Twarske dźěła wokoło jězora so dlija
Wojerecy/Wulke Zdźary (SN). Twarske dźěła w a wokoło Hórnikečanskeho jězora so dale dlija. Hižo dlěje hač dźesać lět njemóža ludźo woblubowane wočerstwjenišćo wužiwać. Saněrowanje jězora južnje Wojerec drje budźe hač do lěta 2030 trać. Tole Sakski wyši hórnistwowy zarjad nětko na naprašowanje zdźěli. Poprawom bě předwidźane, zo budźe jězor w lěće 2022 zaso přistupny. Tola termin su zamołwići stajnje zaso přesunyli. Přiwšěm je dobreje powěsće: Mjeztym je 90 procentow pobrjoha zawěsćenych.
Jězor je wot lěta 2014 dospołnje zawěrany. Dokelž je so na wuchodnym pobrjohu zemja zesuwała, so projekt nětko dlije. W měrcu 2021 bě so něhdźe 300 metrow šěroki wotrězk pobrjoha mjez Koblicami a sydlišćom do wody sypnył. To bě něhdźe milion kubiknych metrow pódy. W tym zwisku nasta žołma, kotraž na přibrjóh na tamnej stronje jězora trjechi a tam twarjenja wobškodźi. Za čas saněrowanja je jězor z płotom wobdaty a njeje přistupny. Hač k zakónčenju zawěsćenskich naprawow wobsteja wšako geotechniske rizika. Tuž přewjeduja dźěła po kuskach a pod krutymi wěstotnymi naprawami.
Prěnje myto Smolerja Šěnowej
Budyšin (SN). Prěnja lawreatka Literarneho myta Smolerja je Sylwija Šěnowa. Towarstwo Přećelow Smolerjec kniharnje spožči jej myto za basnisku zběrku „Mosty přez morjo“, wušłej před lětomaj w Ludowym nakładnistwje Domowina. We wopodstatnjenju rěka mjez druhim, zo přeswědči kniha mytowansku jury, „dokelž je lyrisce a rjemjeslnisce zdokonjana, towaršnostnje wuznamna a dokelž pokaza wědome rozestajenje ze serbskimi literarnymi tradicijemi“. Myto přepoda so na Smolerjowym dnju towarstwa kónc awgusta w Radworju. Z Literarnym mytom Smolerja, kotrež je z 1 000 eurami dotěrowane, chce towarstwo wuměłsce wuběrnu aktualnu serbsku literatura wotnětka kóžde tři lěta wuznamjenić a spěchować.
„Mosty přez morjo“ je prěnja personalna antologija lyrikarki, kotraž tež krótkoprozu twori. Nimo toho je Sylwja Šěnowa jako awtorka a kuratorka na tójšto šulskich knihach a materialijach sobu skutkowała, kaž su to na přikład „Wobrazy serbšćiny“ za gymnazialnej schodźenkaj I a II abo temowej zešiwkaj „Čłowjek a medijowa towaršnosć“.
Zajim za nowu formu ratarjenja budźić
„Vertical farming“ rěka nowe wašnje plahowanja rostlinow, kotrež móhło w přichodźe alternatiwa ke konwencionalnemu ratarjenju być. Drježdźanski institut UNU-Flores je tuchwilu w Běłej Wodźe wupruwuje.
Běła Woda (SN/MiP). W Běłej Wodźe a we Wochozach wupruwuja slědźerjo Drježdźanskeho instituta UNU-Flores, kotryž je dźěl Uniwersity Zjednoćenych narodow (UNU), tuchwilu móžnosće wertikalneho ratarjenja (vertical farming). Wobdźělnicy projekta VerFarming wupruwuja plahowanje rostlinow cyle praktisce we wertikalnych hrjadkach, na tak mjenowanych plahowanskich wěžach.
Hórnicy róčnicu woswjeća
Stajnje prěnju njedźelu julija swjećachu w NDRskim času „dźeń hórnikow“. W lěće 1950, potajkim před 75 lětami, su jón k česći hórnikow prěni raz organizowali a to hač do lěta 1990 kóžde lěto. Swjedźenje běchu samo chětro wulke. Po přewróće su tónle swjedźeń wotstronili, nic pak w swětłownjach łužiskeho hórnistwa.
W brunicowych jamach w Lubušu, Heide-Wiednitz, Hórnikecach, Terpje a Šćeńcy swjeća „dźeń hórnikow“ hač do dźensnišeho. Tež při hranicy k Braniborskej, w brunicowej jamje Brigitta česćuja dźeń hórnistwa. Składnostnje tutoho dnja přeprošuja přichodnu njedźelu na swjedźenišćo „Phillipp-Müller-Kampfbahn“, je to stare sportnišćo.
Ale što zwjaza Brigittu z Grodkom?
Naprawy přećiwo mrětwje skutkuja
W Zhorjelcu njeje hižo lěto žanych nowych padow afriskeje swinjaceje mrětwy. Njezadźiwa, zo su zamołwići w zarjadach wolóženi. Z wjele naprawami su přećiwo wupřestrěću mrětwy wojowali.
Zhorjelc (AK/SN). Afriska swinjaca mrětwa je w Zhorjelskim wokrjesu do dalokeje měry zamjezowana. Hižo lěto njejsu fachowcy we wokrjesu žadyn nowy pad zwěrjaceje chorosće zwěsćili. Tohorunja je so zamołwitym poradźiło, zo njejsu domjace swinje na mrětwje schorjeli. Tole podšmórny zawčerawšim krajny rada Zhorjelskeho wokrjesa dr. Stephan Meyer (CDU). Dźakowano zaměrnemu, intensiwnemu dźěłu zarjadnistwow a derje organizowanej kooperaciji z hajnikami, ratarjemi, wohnjowymi woborami, nadróžnej mištrownju a słužbu za wuchowanje Lodenau je so tole poradźiło. Za dźiwje a domjace swinje je mrětwa jara strašna.
Z mjezybilancu spokojom
Budyšin (SN). Krótko po zahajenju lětnich prózdninow je hižo 1 068 młodych žonow a muži wukubłanske zrěčenje we wobłuku rjemjesła za nowe wukubłanske lěto podpisało. Woni zahaja swoje wukubłanje w rjemjeslniskim zawodźe Drježdźanskeho komorneho wokrjesa, ke kotremuž tež Budyski a Zhorjelski wokrjes słušataj. Ličba nowych zrěčenjow je trochu niša hač samsny čas loni. „Mjezybilanca wotbłyšćuje, zo je rjemjesło jara atraktiwne“, wuzběhny hłowna jednaćelka Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory Manuela Salewski. „Potrjeba fachowcow w rjemjesle je tak wysoka kaž nihdy do toho. Tohodla pyta wjele předewzaćow hižo za wotpowědnymi požadarjemi. Tuchwilne wuhódnoćenje je jenož mjezybilanca. Hakle na kóncu lěta dokładne ličby předleža“, jednaćelka rozkładźe.
Štóž hišće za swobodnymi wukubłanskimi městnami na wuchodźe Sakskeje pyta, móže so na onlinowej bursy Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory wobhonić. Tuchwilu namakaće tam něhdźe 430 swobodnych wukubłanskich městnow.
Pampuchi na bičturje w Ralbicach dobyli
Ralbicy (jp/SN). Skónčnje tak daloko je: Bičwolejbulowa tura Radija Satkula po hrajnišćach w sydom serbskich wsach je zahajena. Lětsa bě start w Ralbicach, hdźež su so wčera dopołdnja pilnje na to přihotowali. Tak připrawichu za hłódnych hosći steakburger a pomfritki. Kaž kóžde lěto dyrbjachu mustwa napoł šesćich na městnje być, zo bychu so přizjewili. Šěsnaće městnow mějachu wčera k dispoziciji. Dokelž pak bě jich wjace zajimcow, su wjacore mustwa zaso domoj pósłać dyrbjeli. Zdypkom w šesćich so turněr zahaji a horce boje běchu garantowane. To je wjele přihladowarjow do Delan wabiło, kotřiž přijědźechu z awtom, mopedom abo kolesom a někotři běchu samo přiběželi. Přihladowarjo so přewšo wjesela, zo je so młodźinskej redakciji Serbskeho rozhłosa znowa zešlachćiło, turu organizować. Tak maja móžnosć, so tež w prózdninach z přećelemi zetkawać a z nimi pobachtać. Mnozy z přichwatanych so za wolejbul zajimuja a jón sami rady we wólnym času hraja.
Myto dobroćelej
Budyšin (SN). Budyski Lions-klub spožči lětuše Kaeublerowe spěchowanske myto postum bywšemu wjelelětnemu Budyskemu twarskemu měšćanosće a měšćanskemu architektej Peterej Hessemu. Z tym počesća wosobinu, kotrejež žiwjenski skutk ma bytostny wuznam za Budyske stare město. Wuznamjenjenje, kotrež je z 5 000 eurami dotěrowane, su wčera we wobłuku swjatočnosće mandźelskej lawreata Sonnhild Hesse přepodali. W zmysle počesćeneho přewostaji wona pjenjezy za restawrowanje pišćelow w cyrkwi we Wopakej.
„Peter Hesse bě na powšitkowne dobro skutkowacy muž. Zo wuznamjenjenje w jeho mjenje kulturnemu projektej tyje, wotpowěduje cyle jeho žiwjenskemu sebjezrozumjenju“, wuzběhny lawdator Michael Harig, bywši krajny rada a čłon Budyskich „Lawow“.
Kaeublerowe myto spožča so wosobinam abo cyłkam, kotrež su so na wosebite wašnje za Budyšin a wokolny region zasadźowali. Mjez dotal wuznamjenjenymi su na přikład band Silbermond kaž tež Christian Schramm, wjelelětny wyši měšćanosta Budyšina po politiskim přewróće lěta 1989.
Kamjenc dyrbi lutować
Kamjenc (SN). Měšćanska rada Kamjenca je so na swojim wčerawšim posedźenju z tuchwilnym etatom zaběrała. Komunam steji dale a mjenje pjenjez k dispoziciji. To tež zamołwići w Kamjencu začuwaja. Hospodarske połoženje Lessingoweho města drje bě dźakowano tam zasydlenym předewzaćam dobre. Prawdźepodobnje so tole změni. Tak wočakuja w přichodźe mjenje dochodow, dokelž přemysłowy dawk woteběra. To tež z wobličenjow a dawkoweho trochowanja z meje wuchadźa. Likwidita města pak je zaručena, dokelž su zamołwići minjenje lěta lutowali a sej rezerwu nadźěłali. Krótkodobnje móže město z toho čerpać, dołhodobnje pak je to njemóžne.
W zwisku z postajenjemi zakonjow komunalneho prawa k zawěsćenju etata su nětko naprawy zahajene. Tuchwilu so dźěłowe městna jenož znowa wobsadźa, jeli je to woprawdźe nuznje trěbne. Dale jenož projekty zwoprawdźeja, za kotrež dóstanu jara wysoke spěchowanje. K tomu słuša na přikład přetwar Lessingoweho muzeja. Zarjadnistwo města měšćansku radu wobstajnje wo dalšim wuwiću etata informuje.
Zwjazk so do přichoda nastaji
Wot klětušeho dźěła zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska z nowymi wustawkami. Na zašłej zhromadźiznje zwjazka su za to trěbne změny wobzamknyli. Jedna z nich je tak mjenowany model spartow.
Budyšin (AK/SN). Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska planuje změny. Tak zawjedu dynamiski dawk, kotryž so na ličbje wobydlerjow a ličbje turistiskich přenocowanjow sobustawskich gmejnow orientuje. Z wjetšinu 17 wot 19 hłosow přihłosowachu zwjazkowi radźićeljo na jich posedźenju wutoru tydźenja nowym wustawkam zwjazka. Hamorska gmejna je přećiwo tomu hłosowała.
„Hladajo na wuběrne wuwiće ličbow přenocowanjow w zašłych lětach by podźěl dawka Hamorskeje gmejny wotpowědujo přiwzateho noweho systema financowanja wot tuchwilu štyri na w přichodźe 10,4 procentow lětnje stupał“, praji jednaćel zaměroweho zwjazka Daniel Just. Tomu Hamorski wjesnjanosta Hendryk Balko znapřećiwi. Wón na to pokaza, zo je gmejnska rada namjet wotpokazała: „Za nas woznamjenja to powyšenje wot 14 000 eurow na prawdźepodobnje pjećore toho na lěto“, praji Balko.
