Lěšće (AK/SN). Łužiska žónska syć za předewzaćelki chce zaměrnje dale swoje nazhonjenja a ideje wuměnjeć. Tole podšmórnje załožerka syće Romy Hoppe. Njedawno zetkachu so předewzaćelki w Lěšćoch (Hornow), hdźež zaběrachu so z „Šokolodowym wuměłstwom we Łužicy“. Wobsahowe ćežišćo zarjadowanja su byli žony w rjemjesle. Wjace hač 65 žonow z cyłeje Łužicy je přeprošenju sćěhowało a do manufaktury Confiserie Felicitas w Lěšćoch přišło.

Na spočatku pokazachu iniciatorki dokumentariski krótkofilm. W nim sposrědkowachu so wšelake kročele produkcije šokolody w manufakturje. Zodbom dóstachu žony dohlad do molowanja na šokolodu a tamnišeje dźěłarnje. Jednaćelka manufaktury Goedele Matthyssen rysowaše po tym swój puć z Belgiskeje přez Nigeriju do Łužicy. „Ze zahoritosću rěčeše wona wo rjemjesle, regionje a skedźbni přitomne žony na předewzaćelske wužadanja, mězniki kaž tež strategije a plany do přichoda“, Romy Hoppe wuswětla. „Tak su sej žony syće wuwědomili, kotru zamołwitosć maja předewzaćelki za swoje zawody, swojich přistajenych a region.“

Kónc brunicy w Janšojcach

pjatk, 22. decembera 2023 spisane wot:
Janšojce (SN/MiP) Po 47 lětach wudobywanja brunicy w Janšojskej jamje so tute dźensa z wosebitej ceremoniju oficialnje zakónči. Přitomni budu tež Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD), nawodnica Braniborskeje statneje kenclije Kathrin Schneider (SPD) kaž tež energijowy minister Braniborskeje Jörg Steinbach (SPD). Hoberski łopaćowy bager jamy dźěła we wobłuku zawěsćenskich naprawow k znowawužiwanju płoniny přechodnje dale. Wot dotalnych 500 hórnikow přewodźuja 250 tutón proces. Tamnu połojcu zasadźi LEAG w susodnych brunicowych jamach. W zwisku z kóncom wudobywanja wuhla zakónči tež Janšojska milinarnja swoju dźěławosć w lěće 2028. Doniž tak daloko budźe zastaruja ju brunicowe jamy we Wjelcej, Wochozach a Rychwałdźe z wuhlom. We 80-tych lětach wotbagrowachu so pospochi rosćaceje Janšojskeje jamy dla mjez druhim serbske wjeski Wusoka, Mały Borow a Mały Rjasnik. W lěće 2004 wotbagrowana wjes Rogow sta so spočatk lěttysaca po cyłej Němskej ze symbolom protesta přećiwo wotbagrowanju wjeskow a energijowej politice knježerstwa.

LEAG zestarjeny projekt nětko šmórnył

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:

Wotpadki w Janšojcach w přichodźe njespala, dokelž koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) je planowanja za nowu připrawu zastajił. Powěsć mjenowaše akciski zwjazk přećiwo projektej „hoberski wuspěch“.

Choćebuz (SN/at). LEAG so dale „konsekwentnje na přetwar energijoweho stejnišća Janšojce“ wusměrja. To pak bjez twara wotpohladaneje spalernje wotpadkow. Předewzaće „so w přichodźe na inowatiwne zelene energijowe technologije koncentruje. Při tym steja składowanska milinarnja Janšojce, wutwar wobnowjomnych energijow w susodnej pohórnistwowej krajinje kaž tež wudźeržliwe zastaranje z ćopłotu w srjedźišću.“

Doba za třělenje wjelkow nimo

pjatk, 15. decembera 2023 spisane wot:

Hačrunjež předležeše dowolnosć w dwěmaj kónčinomaj Budyskeho wokrjesa „wubrać“ wjelki, kotrež běchu wospjet wowče stadła nadpadnyli, njeje so ani jedne rubježne zwěrjo zatřěliło.

Budyšin (SN/BŠe). Donětka njejsu w dwěmaj kónčinomaj Hornjeje Łužicy žanoho wjelka zatřělili. Kaž krajnoradny zarjad Budyskeho wokrjesa wčera zdźěli, běchu wotpowědne dowolnosće na čas wjazane. Doba je mjeztym skónčena a tuž njeje hižo móžne wjelki w kónčinomaj třělić. Předewšěm dołhodobne dokumentacije su po słowach krajneho rady wokrjesa Uda Wićaza (CDU) přičina, zo njeje so naprawa zwoprawdźiła. Wón žada sej w přichodźe pragmatiske postupowanje. „Jelizo tydźenje na trěbne podłožki ze zamołwiteho sakskeho ministerstwa a zarjadnistwow čakamy, njeje třělenje hižo zmysłapołne abo naprawa zwoprawdźomna“, wón wuzběhny.

Mjez nadpadami wjelkow na skót a móžnym zatřělenjom rubježnych zwěrjatow je spěšne postupowanje trěbne. Tak njesmědźa zarjadnistwa telko časa brojić.

Bjez připućowanja njeńdźe

štwórtk, 14. decembera 2023 spisane wot:

Změna strukturow we Łužicy rěkaše tema słyšenja wčera w hospodarskim wuběrku zwjazkoweho sejma w Berlinje. Při tym wujasnichu přeprošeni wěcywustojni z Braniborskeje, zo je bóle hač dotal trěbne, so ze zdobywanjom dźěłowych mocow ze zdalenišich kónčin, z polěpšenjom kubłanskeje infrastruktury jako wuměnjenje wuspěšneho připućowanja a ze zaručenjom zakładow wšědneho žiwjenja zaběrać.

Berlin (SN/at). Naroki změny strukturow po kóncu wudobywanja brunicy we Łužicy njehodźa so z potencialom dźěłowych mocow z regiona samoho abo ze susodneju krajow Pólskeje a Čěskeje zmištrować. Prof. dr. Stefan Zundel z Braniborskeje techniskeje uniwersity Choćebuz- Zły Komorow (BTU) mjenowaše za Braniborsku 60 000 a za Saksku 40 000 fachowcow, kotřiž hač do zakonsce postajeneho kónca brunicu 2038 pobrachuja. „Njemóžemy so efektiwneje politiki přiwabjenja wzdać“, bě rezimej wědomostnika. Akcija „Krasse Lausitz“, w kotrejež srjedźišću zdobywanje fachowych mocow steji, drje za to njedosaha.

Hibićiwiši akterojo?

štwórtk, 14. decembera 2023 spisane wot:
Wukonita kubłanska struktura z dobrymi šulemi je wažny stołp za wuspěšne připućowanje. A bjez njeho Łužica změnu strukturow po kóncu wudobywanja brunicy njezmištruje. W tym běchu sej wěcywustojni – komunalnaj politikarjej a wědomostnicy z Delnjeje Łužicy kaž tež zastupjer DGB z Berlina – na słyšenju wo změnje strukturow wčera w zwjazkowym sejmje přezjedni. Ekspertiza bě braniborska, při čimž wšelake aspekty bjezdwěla tež za sakski dźěl Łužicy płaća. Zadźiwa tuž, zo njejsu frakcije SPD, CDU/CSU, FDP a Zwjazk 90/Zeleni tež wěcywustojneho ze srjedźneje abo Hornjeje Łužicy přeprosyli. Tak njebě perspektiwa južnje krajneje hranicy zaručena. Nastał je zaćišć, zo su akterojo w braniborskej Delnjej Łužicy prosće hibićiwiši, hač ći w sakskim dźělu regiona. Z wužadanjemi změny strukturow pak maja so tu a tam rozestajeć. Srědki změny strukturow za modernizowanje šulow wužiwać w cyłej Łužicy pomha, dokelž wšudźe měli so na připućowanje fachowcow hotować. Axel Arlt

Kubłanske projekty wuznamjenili

srjeda, 13. decembera 2023 spisane wot:

„Kubłanje je wuměnjenje za dobre žiwjenje“, tak rěkaše w namołwje wubědźowanja towarstwa za wuwiće Hornjołužiskeje hole a haty (OHTL). Nětko su 18 zapodatych projektow w Radworju wuznamjenili.

Radwor (SN/BŠe). Zaměr wubědźowanja OHTL „Za spěchowanje regionalnych kubłanskich projektow“ bě regionalnje relewantne temy přichoda přez dołhodobnje skutkowace kubłanske projekty spó­znać a na nje nawjazać. Cyłkownje 18 projektow su iniciatorojo wubědźowanja nětko w Radworju wuznamjenili. Cyłkownje steješe za to 25 000 eurow k dispoziciji.

LEAG čaka na wotškódnjenje

srjeda, 13. decembera 2023 spisane wot:
Berlin (SN). Zwjazkowe hospodarske ministerstwo reagowaše wutoru na žadanja koncerna LEAG za spěšnym wotzamknjenjom jednanjow nastupajo podpěranske płaćenje we wysokosći 1,75 miliardow eurow (SN rozprawjachu). W zdźěleńce pisaja: „Pruwowanje wotškódnjowanskich kóštow za LEAG AG hišće traje. Zwjazkowe knježerstwo wjedźe intensiwne rozmołwy z LEAG, potrjechenymaj zwjazkowymaj krajomaj a europskej komisiju, zo by so tež wony proces tak spěšnje kaž móžno wotzamknył.“ Předsyda předsydstwa LEAG, Thorsten Kramer, sej w tutym nastupanju žada, zo trjebaja „planowansku wěstotu. Zo bychmy swój podźěl na změnje energije spjelnili, trjebamy spušćomne ramikowe wobstejnosće.“ Po tym zo bu jasne, zo dóstanje zapadoněmski koncern RWE wotškódnjenje we wysokosći 1,5 miliardow eurow, bě sebi tež zawodna rada LEAG žadała, zo so proces za łužiske brunicowe rewěry tak spěšnje kaž móžno wotzamkny. Z ministerstwa rěka k tomu, zo drje su jednanja za wuchodnu Němsku wo tójšto wobšěrniše hač za rewěry na zapadźe.

Dalše šěre blaki wotstronić

srjeda, 13. decembera 2023 spisane wot:

Budyšin (SN/at). Šěre blaki nastupajo zastaranje ze spěšnym internetom chce Budyski wokrjes dale zaměrnje wotstronić. Zakład za to twori wobzamknjenje wokrjesneho sejmika wot 4. decembra, trěbne wupisanje po cyłej Europje přihotować a wotměć. We wobłuku programa Zwjazka „šěre blaki“ je wokrjes pjeć dalšich clusterow definował, kotrež měrja so na wobłuki Wojerecy, Kamjenc, Biskopicy, Budyšin a pjeć komunow z wulkej potrjebu nachwatanja škleńčnonićowych přizamkow. Po analyzy wuměnjenjow matej clusteraj 12 (Kamjenc) ze 4 074 adresami a 15 (mjez druhim z Njedźichowom a Halštrowskej Holu) z 3 662 adresami najwyšu prioritu. W krajnoradnym zarjedźe z toho wuchadźeja, zo dóstanu za wonej clusteraj spěchowanske srědki.

Za wutwar spěšneho interneta wot lěta 2025 by to konkretnje rěkało, zo zwoprawdźeja w komunach sćěhowace ličby adresow: Porchow 358, Chrósćicy 204, Halštrow 47, Kamjenc 530, Njebjelčicy 395, Njeswačidło 492, Pančicy-Kukow 324, Bóšicy 82, Worklecy 243, Ralbicy-Róžant 146, Njedźichow 1 072 a Halštrowska Hola 1 171.

Zakład za energijowu změnu: wodźik

wutora, 12. decembera 2023 spisane wot:

W Choćebuskim měšćanskim domje su fachowcy wčera wosebitu studiju wo móžnosćach natwara wodźikoweje syće we łužiskim hospodarskim regionje předstajili.

Choćebuz (SN/MiP). Wodźikowa studija je wobstatk kooperaciskeho projekta wokrjesow Sprjewja-Nysa, Hornje Błóta-Łužica, Łobjo-Halštrow kaž tež města Choćebuza. Nadźěłała běše jón firma INFRACON w kooperaciji z Institutom za škit klimy, energiju a mobilitu z.t. Wažny zaměr kooperaciskich partnerow je: Energijowu změnu we Łužicy z wulkim podźělom na wodźikowych technologijach zmištrować a za to trěbne wuměnjenja stworić. Na zarjadowanje přichwatachu krajny rada wokrjesa Sprjewja-Nysa dr. Harald Altekrüger (CDU), kotryž poradźuje tež Braniborske knježerstwo nastupajo hospodarstwo we Łužicy, hospodarski minister Braniborskeje prof. dr. Jörg Steinbach (SPD), jednaćel hospodarskeho regiona Łužica (WRL) Heiko Jahn kaž tež dalši hospodarscy akterojo we Łužicy.

Serbska debata

nowostki LND