Skupinarjo w Hornjej Łužicy po puću byli
Domowinskej skupinje Choćebuz a Žylow w župje Delnja Łužica pěstujetej hižo dlěši čas dobru tradiciju. Při kóždolětnym zhromadnym wulěće chcedźa sej jeju čłonojo wšitke kónčiny serbskeje Łužicy w Braniborskej a Sakskej bliže spřistupnić. Po tym zo pobychu zašłe lěta hižo w Slepjanskej, Grodkowskej a Wojerowskej wokolinje, wulećachu sej minjenu sobotu do hórskeje krajiny blisko Budyšina a Lubija.
Prěnja stacija běchu Bukecy. Tam jim Mato Krygaŕ, pochadźacy z delnjołužiskeho Picnja, wjele zajimaweho wo stawiznach němsko-serbskeje wsy a jeje wokolinje powědaše. Na zakładźe wjacorych wažnych podawkow a wuznamnych wosobinow wón rysowaše, kak mnohostronske bě něhdy narodne a předewšěm cyrkwinske žiwjenje w Bukecach a kak so tam dźensa prócuja serbsku rěč a kulturu zachować.
Z filmom so na swjedźeń dopomnili
W tymle tydźenju zeńdźechu so čłonojo Jasčanskeho towarstwa Bjesada k swojej sobustawskej lětnej zhromadźiznje. Po witanju a zwěsćenju wobzamkjenjakmanosće sćěhowaštej rozprawa wo dźěławosći kaž tež financna rozprawa. Wobě swědčitej wo wuspěšnej dźěławosći.
Lětuši wjeršk běše bjezdwěla wjesny swjedźeń składnostnje prěnjeho pisomneho naspomnjenja Jaseńcy před 650 lětami. Jeho přihotowanje a přewjedźenje je sej wjele mocow, časa a čuwow žadało. Tola chwalba wjesnjanow a hosći bě zamołwitym rjany dźak za jich prócu. Na kóncu dyrbjachu přitomni hišće wo małej změnje towarstwowych wustawkow wothłosować.
W njeoficialnym dźělu móžachu sej Jasčenjo najprjedy někotre fotowe impresije Feliksa Hazy wo swjedźenju na wulkej płachće wobhladać. Na to sćěhowaštej krótkofilmaj, a to jónu wo dźěćacym programje na wjesnym swjedźenju a pozdźišo wo wječornym dźiwadłowym předstajenju.
Na foće we hwězdarni so spóznali
62 lět po wuchodźenju zakładneje šule njeje jubilejna ličba, ale zaso raz bě rjadowniske zetkanje na planje. K tomu budźe klětu 70 lět, zo je so serbska šula w Budyšinje załožiła, a my běchmy šulerjo „prěnjeje hodźiny“, byrnjež hižo w druhim lětniku byli. Tak zetkachmy so njedawno w Budyskim hosćencu při Přirodowym parku. Serbske witanske słowa běchu za někotrych hižo njezwučene, dokelž hižo dołho zwonka Łužicy bydla.
15 něhdyšich šulerjow při wjesołej bjesadźe tu abo tamnu dopomnjenku ze šulskeho časa wukramosći. Běchu wšak to tehdy krótko po wójnje cyle hinaše wobstejnosće. Tak měješe so poprawom runje 17. junija 1953 wotměć pruwowanje w „přitomnowědźe“ (pozdźišo drje staćanowěda mjenowaneje). Tola dla tehdyšeho njeměra to prosće wupadny.
Žiwjenje w internaće wotměnjate
Tójšto nowych šulerjow zaćahny po lětnich prózdninach do internata Budyskeho Serbskeho gymnazija. Wočerstwjeni a połne elana podachu so woni runja wšitkim tamnym šulerjam do noweho šulskeho lěta. Hižo z tradiciju je, zo so srjedź septembra z přikuskom w našim atrijumje zetkamy a kóždy šuler so předstaji. Wažne je, zo kóždy swój najlubši šulski předmjet přeradźi, tak zo móže sobušulerjam při domjacych nadawkach pomhać, štož je w tajkej zhromadnosći z wulkej lěpšinu. Při rjanej bjesadźe so zhromadne popołdnjo spěšnje miny.
W zahrodźe je tójšto kirbsow narostło, dalše dóstachmy do internata darjene. Tohodla dachmy so hnydom tydźeń pozdźišo do dźěła a kirbsy wurězachmy. Při tym šulerjo wobdźiwajomnu fantaziju wuwichu. Wuslědki su nětko před zachodom internata widźeć, hdźež su wječor samo wobswětlene. Ze zbytkami mjasa kirbsow zwarichmy sej słódnu poliwku za wšěch.
Z ludowej hudźbu na bjesadźe dudakow w Pólskej
Wot 25. do 27. septembra 2015 přebywaše na přeprošenje Centruma Kultury a měšćanosty Zbąszynju w Pólskej a ze spěchowanjom Domowiny serbska hudźbna skupina, wobstejaca ze sobustawow wšelakich serbskich hudźbnych towarstwow, na 41. bjesadźe dudakow w Zbąszynju, centruma ludoweje, wosebje dudoweje hudźby Wulkopólskeje. Hižo lěta dołho dochadźeja z tohole města přeprošenja, zo bychu so tež Serbja ze swojej ludowej hudźbu prezentowali. Tak wobrubichu serbscy hudźbnicy na lětušim zetkanju dudakow a dudoweje hudźby wšitke programy ze serbskej ludowej hudźbu, ze spěwom a rejwanskimi melodijemi a to z dwěmaj huslomaj, ze serbskimi dudami a spěwom.
Kałteptanje bě kaž mały swjedźeń
Jako sobotu při miłym nazymskim wjedrje Stanij Ryćer ze swojimi pomocnikami rybjacy swjedźeń přihotowaše a Hojerecy so na kwasnu hosćinu syna Bena hotowachu, so pola Floriana Rynča w Jaseńcy znaći a přećeljo zetkachu. W něhdyšej bróžni, hdźež tež spočatk decembra tradicionalne beneficne koncerty přewjeduja, bě wšitko k tołkanju kała a k zhotowjenju kisykała přihotowane. Bratr Jurij bě wulke mnóstwo čerstwych kałowych hłójčkow sobu přiwjezł. Florian we wotměnje z druhimi na mašince běły kał na šlebjerdy kraješe. Sotra Lejna rozkraty kał ze selu a kimjelčku měšeše a někotři z něhdźe dwaceći přitomnych na to kał rozdźělichu, tak zo móžeše sej jón kóždy w swojim sobupřinjesenym wjetšim abo mjeńšim horncu tołkać. Při tym lóštnje bjesadowachmy, žortowachmy a sej wězo tež škleńčku sekta abo blešku piwa popřachmy.
Serbowka dale předsydka sakskeho KEG
Hłowna a zdobom wólbna zhromadźizna Katolskeho zjednoćenstwa kubłarjow Sakskeje (KEG), w kotrymž je dobra połojca nětčišich a něhdyšich serbskich wučerjow, wučerkow a kubłarkow z čłonom, wotmě so njedawno w Drježdźanskim gymnaziju swjateho Bena.
Na spočatku swjećeše z přichwatanymi čłonami w kapałce Benoweho gymnazija dušepastyr tohole kubłanišća a kapłan Mariusz Noparlik, rodźeny Polak z Hornjeje Šleskeje, Božu mšu, na kotrejž tež serbski kěrluš zanjesechu. Na hłownej zhromadźiznje rozprawješe předsydka zjednoćenstwa Monika Jurkowa, kubłarka w Radworskim katolskim serbskim dźěćacym domje „Alojs Andricki“, wo dźěle minjeneje legislaturneje doby třoch lět. Tohorunja w předsydstwje skutkowaca Jěwa-Marja Elic z Hórkow, wučerka na Budyskim Serbskim gymnaziju, poda přehlad wo financach zjednoćenstwa. Wobě Serbowce dźěłatej hižo dźewjeć lět w předsydstwje KEG.
Šěsćdźesat lět po wuchodźenju šule so znowa zetkali
Rjanu septembersku sobotu wotměchu njedawno ći, kotřiž běchu 1955 Serbsku wyšu šulu w Pančicach-Kukowje wuchodźili, swoje rjadowniske zetkanje. W awli Šule Ćišinskeho witaše nas wutrobnje něhdyša sobušulerka a sobuorganizatorka zetkanja Herta Libšowa.
W rumnosći, kotraž bě so lědma změniła, běchmy so spočatk septembra 1953 k přijimanskej swjatočnosći zešli a 1955 po złoženju srjedźneje zrałosće k wotchadničce. Haj, tehdy bě to serbska wyša šula, na zetkanju před dźesać lětami srjedźna šula a dźensa zakładna šula. Jeje nawodnica Jadwiga Čižankowa rozłoži nam skrótka profil kubłanišća, wosebitosće, starosće, ale tež wjesela wšědneho dnja. Tak mjez druhim zhonichmy, čehodla su nowotwar šule zwottorhali a nic staru šulu.
Skupinarjam wo wandrowanju rozprawjał
Zajimawy skupinski wječor dožiwili su čłonojo Domowinskeje skupiny Šunow-Konjecy minjeny kónc tydźenja w Konječanskej Čornakec-Nowakec bróžni. Chróšćan Franc Čornak powědaše jim z wobrazami wo dožiwjenjach na swojim dyrdomdejskim wandrowanju. Hižo přihoty na to běchu hotowa procedura. Prjedy hač so doskónčnje na dyrdomdejske pućowanje poda, zetka so wón ze wšelakimi wandrowskimi, kotřiž jemu radźachu. Wšako maja wupokazy w porjadku być, lěkarske šćěpjenja maš dopokazać, powołanske wukubłanje dyrbiš wotzamknjene měć, wandrowsku drastu přihotowanu atd. Nimo toho dyrbiš přilubić, zo so tři lěta a dźeń do swojeje domizny njewróćiš ani ju njewopytaš.
Škotarjo sej zhromadnje wulećeli
Jónu wob lěto zarjaduja sej serbscy seniorojo-škotarjo wulět, na kotryž sej swoje mandźelske, partnerki a přećelow přeprošeja. Tak wulećachu sej wšitcy zhromadnje minjenu wutoru na jězbu z busom do Lubija a wokoliny.
Naš škotowy přećel Měrćin Nowak nas wěcywustojnje a wušiknje po swojej domiznje wodźeše. Jako do Lubija dojědźechmy, bě nam šofer busa hižo rańši słódny piknik spřihotował. W měsće wopytachmy znaty twarski pomnik domu Schminke, pohladachmy na ležownosć krajneje zahrodneje přehladki a runje tak na nowu industrijowu štwórć. Po wobjedźe na Lubijskej horje dachmy sej wuhlad z hory a wocloweje wěže na našu rjanu domiznu lubić.
