada a noweho lětnika. Dalše su nałožki wokoło smjerće, nowowotkryty serbski rukopis, duchowne zawostajenstwo Jana Skale, NDRska censura, literatura a diskusije wokoło Petera Handki a hornjoserbska schadźowanka.
Werner Měškank zhladuje na serbske kalendarstwo. Štóž so hišće rady na protyku „Křinja“ dopomina, ale tež tón, kiž znaje jenož aktualnu protyku „Moja domizna“ namaka w přinošku „Čas na sćěnje“ tójšto zajimawych informacijow. Jedyn z fotografow kalendrow, kotrehož Měškank předstaja, zahaji w januarskim čisle rjad wo swojich fotografiskich dyrdomdejach. W seriji „Puć wobrazow“ zhoniće, što je Gerald Große pytajo za fotowymi motiwami wšo dožiwił.
Hižo dźensa z Předźeznakom
Hač do silwestra drje zbywaja nam hišće někotre dny, a póndźelu, 30. decembra, dóstanjeće poslednje lětuše wudaće Serbskich Nowin. Dźensa pak wšitkich swojich abonentow hižo z kónclětnej zabawu serbskeho wječornika, z Předźeznakom překwapjamy. To zwisuje z tym, zo njebychu hewak ći čitarjo, kotřiž jenož kónctydźenske wudaće Serbskich Nowin dóstawaja, silwestersku přiłohu hišće w nachilacym so lěće w listowym kašćiku měli.
Přejemy wam, lube čitarki a lubi čitarjo, wjele wjesela při čitanju!
Koncerty streamować?
Spřistupnja čěskej zjawnosći tworjenje Hanki Krawcec
Čěski poet a spisowaćel Milan Hrabal je we Łužicy znaty jako sposrědkowar serbowědy a serbskeho wuměłstwa. Wulku lubosć k najmjeńšemu słowjanskemu ludej zwuraznja wón hižo wjele lět w swojim tworjenju – w přełožkach našeje literatury do čěšćiny, jako organizator Swjedźenjow serbskeje poezije a dalšich zarjadowanjow ze serbskej tematiku w čěskich Warnoćicach. Tak wužiwa najwšelakoriše móžnosće, zo by Serbow w swojim kraju prezentował, wědźo, zo zdobom k tomu přinošuje, zo sej Češa swojich słowjanskich susodow česća a Łužicu rady wopytuja.
Ty wostanješ ...
Lětušu hodownu kriminalku spisał je Měrćin Wjenk
Na spočatku njeje nichtó na zwónčk reagował, tola nětko so nutřka něšto hiba. Policist Šmit zamyleny durje wočini. „Krawco? Ty? Dźensa? Mam tola dowol.“
Je nawječor, je patoržica a komisar Krawc steji před durjemi. Tola tón njedźiwa so wo wjele mjenje hač jeho kolega. Šmit steji mjenujcy w dołhim, pisanym kupanskim płašću w durjach. Dalši muž so za nim zjewi. Połoži mi a tebi ničo swoju hłowu na ramjo Šmita, mjeztym zo jeho z woběmaj rukomaj wobjimuje.
„Oh Jano,“ so muž wjeseli, „njejsy mi scyła prajił, zo budźemy dźensa wječor trójka.“
Krawy zadźiwany na njeho wudźěra: „To pak njeje Erwin.“
„Erwin je preč, Krawco. Dołha stawizna,“ Šmit pomału wotmołwi, tola tamny muž jeho zahorjeny přetorhnje.
„Tón komisar Krawc? Woprawdźe, Jano? Wulkotnje. Witaj, Pětrje.“
„Sprěnja, znajemoj so? Zdruha, Pětr?“, Krawc na njeho wujědźe. Njemóže so dopomnić, hdy abo štó je jeho zašły raz Pětr mjenował. Najskerje jeho njeboh mać.
