Ralbicy. „40 lět – 40 dobrych skutkow“ je hesło akcije, kotruž składnostnje swojeho 40lětneho wobstaća firma Beier tzwr ze Zhorjelca přewjeduje. Zawod poskićuje techniku a serwis kołowokoło chłódźenja, mróženja a klimy. Jedyn z tutych 40 dobrych skutkow wjedźeše jednaćelku firmy Viviane Beier minjeny tydźeń do Ralbic, hdźež přepoda wjednistwu tamnišeje serbskeje pěstowarnje defibrilator. To je nastroj, kotryž móže čłowjekej w nuzy žiwjenje wuchować, z tym zo myleny rytmus wutroby w nuzowym padźe z pomocu elektriskich šokow normalizuje. W prěnim rjedźe to wězo pedagogiski instrument njeje. Pěstowarnja pak ma jako zarjadnišćo nadawk, wěstotu dźěći zaručeć. Tomu ma sponsorowany nastroj w trěbnym padźe słužić. Nimo firmy ze Zhorjelca je so na darowanskej akciji tež w Delanach bydlacy předewzaćel Tomaš Bjeńš z pjenježnej podpěru wobdźělił. Serbska pěstowarnja so woběmaj firmomaj wutrobnje za jeju dobry skutk dźakuje.
Jadwiga Nukowa
Minjeny štwórtk wotměchu so na ležownosći Worklečanskeje pěstowarnje „K wódnemu mužej“ znowa małe, luboznje wupyšene adwentne wiki. Druhi raz běštej angažowana staršiska rada a team kubłarkow na wosebity swjedźeń přeprosyłoj. Cyłe kubłanišćo bě rjenje wupyšene. Kubłarki a kubłarjo, starši a staršiska rada běchu za to wjacore tydźenje paslili, dekoraciju přihotowali a planowali. Wuslědk běchu harmoniske wiki, kotrež wuprudźachu ćopłotu a zhromadnosć.
Wosebje wabješe wulki bifej, za kotryž běchu starši a pěstowarske skupiny tykanc, poprjancy, přikuski, horce wino a dźěćacy punš přihotowali. Na stejnišćach poskićachu swěčki, wudebjene škleńcy, hodowne kule, pječwo a druhe maličkosće.
Nowa Wjeska. Dohodowne wjeselo knježeše minjenu sobotu na nawsy w Nowej Wjesce. Tam přichadźeše tójšto ludźi na tradicionalne adwentne wiki. Wopytowarjow wočakowachu wonjate chłóšćenki, horce napoje, dujerska hudźba a žadny hósć z dalokeho sewjera. Hižo popołdnju knježeše we wsy hołk a tołk. Wjeršk pak bě, jako rumpodich přińdźe, sej přeća najmłódšich wjesnjanow naposka a jim ze swojeho měcha mału překwapjenku wobradźi.
Wo hudźbne wobrubjenje postarachu so młodźi dujerjo, kotřiž ze swojimi instrumentami klasiske a moderne hodowne pěsnje zanjesechu. Jich zynki swjatočnu atmosferu hišće přisporjachu. Tež kulinariski poskitk bě mnohostronski. Tak móžachu hosćo runje tak burgery kaž praženu kołbasku abo słódke, ze šokoladu poćehnjene płody woptać. Njebě stajnje lochko, so za to jedne abo tamne rozsudźić.
Wosebje rjenje bě při lěhwowym wohenju, hdźež so Nowowješćenjo a jich hosćo ze šalku horceho wina w ruce zhrěchu. Adwentne wiki w Nowej Wjesce skićachu tež lětsa zaso poradźenu měšeńcu tradicije, wokřewjenja a zhro- madnosće. Emma Młynkec
Na přeprošenje rěčneje motiwatorki Marije Šołćic je tele dny we Wojerowskim Domowinskim domje we wobłuku dźěłarnički rěčacy fotowy album nastał. Jedna z wobdźělnikow je swój fotowy album sobu přinjesła. Mjez druhim widźiš w nim jeje swójbnych w młodych lětach. Zo bychu tež potomnicy hišće wědźeli, koho na fotach widźa, je Marija Šołćic z BOOKii-pisakom wšitke trěbne informacije zwěčniła – a to serbsce kaž tež němsce. Jedna ze serbskich wopytowarkow, něhdyša wučerka za biologiju a chemiju, běše překwapjena wo ideji, zo móžeš rěčace fota hač do Awstralskeje a druhdźe pósłać. Tež wona chce nětko dary wosebiteho razu přihotować a hromadźe z BOOKii-pisakom přiwuznym pósłać. Dźěłarničku wospjetuja sobotu, 6. decembra, wot 10 do 12 hodź. w Budyskej Serbskej kulturnej informaciji.
Dale móža sej zajimcy 4. a 18. nowembra wot 14 do 16 abo wot 17 do 19 hodź. we Wojerowskim Domowinskim domje hodowne kule ze serbskimi motiwami wudebić. Marija Šołćic
Hdźe su serbscy gymnaziasća po Druhej swětowej wójnje w čěskich Warnoćicach wuknyli a bydlili, z čim su so we wólnym času zaběrali a hdźe staj Bjarnat Krawc a jeho dźowka Hanka Krawcec skutkowałoj – to chcychu čłonojo Domowinskeje skupiny Pančicy-Kukow sobotu na swojim lětušim skupinskim wulěće zeznać. Wjace hač 30 skupinarjow a hosći, mjez nimi horstka młodostnych, dojědźe sej do čěskeho namjezneho města, hdźež so z Milanom Hrabalom zetkachu. Wón wjedźeše jich po wučbnej šćežce, kotruž su šulerjo Budyskeho Serbskeho gymnazija a chowancy Warnočanskeho biskopskeho gymnazija zhromadnje zestajili.
Při rjanym słónčnym wjedrje podachu so wuměnkarjo Serbskeho šulskeho towarstwa a jeho přećeljo njedawno na wuprawu do Błótow. Błóta su lěsny a wodowy paradiz z wosebje bohatej floru a fawnu. Serbske šulske towarstwo bě dźeń z tójšto programowymi dypkami pjelniło.
Hnydom dopołdnja wobhladachmy sej ewangelsku cyrkej w Tšupcu. Hižo zdaloka nam njewšědnej dwójnej wěži cyrkwje napadnyštej. Cyrkej njeje najwjetša w Błótach, ale je swojorazna. Wona je po planach Karla Friedricha Schinkela w lětach 1828 do 1832 nastała. Twary znateho twarskeho mištra wšak najhusćišo w stolicy namakaš.
Připołdnju su nas do Tšupčanskeho wětrnika přeprosyli. Tam přihladowachmy, kak tam len mlěja. Wětrnik je posledni w Europje, kotryž produkuje wolij, mlěje zorno a so jako rězak wužiwa. 1850 zhotowjene twarjenje su w poslednich lětach dospołnje restawrowany. Lany wolij produkuja tu hišće kaž před 100 lětami. Mnozy wužichu składnosć a sej słódny wolij kupichu.
Je z rjanej tradiciju, zo zarjaduje Budyska župa „Jan Arnošt Smoler“ započatk septembra kubłansku jězbu. Minjenu sobotu wulećachu sej Serbja z Budyšina, Worcyna, Rakec a wokolnych wsow do Choćebuza a Drjenowa, zo bychu tam Delnjoserbow zetkali a z nimi hłubje do rozmołwy přišli. Najprjedy pozastachmy při bywšim hrodźišću w Choćebuzu. Tam powita nas Werner Měškank a pokaza nam dźěle Choćebuza, kotrež maja něšto ze Serbstwom činić. Jemu připosłuchać bě jara zajimawe, wšako rozprawješe nam angažowany Serb wo stajnym a zmužitym wosobinskim boju wo prawa Serbow w tutym měsće. Při tym njezaby wón swojich swěrnych serbskich sobuwojowarjow pomjenować. Dźak wšitkim tež z našeje strony!
Werner Měškank powědaše wo dobytych sudniskich jednanjach abo wótrych a chutnych rozestajenjach z jednotliwymi zamołwitymi města, kotřiž mějachu w poslednich pjeć lětdźesatkach poprawom zamołwitosć za runoprawosć Serbow, z njej pak zwjetša liwko wobchadźachu. Zwjeselace je, zo móžachmy přiwšěm wjacore serbske wuměłske dźěła Jana Buka, Jürgena von Woyskeho a druhich wobdźiwać.
Štwórty tydźeń šule je so hižo nimale pominył. Tak je tež zaso žiwjenje do Budyskeho internata zaćahnyło.
Lětsa bydlitej w internaće holcy ze Slepoho, kotrejž chodźitej do 10. lětnika. Nimo zdalenosće wot doma a noweje rjadownje je serbšćina za njej wosebite wužadanje. Kontakt k sobušulerjam a wobydlerjam internata je tuž zwjetša němskorěčny. Kubłarjo a tež někotři šulerjo pak so jara prócuja, z nimaj pomału a jasnje serbsce rěčeć a jenož mało wěcow němsce wospjetować. Čim konsekwentnišo z nimaj serbsce rěčimy, ćim wjetša je jeju šansa, rěč nawuknyć. Nětko mamy dźakowano Radworskej staršiskej iniciatiwje nalěpki ze serbskimi wobrotami, kotrež smy na wěcy w jeju stwě, w kuchni a klubowni zlěpili. Derje wšak by było, hdy byštej so šulerce w swojim času w Budyšinje w serbšćinje wukmanić móhłoj.
Dohromady 26 Nowowješćanow je sej minjenu sobotu z kolesom do Tuchorskeho lěsa blisko Delnjeho Wujězda wulećało. Kolesowarjo wšitkich generacijow startowachu připołdnju při najkrasnišim pózdnjo-lěćnym wjedrje. Po puću zeznachu tež serbske wjeski regiona bliže.
Na prěnju staciju wšak dołho nječakachu: W Nuknicy mějachu přestawku z napojemi a nahromadźichu sej mocy za přichodnu etapu. Tuta wjedźeše kolesowarjow dale do Tuchorskeho lěsa. Tam wšitcy zhromadnje piknikowachu. Kóždy wobdźělnik běše doma rjanu chłóšćenku přihotował. Tak měješe skupina wosrjedź zeleneho nanajrjeńše, bohaće kryte blido.
Derje nasyćeni podachu so wulětnikarjo po tym na wodźenje přez něhdyši raketowy bunker, kotryž běše sowjetske wójsko we 80tych lětach w lěsu natwariło. Zajimawe a napjate dohlady do stawiznow regiona nastorčichu tójšto čiłych rozmołwow mjez wobdźělnikami.
Běše to jara poradźena a informatiwna kubłanska jězba, kotruž je Wojerowska župa minjenu sobotu organizowała. 44 wosobow je so na zhromadnej wuprawje wobdźěliło. Najprjedy podachmy so do Njechornja, do Domu Měrćina-Nowaka-Njechorńskeho. Tu wočakowaštaj nas Budyska županka Leńka Thomasowa a čłon Budyskeho župneho předsydstwa Florian Kießlich. Wonaj wodźeštaj nas w dwěmaj skupinomaj po domje najwuznamnišeho serbskeho ludoweho molerja. To staj wobaj jara zabawnje a nazornje zdokonjałoj.