Na slědach Serbow we Warnoćicach byli
Hdźe su serbscy gymnaziasća po Druhej swětowej wójnje w čěskich Warnoćicach wuknyli a bydlili, z čim su so we wólnym času zaběrali a hdźe staj Bjarnat Krawc a jeho dźowka Hanka Krawcec skutkowałoj – to chcychu čłonojo Domowinskeje skupiny Pančicy-Kukow sobotu na swojim lětušim skupinskim wulěće zeznać. Wjace hač 30 skupinarjow a hosći, mjez nimi horstka młodostnych, dojědźe sej do čěskeho namjezneho města, hdźež so z Milanom Hrabalom zetkachu. Wón wjedźeše jich po wučbnej šćežce, kotruž su šulerjo Budyskeho Serbskeho gymnazija a chowancy Warnočanskeho biskopskeho gymnazija zhromadnje zestajili.
Wuměnkarjo sej do Błótow dojěli
Při rjanym słónčnym wjedrje podachu so wuměnkarjo Serbskeho šulskeho towarstwa a jeho přećeljo njedawno na wuprawu do Błótow. Błóta su lěsny a wodowy paradiz z wosebje bohatej floru a fawnu. Serbske šulske towarstwo bě dźeń z tójšto programowymi dypkami pjelniło.
Hnydom dopołdnja wobhladachmy sej ewangelsku cyrkej w Tšupcu. Hižo zdaloka nam njewšědnej dwójnej wěži cyrkwje napadnyštej. Cyrkej njeje najwjetša w Błótach, ale je swojorazna. Wona je po planach Karla Friedricha Schinkela w lětach 1828 do 1832 nastała. Twary znateho twarskeho mištra wšak najhusćišo w stolicy namakaš.
Připołdnju su nas do Tšupčanskeho wětrnika přeprosyli. Tam přihladowachmy, kak tam len mlěja. Wětrnik je posledni w Europje, kotryž produkuje wolij, mlěje zorno a so jako rězak wužiwa. 1850 zhotowjene twarjenje su w poslednich lětach dospołnje restawrowany. Lany wolij produkuja tu hišće kaž před 100 lětami. Mnozy wužichu składnosć a sej słódny wolij kupichu.
Serbske drohoćinki zeznali a łapanje kokota dožiwili
Je z rjanej tradiciju, zo zarjaduje Budyska župa „Jan Arnošt Smoler“ započatk septembra kubłansku jězbu. Minjenu sobotu wulećachu sej Serbja z Budyšina, Worcyna, Rakec a wokolnych wsow do Choćebuza a Drjenowa, zo bychu tam Delnjoserbow zetkali a z nimi hłubje do rozmołwy přišli. Najprjedy pozastachmy při bywšim hrodźišću w Choćebuzu. Tam powita nas Werner Měškank a pokaza nam dźěle Choćebuza, kotrež maja něšto ze Serbstwom činić. Jemu připosłuchać bě jara zajimawe, wšako rozprawješe nam angažowany Serb wo stajnym a zmužitym wosobinskim boju wo prawa Serbow w tutym měsće. Při tym njezaby wón swojich swěrnych serbskich sobuwojowarjow pomjenować. Dźak wšitkim tež z našeje strony!
Werner Měškank powědaše wo dobytych sudniskich jednanjach abo wótrych a chutnych rozestajenjach z jednotliwymi zamołwitymi města, kotřiž mějachu w poslednich pjeć lětdźesatkach poprawom zamołwitosć za runoprawosć Serbow, z njej pak zwjetša liwko wobchadźachu. Zwjeselace je, zo móžachmy přiwšěm wjacore serbske wuměłske dźěła Jana Buka, Jürgena von Woyskeho a druhich wobdźiwać.
Tójšto poskitkow na spočatku šulskeho lěta
Štwórty tydźeń šule je so hižo nimale pominył. Tak je tež zaso žiwjenje do Budyskeho internata zaćahnyło.
Lětsa bydlitej w internaće holcy ze Slepoho, kotrejž chodźitej do 10. lětnika. Nimo zdalenosće wot doma a noweje rjadownje je serbšćina za njej wosebite wužadanje. Kontakt k sobušulerjam a wobydlerjam internata je tuž zwjetša němskorěčny. Kubłarjo a tež někotři šulerjo pak so jara prócuja, z nimaj pomału a jasnje serbsce rěčeć a jenož mało wěcow němsce wospjetować. Čim konsekwentnišo z nimaj serbsce rěčimy, ćim wjetša je jeju šansa, rěč nawuknyć. Nětko mamy dźakowano Radworskej staršiskej iniciatiwje nalěpki ze serbskimi wobrotami, kotrež smy na wěcy w jeju stwě, w kuchni a klubowni zlěpili. Derje wšak by było, hdy byštej so šulerce w swojim času w Budyšinje w serbšćinje wukmanić móhłoj.
Z kolesom sej zhromadnje wulećeli
Dohromady 26 Nowowješćanow je sej minjenu sobotu z kolesom do Tuchorskeho lěsa blisko Delnjeho Wujězda wulećało. Kolesowarjo wšitkich generacijow startowachu připołdnju při najkrasnišim pózdnjo-lěćnym wjedrje. Po puću zeznachu tež serbske wjeski regiona bliže.
Na prěnju staciju wšak dołho nječakachu: W Nuknicy mějachu přestawku z napojemi a nahromadźichu sej mocy za přichodnu etapu. Tuta wjedźeše kolesowarjow dale do Tuchorskeho lěsa. Tam wšitcy zhromadnje piknikowachu. Kóždy wobdźělnik běše doma rjanu chłóšćenku přihotował. Tak měješe skupina wosrjedź zeleneho nanajrjeńše, bohaće kryte blido.
Derje nasyćeni podachu so wulětnikarjo po tym na wodźenje přez něhdyši raketowy bunker, kotryž běše sowjetske wójsko we 80tych lětach w lěsu natwariło. Zajimawe a napjate dohlady do stawiznow regiona nastorčichu tójšto čiłych rozmołwow mjez wobdźělnikami.
Poradźena kubłanska jězba župy
Běše to jara poradźena a informatiwna kubłanska jězba, kotruž je Wojerowska župa minjenu sobotu organizowała. 44 wosobow je so na zhromadnej wuprawje wobdźěliło. Najprjedy podachmy so do Njechornja, do Domu Měrćina-Nowaka-Njechorńskeho. Tu wočakowaštaj nas Budyska županka Leńka Thomasowa a čłon Budyskeho župneho předsydstwa Florian Kießlich. Wonaj wodźeštaj nas w dwěmaj skupinomaj po domje najwuznamnišeho serbskeho ludoweho molerja. To staj wobaj jara zabawnje a nazornje zdokonjałoj.
Dźěći z horta wohnjowych wobornikow wopytali
Worklecy/Smječkecy. „Wotkryjemy sej Worklecy a wokolinu“ je hesło tohole prózdninskeho tydźenja we Worklečanskim horće „K wódnemu mužej“. Tak podachmy so wutoru do swojeho bjezposrědneho susodstwa a wopytachmy wohnjowu woboru w Smječkecach. Měrćin Nowak nam nadawki wobornikow nazornje rozkładźe. A to nic jenož za blidom! Holcy a hólcy smědźachu so sami wuspytać, woheń zamiškrić a wobkedźbować, kak spěšnje mała škrička k wulkemu wohenjej rosće. Tež telefonat z wuchowanskej dispatchernju běše dźěl programa. Po tym zo běchu dźěći čisło 112 wolili, mějachu same daty dale dać a nuzowu situaciju wopisać. To bě přewšo napjate dožiwjenje. Wulke wjeselo knježeše, jako smědźachu mali wopytowarjo z hadźicu a z wohnjohašakom płomjenja podusyć.
Zawěsće dźěći doma wjele rozprawjachu. Snano so tón abo tamny, ta abo tamna z nich rozsudźi, so pozdźišo sam/a z wobornikom stać.
Měrćinej Nowakej a kameradam w Smječkecach zapłać Bóh za rjane dožiwjenje! Christina Měškankowa
W zhromadnosći wjeselo knježiło
W prěnim prózdninskim tydźenju je sobudźěłaćerka Rěčneho centruma WITAJ a socialna pedagogowka Radworskeje serbskeje wyšeje šule Edit Šurowa šulerjow na projekt „Zhromadnje hrać, paslić a warić“ přeprosyła. W srjedźišću steješe strowe zežiwjenje.
Holcy z 5. lětnika wyšeje šule přeprošenje sćěhowachu a so wšědnje dopołdnja w šuli zetkawachu. Tam najprjedy raz wšelake deskowe hry na nje čakachu. Holcy mějachu wjele wjesela při hraću, dokelž hewak w šuli hromadźe wuknu a chwile za zhromadnu zaběru njeje.
Po połdra hodźinje rěkaše potom wobjed přihotować. Holcy smědźachu same rozsudźić, što chcedźa rady warić. Za to wužiwachu płody ze šulskeje zahrody, wo kotruž so we wobłuku cyłodnjowskeho poskitka na iniciatiwu socialneje pedagogowki staraja. Tak móžachu truskalcy, janske jahody, kisałe wišnje a kulirabije žnjeć.
W Domje swjateho Jana rjany nałožk swjećili
Tak kaž wšudźe druhdźe na serbskich wsach su tež w Smječkečanskim Domje swjateho Jana nałožk mejemjetanja pěstowali. Hižo někotre dny do toho pytachu za to poriki. Wone so na zwučowanjach zetkachu, zo bychu zdźěla hižo znate serbske reje skrućili abo tak derje kaž móžno nazwučowali. Skónčnje tak daloko bě a wšitcy wobydlerjo so při najrjeńšim słónčnym wjedrje w parku zetkachu. Swjedźensce zdrasćeni wobydlerjo a sobudźěłaćerjo k „Wjesele dźensa“ zaćahnychu. Znata reja „Takle wjerćimy“ tež přihladowarjow do rejowanja pohnu. Mejskeho krala zwěsćichu w Smječkecach na trochu hinaše wašnje, hač smy to hewak zwučeni. Wobydlerjo wulke kóstki po trawniku mjetachu a najwyša ličba doby. Wočiwidnje zbožowny kral Klaus sej z kralownu Heike walčik zarejowa a po tym cyłu hosćinu na wječer prošeše. Wulki dźak wuprajamy sobudźěłaćerjam, kotřiž z přidatnymi słužbami tajke a podobne zarjadowanja sobu zmóžnjeja. Wězo tež kuchni dźak za dobre pohosćenje!
