Na reformera lěsnistwa a ornitologu dopominali
Gmejna Njeswačidło a jeje Přećeljo domizny a kultury spominachu na 125. narodniny prof.dr.sc.pust. Arnolda swobodneho knjeza von Vietinghoffa-Riescha, rodźeneho 14. awgusta 1895 na 1945 wotpalenym Nowym hrodźe. Na direktnym narodninskim dnju planowachu poprawom hrodowy koncert z přednoškom wo zasłužbnym zemjanu, kotryž pak je kaž wšitke koncerty Budyskeho hudźbneho lěća koronapandemije dla wupadnył. Tak su narodninski swjedźeń hakle njedawno na Njeswačanskim Starym hrodźe z přeprošenymi hosćimi na dostojne wašnje wotměli, wobkedźbujo postajenja hygieny.
Kermušny nyšpor jako dźak
Serbska cyrkej na Kamjentnej hasy w Budyšinje bu 1240 jako „Cyrkej našeje lubeje Knjenje na Selowych wikach“ dokumentarisce wobkrućena, mjeztym zo jeje spočatki do 11. lětstotka sahaja. Wot 1985 je wona jako filialny Boži dom tachantskej cyrkwi přirjadowana. Kermušu jako dźeń poswjećenja cyrkwje pak swjećachu minjenu njedźelu po dawnym wašnju.
Hižo někotre lěta wuhotuja w Budyskej Serbskej cyrkwi nimo kermušnych kemšow tež wosebity hudźbny nyšpor, lětsa tohorunja. „Dźakować mamy so Bohu za wšě dary a dobroty. Dźakować chcemy so runje tak wšěm, kotřiž so wo Boži dom staraja a so wo njón starosća“, rjekny tachantski farar, prelat Wito Sćapan. Wosadni so serbsce kaž němsce modlachu a spěwachu.
Škotowarjo w sakskej stolicy byli
Na swojej lětušej wuprawje su sej wobdźělnicy serbskeho seniorskeho škota z mandźelskimi, partnerkami a dalšimi přećelemi tradicionalnych jězbow minjenu wutoru Drježdźany wobhladali. Alojs Langa a Měrćin Nowak běštaj wšitko přihotowałoj, šofer Radworskeho Šmitec busoweho předewzaća je wobdźělnikow wěsće po kraju wozył.
Na jězbje z parnikom po Łobju zhonichu wulětnikarjo wjele zajimaweho wo Drježdźanskim parnym łódźnistwje a wobhladachu sej saksku stolicu raz z hinašeje perspektiwy. Wosebje rjany napohlad skićachu skłoniny při Łobju, hdźež wino plahuja. Nimo wjele dalšeho zhonichu tohorunja wo skutkowanju Serbow w Drježdźanach.
Wězo so škotowarjo tež po baroknym centrumje sakskeje stolicy wuchodźowachu. Tak nóžkowachu wot parnika přez hasku z tójšto hosćencami hač k cyrkwi Našeje knjenje, dale nimo hrodu z ćahom wjerchow, nimo Dwórskeje cyrkwje a Semperoweje opery hač k Zwingerej. Tam wobdźiwachu w Galeriji starych mištrow wustajene drohotne mólby 15. do 18. lětstotka.
Wěteńčenjo sej zhromadnje do Koćiny wulećeli
Cyle pod hesłom „Njeje špatneho wjedra, jeno špatneje drasty“ su sej Wěteńčenjo minjenu sobotu zhromadnje wulećeli. Při dešćikojtym wjedrje podachu so z kolesami do směra na Koćinu, do tamnišeje Krabatoweje mlokarnje. Wjesnjenjo, kotřiž so dešća tola bojachu, wočakowachu kolesowarjow na zahrodźe mlokarnje ze słódnym piknikom.
W zajimawym přednošku twarožkar-mišter Joseph Klant hosćom rozłoži, kak mlokowe wudźěłki w Koćinje nastawaja. Tak spytaja w zawodźe wšitko sami produkować, kóždy pozdatny wotpadkowy produkt do kołoběha maćiznow integrować a swoje resursy tak idealnje wužić.
Prjed hač sej kolesowacy hosćo areal mlokarnje z něhdźe 300 howjadami wotkrychu, wězo Koćinske twarožki woptachu a w dworowym wobchodźe porjadnje nakupowachu. Po nawróće dachu Wěteńčenjo wječor ze słódnej pizzu z Pančičanskeje Zelnakec pjekarnje, ze słódnej kapku a z rjanej bjesadu wuklin- čeć. Alena Hiccyna
Po Hornjołužiskim hórskim puću nóžkowałoj
Za lětsa smój sej z mandźelskej dowol tak zarjadowałoj, zo móhłoj koparsku europeadu w Awstriskej wopytać. Wšitko bě přihotowane, ale w měrcu bě jasne, zo europeada njebudźe. Što nětko? Termin dowola bě zwjazowacy. Nochcychmoj pak w dowolowym času woprawdźe doma wostać! Při rumowanju namakach w kamorje prospekt „Hornjołužiski hórski puć“. Tón wjedźe wot Wjazońcy (Neukirch) do Žitawy. Na wjacorych etapach poskićeja přenocowanje ze snědanju, zastaranje na puć a transport wačokow k přichodnemu nóclěhej. To bě tola něšto za naju!
Swojeho wučerja rozžohnowali
Na Ralbičanskej wyšej šuli smy so krótko do kónca šulskeho lěta z rjadowniskim wučerjom 8. lětnika Uwe Macku rozžohnowali. Po wjelelětnym skutkowanju na našim kubłanišću je so wón za nowy powołanski puć rozsudźił. Jako dźak nazwučowachu šulerjo 8. lětnika krótki program. Lóštny spěw „Što radosć rjeńšu dawa“ kaž tež přewod Dorotheje Šołćic na pišćałce a Mije Hrjehorjec na gitarje stej wučerja wočiwidnje zawjeseliłoj. To samsne płaći za serbsku baseń Handrija Zejlerja „Ćeža a dobrota“, kotruž je šuler Janek Borška přednjesł.
Jako kónčny dar přepoda rjadowniska rěčnica Dorothea Šołćic rjany hornc w formje čołma, pjelnjeny z kwětkami a zelemi. Mać šulerki 8. lětnika dari mólbu Dorotheje z motiwom Ralbičanskeje šule a wuzběhny wosebje narodnosć a nabožnosć, kotrejž je knjez Macka šulerjam napřećo wšědnje jako přikład zastupował.
Uwe Macka podźakowa so staršiskej rěčnicy Milenje Boršcynej z kwěćelom za wulkotne zhromadne dźěło na dobro dźěći. Přejemy jemu za přichod zmužitosć, wosebje pak wjeselo a rjane nazhonjenja na nowym dźěłowym městnje. Kerstin Šołćina
Do delnjołužiskeju wjeskow sej wulećeli
Spočatk měrca, na Mjezynarodnym dnju žonow, wulećachu sej čłonojo Njebjelčanskeho towarstwa Kamjenjak do delnjołužiskeho Łaza (Laasow) na wuměnu z wuměłcom Willijom Selmerom. Njecyłe dwaceći „Kamjenjakow“ bě so za wuprawu rozsudźiło. Willi Selmer, bě loni mjez wuměłcami na Mjezynarodnej rězbarskej dźěłarničce w Miłočanskej skale. Jeho twórba, zaběraca so z pozhubjowacym so časom, je wulki zajim zbudźiła. Tónkróć wodźeše wón hosći po swojim ateljeju, kiž je zaměstnjeny w něhdyšim Łazowskim hosćencu. Při tym wopytowarjam napadny, zo twori Willi rady dowysoka sahace žónske postawy. Na zahrodźe bě składnosć, popřeć sej wid na měrnu delnjołužisku krajinu, kotraž njeje daloko wot Błótow z jeje groblemi zdalena. Willi Selmer wulětnikarjam powědaše, zo njeje lochko jako swobodnje skutkowacy wuměłc wobstać. Tak wuwučuje wón zdobom na Choćebuskej Techniskej uniwersiće studentow socialneho dźěła. A woni wužiwaja dźěłarnju, material a nazhonjenja wuměłca-awtodidakta we Łazu. Zhromadnje ze swojej partnerku a dalšimi wobydlerjemi domskeho je wón wopytowarjow pohosćił.
Z hudźbu do póstneho časa
K zazběhej póstneho časa wotměwa so w Budyskej Serbskej cyrkwi prawidłownje prěnju póstnu njedźelu duchowny koncert, tak tež lětsa. A znowa su němscy kaž serbscy wěriwi poskitk dźakliwje přiwzali. Wuhotował je póstny hudźbny nyšpor, ke kotremuž poda tachantski farar a prelat Wito Sćapan wotpowědne meditaciske słowa, Budyski smyčkowy kwartet Chordophone. Do cyłka zjednoćeni su jara agilni čłonojo Serbskeho ludoweho ansambla, kotřiž so tohorunja w Smochčanskim Domje biskopa Bena hustodosć angažuja. Su to Bettina Witke a Matthias Reichel na huslach, bračist Artur Malinowski a cellist Helfried Knopsmeier. Woni wědźachu zaso z derje wupytanymi twórbami wšelakich epochow a stilow připosłucharstwo k rozmyslowanju pohnuć. Přetož „dyrbimy akceptować, zo su naše hodźiny, dny, měsacy a lěta zemskeho žiwjenja wobmjezowane a zo so skónčnje zaso do popjeła wróćimy“, kaž tachantski farar wuwjedźe.
Zeleny tydźeń w Berlinje dožiwjenjowpołny był
W nadawku Sakskeho krajneho kuratorija wjesnych kónčin přebywach njedawno wjacore dny na Mjezynarodnym zelenym tydźenju w Berlinje, a to mjeztym třeći raz. A móžu wo rjanych dožiwjenjach tam rozprawjeć. Jako steješe sakski wječor na programje, přichwata tójšto prominency do Berlina, kotraž tež pola našeho stejnišća zasta a nas postrowi. Jako prěnjej přińdźeštaj sakski ministerski prezident Michael Kretschmer a za nim Budyski krajny rada Michael Harig (wobaj CDU). Wobaj mje w serbskej rěči postrowištaj, štož mje jara zwjeseli. Jako so potom za zhromadne foto zestupachmy, sćahny mje ministerski prezident k sebi, zo dyrbjach před nim stać. W krótkej rozmołwje mi wón mjez druhim rjekny, zo mamy sej swoju identitu wobchować.
Baćonjace hnězdo ponowił
Bronjo. Wot lěta 1961 hač do 2015, potajkim 55 lět běchu baćony w Bronju wuspěšnje hnězdźili a dohromady 137 młodźatow woćahnyli. Wot lěta 2016 pak Bronjanske hnězdo hižo wobsadźene njeje. Kóžde lěto mějachu takrjec jenož krótkodobnych wopytowarjow. Bjez dźiwa, zo to wjesnjanow a předewšěm wobsedźerja hnězda Bena Knoblocha hněwaše, hdyž so baćony spěšnje zaso zminychu. Loni bě nadźija na znowawobsadźenje wulka, přetož dypkownje spočatk apryla porik baćonow do wsy přileća, na hnězdźe twarješe a tam tež kwasowaše. Bohužel je porik na kóncu přiwšěm jenož dwaj dnjej wostał.
Tomu Beno Knobloch hižo dlěje přihladować nochcyše. Njedawno natwari wón dźewjeć metrow wysoke róšty, zo móhł hnězdo na swójsku iniciatiwu ponowić. Wón wobstara sej dołhe hałžki wjerby, spleće z nich nahladny wěnc a přičini jón na metalowej podłoze, zo njemóhł wětřik hnězdu zeškodźeć. Hdyž so baćony kónc měrca z Afriki nawróća, změja wone w Bronju wulkotne hnězdo.
