Spěchowanje po modelu Samow

srjeda, 05. junija 2024 spisane wot:
Berlin (SN/bn). Krajne zastupnistwo Sakskeje w Berlinje bě předwčerawšim z hosćićelom dźěłoweje rozmołwy pod hesłom „Serbske kino“. Zastupjerjo serbsko-němskeje syće Łužycafilm, mjez druhim režiserka dr. Grit Lemkowa, Ola Staszel z Nysoweho filmoweho festiwala a nawoda mjeńšinoweho sekretariata Měto Nowak rozłožichu zastupjerjam politiki – mjez druhim Conrad Clemens (CDU), społnomócnjeny Sakskeje pola Zwjazka, a zapósłanča zwjazkoweho sejma Kathrin Michel (SPD) – kaž tež reprezentantam spěchowacych institucijow – mjez druhim dr. Frank Castenholz (Zwjazk za kulturne zarjadowanja BKM) a dr. Markus Görsch (Mitteldeutsche Medienförderung) – staw a perspektiwy serbskeho filmowstwa. Konsens slědowaceje, po słowach Łužycafilm „konstruktiwneje a na dopóznaća bohateje“ diskusije: „Kinematografija awtochtonych ludow resp. mjeńšinow w Němskej ma so kruće do noweho zwjazkoweho zakonja za spěchowanje filmow zapřijimać, na přikład po modelu za Samow“. Iniciatoraj rozmołwy běštaj Łužycafilm a zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU).

Změnu strukturow dale forcěruja

srjeda, 05. junija 2024 spisane wot:

Čorna Pumpa (SN/BŠe). W sakskim dźělu industrijoweho parka w Čornej Pumpje so tójšto hiba. Za wuwiće stejnišća na mjezy do Braniborskeje je zaměrowy zwjazk spěchowanske pjenjezy dóstała. Z cyłkownje 28 milionami eurow z hornca inwesticiskeho zakonja za brunicowe regiony spěchuje sakske knježerstwo industrijnišćo. Wotpowědnu zdźělenku je zastupowaca předsydka zaměroweho zwjazka industrijoweho parka Christine Herntier zawčerawšim přiwzała. Kaž sakski minister za regionalne wuwiće wobkrući, móža so z pjenjezami ramikowe wuměnjenja polěpšić. Tak zmóžnja spěchowanje nakup nowych ležownosćow we wobjimje 368 241 kwadratnych metrow. Tohorunja ma so wobchadna infrastruktura polěpšić. Rozšěrjenje industrijoweho parka w Čornej Pumpje je jedyn z 15 projektow wobłuka hospodarsce bliskeje infrastruktury Łužiskeho rewěra.

Ratarjo a hajnicy dźěłaja wokoło Radworja hromadźe a chcedźa mnohotnosć družinow zwěrjatow zachować

Z wulkimi mašinami jězdźa ratarjo po łukach a trawu syku. W nalěću do směra lěća pak je to za dźiwinu wulki problem. Łuki su wažny žiwjenski rum. Předewšěm sorny chowaja swoje młodźata we wysokej trawje a so jim hdys a hdys přidruža a sornjatka zastaraja. Tohorunja škita wěsty přinarodźeny instinkt młodźata před njepřećelemi. Tak so wone při zwukach abo pohibach cyle hłuboko do trawy stłóča a njećeknu. Tohodla je ratarjo we wysokej trawje scyła nic abo jenož cyle ćežko wuhladaja. Wjele młodźatow tuž su wopory trawusyčakow.

Přesydlenje Miłoraza chcedźa hač do kónca 2024 wotzamknyć. Wjes dyrbi so Wochožanskeje brunicoweje jamy dla wotbagrować. „To je poslednja w Němskej přesydlena wjes. Tu nastachu wuměnjenja za woprawdźite čiłe wjesne žiwjenje w přichodźe“, podšmórny dr. Philipp Nellessen, předstejićer LEAG za produkciju, sobotu při přepodaću noweho wjesneho srjedźišća.

Nowy Miłoraz (AK/SN). Areal wotkrywać su w juliju 2019 zahajili. Na 15 hektarach nastachu jednoswójbne chěže, wjesne srjedźišćo z domom wjesneje zhromadnosće, busowe zastanišćo, hrajkanišćo, drjewjana skulptura „Štom žiwjenja“ a swje­dźenišćo. Na sewjernej kromje namakaš hódnoty dopominanja, kaž su to wojerski pomnik, „wjelči kamjeń“, „kamjeń hońtwjerskeho hrodu“ a drjewjany křiž „Protestantka“. Na třoch informaciskich taflach wujasnjeja stawizny Miłoraza wot prěnjeho naspomnjenja w lěće 1536, přesydlenišćo Miłoraz kaž tež wjesnu strukturu ze žiwjenjom tam. Na zapadnej kromje steji dźensa zwónica. Nimo njeje dopominaja tež tři dróhi „Nawjes“, „Puć na hońtwjerski hród“ a „Při nasypje“ na prjedawši Miłoraz.

Mjenje mrětwy a tohodla wolóženja

štwórtk, 23. meje 2024 spisane wot:

Zhorjelc/Budyšin (SN/BŠe). Prěni króć po wudyrjenju afriskeje swinjaceje mrětwy w Zhorjelskim wokrjesu su zamołwići postajili, zawěranske pasmo pomjeńšić. Wulke płoniny, na kotrychž njejsu ludźo abo hajnicy minjenych dwanaće měsacow abo dlěje žane pady mrětwy pola skoćatow zwěsćili, su změnjeny status dóstali. Potajkim so tam škitne postajenja změnichu. To potrjechi předewšěm wobłuki zapadnje zwjazkoweje dróhi B178 wot Lubija do Žitawy a mjez Žitawu a Oybinom. We wotpowědnych kónčinach zamołwići wobmjezowanja za ratarjow, lěsnikow a hajnikow wolóža.

Tež Budyski wokrjes je wolóženja připowědźił. Wo kotre kónčiny so dokładnje jedna, njebě hišće cyle jasne. Hač do redakciskeho kónca njeje zdźělenka hišće předležała.

Uniwersita prof. dr. Klausa Ziemera z 23. Mytom Viadriny počesćiła

Europska uniwersita Viadrina je w Frankfurće nad Wódru štwórtk tydźenja prof. dr. Klausa Ziemera, němskeho politiskeho wědomostnika a bywšeho direktora Němskeho historiskeho instituta we Waršawje, z 23. Mytom Viadriny počesćiła. Přez lětdźesatki hižo je Ziemer jako fachowc a wuběrny analyst němsko-pólskich poćahow znaty.

Spěchowanje za łužiske předewzaće

štwórtk, 23. meje 2024 spisane wot:

Firma KARA Service tzwr w Běłej Wodźe je so mjez druhim na zatwar tepjenjow kaž tež připrawow za klimatizaciju specializowała. Póndźelu je Thomas Kralinski, sakski statny sekretar za hospodarstwo, dźěło a wobchad jednaćelej łužiskeho předewzaća spěchowanske pjenjezy přepodał.

Běła Woda (SN). 522 000 eurow je cyłkowna suma spěchowanskich pjenjez, kotryž je jednaćel předewzaća Milko Kara z rukow statneho sekretara Thomasa Kralinskeho přijał. Łužiske předewzaće ze 17 sobudźěłaćerjemi swjeći lětsa swoju 40. róčnicu wobstaća. Wone planuje přećah zawoda a zdobom rozšěrjenje kapacitow. Do rozšěrjenskeho projekta chce Kara Service tzwr dohromady 1,3 miliony eurow inwestować.

Ze zelenej energiju cyle prědku

wutora, 21. meje 2024 spisane wot:

Łužica ma so stać wodźacy pilotowy region Europy w transformaciji

Čorna Pumpa (AK/SN). Zelenu energiju nastupajo ma so Łužica z wodźacym regionom a prěnim tak mjenowanym „Zero Net Valley“, zelena dolina, pilotowym projektom w Europje stać. Zakład toho je zakoń wo industriji, kotraž mało abo žane škódne emisije njewustorkuje. Tutón je Europska unija před měsacom wobzamknyła. To je komisar EU Thierry Breton minjeny pjatk na konferency „Transformacija hospodarstwa“ w centrumje DOK3 Čornopumpskeho industrijnišća podšmórnył. Wjace hač 150 zastupjerjow z přede- wzaćow, zarjadow, zarjadnišćow, IHK Choćebuz a Drježdźany kaž tež wjesnjanosća, měšćanosća a krajni radźa je so wobdźěliło. Komunale zwjazkarstwo Łužiski kruh a europski zapósłanc dr. Christian Ehler (CDU) běštaj na schadźowanje přeprosyłoj. „Angažement politiki we Łužicy mje jara jima. Chcu tutu rozsudźenosć podpěrać“, rjekny Thiery Breton. Wot decembra 2019 je wón jako komisar EU zamołwity za nutřkowne wiki a posłužby.

Wažne to wědźeć

wutora, 21. meje 2024 spisane wot:
Komisar EU Thierry Breton je angažement komunalnych politiskich akterow za transformaciju we Łužicy jimał. Zo wobdźěli so wón na konferency „Transformacija hospodarstwa“ minjeny pjatk w Čornej Pumpje, je wuslědk angažowaneho skutkowanja Łužiskeho kruha, komunalneho zwjazkarstwa za změnu strukturow, a jeho zwjazkarjow. Wopyt wysokeho zastupjerja komisije EU je z jasnym poselstwom zwjazany: Naša wot wudobywanja brunicy sylnje přeměnjena domizna ma přichod ze zelenej energiju, móže so stać jedyn z prěnich pilotowych projektow w Europje a prawdźepodobnje prěni w Němskej. Tónle puć do přichoda je z łužiskeje perspektiwy z jasnym zaměrnom zwjazany. Přidatne financy z Brüssela sej wudobywać, zo by so transformacija tudyšeho hospodarstwa a zarjadnistwa preč wot fosilnych energijowych nošakow radźiła. Za to stej politiska wola a rozsudźenosć trěbnej. Komisija EU je zwólniwa to podpěrać. Wažne to wědźeć. Axel Arlt

Wojerecy (KD/SN). Město Wojerecy poskića młodźinje nowe powołanske perspektiwy, na přikład we wobłukach: wobnowjomne energije, turizm, strowota, twarjenje a bydlenje. Tute w změnje strukturow a z demografiskej změnu nastawaja. Na lětušej kubłanskej konferency 2024 města a koordinacije za kubłanje tutón tydźeń wutoru, su mnozy zastupjerjo powšitkowno- a powołanskokubłacych šulow, předewzaćow, towarstwow a čłonojo měšćanskeje kubłanskeje přirady rozjimali, kak móhli šulerjam móžnosće wukubłanja w měsće zbližić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND