Budyšin/Drježdźany/Berlin (SN/mb). Z nowym etatom Zwjazka njeje wjetšina w zwjazkowym sejmje na kolijach Sakskeje ničo zahibała – tež elektrifikacija železniskeje čary mjez Drježdźanami a Zhorjelcom wostanje dale přeće nic jenož regionalnych politikarjow kaž Marka Šimana (CDU). Wón mjenuje wobzamknjeny klětuši etat w tutym nastupanju „dezaster za Saksku“ a skedźbnja na to, zo pólscy a čěscy susodźa za technisku stagnaciju na čarje Drježdźany-Zhorjelc resp. za dlijacy so nowotwar čary Drježdźany-Praha zrozumjenje nimaja. Nowa trasa by čas jězby mjez sakskej a čěskej stolicu wo wjac hač hodźinu redukowała.
W Radworju chcedźa energijowe drustwo załožić. Hižo 4. decembra je załoženske zarjadowanje planowane w Radworskim hosćencu Meja planowane. Zajimcy su wutrobnje witani.
Radwor (SN/BŠe). Gmejna Radwor je hladajo na energiju druhim gmejnam we wokolinje dawno hižo z přikładom. W Radworju a Kamjenej maja mjenujcy kedźbyhódnu syć, kotraž wobydlerjow z ćopłotu zastaruje. Tajka syć je tež w Minakale předwidźana. Tole ma prěni projekt być, kotryž chce energijowe drustwo zwoprawdźić. Do toho pak ma so drustwo załožić, a to je přichodny štwórtk, 4. decembra, we 18 hodź. w Radworskim hosćencu Meja planowane. Na zhromadźiznu su wobydlerjo a wobydlerki, předewzaća a iniciatiwy gmejny přeprošene, kiž chcedźa aktiwnje a lokalnje změnu energije sobu přewodźeć. Zajimcy pak měli so po móžnosći do toho pola klimoweho managera gmejny Marcela Bellmanna přizjewić.
Drježdźany/Chrjebja (SN). Sudnicy Drježdźanskeho zarjadniskeho sudnistwa změja so bórze z bobrami zaběrać. W Hornjej Łužicy zwěrjata mnoho škodow zawostajeja. Wone štomy wobškodźeja a we wodźe haćidła natwarjeja. Dale a časćišo so tuž ludźo hněwaja, dokelž so při tym domy, wodźizny abo pola wobškodźa. Sakska chce nětko dwě swójbje bobrow do Francoskeje přesydlić. Škitarjo přirody z tym přezjedni njejsu a zapodachu wotpowědnu chwatnu próstwu přećiwo tomu. Předewšěm so akterojo Zeleneje ligi na tym postorkuja, zo je Drježdźanska krajna direkcija postajiła, zo maja so bobry morić, jelizo so přesydlić njehodźa. „Tuchwilu z toho wuchadźamy, zo k tomu njedóńdźe. Tu njeńdźe wo to populaciju pomjeńšić“, z krajneje direkcije rěka. Z dowolnosću maja so hospodarske škody wobmjezować a haty w Hornjej Łužicy dołhodobnje a naslědnje škitać.
Budyšin/Choćebuz (SN/BŠe). W Budyskim wokrjesu je přemało načasnych bydlenjow. Tuchwilu něhdźe 1 200 bydlenjow pobrachuje. Tole wuchadźa z ličbow a wuhódnoćenja fachowcow Pesteloweho instituta, kotřiž w prawidłownym wotstawku situaciju na wikach nastupajo bydlenja přepytuja. Nimo toho zaběrachu so wědomostnicy instituta z wuwićom ličby ludnosće a z prognozami na dźěłowych wikach w Budyskim wokrjesu. „Potrjeba dźěłaćerjow kaž tež ličby porodow a smjertnych padow pokazuja, zo so w přichodźe wjele stanje. Konkretnje to woznamjenja, zo budźe ličba wobydlerjow w kónčinje sylnje spadować. Nimo ponowjenja bydlenjow ma so w Budyskim wokrjesu něhdźe 60 nowych bydlenjow natwarić“, nawoda Pesteloweho instituta Matthias Günther wuswětli.
Prožym (SN). Kak móžemy serbsku rěč, tradicije a kulturu sylnišo do turistiskich poskitkow we Łužicy zapřijeć? Tutomu prašenju wěnowachu so čłonojo Zwjazka za serbski kulturny turizm minjeny pjatk na dźěłarničce pod hesłom „Serbšćinu dožiwić – impulsy za turizm a hosćencarjow“ w kulturnym domje w Prožymje blisko Wjelceje. Předewšěm dźěše wo to, kak so serbska kultura z pomocu dožiwjenjow hosćom sposrědkować hodźi. Wobdźělnicy zarjadowanja čile diskutowachu a praksy bliske ideje rozjimachu.
Sobudźěłaćer Serbskeho instituta Měto Nowak předstaji přikłady z druhich regionow Europy, hdźež maja mjeńšiny swoju domiznu, na přikład z kupy Isle of Man mjez Wulkej Britaniskej a Irskej abo z Južneho Tirola. Prezentaciji slědowachu dźěłarnički, w kotrychž zaběrachu so wobdźělnicy z temami kaž serbska rěč w zawodźe abo kulturne poskitki a awtentiske dožiwjenja za hosći. Z wuslědkow dźěłarničkow ma přiručka nastać, w kotrejž chcedźa zamołwići najwažniše dopóznaća a přikłady z praksy wozjewić. Přichodne tydźenje ju turistikarjo a hosćencarjo dóstanu.
Drježdźany (SN). Sakski zwjazk wučerjow kritizuje paket naprawow k zaručenju šulskeje wučby. Z přerjadowanjom wučerjow drje so na wyšich šulach wupad zniži, na zakładnych šulach pak za to stupa. „Kubłanski paket nimo poprawneho cila wjedźe“, zwuraznja předsyda zwjazka Michael Jung. Wučerjo žadaja sej mj. dr. na kóždej šuli šulskeho asistenta, kiž ma jich při organizatoriskich nadawkach podpěrać. Woni přeja sej za zdźěla jara krótkodobne wotrjadowanje lěpši přihot, mj. dr. z pomocu dalekubłanja. Tole je trěbne, dokelž maja wučerjo ze zakładnych šulow zdźěla na wyšej šuli w 9. abo 10. lětniku wuwučować. Předsyda dźěłarnistwa za kubłanje GEW Burkhard Naumann kritizuje: „Paket naprawow situaciju na najwjace šulach přiwótřa.“ Wučerjo nimaja hižo dosć chwile za přihot a wuhódnoćenje wučby kaž tež za indiwidualne problemy šulerjow. Z wotrjadowanjom so problemy jeničce přerjaduja.
Sakska ma wuwiće porno tomu za pozitiwne. „Prěni króć po dźesać lětach mjenje wučby wupadnje a to při stupacej ličbje šulerjow“, rjekny kultusowy minister Conrad Clemens (CDU).
Čorny Chołmc (SN/MiR). Łužiske předewzaća měli spóznać, kotre potenciale sobudźěłaćerjo serbskeho pochada maja. Serbšćina měła so samozrozumliwa stać. Za to tworitej społnomócnjena za serbske naležnosće předewzaća TDDK Carolina Měršowa a Kamjenska předewzaćelka Gesine Kutter syć předewzaćow. Prěnje firmy z regiona su hižo zajim signalizowali. Póndźelu, 10. nowembra, předstajitej na 3. forumje „Serbskosć w hospodarstwje“ w Čornym Chołmcu předewzaćelam swój koncept. „Chcemoj, zo so Serbja a Serbowki w předewzaćach regiona mjez sobu zwjazuja, wšojedne hač su sami čłon nawodnistwa předewzaća abo sobudźěłaćerjo.“
Drježdźany (dpa/SN). Něhdźe dźewjeć wot dźesać wučerjow šulow w Sakskej dočasnje swoje powołanje wopušća. Tole wuchadźa z naprašowanja zapósłančow sakskeho krajneho sejma Luise Neuhaus-Wartenberg a Juliane Nagel (wobě Lěwica). Po jeju słowach je ličba jasnje přewysoka a sej reakciju ze stron politiki žada. W šulskim lěće 2024/25 je cyłkownje 1 601 wučerjow a wučerkow swoju słužbu zakónčiło. 1 377 z nich dočasnje do wuměnka hižo njewuwučuja.
„Dźěłowe wuměnjenja maja so změnić“, Neuhaus-Wartenberg zwurazni. Studija k dźěłowym časam kultusoweho ministerstwa pokaza, zo wučerjo přewjele dźěłaja. Dołhodobnje woni to wukonjeć njemóža. Sakski kultusowy minister Conrad Clemens (CDU) měł naprawy zdźěłać a so wo wolóženje prócować. Tež předsyda dźěłarnistwa za kubłanje a wědomosć Burkhard Naumann měni, zo maja wučerjo přewjele nadawkow, čehoždla dočasnje swoju słužbu zakónča. „Nadawki dale a bóle přiběraja a zdobom stupaja pedagogiske wužadanja hladajo na šulerjow“, wón potwjerdźi. Hač do wuměnkarskeje staroby je ćežko tole zmištrować.