W nadawku Sakskeho krajneho kuratorija wjesnych kónčin přebywach njedawno wjacore dny na Mjezynarodnym zelenym tydźenju w Berlinje, a to mjeztym třeći raz. A móžu wo rjanych dožiwjenjach tam rozprawjeć. Jako steješe sakski wječor na programje, přichwata tójšto prominency do Berlina, kotraž tež pola našeho stejnišća zasta a nas postrowi. Jako prěnjej přińdźeštaj sakski ministerski prezident Michael Kretschmer a za nim Budyski krajny rada Michael Harig (wobaj CDU). Wobaj mje w serbskej rěči postrowištaj, štož mje jara zwjeseli. Jako so potom za zhromadne foto zestupachmy, sćahny mje ministerski prezident k sebi, zo dyrbjach před nim stać. W krótkej rozmołwje mi wón mjez druhim rjekny, zo mamy sej swoju identitu wobchować.
Bronjo. Wot lěta 1961 hač do 2015, potajkim 55 lět běchu baćony w Bronju wuspěšnje hnězdźili a dohromady 137 młodźatow woćahnyli. Wot lěta 2016 pak Bronjanske hnězdo hižo wobsadźene njeje. Kóžde lěto mějachu takrjec jenož krótkodobnych wopytowarjow. Bjez dźiwa, zo to wjesnjanow a předewšěm wobsedźerja hnězda Bena Knoblocha hněwaše, hdyž so baćony spěšnje zaso zminychu. Loni bě nadźija na znowawobsadźenje wulka, přetož dypkownje spočatk apryla porik baćonow do wsy přileća, na hnězdźe twarješe a tam tež kwasowaše. Bohužel je porik na kóncu přiwšěm jenož dwaj dnjej wostał.
Tomu Beno Knobloch hižo dlěje přihladować nochcyše. Njedawno natwari wón dźewjeć metrow wysoke róšty, zo móhł hnězdo na swójsku iniciatiwu ponowić. Wón wobstara sej dołhe hałžki wjerby, spleće z nich nahladny wěnc a přičini jón na metalowej podłoze, zo njemóhł wětřik hnězdu zeškodźeć. Hdyž so baćony kónc měrca z Afriki nawróća, změja wone w Bronju wulkotne hnězdo.
Budyšin. Kak intensiwnje je mnoholětny jednaćel Domowiny Bjarnat Cyž před třiceći lětami za serbske naležnosće rozsudne wuhibki sobu stajał, wuwědomi wón minjenu wutoru w kruhu serbskich seniorow Budyskeje katolskeje tachantskeje wosady. Monika Cyžowa pak, mějićelka drastoweho fundusa, zaměstnjeneho na něhdyšej Róžeńčanskej šuli, je jara nazornje na wšelake warianty drasty katolskich Serbowkow pokazała.
Prěni tak mjenowany Serbski kofej wotmě so minjenu njedźelu popołdnju w Malešanskim hosćencu „Wódny muž“. Na nim wobdźěli so wjace hač třiceći ludźi. Hosćo přichwatachu z regiona wokoło Malešec, Barta, Hućiny, Kubšic a Klukša. Po tym zo bě jich motiwator za serbsku rěč a kulturu Budyskeje Domowniskeje župy w Malešecach a wokolinje powitał, dachu sej přitomni tykanc a kofej kaž tež pomazki a čaj zesłodźeć. Wo rjane wuhotowanje hosćenca běchu so někotre młode swójby z Malešec a Hućiny postarali. Wone so jara za serbstwo horja a nětko serbsku rěč wuknu.
Ćělnje posylnjeni sej wopytowarjo popołdnja hromadźe zaspěwachu. Při tym je jich akordeonist, kotrehož bě organizator zarjadowanja skazał, přewodźał. Zetkanje traješe hač do wječora. Na kóncu běchu sej wšitcy přezjedni, zo měli Serbski kofej wospjetować.
Přichodne tajke zarjadowanje pak njebudźe w Malešecach, ale ma so po woli přitomnych hosći druhdźe wotměć. Móžne přichodne wsy, hdźež móhli je přewjesć, su na přikład Bart, Bošecy, Krakecy abo Poršicy. Termin za přichodny Serbski kofej hišće wěsty njeje.
Lucian Kaulfürst
Minjenu njedźelu njeběchu jenož katolscy Serbja Budyskeje tachantskeje wosady znowa na hodowničku přeprošeni, ale bě to wospjet tež zhromadne popołdnjo z ewangelskimi Serbami. Zetkanje ze wšelakimi hosćimi, kotrež běše swój čas prelat Jan Andricki zawjedł, wotmě so lětsa 55. raz.
Přibližnje 150 ludźi wšěch generacijow móžeše prelat Wito Sćapan na žurli swjateho Bena na Tzschirnerowej witać. Wón dźakowaše so Ludmile Bizoldowej za wjelelětne organizowanje swjedźenja z hodownej swačinu a stajnje wotměnjawym kulturnym programom. Wona běše słužbu wot swojeje maćerje Hańže Rjenčoweje přewzała. Nětko je Ksenja Měrćinkowa stafetu w třećej generaciji přewzała. Zhromadnje z Madleńku Šołćic je so wona wo kulturny program starała, kotryž wopokaza so jako wšeje chwalby hódny, wuprudźacy čerstwosć ducha a zdobom zdźěłanosć našich młodych swójbow.
Z dobrej tradiciju stej w Jaseńcy kóžde lěto w hodowniku dwaj podawkaj: beneficny koncert skupiny PoŠtyrjoch w Rynčec bróžni a adwentnička w kulturnym domje „Bjesada“. Za to su mnohe přihoty trěbne. Najrjeńši dźak zarjadowarjam tuž je, hdyž mnozy – młodźi kaž stari – połni wočakowanja přichwataja. Dźěći wjesela so najbóle na wopyt rumpodicha, starši skerje na nowu hodownu hru.
Při čiłej bjesadźe – w tak wulkej ličbje so Jasčenjo hewak lědma zetkaja –, při dobrym kofeju a słódnym wosušku je so čas tež lětsa spěšnje minył. Dujerjo Njeswačanskeje wosady přitomnych znowa ze swojimi adwentnymi a zymskimi melodijemi zawjeselichu, starajo so wo duchowne a dušine wokřewjenje Jasčanow. Z wutrobnym přikleskom a małym darom so woni hudźbnikam dźakowachu.
Po nimale hižo třicećilětnej tradiciji je předsydstwo Katolskeho zjednoćenstwa kubłarjow Sakskeje (KEG) swojich čłonow tež lětsa zaso na tradicionalnu adwentničku přeprosyło, a to tónraz do kofejownje Połčničanskeje poprjancarnje. Tam přistajena kaž tež předsyda KEG Franz-Josef Fischer móžeštaj nimale 30 přitomnych wutrobnje witać.
Na swojim městnje měješe kóždy rjanu poprjancowu wutrobu, titu poprjančkow a škleńcu horceho wina stejo. Po kofejpiću předstajichu přitomnym w krótkim přednošku a w filmje přewšo zajimawe wuwiće fabriki kaž tež procesa produkcije něhdy a dźensa. Po tym móžeše kóždy wulku poprjancowu wutrobu z cokorowej glazuru a w najwšelakorišich barbach wozdebić. Wězo je sej kóždy tež móhł we wobchodźe najwšelakoriše wudźěłki za hody a hinaše swjedźenje kupić.
Franz-Josef Fischer poda rozprawu wo dźěle KEG w minjenych měsacach a informowaše zdobom wo klětušich ćežišćach a zarjadowanjach, předewšěm na runinje zjednoćenstwow KEG Němskeje. Klětu wot 13. do 15. měrca wotměje so w Augsburgu cyłoněmska delegatna konferenca.
Wojerowske Towarstwo za pěstowanje regionalneje kultury srjedźneje Łužicy je njedawno na hłownej zhromadźiznje w Nowej Łuce swoju dźěławosć minjenych měsacow bilancowało. Tak zhladowaše předsyda Werner Bejma mjez druhim na wuspěšne 28. jutrowne wiki we Wojerowskej Łužiskej hali z dobrymi kulturnymi poskitkami.
Zwjeselił je čłonow towarstwa wuslědk wot Załožby za serbski lud podpěraneho projekta „Módroćišć za šórcuchi Wojerowskeje drasty“. Runje w lěće připóznaća módroćišća jako kulturne herbstwo bě so kulturnemu towarstwu poradźiło rjemjeslnika za dosć komplikowany a lětdźesatki zabyty módroćišć zahorić, zo je so do dźěła dał. We wusahowacej kwaliće zhotowi wón dwubarbny ćišć na woběmaj bokomaj płatu. Dotal njeje znate, zo štó druhi w Němskej tajki wosebity ćišć poskića. Do toho pak dyrbjachu modele za ćišć w Połčnicy zhotowić dać, a to w dobrej kwaliće z třoch wšelakich drjewow.
W Jaworniku blisko Zhorjelca je chór Lipa njedawno zhromadnje ze swójbnymi swoje prawidłowne chórowe lěhwo přewjedł.
Pjatk krótko po přijězdźe zahajichmy lěhwo z wječerju a hnydom po tym mějachmy prěnju probu. Mějachmy zwučowansku rumnosć z klawěrom a dalšu z e-pianom k dispoziciji. Tak móžachmy tež dźělene proby přewjesć. Dźeń dachmy ze zhromadnym spěwanjom a mjezsobnymi rozmołwami wuklinčeć.
Sobotu probowachmy hač do popołdnja. Po tym podachmy so spěwajo zhromadnje ze swójbnymi na wulět k horje Sedło (Landeskrone) pola Zhorjelca. Pod horu awta wotstajichmy a nóžkowachmy hač na 420 metrow wysoki wjeršk. Tam došedši smy sej w korčmje z hewak rjanym – tón dźeń pak nažel kurjawojtym – wuhladom, dobry tykanc a kofej zesłodźeć dali. Nawróćiwši so do hotela smy po wječeri hišće raz zwučowali: Přizamknychmy pak měrny wječor z wjesołej mysličku a dobrej naladu při škleńčce wina abo piwa.
Poradźene to zarjadowanje, kotrež žněješe mjez přitomnymi wjele připóznaća a dźaka! To je facit swójbneho popołdnja župy „Handrij Zejler“ Wojerecy, kotrež wotměchu minjenu sobotu w Ćišćanskim hosćencu „Zeleny wěnc“.
Žurla hosćenca bě z něhdźe 50 dorosćenymi a wulkej šwitu dźěći a wnučkow derje pjelnjena. Nowa regionalna rěčnica za Wojerowski region Sonja Hrjehorjowa přitomnych lubje witaše a so jim skrótka předstaji. Zdobom zwurazni swoju nadźiju na dobre zhromadne dźěło.
Šulerjo zakładneje šule „Handrij Zejler“ zawjeselichu hosći ze zabawnym kulturnym programom. Woni spěwachu, hudźachu na instrumentach a rejwachu z wulkim wjeselom a zapalom. Přihladowarjo dźakowachu so jim za to ze sylnym přikleskom.