Wochozy (AK/SN). Łužiski park błudźenkow je minjeny kónc tydźenja swoju 22. sezonu zahajił. A to z wotměnjawym, mnohostronskim programom. „Chcemy turistiski highlight w regionje być“, wuzběhny předsyda spěchowanskeho towarstwa Łužiski park błudźenkow Wochozy Peter Scholze. Wot wotewrjenja parka w lěće 2003 je jón hižo 1,6 milionow ludźi wopytało. Loni su 65 000 hosći zličili. Zamołwići parka zwěsćichu, zo ličba wopytowarjow wot lěta 2018 přiběra.

Swjatočny dźeń za rjemjeslniski dorost

póndźela, 17. měrca 2025 spisane wot:

Budyšin (SN/VaŽ). Minjeny pjatk wotmě so w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle w Budyšinje swjatočne wuwjazanje wučomnikow rjemjesła. Cyłkownje bu 52 wučomnikow swjatočnje ze swojim wuswědčenjom a rjemjeslniskim wopismom wuznamjenjenych. Mjez nimi bě 22 elektronikarjow, 15 mechanikarjow za připrawy sanitarneje, tepjenskeje a klimoweje techniki kaž tež štyrjo metalotwarcy. K tomu přińdu někotři nachwatarjo a wučomnicy z druhich powołanjow. Wosebje zwjeselace bě, zo dósta wosom absolwentow swoje wopismo ze znamku „derje“. Za swjedźensku narěč bě mjez druhim prezident Sakskeho krajneho sejma Alexander Dierks přeprošeny. Wón w swojej narěči hordźe wuzběhny, zo je telko młodych ludźi wuspěšnje swoje wukubłanje w rjemjeslniskim zawodźe zakónčiło. Zdobom chwaleše Dierks wulku zmužitosć, angažement a powšitkownje rjemjeslniske dźěło w regionje, kotrež je njeparujomne.

W nalěću so na mnohich městnach po cyłej Łužicy twari. Tež w projektowym wobchodźe na Budyskej Sukelnskej je tele dny twarnišćo. Dr. André Mirtschink a Toni Bufé mataj ruce połnej dźěła a někotre rumy w dźěłarni ponowjataj. Hač do 30. měrca tuž móžno njeje, rumnosće za dźěłanje wotnajeć. Wobchod je multifunkcionalna městnosć za wuwiwanje, design a zhotowjenje najwšelakorišich produktow. Po koncepće „coworking space“ towarstwo „Tagwerk – Dźěłań dźeń“ rumnosće wotnaja a zajimcam zmóžnja, swoje ideje zwoprawdźić a so rjemjeslnisce wuspytać. Pra­widłownje tam wšelake kulturne zarjadowanja přewjeduja. Foto: SN/Bojan Benić

Přemało serbskeho we wabjenju

štwórtk, 13. měrca 2025 spisane wot:

Zwjazk za serbski kulturny turizm z.t. hłownu zhromadźiznu přewjedł

Budyšin (SN/MiP). Na hłownu zhromadźiznu běše Zwjazk za serbski kulturny turizm z.t. (SKT) swojich čłonow a čłonki wčera popołdnju do žurle w Röhrscheidtowej bašće přeprosył. Hnydom na spočatku zarjadowanja wozjewi projektowy manager Franc Golchert přitomnym zwjeselacu powěsć: Towarstwo ma wot lońšeho noweju sobustawow. Z tym zwyši so cyłkowna ličba čłonow na 41. No­wačkaj w zwjazku stej towarstwo Małowjelkowska sotrownja a mały turistiski portal „Lausitzerleben.de“.

Sobuzałožićelka portala, Drježdźanjanka Dagmar Bilke, je so prěni raz na posedźenju SKT wobdźěliła a hnydom swój projekt přitomnym předstajiła. Hromadźe ze swojim synom znazornja turistam z tekstami a krótkofilmami jónkrótnosć Łužicy na polu kultury, přirody kaž tež stawiznow. Hladajo na serbsku rěč a kulturu kaž tež słowjanske stawizny regiona nadźija so Dagmar Bilke na fachowu poradu ekspertow SKT, kotraž ma dale dobrej a lěpšej kwaliće wobsahow na portalu přinošować.

Youtube nětko serbuje

štwórtk, 13. měrca 2025 spisane wot:

Budyšin (SN). Hižo wjacore lěta so Serbja wo integrowanje serbšćiny na wulkich digitalnych systemach a platformach kaž Google, Windows, Apple prócuja. „Nětko smy dalši měznik docpěli: Youtube móže serbsce!“, wčera sobudźěłaćer projekta Lucije Michał Cyž zwurazni. Nichtó z wěstosću rjec njemóže, što bě rozsudny kamušk za tutón epochalny wuspěch: hač dźesatki mailkow najwšelakorišich serbskich akterow, hač strategije institutow a institucijow, hač próstwa wo podpěru Vatikanej. Abo wony připad, zo běše serbski koordinator za digitalizaciju Daniel Zoba na konferency w francoskej sobudźěłaćerja GOOGLE při kofeju na tematiku narěčał.

Fakt je: Wot zawčerawšim Youtube tež hornjoserbšćinu podpěruje. To zmóžnja serbskim akteram na polu digitalnych medijow na přikład přistup k serbskemu podtitulowanju widejow kaž tež k spóznawanju našeje rěče. Zdobom je to wažna referenca za dalše digitalne předewzaća. Tute móža so nětko tež na to poćahować, zo je serbšćina jedna z mało rěčow na lisćinje youtube, kotrež system podpěruje – ze cyłkownje něhdźe 7 000 rěčow na swěće.

Astrocentrum na dobrym puću

štwórtk, 13. měrca 2025 spisane wot:

Tež serbšćina słuša do rěčow wulkoslědźenišća

Za Astrocentrum Łužica (DZA) dźěła hižo 72 ludźi z dźesać narodow. Mjez nimi su sobudźěłaćerjo z Pólskeje, Francoskeje, Chorwatskeje, Awstriskeje, Ukrainy, Turkowskeje, Marokka, Irana, Indiskeje a Němskeje. Nimale 20 z nich je łužiskeho pochada. Maćernorěčna Serbowka dźěła jako studentska pomocnica na natwarje DZA, jedyn promowend mjeztym serbuje. Jich dźěłowe městno je přewažnje Zhorjelc (90 procentow), někotři skutkuja w Drježdźanach, Wojerecach a wokolinje. To je nawoda komunikacije wulkoslědźenišća Stephan Witschas našemu wječornikej na naprašowanje zdźělił. Woni so natwarej institucije wěnuja, kotrejež iniciatorojo su so w lěće 2022 we wubědźowanju wo spěchowanske srědki za přichodnu hospodarsku a wědomostnu swětłownju we Łužicy přesadźili.

Budyšin (SN/BŠe). Dźěłarnistwo Verdi je dźěłopřijimarjow zjawneje słužby namołwjało, jutře a pjatk stawkować. Po­trjechene su pěstowarnje w nošerstwje komunow, dźěłowa agentura a měšćanske zarjady. Dźěłarnistwo žada sej wot dźěłodawarjow zwyšenje mzdy měsačnje wo wosom procentow, znajmjeńša pak 350 eurow. Mzda za wučomnikow, studowacych a praktikantow ma wo 200 eurow­ wob měsac stupać.

Mjeztym je Budyski měšćanski zarjad informował, zo su zajutřišim tež w sprjewinym měsće warnowanske stawki připowědźene. Regularne wotewrjenske časy­ měšćanskeho zarjadnistwa dale płaća. W kotrej měrje k wobmjezowanjam dóńdźe, njehodźi so dotal rjec, dokelž njeje žaneje winowatosće informacije dźěłodawarjej podać. Starši dźěći w pěstowarnjach měli informacije we wotpowědnych kubłanišćach dóstać.

Budyska dźěłowa agentura na swojich wotewrjenskich časach ničo njezměni. Tam chcedźa wopytowarjow po móžnosći normalnje dale posłužować.

Ministra starosće zaběraja

srjeda, 05. měrca 2025 spisane wot:
Sakski kultusowy minister Conrad Clemens (CDU) poby dźensa we wšelakich serbskich kubłanišćach. Wopyt w Chróšćanskej pěstowarni „Chróšćan kołć“, Worklečanskej šuli a Budyskim serbskim šulskim a zetkawanskim centrumje bě dźěl jeho tury po sto sakskich kubłanišćach. Ze zamołwitymi na městnje je so Clemens wo najwažnišich a najnuznišich temach rozmołwjał, kotrež pedagogiski personal, ale tež dźěći a młodostnych zaběraja. We Worklečanskej zakładnej šulu zajimowaše so minister za wučbu serbšćiny, štož jemu wučerka Manuela Bjaršowa rozkładowaše. Wobšěrnu rozprawu wo wopyće čitaće w jutřišim wudaću Serbskich Nowin. Foto: SN/Bojan Benić

Hentschke znowa wopor nadpada

wutora, 04. měrca 2025 spisane wot:

Budyšin (SN). Znowa je so na twarnišću Budyskeje firmy Hentschke Bau paliło, tónkróć na juhu Lipska. Płomjenja su twarsku mašinu wobškodźili. Krajny kriminalny zarjad pad přepytuje. Lěwicarski ekstremistiski pozadk slědźerjo njewuzamknu. Krajny rada Budyskeho wokrjesa Udo Witschas (CDU) nadpad zasudźa. „To je znowa zachribjetna ataka na předewzaće, kotrež ze swojimi projektami k dobrej infrastrukturje w našim kraju přinošuje“, wón zwurazni. W minjenych lětach je wospjet k nadpadam na twarnišćach Hentschke Bau dóšło, při čimž so twarske mašiny wobškodźichu. Dotal njeje policija skućićelow wuslědźiła.

Zapósłanc sakskeho krajneho sejma Frank Peschel (AfD) twjerdźi, zo bu w syći indymedia zdźělenka z namołwu wozjewjena, Budysku firmu nadpadnyć. „Mam to za politiski skandal, zo lěwicarscy ekstremisća předewzaće stajnje zaso nadběhuja“, Peschel wuzběhny. „Terorej dyrbimy zadźěwać.“ Dale sej zapósłanc žada, zo měli so pjenjezy za projekty k zachowanju demokratije, kotrychž wužiwanje njehodźi so jasnje dopokazać, firmje z Budyšina za narunanje škodow přewostajić.

Budyšin (SN/VaŽ). Kónc nowembra zašłeho lěta je Beno Brězan na Budyskej Karla Marxowej nowy wobchod, tak mjenowany „Lokalny regal“ wotewrěł. Inowatiwny projekt skići wikowarjam regionalnych produktow a rjemjeslniskeho wuměłstwa móžnosć, swoje wudźěłki prezentować a předawać. Wobchod je wot srjedy do soboty wšědnje wot 10 do 19 hodź. wotewrjeny. Cilowa skupina njejsu jenož turisća a wopytowarjo Budyšina, ale tež domoródni, kotřiž­ pytaja za wosebitymi, lokalnje zhotowjenymi produktami. Paleta poskićenych tworow je přewšo mnohostronska, kóždy tu něšto nadeńdźe. Mjez druhim poskića łužisku keramiku, w ručnym dźěle zhotowjene wačoki abo měd łužiskich pčołarjow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND