Žorawje nětko ćicho lahnu
Hdyž přiroda wotuća a žorawje so nawróćeja, je nalěćo. Prěnje su so srjedź februara ze swojeho španiskeho zymskeho kwartěra do Hornjeje Łužicy wróćili. 21. februara sy mjez Radworjom a Łupoju dźesać tychle ptakow wobkedźbować móhł, nazajtra bě jich hižo wjace hač 20. Dny po tym běchu poriki na łukach při hatach blisko swojich hnězdow ze zašłych lět při tokanju widźeć. Hižo rano zahe sy jich na trompetu podobny zwuk słyšał. Žorawje wostawaja jako porik cyłe žiwjenje hromadźe. Wot kónca měrca wone swoje hnězda wobsadźeja a lahnyć započinaja. Potom je ćicho wokoło nich a wuhladaš jenož jednotliwe eksemplary abo młode poriki, kotrež njejsu splažnu zrałosć hišće docpěli.
28 hač do 31 dnjow staršej zwjetša dwě jejce lehnjetej a kónc apryla wuhladaš prěnje poriki z jednym abo dwěmaj młodźatomaj. Žorawje su jara kedźbliwe a spłóšiwe zwěrjata, kotrež hižo ćeknu, prjedy hač sy je wuhladał.
Šerjenje „po serbsku zdrasćena žona“ była
Budyšin (CRM/SN). Njeje dźě ničo wosebiteho, zo so w chronikach wo šerjenjach rozprawješe. Tola na Budyskim šerjenju (abo spektrumje), kiž wot hód 1683 hač do nazymy 1684 knjeni Evu Catharinu Keilpflug w domje na dźensnišej Małej Bratrowskej 5 nadběhowaše, je to kedźbyhódne, zo zjewi so pozdatnje jako „po serbsku zdrasćena žónska“ z běłym rubišćom wokoło hłowy. Dosć dokładnje rysowaše njedawno w Serbskim muzeju stawiznar Měrćin Brycka podawki, kotrež su we wjacorych chronikach wopisane. Šerjacej wosobje dźěše wo hódne pochowanje žony z mjenom Sabina Ruprecht(in), kotraž bu pječa w lěće 1631 wot Martina Kalmanna, wobydlerja domu na Bratrowskej 5, morjena. Njeje wšak při tym wěste, hač njejednaše so tu poprawom wo dopominanje na mór w horjeka mjenowanym lěće w měsće nad Sprjewju.
W duchu z kolesom w Americe sobu po puću byli
Po tym zo běchu so Jasčenjo minjenu sobotu k nalětnjemu rjedźenju při kulturnym domje zetkali, běchu njedźelu znowa do „Bjesady“ prošeni. Bywši Jasčan Marko Nowak bě ze swojej Anju přijěł, zo by wjesnjanam a mnohim hosćom ze swětłowobrazami wo jězbje z kolesom po Americe rozprawjał.
Nazymu 2013 běštaj so z lětadłom wot Frankfurta nad Mohanom do USA podałoj a staj w měsće Seattle blisko mjezy ke Kanadźe přizemiłoj. Wšitko, štož za dołhu jězbu z kolesom trjebaštaj – drastu, stan, campingowu nadobu a wězo něšto k jědźi a piću –, dyrbještaj we wulkich wačokach na koleso přičinić. Přerěznje bě to za kóždeho něhdźe 50 kilogramow. Prěnje dny jeju jězby běchu njepřijomne. Stajny dešć a zymny wětřik jeju chětro poćežowaštej.
Časowy swědk wo swojich čěskich lětach rozprawjał
„Serbja trjebaja serbske šule“, běše po Druhej swětowej wójnje dewiza čěskich přećelow Serbow. Tak podachu so hižo 1. decembra 1945 nadarjeni serbscy šulerjo, mjez nimi Pětr a Jan Brězan ze Sulšečanskeje wjeledźěćneje młynskeje swójby, z ćahom do Českeje Lípy. Pozdźiši skótny lěkar, kiž sta so po politiskej změnje tež z městopředsydu Domowiny a bě wjele lět předsyda Kulowskeho Bratrowstwa, ma jara čiłe dopomnjenki na tele dožiwjenja. Njedawno rozprawješe wón wo tychle za přichodnu serbsku inteligencu jara spomóžnych lětach w kruhu Budyskich katolskich serbskich seniorow.
Zhromadnje muža w štomje twarili
Minjeny tydźeń knježeštej na farje Smječkečanskeje ewangelskeje wosady wulkej hołk a tołk. Sčasami tam wjac hač 40 dźěći z jedneje stwy do druheje chwatachu. Mister Lego bě zaso jónu přijěł. A w swojim transporteru měješe wjace hač 350 000 legoklockow! Spěšnje dachu so mali architekća do dźěła. Lětuše hesło rěkaše „Muž w štomje“. Słyšachu powěsć wo Cacheju a mějachu nadawk, tule stawiznu do swojich twarow zaplesć. A woprawdźe, wšudźe sedźeše na kóncu muž w štomje.
Legowe dny zakónčichu so wčera z kemšemi. Tam dźěći dorosćenym wo Cacheju powědachu, kak njewoblubowany bě, kak ludźom pjenjezy ze zaka ćahaše a kak so jeho žiwjenje změni, po tym zo bě Jězus pola njeho z hosćom. Na kóncu spjelni Moritz jako Cachej swój slub a je přitomnym cło, kotrež bě jim přewjele wobličił, wróćił – tónraz w šokolodźanych tolerjach. Jako Mr. Lego zamó Lutz Riedel kóždy dźeń znowa dźěći zahorić, a to za legoklocki kaž tež za stawizny biblije. W Smječkecach je z dobrym wašnjom, zo ewangelske a katolske, serbske a němske dźěći wjesele na zhromadnych projektach dźěłaja.
Christina Donatec
Zajimawostki wo swojich nabožnych pomnikach zhonili
Wjesna Domowinska skupina Šunow/Konjecy bě zawčerawšim, srjedu, na skupinski wječor „Swjate křiže a Konječanska wjesna kapałka“ přeprosyła. Něhdźe 60 skupinarjow a dalšich zajimcow je přeprošenje sćěhowało, mjez nimi wjacori, kotřiž běchu so z Pančic-Kukowa, Němcow a z druhich kónčin při tej składnosći zaso raz domoj namakali. Dokumentaciju zezběrał, ju jako DVD zestajał a nam předstajił je Alfons Kuring z Pančic-Kukowa.
Bjesada wuspěšnje dźěłała
Dwě njedźeli do hłowneje zhromadźizny Domowiny we Wojerecach zeńdźechu so čłonojo Jasčanskeje Bjesady k swojej hłownej zhromadźiznje. Předsyda towarstwa Guido Zahrodnik móžeše w swojej rozprawje na mnohe derje wopytane zarjadowanja w lěće 2016 pokazać. Na póstničce na přikład bě so wjele młodych ludźi wobdźěliło. Něhdźe 40 čłonow sćěhowaše w měrcu wuwjedźenja serbskeho krosnowarja Achima Miča z delnich Sulšec. Na mały wjesny swjedźeń je so mjeztym tež w Jaseńcy chodojtypalenje wuwiło. Wjeršk běše bjezdwěla zaso adwentnička, na kotrejž su lajkojo znowa dźiwadło hrali.
W juniju pobychu Jasčenjo w čěskej wsy Srbsko. Přičina, partnersku komunu Bóščanskeje gmejny wopytać, bě wulki swjedźeń składnostnje 700. narodnin Korle IV. na hrodźe Karlštejn.
Čłonojo Jasčanskeje Bjesady dźěłachu tež na arealu wokoło kulturneho domu. Nalěto a nazymu bě wulke rjedźenje. Tež při kładźenju sylnoprudoweho kabla do zemje su pomhali. Wužadanje běše twar beachvolleyballnišća blisko małeho sportnišća. Za připrawu kaž tež za sportnišćo je towarstwo wjacore saki kupiło.
Na Ještědźe přenocowali
Šulerjo-serbšćinarjo 10. lětnika Kulowskeje wyšeje šule „Korla Awgust Kocor“ pobychu minjeny tydźeń w Čěskej. Wučerka serbšćiny Ines Lešowa dojědźe sej z nimi z małobusom do Libereca. Tam wobhladachu sej najprjedy centrum města z jeho znatej historiskej radnicu kaž tež měšćanske dźiwadło. Na to wopytachu nowy muzej Liberecskeje techniskeje uniwersity ze wšelakimi laborami, z planetarijom a móžnosćemi za eksperimenty. Tu šulerjo mnohe wěcy wupruwowachu.
Do chowanja słónca dojědźechu na Ještěd z jeho futuristiskej wěžu. Hora witaše jich ze sylnym wichorom a sněhom. Šulerjam bě to wosebite dožiwjenje, dokelž w hotelu wěže přenocowachu. Po słódnej čěskej wječeri wužiwachu składnosć, na nócne město hladać.
Nazajtra po snědani jědźechu wulětnikarjo z powjaznicu horu dele, hdźež jich wučerka hižo wočakowaše. Nětko wopytachu wólnočasny centrum Babylon, prjedy hač so po wobjedźe zaso na dompuć do Kulowa nastajichu.
Zwučuja za oratorij „Podlěćo“
Chór 1. serbskeje kulturneje brigady přebywa wot njedźele w zwučowanskim lěhwje w čěskich Hejnicach, kotrež Załožba za serbski lud podźělnje spěchuje. 65 šulerjow a šulerkow wužiwa swoje prěnje prózdninske dny za to, zo bychu sej zhromadnje ze swojim nawodu Friedemannom Böhmu połožili zakłady dalšeho wjetšeho projekta tohole šulskeho lěta. Je to oratorij „Podlěćo“ Handrija Zejlerja a Korle Awgusta Kocora. Twórba ma zaklinčeć 11. junija 2017 w Róžeńčanskej putniskej cyrkwi. Orchester Serbskeho ludoweho ansambla budźe chór přewodźeć. Wězo zwučuja a skrućeja chórisća tež dalše twórby, kotrež su młódšim spěwarjam a spěwarkam nowe, ale słušeja do repertoira brigady. Mjezynarodny centrum za duchowne wobnowjenje w Hejnicach skići jej hižo wjacore lěta idealne wuměnjenja chutneho dźěła, ale tež wočerstwjenja. Tak organizuja sej šulerjo na přikład we wječornej zabawje škotowy turněr, a po cyłym domje je słyšeć wjesołe spěwanje. Swoje proby zakónča jutře, srjedu, připołdnju w cyrkwi a z dźaknym spěwom personalej.
Rejza Šěnowa
„Dinner for one“ serbsce
Dlěje hač dźesać lět schadźuje so w Ćisku serbska bjesada. Maćernorěčni Serbja zetkawaja so z dalšimi zajimcami, zo bychu rěč we wšědnym dnju nałožowali. Při tym je stajnje jedyn z wobdźělnikow hosćićel a tež temu poda. Stawizny a přitomnosć serbskeho žiwjenja runje tak wobjednawamy kaž rozprawy wo zarjadowanjach a nowosće z radija a telewizije. Na kóncu sej stajnje zaspěwamy, nic pak jeno znate pěsnje, ale tež nowe, kotrež zhromadnje nazwučujemy.
