Ideje za hosćency mytowali

srjeda, 01. oktobera 2025 spisane wot:

Rakecy (SN). Z nowym wubědźowanjom je regionalny management kónčiny Hornja łužiska hola a haty wuspěšnje za inowatiwnymi idejemi pytało, z kotrymiž chcedźa hosćency za regionalne wudźěłki sensibilizować. Zawčerawšim je gremij 14 idejow a mytowanych wuzwolił. W prěnjej kategoriji je Wichowski dwór (we wjesnym dźělu Wóspork) 7 000 eurow z projektom „Wóspork za domiznu słodźi“ dobył. Druhe městno a z tym 5 000 eurow dósta Miłočanske towarstwo Kamjenjak za projekt „Krabatowy dinner“. Z nim chcedźa čłonojo towarstwa mobilny kubłanski format z kulinariku zwjazać. Tež předewzaće žiwjenske rumy klóštra Marijina hwězda w Pančicach-Kukowje je 3 000 eurow přijimało. Woni planuja nowu terasu při klóšterskej pjekarni kaž tež dodawanski serwis za wobjed.

W dalšej kategoriji je Budyski hosćenc Wjelbik prěnje městno docpěł. Tam chcedźa digitalnu interaktiwnu kartu jědźow zawjesć. Mytowani dóstanu za to 2 500 eurow. Tež město Budyšin je so na wubědźowanju wobdźěliło. Zamołwići chcedźa přehladku z regionalnymi wudźěłkami a poskićowarjemi zhotowić.

Japanske předewzaće inwestuje do přichoda

póndźela, 29. septembera 2025 spisane wot:

Twornja TDDK za němske klimowe kompresory w Nadróznej Hrabowce je zašły kónc tydźenja swoje 25lětne wobstaće woswjećiła. To zwjazachu ze swjatočnym poswjećenjom šesteho twarskeho wotrězka a dozhotowjenjom nowych­ halow.

Nadrózna Hrabowka (SN/MiR). Rajs na twarske kamjenje sypajo a z japanskim sake sej připiwajo zwuraznichu přitomni swoje wjeselo nad docpětym. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU), kiž bě wospjet hósć TDDK, zwurazni před wjace hač sto hosćemi z Japanskeje a regiona kaž tež před sobudźěłaćerjemi předewzaća, zo „běše sakskej krajnej politice stajnje wažne, tutu japansku inwesticiju w swobodnym staće Sakska měć.“

Gmejnski dom nětko awtarkny

pjatk, 26. septembera 2025 spisane wot:
Haselbachtal (SN). Po lětomaj twarskich dźěłow je samostatnje z energiju so zastarowacy gmejnski dom 2.0 we wjesnym dźělu Bischheim w gmejnje Haselbachtal dotwarjeny. Za projekt su 6,9 mio. eurow po zakonju k zesylnjenju strukturow w brunicowych kónčinach nałožili. Za awtarkne wobhospodarjenje wužiwaja ćopłotnu klumpu a fotowoltaikowu připrawu. Mnóstwo produkowaneje energije, wašnje jeje produkcije kaž tež přetrjebu móža zajimcy aktualnje bjezposrědnje při twarjenju kaž tež na internetnej stronje gmejny sćěhować. W kompleksu su bjezbarjerne běrowy, poradźowanska rumnosć, gmejnska žurla a biblioteka. Sakska statna ministerka Regina Kraushaar (CDU) rjekny składnostnje přepodaća wčera na městnje: „Tute awtarkne twarjenje pokazuje, zo njewoznamjenja změna struktury jeničce změnu, ale tež šansy za lěpšu mjezsobnosć.“ Wjesnjanosta Tobias Liebschner zwurazni: „Z projektom je strukturna změna we Łužicy a w Haselbachtalu wuspěšna a jeje dobytk za wšěch widźomny. Pokazamy, zo je awtarkne zastaranje z energiju móžne.“

Prózdninski resort nastanje

štwórtk, 25. septembera 2025 spisane wot:

Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska je prěnjemu wulkemu inwestorej na Kóšynskim nasypje při Borborinym kanalu mjez Lejnjanskim a Parcowskim jězorom puć za resort rubał.

Hamor (AK/SN). Jednohłósnje su radźićeljo zwjazka zawčerawšim na swojej zhromadźiznje w Hamorje wobzamknyli, zo cyłkownu 19 hektarow wulku pře­strjeń předadźa. Tam ma prózdninski resort z 260 prózdninskimi domami a třomi centralnymi wobłukami, kiž změja tematiske wusměrjenje, nastać. Cyłkowna kupna płaćizna ležownosće wučinja 1,7 milionow eurow.

Jury, kotraž naprawy posudźuje, je so intensiwnje z temu zaběrała. Nadawk za twar resorta je wona na swojim posedźenju w awgusće předewzaću Dresario tzwr přepodała. Jednaćel zaměroweho zwjazka Daniel Just wopodstatni, čehodla su so za tute předewzaće rozsudźili: „Koncept Dresario wotpowěduje w dalokej měrje postajenjam za wusměrjenje twarjenjow na ležownosći.“ Pozitiwnje je jury nimo toho hódnoćiła, zo koncept regionalnu twarsku kulturu wobkedźbuje.

150 Ukrainjanow kóždy měsac?

srjeda, 24. septembera 2025 spisane wot:

Budyšin (SN/mb). Wokrjesny radźićel Steffen Lehmann (AfD) informowaše wčera wo wuprajenjach decernentki Kristin Penther na posedźenju wuběrka sejmika. Na naprašowanje Serbskich Nowin krajnoradnemu zarjadej, hač su informacije zdźělenki AfD prawe, drje wotmołwa dóšła njeje, za to pak dalša mejlka AfD, nětko „z patriotiskim postrowom z Budyšina“ a předłohu „wobłuka zarjad za wukrajnikow/jobcenter“ krajnoradneho zarjada.

Zamołwići wokrjesa su w rozmołwje z krajnej direkciju Drježdźany zhonili, zo přichad ludźi z Ukrainy rapidnje přiběra. Tohodla měł so wokrjes Budyšin na to nastajić, zo hač do kónca lěta měsačnje ca. 150 Ukrainjanow přiwza. Hižo w běhu awgusta je so ličba Ukrainjanow, kotřiž tydźensce do Sakskeje přichadźeja, potrojiła. Jako přičinu, tak AfD, je Penther pozdatnje naspomniła, zo je pólski prezident připowědźił, ukrainskim ćěkancam, kotřiž njedźěłaja, statnu podpěru šmórnyć. To a zo so wokrjes wo podlěšenje zrěčenja za Sprjewiny hotela prócuje, kaž AfD cituje, w přiłoze zarjada pak njesteji.

Wokoło Grodka chcedźa kopor wudobywać

póndźela, 22. septembera 2025 spisane wot:
Grodk (JoS/SN). Zawod Mjedźel Łužica (KSL) bě zašłu sobotu druhi raz wo to wabił, w kónčinje wokoło Grodka nowe wudobywanišćo kopora wutworić. Za to pak dyrbja najprjedy wuslědźić, hač kónčina tole docyła znjese. Prěnju tajku próstwu wo zwěsćenje znjesliwosće bě braniborske ministerstwo za infrastrukturu a planowanje kraja – zhromadny wotrjad planowanja krajow Berlin-Braniborska (GL) w lěće 2023 wotpokazało. Prjedy hač dalši pospyt zahaja, su zajimowanych wobydlerjow nětko znowa wo procedurje informowali. Něhdźe 150 wobydlerjow bě na informaciske zarjadowanje přichwatało. Zawod KSL bě swoju strategiju za prezentaciju přiměrił, wšako běchu so ludźo po poslednim zarjadowanju nowemu wudobywanišću spjećowali. Sobotu tuž jenož fachowcy ze wšelkich wobłukow referowachu. Tole přisporješe wěcownu debatu. Hižo na spočatku rjekny Doris Grahn, sobudźěłaćerka inženjerskeho běrowa GICON, kotryž za KSL dźěła, zo chcedźa wokoło Grodka jenož telko kopora wudobywać, kaž to přiroda znjese. Wona rozprawješe, zo je KSL swoju strategiju za wudobywanje dospołnje změnił.

Južnu wobjězdku dale njeplanuja

pjatk, 19. septembera 2025 spisane wot:

Budyska južna wobjězdka so tuchwilu dale njeplanuje. Tole je rěčnica sakskeho Krajneho zarjada za dróhotwar a wobchad (LASuV) na naprašowanje před něšto dnjemi wobkrućiła.

Budyšin (UM/SN). Přičina za cofnjenje planowanja je dwójny etat za lěće 2025/26, kiž je Sakski krajny sejm w juniju wobzamknył. Srědki, kotrež zakonjedawar we wobłuku wobchadneje infrastruktury k dispoziciji staja, maja so nětko konsekwentnje­ po prioritach zasadźeć. „Nałožujo zasadu ‚zachowanje před nowotwarom‘ to woznamjenja, zo njehodźa so tuchwilu dalše planowanske dźěła za wobjězdku južnje města do nadawka dać abo wukonjeć. Tohorunja njeje móžno, realistisku časowu dobu pomjenować.“

Korch serbski społnomócnjeny

pjatk, 19. septembera 2025 spisane wot:

Budyšin(SN/CeK). We wokrjesnym sejmiku Budyšin předleži namjet k wobzamknjenju, po kotrymž ma so wot 1. oktobra Tomaš Korch jako hłownohamtski społnomócnjeny za serbske naležnosće powołać. Wo tym ma wokrjesny sejmik na swojim posedźenju 29.9. rozsudźić. Znowawobsadźenje pozicije bě trěbne, po tym zo bu dotalna zamołwita Halena­ Jancyna 31.10.2024 – noweho při­stajenja dla – wotwołana. Wot toho časa bě městno nimale lěto njewobsadźene.

Z nowym wobsadźenjom by wokrjes nětko trajne rozrisanje našoł. Městno běchu w krajnoradnym zarjedźe internje wupisali. Požadał bě so na wupisanje jeničce Tomaš Korch, kotryž wšitke žadanja profila spjelnja. Korch je diplomowy komunalny hospodar a ma jara dobre znajomosće serbšćiny, štož bě bytostne wuměnjenje wupisaneho dźěłoweho městna. Městno njeje časowje wobmjezowane. Pjenježne wuskutki wobzamknjenje za wokrjes nima. Z nastupom zastojnstwa móže Korch naležnosće Serbow skutkownje zastupować a poměr mjez zarjadnistwom, politiku a Serbstwom spěchować.

Do pedalow stupać a so informować

srjeda, 17. septembera 2025 spisane wot:

Nowe informaciske tafle we wokolnych wsach Kamjenca kolesowarjow přez stawizny města a wsow wjedu

Celina Knopec poda so minjeny pjatk zhromadnje ze zastupjerjemi měšćanskeho zarjadnistwa, sponsorami projekta informaciskich taflow, kaž tež z wyšim wjesnjanostu Rolandom Dantzom­ na kolesowarsku turu. Wšitko wo nowotwarje informaciskich taflow wokoło Kamjenca čitaće tu:

Kamjenc swjeći lětsa wosebity jubilej: Před 800 lětami bu město prěni raz naspomnjene. Nimo mnohich zarjadowanjow a projektow, kotrež přez cyłe jubilejne lěto zarjaduja, je so minjene měsacy předewzaće zwoprawdźiło, kotrež wopytowarjow kaž tež domoródnych přeprošuje, zo sej měšćanske stawizny na nowe wašnje wotkryja.

„Trajnu syć informaciskich a přebywanskich městnosćow“ su we wšěch 19 wjesnych dźělach Lessingoweho města w septembru 2025 oficialnje dotwarili.

Wot přeća do reality

Olympiske hry bjez ladinšćiny

srjeda, 10. septembera 2025 spisane wot:

W sewjeru Italskeje wotměje so w zymje 2026 zymske olympiske hry. Zo tam mjeńšina Ladinow bydli, pak organizatorow njestara. Tole ma hnydom wjacore njelěpšiny.

Olympiske hry su w Cortina d’Ampezzo (ladinsce Anpezo) wšudźe prezentne: Na mnohich městnach jewja so chorhoje a wabjenje za zymske olympiske hry 2026. Na terasy njedaloko centruma steja olympiske rynki, tak wulke kaž čłowjek, před kotrymiž turisća z cyłeho swěta pozěruja. W pozadku dźě su horiny Tofane widźeć, na kotrychž budu so žony wot februara w alpinym sněhakowanju wo medalje wubědźować. Štóž potom na kromje čary steji, toho we wšěch móžnych rěčach wo podawkach informuja – nic pak ladinsce, hačrunjež Ampezo w Ladinskej ležał. Kak je to móžno?

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND