Dobry staw přihotow

srjeda, 21. junija 2023 spisane wot:

Chrósćicy (SN/MG). Z wukóncom schadźowanja festiwalneho wuběrka wutoru wječor w Chrósćicach je čłonka wuběrka Katharina Jurkowa jara spokojom: „Staw planowanja a přihota je dobry. Wšitke nadawki su jasne.“ Na wčera­wšim zetkanju wujasnjowachu pjatnaće wuběrkownicow a wuběrkownikow hišće poslednje detaile, kotrež maja so w zbywacymaj dwěmaj tydźenjomaj rozjasnić. Tak dyrbja w Chrósćicach samych na přikład hišće wšelakore mjeńše wěstotne a škitne naprawy zwoprawdźić. Dalši wulki čwak dźěła, kotryž su wčera doskónčnje zwoprawdźili, je tak mjenowany „režijny plan“. Tón wobsahuje časowe wotběhi a nadawki za kóždu skupinu a kóždeho dalšeho wobdźěleneho.

Z widom na wobdźělace so skupiny Jurkowa wobkrući, zo so po dotalnym stawje wšitkich dźesać přeprošenych skupin na festiwalu we Łužicy wobdźěla. W zetkanjach z moderatorami a přewodnikami skupin chcedźa přichodne dny tež wo programatisce poslednich dypkach rozsudźiće. „Wjeselimy so na festiwal“, wona na kóncu wjesoła přida.

Milion dźěławych stawkował

wutora, 20. junija 2023 spisane wot:

Zo bě zběžk z demonstracijemi a stawkami za knježerstwo NDR a stronu SED njewočakowano 17. junija wudyrił, pak nje­trjechi. Jeničce wulku njespokojnosć ludnosće běchu podhódnoćili. Hižo 16. junija dopołdnja bě minister za statnu bjezstrašnosć Wilhelm Zaisser dźesatki ludźi stasi w ciwilu na wuradźowanja twarcow do Stalinoweje aleje pósłał, kotřiž nadrobnje wo tym rozprawjachu. Zaisser z toho a z postupowanjow dopołdnja 17. junija spózna, zo njebě protest centralnje rjadowany a organizowany, ale spontany a bjez nawodnistwa. Njewočakowaše, zo so rozestajenja tež na republiku rozšěrja. Tohodla po nócnych wuradźowanjach Zaisser, jeho statny sekretar Erich Mielke, šef Ludoweje policije Karl Maron, rozkazowar Kaserněrowaneje ludoweje policije (KVP) Heinz Hoffmann rozsudźichu, zo so policajske jednotki z Lipska, Magdeburga a Podstupima ­hišće w nocy na 17. junij do Berlina po­dadźa. Bu kruće přikazane, zo njesmědźa direktnje na demonstrantow a stawkowacych třěleć, ale jenož do powětra, zo bychu so tući nastróžili a rozběželi.

Stary nałožk a prěnja dwurěčna mša

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:
Janske jěchanje je nałožk, kotryž dźensa jenož hišće w Kózlach (Casel) pěstuja. Tamniše tradiciske towarstwo je jón wčera znowa swjećił. Kaž hižo loni sćělesni Tobias Richter z kostrjancami, wokami, syćelemi a bónčawami wupyšeneho „Jana“, kotrehož spytaja wjesnjenjo z konja sćahnyć, zo bychu jemu zbožo lubjace kwětki wote­wzali. A kaž kóžde lěto so jim to naposledk zešlachći. Do jěchanja wotměchu prěni raz serbsko-němske kemše w Kózlach. Ramikowy program wopřijimaše nimo toho wustupaj „Předbłótowskich hońtwjerskich trubjerjow“ a Dujerskich muzikantow Wjelcej kaž tež jěchansku show „Terre à Terre“. Foto: NC/Konstanze Kuschka

Młode wobliča w starym klóštrje

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:

Pančicy-Kukow (SN/MWj/bn). W 775. jubilejnym lěće wobstaća je klóšter Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje kónc tydźenja (čitajće tež na 4. stronje) tři serbske wjerški dožiwił. Sobotu je chór 1. serbskeje kulturneje brigady w klóšterskej cyrkwi wurjadny koncert wuhotowała. Abatisa Gabriela Hesse je wopytowarjow w połnje wobsadźenej cyrkwi serbsce witała. Pod nawodom Friedemanna Böhme zanjesechu młode spěwarki a młodźi spěwarjo serbske a łaćonske twórby, mjez druhim wurězki z oratorija „Žně“ Korle Awgusta Kocora a Handrija Zejlerja kaž tež „Do pedalow stupamoj“ Měrćina Weclicha.

Politiske žadanja so přidružili (kónc)

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:

Demonstrowacy twarcy wobzamknychu, zo podadźa so srjedu, 17. junija, zaso k domje ministerstwow a zo budu stawkować. Tole zdźěli tež skupina twarcow popołdnju w Zapadnym Berlinje Rozhłosej w ameriskim sektorje (RIAS). Rozhłosownicy RIAS wozjewichu žadanja twarcow Stalinoweje aleje wo cofnjenju zwyšenych dźěłowych normow, lěpše ćělne zastaranje za nich a dalše socialne polěpšenja. Namołwu twarskich dźěłaćerjow jutře, 17. junija, z nimi zhromadnje w Berlinje a republice stawkować za tute žadanja, pak RIAS jenož jónu wozjewi, dokelž so ameriski poradźowar za rozhłós a jeho sobudźěłaćerjo bojachu, zo wospjetowanje namołwy sowjetske wojerske organy rozhorja a zo móhli so pola ameriskeje komandantury hóršić. Z toho móhło přiwótřenje mjez sowjetskej a ameriskej komandanturu nastać.

MIDAS: Na ćeže nowinarstwa skedźbnili

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:

Donostia/ San Sebastian (SN/MG). Gabor Czimer je madźarski žurnalist, kotryž pisa za w Słowakskej wuchadźacu nowinu Uj Szó. Madźarska mjeńšina pak dyrbješe a dyrbi w poslednich lětach chětro hórke nazhonjenja zběrać. Tak spyta słowakske knježerstwo w aktualnym padźe na přikład mějićelam pódy, kotřiž madźarskej mjeńšinje přisłušeja, tutu bjez wotškódnjenja wotewzać. Tutu njeprawdu Czimer we wjace hač 30 artiklach dokumentowaše a dale dokumentuje. Za tute dźěło je jeho Europske zjednoćenstwo dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) minjeny pjatk z mytom organizacije počesćiło. Myto MIDAS spožča kóždolětnje nowinarjej, skutkowacemu za jedyn ze 27 čłonow-dźenikow zjednoćenstwa.

Jazzowe duwo Focus (Anina Batz a Jan Brězan, wotlěwa) je wčera třeći tydźeń „Kulturneje zahrody“ zahajiło. Dźensa prezentuje tam Serbski ludowy ansambl program „Dudy a přećeljo“. Jutře předstaji Syman Hejduška wospjet minimalistisku hudźbu pod hesłom „Intimate piano“, zajutřišim přeproša Lena Hauptmann z trijom Voyage na „jězbu z Łužicy do Rija“. Foto: Maćij Bulank

Pod pseudonymom „Die Kosmonauten“ je wčera skupina Kraftklub z Kamjenicy takrjec tajnje w Budyskim Kamjentnym domje koncertowała. Wot prěnjeho zynka spěwaše 400 wopytowarjow – zastupne lisćiki běchu, předewšěm dźakowano digitalneho šepota, po krótkodobnym wozjewjenju termina minjenu póndźelu nimale nablaku rozebrane – rejujo a skakajo kóždu tekstowu linku sobu. Powšitkowny tenor publikuma, zarjadowarjow a hudźbnikow: hotowy triumf. Foto: Karsten Richter

Wo knihach a kniharni (16.06.23)

pjatk, 16. junija 2023 spisane wot:

„Prěni raz“ je titul noweje knihi za čitarjow wot dwanaće lět, kotruž tuchwilu za ćišć přihotujemy. Na čo mysliće, hdyž titul čitaće? Na tón cyle wěsty prěni raz? Da ležiće prawje. Wo „tón“ tež dźe, ale nic jenož! Pisany miks nowych powědančkow z podtitulom „Powědki wo lubosći a druhich šmjatach“ tematizuje tež hudźbu, sport, hraće kompjuterowych hrow, konkurencu, přećelstwo, sony abo mobbing. To lubi wotměnjawu lekturu: Feliks sej mysli, zo móže Jěwu we wopušćenym domje ćěkancow na kromje města za sebje zdobyć. Marek ma prěni raz před wočimi swojich sobušulerjow a šikwaneje Matildy ze skakanskeje wěže skočić. Hana, špatneho zadźerženja dla nachwilnje wot wučby wuzamknjena, dopokaza sebi samej a wšěm­ druhim, što w njej tči. Prěni rendezvous Heleny a Jurja kónči nimale tragisce. Matej dźe prěni raz do wjesneho młodźinskeho kluba a dožiwi tam chětro wulke přesłapjenje. Přichilnosć Lilly Symana tak znjeměrnja, zo wón bjezmała přewjerći ...

Wažny měznik w stawiznach NDR a cyłeje Němskeje bě 17. smažnik před 70 lětami, kotryž je jako ludowy zběžk do stawiznow našeho kraja zapisany.

W lěće 1953 bě so hospodarske a politiske połoženje w Němskej demokratiskej republice (NDR) rapidnje pohubjeńšiło. 7. oktobra 1949 wutworjeny druhi němski stat měješe wo wjele špatniše hospodarske wuměnjenja hač Zapadna Němska, hdźež so hižo zdawna hospodarske a industrielne kónčiny koncentrowachu. Wuchadźišćo bě tuž w NDR za industrielne wuwiće słabše hač w Zwjazkowej republice Němska (ZRN). Planowanske hospodarstwo njebě tak wuspěšne kaž w zapadźe a nimo toho dyrbješe NDR jako jenički němski stat hoberske wójnske reparacije za Sowjetski zwjazk a Pólsku zapłaćić, hačkuli bě cyła Němska wójnu přěhrała. Dogmatiska politika strony SED přinošowaše dale k njespokojacym rezultatam w hospodarstwje a towaršnosće, štož mnohich ludźi rozhori. Sowjetski zwjazk njepodpěrowaše a njemóžeše tež młody stat w Němskej podpěrać kaž USA na zapadźe ze swojim Marshallowym planom, kapitalistiske hospodarstwo statow skrućić.

Serbska debata

nowostki LND