Jan Bogumił Nytška
Wužadanja, interkulturelny dialog a hranicy
Wulke Hendrichecy (SN). Towarstwo Kunstbauerkino wuhotuje Nysowy filmowy festiwal (NFF) lětsa mjeztym hižo 22. raz. Financneho połoženja kulturneje branše w nimale cyłej Němskej a wosebje w Sakskej dla ma festiwalny team lětsa někotre wužadanja zmištrować. „Ćim dźakowniši smy, zo wšitcy spěchowarjo a podpěraćeljo za nami steja a festiwal tež w lěće 2025 zmóžnja“, wuzběhny Ola Staszel z nawodnistwa festiwala. „To je wosebje za ludźi w našim regionje znamjo, přetož runje nětko je wažne, zo mjez sobu w towaršnostnym a kulturnym dialogu wostawamy.“
Handrij Króna
Digitalizujetej stare fota w archiwje
Swět nad hłowami Łužičanow
Prapremjera filma wo wobchadźe, wjeselu a wědomosći na njebju
Budyšin (SN/bn). „Nad třěchami Budyšina“ rěka film, kotryž staj režiseraj-producentaj Florian Buk a Florian Kamenz wčera w Budyskim Kamjentnym domje prapremjernje předstajiłoj. Něhdźe třištwórćhodźinska produkcija je prěni wobšěrny přinošk platformy New World Studios, kotruž běštaj Buk a Kamenz loni w septembrje jako „rum, w kotrymž fantazija mjezy nima“, załožiłoj. Hłowny zaměr je zmóžnić jězbu po wjelorakim swěće krótkofilmow, šěrić po principje do-it-yourself zwoprawdźene wudźěłki a powědać stawizny po nowym wašnju. Nowy pask wotpowěduje tejle maksimje, kombinujo elementy dokumentarneho a hrajneho filma. Fiktiwny podźěl twori takrjec ramikowe jednanje a zwjazuje jednotliwe jakne reportaže, wotbłyšćowace „wurězki wšeho, štož so nad hłowami Budyšanow wotměwa. Zakładnu ideju za naju mjeztym štwórty zhromadny projekt zrodźichmoj před něhdźe poł lětom sedźo a bachtajo na třěše domu při Budyskej Bohatej.
Zajimawe dohlady do hórniskich stawiznow wsy
Budyšin (bry/SN). Wo wjesnych stawiznach a pěskowo-hlinowej jamje přednošowaštaj wčera na žurli Budyskeje měšćanskeje biblioteki čłonaj organizaciskeje skupiny za jubilej Měrkowa. Wudobywanišćo pomjenuja we wobchadnej rěči jako pěskowu myjernju (Sandwäsche). Něhdźe 30 přisłucharjow bě z Měrkowskeje a Lutobčanskeje wokoliny přichwatało, ale tež zajimowani abo přiwuzni Budyšenjo. Tak měješe wječor zdźěla swójbny charakter.
Arnošt B. Jakub
Serbski farar Arnošt Bohuwěr Jakub narodźi so 16. małeho róžka 1800 jako syn Budyskeho korčmarja. Po maturiće 1819 studowaše teologiju w Lipsku a bě podstarši Serbskeho prědarskeho towarstwa. Po studiju bě tři lěta pomocny duchowny w Lubiju a wot lěta 1824 do 1827 w Njeswačidle za čas fararja Křesćana Bohuchwała Hajnika diakon. Nastupi potom duchownu słužbu w ródnym Budyšinje w Michałskej wosadźe, pjeć lět jako diakon a wot 1832 hač do smjerće 2. małeho róžka 1854 bě z wosadnym fararjom.
Konrad Zenda
7. małeho róžka před 125 lětami narodźi so tworjacy wuměłc a rězbar Konrad Zenda jako syn wyšeho přistajeneho we Wojerecach. Wón wopyta w Drježdźanach akademiju wuměłstwoweho rjemjesła a dźěłaše potom dwě lěće we wuměłstwowej lijerni we Łuchowje (Lauchhammer), hdźež plastiki a wuměłstwowe twórby a pomniki zhotowichu. Wot lěta 1921 bě swobodnje tworjacy wuměłc w Drježdźanach, kotryž hłownje małoplastiki za swójske zjawne potrjeby stwori. Po 1945 skutkowaše dale zwjetša jako wuměłstwowy rjemjeslnik. 1948 bě mjez załožićelemi Koła serbskich wuměłcow, kotrež Měrćin Nowak-Njechorński nawjedowaše.
Zenda stwori hłownje wulkoplastiki, busty a pomniki wo zasłužbnych serbskich wosobinach jako nadawkowe twórby. 1948 zhotowi wón druhu mjedźanu bustu za Łazowski pomnik Handrija Zejlerja při nawsy, kotraž bu 1949 swjatočnje zjawnosći přepodata. W Lipšćanskim internaće studentow „Handrij Zejler“ je dalša busta basnika-fararja wot Zendy. Postawa „Serbski brigadnik“, kotruž bě Zenda z pěskowca stworił, pyši wot wotewrjenja Serbskeho domu 1956 nabóčny zachod do bywšeje Serbskeje kofejownje.
