Janšojce (dpa/SN). Najebać zymu milinarni w Janšojcach a Hamorje z połnej paru njedźěłatej a matej hišće kapacity. Po informacijach wobhospodarja předewzaća Łužiska energija a milinarnje (LEAG) su fachowcy při Janšojskej brunicowej milinarni „mały zmylk“ zwěsćili. Tuchwilu je cyłkowny wukon milinarnje wot 3 000 megawattow na 2 750 megawattow wobmjezowany. Tež Hamorska milinarnja ma hišće kapacitu we wobjimje 170 megawattow.
Porno tomu stej milinarni w Čornej Pumpje a Lippendorfje wućeženej. „Pytnjemy zo na wikach milinu nuznje trjebaja“, LEAG zdźěli. Zastaransku wěstotu zaruča dale předewzaće 50Hertz, kotrež wobhospodarja milinowu syć na sewjeru a wuchodźe Němskeje a wobkedźbuje dokładnje naprašowanje přetrjebarjow, tak zo je stajnje milina k dispoziciji.
Kamjenc (SN/BŠe). Koncern Jägermeister chce swoje stejnišćo w Kamjencu dale rozšěrić. Tak ma zawod nowe składźišćo za sudy dóstać. Wčera su tam zastupjerjo předewzaća prěni zaryw oficialnje hódnje woswjećili. Hladajo na nowe twarjenje je swójbnemu koncernej naslědnosć jara wažna. Tak ma so składźišćo klimje přichilene twarić a městno za 255 dubowych sudow měć. Jägermeister do rozšěrjenja twornje wjacore milionow eurow inwestuje.
Planowansku fazu za nowotwar su zamołwići hižo loni zahajili a architekturne wubědźowanje zarjadowali. Wurisanje dobyło je Drježdźanski běrow Code Unique. Twarski projekt zwoprawdźić maja firmy z regiona.
„Hladajo na projekty twarimy tu najnaslědniše składźišćo cyłeje Němskeje, kotrež dyrbi pozitiwnu ekobilancu měć a našej předewzaćelskej strategiji wotpowědować. Wudźeržliwosć njeje nam nowa, ale hižo normalne. Runočasnje je twar w Kamjencu wuznaće k stejnišću“, zwurazni předsyda předewzaća Christopher Ratsch. Z wčerawšim prěnim zarywom su twarski projekt oficialnje zahajili. W prěnim połlěće 2025 dyrbi wšitko dotwarjene być.
Wudobywanje kopora w srjedźnej Łužicy je dale aktualne. Gmejny Slepo, Trjebin a Dźěwin kaž tež Rownjanska wjesna rada w swojich stejišćach wobmyslenja wopisuja.
Slepo/Trjebin/Dźěwin (AK/SN). Gmejny Slepo, Trjebin a Dźěwin kaž tež Rownjanska wjesna rada planowany projekt „wuwiće a wobhospodarjenje koporoweho hórnistwa“ wotpokazaja. Tole wuchadźa z pisomnych stejišćow. Towaršnosć Koporowy šćěpjel tzwr (KSL) ma wotpohlad mjez Grodkom a Slepom blisko Syjka (Graustein) na 45 hektarach koporowe podkopki zaměstnić. Mjez lětami 2035 do 2055 chce předewzaće tam wob lěto hač do pjeć milionow tonow kopora wudobywać. Cyłkownje ma to 100 milionow tonow kopora być. Tole potrjechja składźišća Grodk, Syjka a Slepo. Po dotalnym stawje pak nochcedźa na kóždy pad składźišćo Slepo wotkryć.
Grodk (JoS/SN). Financowanje zakonja wo přiměrjenju strukturow je dale zaručene. Tele zwjeselace poselstwo je Carsten Schneider (SPD), statny minister a społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wuchodnu Němsku, na posedźenju „wulkeho Łužiskeho kruha“ minjeny pjatk w Grodku sposrědkował. „Srědki su zaručene. Prawniska wěstota hižo tohodla wobsteji, dokelž je wustup z brunicy 2038 zakonski“, Schneider rjekny. Jenož tak móhli ludnosći we Łužicy pokazać, štož Łužiski kruh woznamjenja. „Łužica je ,palna škleńca‘ změny strukturow.“ Puć jednory njebudźe. Demografiski łamk traje znajmjeńša hač do lěta 2030. A ludźo tam du, hdźež maja swoje wočakowanja za spjelnjene. To rěka w prěnim rjedźe atraktiwne mzdy.
Wone žane wowcy njetorhaja, ale su wegetarojo. Přiwšěm ma wjele ludźi bobra za njepřećela. Bobry w kulturnej krajinje swoje slědy zawostajeja a jich žiwjenski rum po swojich předstawach wuhotuja. Za to bobry pilnje zawěry twarja, nasypy podrywaja, štomy pušćeja, zo móhli ćeńke hałuzy žrać. To wuwabja konflikty z wobsedźerjemi ležownosćow. Mjeztym maja zwjazkowe kraje hižo bobrowych managerow, kiž ludźi poradźuja. To wšak je přikładne. Mam za wažne, zo je za bobry městno w kulturnej krajinje. Skutkowanje bobrow ma wjele pozitiwnych efektow, kotrež su hladajo na změnu klimy bytostne.
Dźensa postaja čłowjek wužiwanje kulturneje krajiny. Tola tež wobydlerjam přirody měli šansu dać. Bobram njemóžeš ničo wumjetować, dokelž jenož to činja, štož je jim „mać přirody“ do kolebki połožiła. A w njej njeje dźensniši, moderny swět ze swojimi mnohostronskimi wužiwanjemi předwidźany. Bianka Šeferowa
W Njeswačidle maja wot spočatka nowembra nowu kupnicu Nahkauf. Wo wosebitosćach wobchoda je so Maximilian Gruber informował. Sobumějićel Ronny Škoda je jemu přidatnje zajimawostki kołowokoło nastaća wobchoda přeradźił.
Kak je tomu dóšło, zo sće jako sobumějićel kupnicu w Njeswačidle přewzał?
Kumwałd (CS/SN). Kumwałdska gmejna wobsedźi 1 100 hektarow komunalneho lěsa. Tola kaž wšudźe na juhu Hornjeje Łužicy je skórnik swoje slědy zawostajił a škody w šmrěkowym lěsu zawinował. Přiroda sama njemóže tole hižo wurunać a čłowjek dyrbi pomhać. Předewšěm maja so ludźo wo to starać, zo njeje w lěsach hižo monokultura ze šmrěkami, ale strowy lěs ze wšelakimi družinami štomow – měšany lěs.
Lubnjow (SN/at). Chrěn je za Błóta typiska zelenina, kotruž nazymu žněja. Tak kaž je zazběh žnjow hromaka zjawny termin, spožči Błótowske towarstwo ze sydłom w Lubinje chrěnej samsnu kedźbnosć. Plahowarjo chrěna wočakuja po włóžnym nalěću, suchoće w lěću a mokrej nazymje lětsa přerězne žně. Chłódneho nalěća dla su sadźenki dwě njedźeli pozdźišo do zemje přišli, bě na zazběhu lětušich žnjow chrěna wčera w Radyńcu (Klein Radden), městnym dźělu Lubnjowa zhonić. Tam plahuje zawod za plahowanje zeleniny „Błóta“ chrěn na 8,5 hektarach. „Na dwěmaj třećinomaj přestrjenje nětko žnějemy. Zbytk wostanje hač do nalěća w zemi. To je najlěpši skład“, jednaćel Marcel Mich rozłoži. Z połnej paru dźěłać pak njemóža. Rola je tuchwilu přemokra, zo móhł Mich tež wjetšu z dweju mašinow zasadźić.