Domoródni pjekarjo maja „wutrobu za Hornju Łužicu“
Budyšin. Dokelž je wšědny chlěb tak wažny, swjećimy 5. meje dźeń chlěba. Składnostnje tutoho wosebiteho dnja předstajichu mištrojo zjednoćenstwa pjekarjow z Budyšina a Zhorjelca nowu chlěbowu kreaciju. Lutz Neumann z Budyšina a Gottfried Paul z Ochranowa prezentowaštaj „wutrobu Hornjeje Łužicy“, kotraž ma formu wutroby, ale předawa so tež jako normalny kašćikowy chlěb. Wosebitosć je, zo zhotowja jón dospołnje z lokalnych přidawkow. 70 procentow chlěba wobsteji z rožki a zbytne 30 procentow z pšeńcy. Dalši přidawk je twaroh. Tohodla wostanje dlěje čerstwy.
Ze Šwintuchami spěwali a rejowali
Mnohotnosć powołanskeho swěta zeznali
Kamjenc (SN/BŠe). Poskitki powołanskeje orientacije su za młodych ludźi jara wažne. Nimo praktikumow, hdźež móža sej šulerjo swět powołanjow wotkryć, su tež wiki dobra móžnosć, wšelake powołanja zeznać. Tuž so zawčerawšim zaso wjele młodostnych do Kamjenca poda, hdźež je dohromady 98 wustajerjow swoje poskitki prezentowało. Kaž Budyski krajnoradny zarjad zdźěli, je wjace hač 1 600 zajimcow do sportoweje hale při Kamjenskim lětanišću přišło. Woni mějachu najwšelakoriše móžnosće, so z powołanjemi rozestajeć. Nimo rozmołwow při stejnišćach móžachu so młodostni na městnje tež praktisce wuspytać a so gratu přimać. Wjele kedźbnosće zbudźi zdobom poskitk na Kamjenskim lětanišću, hdźež móžachu so z nowej technologiju kołowokoło trutow rozestajeć. Technika so spěšnje dale wuwiwa a skići nowe powołanske móžnosće. Nimo nowych powołanjow su tež tradicionalne rjemjeslniske předewzaća składnosć wužiwali, młodostnych na přehladce direktnje narěčeć. Dźěło z ruku je wjele lubjace. Nic podarmo je rěč wo złotych rukach rjemjesła.
Serbske naležnosće jemu wažne byli
Přezahe je smjerć čłona zwjazka serbskich rjemjeslnikow a předewzaćelow Hagena Wjacławka wotwołała. Wšako by 20. julija swoje 60. narodniny swjećił. Hnydom po studiju w Mnichowje je so jako diplomowy inženjer z mysličku nosył, so zesamostatnić. Dwě lěće je hišće nazhonjenja w Drježdźanach zběrał. W lěće 1995 spjelni sej són ze swójskej firmu jako planowar za potrjebu energije. Za to je sej něhdyšu Winarjec pjekarnju w ródnej wsy w Chelnje za trěbne běrowowe rumnosće přetwarił a swojim sobudźěłaćerjam přijomne dźěłowe rumnosće skićił. Jedyn z jeho wulkoprojektow bě zastaranje šule, cyrkwje a wjetšiny domjacnosćow z ćopłotu w Radworju. Je to wusahowacy projekt w srjedźnej Europje, zo hodźi so wjes z wotpadkow dejneho kombinata a pólnych bioproduktow z ćopłotu zastarać. Na wjele dalšich tajkich wulkonadawkach, zastaranje z milinu nastupajo, bě jeho firma wobdźělena, na přikład w Mnichowje, Drježdźanach a druhdźe.
Šamotownju we Wětrowje zawru
Wětrow (SN/BŠe). Šamotownja we Wětrowje ma so zawrěć. Něhdźe 190 přistajenych je minjenu wutoru wo rozsudźe mějićela předewzaća RHI Magnesita zhoniło. Jedna z přičinow je, zo su kóšty za produkciju přewulke. W Čěskej móže předewzaće z Awstriskeje tuńšo produkować. Tohorunja njejsu zhotowjene wudźěłki z Wětrowa tak požadane, štož je hospodarsku situaciju zawoda poćežowało.
W lěće 1898 bu prěnja šamotownja při puću do Wětrowa z cyhelow twarjena. Při dróze z Njeswačidła do Bóšic nasta mjez 1959 do 1963 wjele wjetša a najmoderniša šamotownja. Wona rěkaše potom Ludowy zawod za wohnjokrute maćizny. W šamotowni dźěłachu kolektiwy z čestnym mjenom serbskich wosobinow. Wot lěta 1953 wobsteješe brigada „Kurt Krjeńc“. Dalše brigady mějachu čestne mjeno Měrćina Nowaka-Njechorńskeho, Handrija Zejlerja, Jana Skale a dr. Marje Grólmusec. Před twornju bu 1982 wopomnišćo za Kurta Krjeńca wotkryte. Wšitke mjena kaž tež wopomnišćo buchu po přewróće wotstronjene. Wot oktobra 2023 je šamotownja we wobsydstwje awstriskeho předewzaća RHI Magnesita.
Skića dobre šansy za wukubłanje
W hotelu Best Western Plus w Budyšinje předstajichu srjedu połlětnu bilancu za wukubłanske wiki w Hornjej Łužicy. We wokrjesomaj Budyšinje a Zhorjelcu je aktualnje hišće 1 400 swobodnych wukubłanskich městnow.
Budyšin (SN/VaŽ). Šansy nastupajo wukubłanske městno w Hornjej Łužicy su tuchwilu jara dobre. Aktualnje so 1 520 młodostnych za wukubłanskim městnom rozhladuje. Tomu napřećo steji 1 404 njewobsadźenych wukubłanskich městnow. Wukubłanske wiki su potajkim nimale wurunane – přerězk je 1,1 požadar na wukubłanske městno.
Do stejnišćow přichoda Łužicy sej wulećeli
Hózk (SN/mb). Šef statneje kenclije Sakskeje dr. Andreas Handschuh poby wčera na třoch stejnišćach předewzaćow, kotrež maja za přichod regiona wosebity wuznam. Přeprosyła bě jeho zapósłanča sakskeho krajneho sejma Elaine Jenčec (wobaj CDU). Zakónčiła je so tura w tworni TDDK w Nadróznej Hrabowce, kotraž njeje z 950 přistajenymi jenož jako producent klimatizacije za awta znata, ale tež jako spěchowar serbšćiny w hospodarstwje. Samo swójsku społnomócnjenu za serbske naležnosće w zawodźe maja. Zastupowacy jednaćel Ronald Juhnke hosći po zawodźe wodźeše, kotryž so jako serbsce wuknjacy hižo dołho za serbski profil firmy angažuje.
Do toho rozmołwjachu so w radnicy Njedźichowa z měšćanostu Harryjom Habelom (CDU) a měšćanskimi radźićelemi wo přichodnym bataljonje zwjazkoweje wobory za logistiku. Tule změje jónu 800 wojakow dźěłać, při tym chcedźa něhdyše stejnišćo narodneje ludoweje armeje (NVA) NDR za dźensniše wójsko wužić. Z toho wočakuja „přinošk za změnu strukturu a pozitiwne wuskutki za hospodarstwo“, kaž w podłožkach běrowa zapósłanče za wotběh dnja čitamy.
Přistawny mosćik wohroženy
Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina Sakska je minjenu srjedu na regionalnu konferencu Łužiskeje jězoriny w Lubušu prosył. Tema dnja běše projekt přistawneho mosćika při Parcowskim jězorje.
Lubuš (AK/SN). „Twar přistawneho mosćika na wuchodnym brjoze Parcowskeho jězora je chutnje wohroženy“, na to skedźbni Budyski krajny rada a zdobom předsyda zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakska Udo Witschas (CDU) na zarjadowanju. Wjace hač 70 hosći z wobłukow turistiki, politiki, zarjadnistwa, hospodarstwa a towarstwa, ale tež zajimowani wobydlerjo gmejny, běše přichwatało. Do planowanjow a přihotow projekta su gmejna Halštrowska Hola, zaměrowy zwjazk kaž tež Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) dotal hižo 500 000 eurow spěchowanskich srědkow kraja Sakskeje inwestowali.
Robinija Łazowskemu rězakej nowa šansa
Zawod we Łazu je sej po ćežkim lěće loni nowy wikowanski wobłuk wotkrył
Loni bě za Łazowskeho rězaka ćežke lěto. „Krizu w twarskim a bydlenskim hospodarstwje hórko začuwachmy“, zwurazni jednaćel rězaka André Sauer. „Mějachmy jasnje mjenje nadawkow. Naprašowanje za drjewom twarskeho wobłuka – za hrjady, stólcy, łaty – to wšo je chětro woteběrało. Naš wobrot je wo 50 procentow spadował. Wot cyłkownje dźesać sobudźěłaćerjow dyrbjachmy nuzoweho połoženja dla pjeć přistajenych pušćić. „Tež kóšty za energiju kaž za milinu, diesel a płun su jasnje stupali. To bě za rězak dalše poćežowanje a wužadanje.“
Jenož hišće jedyn wobydler
Miłoraz (SN). Jako poslednja wjeska w Sakskej bu Miłoraz brunicy dla přesydleny. Tuchwilu bydli tam jenož hišće jedna wosoba, kotraž dyrbi z priwatnych přičinow dlěje tam wostać, zdźěli předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG). Zamołwići pak z tym liča, zo potrjecheny swoje wobsydstwo w běhu lěta woteda. Wokrjesna droha, kotraž bě wot Slepoho do Miłoraza wjedła, předewzaće nětko jako zawodnu drohu wužiwa. Za zjawny wobchad je zwisk zawrjeny.
Wopušćene ležownosće Miłoraza dźěłaćerjo nětko krok po kroku zrumuja, tak zo móže so tam bórze brunica wudobywać. Něhdźe 150 milionow tonow brunicy pod wjesku leži. LEAG z toho wuchadźa, zo budźe wuhlo za produkciju miliny trěbne. Hamorska milinarnja ma so hač do lěta 2038 zaměrnje a po potrjebje z brunicu zastarać.
Najwjetši dźěl wobydlerjow Miłoraza je so do susodneje gmejny Slepo přesydlił. Tam je sydlišćo z nowymi domami nastało. W minjenej legislaturnej periodźe Slepjanskeje gmejny su so wuspěšnje wo to prócowali, zo sydlišćo Miłoraza swójsku wjesnu radu dóstanje.
