Dworowy koncert w Hornjej Hórce
Něhdźe 150 ludźi je minjenu sobotu do Hornjohórčanskeje wjacezaměroweje hale přišło, zo bychu tradicionalny dworowy koncert tamnišeho muskeho spěwneho towarstwa sobu dožiwili. Koncert zahaji wone z hymnu na Hornju Hórku, ze znatymi domizniskimi spěwami na rjanosće Hornjeje Łužicy a z wjacorymi žortnymi pěsnjemi Hornjeho kraja.
Mjeztym zo na to mužojo a tež jich dirigentka Marika Matthes-Hartmann a z njej organist na keyboardźe Jan Chlebníček podij wopušćichu, nastupichu so prědku holcy a hólcy šulskeho chóra Hornjohórčanskeje zakładneje šule. Hižo dwě lěće zwučuje z nimi wučer Michael Klöpper z Wopakeje. Wón je wot lońšeje nazymy zdobom čłon muskeho chóra, a to z třomi dalšimi spěwarjemi z Budyšina, kotřiž chór tróšku womłodźeja. Klöpper je dźěći na akordeonje přewodźał, tež wone žnějachu sylny přiklesk za swój přinošk.
Mnozy so za wětrnik zajimowali
Tež w Němcach su swjatkownu póndźelu při wětrniku swjećili. Wětrnikowe towarstwo ze swojimi 28 sobustawami je stany natwariło a wšitko wurjedźiło, tak zo móžachu nětko 18. raz hosći witać. Towarstwo běchu 1996 załožili.
Lětsa móžachmy 300 wopytowarjow witać. Wučerka Daniela Crügerowa a Susann Kumerowa wěcywustojnje po młynje wodźeštej a ludźom rozłožowaštej, kak běchu tam hač do kónca wójny žito mlěli. Wulki zajim bě tohorunja za wustajeńcu rasowych nukli, kotrež plahowarjo kóždolětnje na terenje wětrnika wustajeja. Dźěći móžachu paslić a na ponyju jěchać. Wulki nawal knježeše při kofejpiću, dokelž porjedźachu hosćom słódny samopječeny tykanc. K tomu zaklinča samo live-hudźba. Mnozy pospytachu so tež w plećenju korbikow, štož sobudźěłaćerjo domu „Žiwjenska pomoc“ poskićachu. Wšitkim čłonam a dobrowólnym pomocnikam wutrobny dźak za aktiwne sobudźěło.
Achim Nowak
Chronist wo swojej ródnej wsy přednošował
„Naše Worklecy su rjana měrliwa wjes, ležaca idylisce při Klóšterskej wodźe.“ Takle zahaji dr. Beno Wałda minjenu wutoru před seniorami tachantskeje wosady swój přednošk wo swojej ródnej wsy. Jako zubny lěkar, gmejnski radźićel, chronikar a tež druhdźe swoje talenty zasadźujo ma wón realistiski wid na wšědne žiwjenje ‚swojich‘ ludźi.
Swoju wědu na jězbje wobohaćili
Katolske zjednoćenswo kubłarjow Sakskeje (KEG) přeprosy tydźenja na kubłansku jězbu do klóštra Marijineho doła pola Wostrowca a do Žitawy. Hłownu organizaciju měješe městopředsyda zjednoćenstwa Franz-Josef Fischer, wučer na Drježdźanskim Gymnaziju swjateho Bena, na starosći.
Z busom poda so štyrceći kubłarkow a kubłarjow, něhdźe połojca běchu Serbja, najprjedy do klóštra Marijiny doł. Tam swjećachu w klóšterskej cyrkwi, kotraž je po žałostnym powodźenju zaso wulkotnje ponowjena, Božu mšu. Ju celebrowaštaj klóšterski farar a čěski duchowny. Po krótkim přechodźowanju po njej a po klóšterskim arealu podachu so wulětnikarjo po krasnej krajinje njeposrědnje při Nysy k hłownemu cilej wuprawy, do Žitawy. Prěni puć wjedźeše nas hnydom do rustikalneho hosćenca srjedź města k wobjedu. Na to podachmy so z historiskim hejtmanom měšćanskeje straže na puć, kiž wjedźeše nas z wulkej zahoritosću, rozbudźenosću a tójšto humorom po swojim měsće, posrědkujo wjele wědy wo zašłosći a přitomnosći Žitawy w třiróžku krajow.
Šulerjo w krajnym sejmje pobyli
9. lětnik Ralbičanskeje Serbskeje wyšeje šule je sej njedawno do Drježdźan dojěł, zo by Sakski krajny sejm wopytał. Tam mějachmy krótke, ale zajimawe wodźenje po domje, při čimž wjele noweho zhonichmy. Nětko na přikład wěmy, zo wopřija dźěłowy čas politikarja wob tydźeń něhdźe 60 hodźin.
Mějachmy zbožo, zo wotměwaše so runje za čas našeho wopyta tak mjenowany plenum. Smědźachmy horcym diskusijam připosłuchać a druhdy so dźiwachmy, kak politikarjo při diskusijach mjez sobu wobchadźachu.
Po 45 mjeńšinach přihladowanja mějachmy termin z knjezom Alojsom Mikławškom, kiž je zapósłanc Sakskeho krajneho sejma na lisćinje CDU. Připadnje zetkachmy a popowědachmy skrótka z kultusowej ministerku Brunhild Kurth. Naš wučer Achim Mič, kiž je naš wopyt organizował, je ministerce hordźe ruku dał. Alojs Mikławšk přeprosy našu rjadownju na słódny lód do kafeterije w krajnym sejmje.
Mejemjetanje we Wotrowje
Je hižo tójšto lět z tradiciju, zo přeprošuje Wotrowska młodźina wjesnjanow na mejemjetanje, kotrež začuwaja tući jako mały wjesny swjedźeń. Tuž přiběrachu hižo minjeny pjatk aktiwity na Wotrowskim sportnišću při cyrkwi. Swjedźeń zahajichu sobotu z bjesadu při zhromadnym kofeju z tykancom, kotryž běchu hospozy napjekli. Po tym pokaza 15 porow dźěći swoje reje, kotrež je z nimi Sylwija Domašcyna nazwučowa. Jim přidruži so 16 porow młodostnych. Marian Wjenk přewodźeše dohromady 62 rejwarjow a rejwarkow kaž tež sobu spěwacych wjesnjanow na akordeonje. Při napřemoběhu wo wjeršk meje bě z dźěći Elias Kreuz najspěšniši a wuzwoli sej Jasmin Bulankec za kralownu. Jako najwušikniši běhar mjez młodostnymi wopokaza so Julian Bulank, jeho mejska kralowna běše Sofija Bryckec. Po tym ćehnjechu rejwarki a rejwarjo a někotři hosćo spěwajo po wsy. Wo dobru naladu postara so wječor kapała Logarhythmus, kotraž přewažnje serbske štučki k rejam zapiska.
Měrko Pohonč
Wuběrna stawizniska hodźina
Po lońšim prěnim dźělu čakachu čłonojo Domowinskeje skupiny Pančicy-Kukow njesćerpnje na druhi dźěl přednoška Alfonsa Kuringa wo stawiznach swojeje wsy. Wčera dožiwi wjace hač 30 ludźi hodźinski film, wopřijacy dobu z časa wozytwarca Mikławša Truca hač k wuzwolenju Stanisława Tilicha za sakskeho ministerskeho prezidenta w lěće 2008. Bě to wuběrna stawizniska lekcija, kotraž přihladowarjam wuwědomi, kak bohate Pančicy-Kukow na zajimawe wosobiny a wosebite podawki poprawom su. Při zestajenju paska je Alfons Kuring tež material Jana Krawže, Marija Ošiki kaž tež Serbskeho kulturneho archiwa a swójskeho archiwa wužiwał. Při třihanju bě jemu poboku Thomas Kleinstück z Kamjenskeho medijoweho centruma.
Ličba serbskich potomnikow přiběra
Serbske pomniki hraja wažnu rólu při skrućenju narodneho wědomja. Předsydka pomnikoweho wuběrka Maćicy Serbskeje Trudla Malinkowa wuzběhny tole minjeny štwórtk na přednošku Budyskim Domowinjanam. Wona zastopnjuje naše pomniki do pjeć kategorijow. Do prěnjeje liča tajke, kotrež skedźbnjeja w němskej abo łaćonskej rěči na naš lud a zwjetša hižo njeeksistuja, kaž napis wo Serbach na zwonje Budyskeje Michałskeje cyrkwje. Tež napis „Templum sorabicum“ za 1781 poswjećenu Mužakowsku serbsku Handrijowu cyrkej k tomu słuša. Tónle Boži dom bu 1945 zničeny.
Wo Mongolskej přednošowała
Wo swojich dožiwjenjach w Mongolskej we wobłuku projekta „Zubni lěkarjo bjez hranicow“ je zawčerawšim zubna lěkarka Leńka Andersowa w Nowej Wjesce přednošowała. Zhonichmy wjele zajimaweho wo kraju, wo zwěrjatach a wězo wo wšědnym dnju wobydlerjow. W Mongolskej, kotraž je pjeć króć tak wulka kaž Němska, bydli něhdźe 2,6 milionow ludźi, połojca z nich w stolicy Ulan Batoru. Tamna połojca wobydlerjow su zwjetša nomadojo. Woni pućuja po kraju ze stadłami koni, kotrychž maja tam něhdźe 46 milionow. Wot septembra do junija leži sněh, tak zo nimale ničo njerosće.
Porno Němskej maja w Mongolskej jeno sydom procentow telko žnjow. Najwjetši problem za wjesnych ludźi je, zo wobsteji tam lědma infrastruktura. Štó z nas móže sej předstajić, zo na přikład žaneje póšty njeje – žaneje nowiny, žanoho lista. K lěkarjej abo do chorownje, jeli scyła jednu maja, najwjace wobydlerjow dalokosće dla w žiwjenju ženje njepřińdźe. Najwažnišej za nich stej tuž mjezsobna pomoc a hospodliwosć.
Franc Čornak wo swojim wandrowanju přednošował
Jenož něšto dnjow do premjery swojeje knihi „Franz im Glück“ poby Franc Čornak z Chrósćic w internaće Budyskeho Serbskeho gymnazija. Jara zajimowany sćěhowaše młody publikum jeho wuwjedźenja wo třilětnym pućowanju jako wandrowski po štyrnaće krajach.
2007 bě Franc Čornak powołanje zamkarja nawuknył a pruwowanje złožił. Dźensa 29lětny sej po tym předewza, maćerneje suknje so wzdać a sam žiwjenje do ruki wzać. Wandrowski być bě dawno jeho són a kriterije za to wón wšitke spjelnješe, na přikład, zo je powołanje nawuknył, nima žonu a dźěći a je strowy. W starobje 24 lět wón swoje dyrdomdejske pućowanje w Erfurće zahaji. Najwažniše wěcy, kotrež smědźeše sobu wzać, wón šulerjam pokaza. Woni so jara dźiwachu, zo ani mobilny telefon pódla njebě, za wjetšinu šulerjow njepředstajomne! Dale woni zhonichu, zo dyrbi wandrowski wob lěto wěsty čas dźěłać, štož jemu dźěłodawar wobkruća, tak zo je tež zawěsćeny.
