Zapósłane (03.11.25)
Tomaš Kreibich-Nawka, intendant Serbskeho ludoweho ansambla (SLA), piše k přilopkej „Nimoměry němski“ (SN z 22.10.):
Skrótšenje wěcnych wobstejnosćow resp. wopačne zwobraznjenje a wospjetowanje njereflektowanych faktow njemóža tak w rumje stejo wostać. Najprjedy k wumjetowanju přiběraceho přeněmčenja ansambla: Při produkciji „Dalina“ smy so wědomje za wužiwanje němskeje rěče rozsudźili, derje wědźo, zo njebudźe so tutón rozsud wšitkim hosćom spodobać.
W prěnim dźělu hry poskići so z „Fischerin“ (po spěwohrě Goetheho) z pjera Emilie Mayer prapremjera. Prapremjery so w originalu – tu w originalnej rěči – předstajeja. Tak wobchowachmy tež wjetšu orchestrowu wobsadku a njeschroblichmy so, twórbu našej wulkosći orchestra přiměrić. Jako kompromis poskići so přihladowarjam prěni raz profesionelne serbske nadtitulowanje.
Komunikaciju polěpšić
Kak na lětuši kongres FUEN zhladujeće?
Luiza Winarjec z předsydstwa młodźinskeje organizacije Pawk: Předewšěm je mi na kongresu FUEN napadnyło, zo njeje wjele zastupjerjow młodźiny, štož je jara škoda. Přiwšěm dóstach dźakowano wuměnje z tamnymi zastupjerjemi mjeńšinow wjele inspiracije a nowe ideje. Přesłapjena pak sym, zo so čłonojo přemało mjez sobu wothłosuja. Jelizo bychu wšitcy wotewrjenišo mjez sobu rěčeli, móhli wjace docpěć.
Zapósłane (28.10.25)
Eliza Płocieniak-Alvarez wotmołwi na wozjewjeny list Cosimy Stracke-Nawka z 8. oktobra 2025 wo prapremjerje serije „Kito, Maja a potajna křinja“ na dźěćacym filmowym festiwalu:
Na filmowym festiwalu Schlingel w Kamjenicy njejednaše so wo serbsku prapremjeru. Ta wotmě so swjatočnje a z wulkim wopytom 22. septembra w Ralbicach. Tam pokazachu štyri epizody, serbscy rěčnicy a sobuskutkowacy Serbskeho rozhłosa su so předstajili a móžachu samo awtogramy dawać. Runje tohodla njebu němska prapremjera w Kamjenicy hišće raz medialnje přewodźana. Tuž so prašam: Hdźe měli potom scyła němsku wersiju zjawnje pokazać?
Tež serbšćina bě na festiwalu bjezdwěla prezentna: Koawtorka serije Lubina Hajduk-Veljkovićowa je so při předstajenju cyłeho teama na spočatku zarjadowanja serbsce na publikum wobroćiła a pokaza na serbsku tematiku serije. Hač njeje knjeni Stracke-Nawka to hišće na žurli była?
Zapósłane (24.10.25)
Christiana Piniekowa z Choćebuza: Tekst do wučby zapřijeć
Dźakuju so za wozjewjenje myslow Stanija Nawki pod nadpismom „Mosty nad bjezdnom“ w našim wječorniku 22. oktobra. Přihłosuju jemu we wšěm. To je wulkotny tekst, dokelž Nawka wobšěrnje, na bazy faktow a žiwjenju přiwobroćeny argumentuje a rěč je wuběrna. Tuž namjetuju, zo so hnydom do šulskeje wučby zapřija, na přikład w předmjetach towaršnostnowěda/prawniske kubłanje/hospodarstwo, geografija, nabožina/etika a wězo tež w serbšćinje, dokelž runje w tutych předmjetach dźe nimo posrědkowanja faktow wo to, zo zwučujetej a nawuknjetej so tekstowa interpretacija a diskusija.
Zapósłane (23.10.25)
Čitarka Serbskich Nowin Wórša Wićazowa z Chrósćic je nam slědowacy komentar připósłała: We wčerawšim wudaću Serbskich Nowin, dnja 22. oktobra, pod „Přilopk“ steješe mjez druhim, zo so „nowy rejowanski kruch baleta wo pampuchu ... ryzy němsce předstaja“. To je wopaki a by někotremužkuli Serbej (dźěćinje a dorostłym) z přičinu być móhło, předstajenje njewopytać. – Prawje ma rěkać, zo so balet pod prawym titulom „Mały pampuch“ w serbskej kaž tež w němskej tekstowej wersiji předstaja.
Přispomnjenje redakcije: Předstajenje budźe wotpowědnje hrajnemu planej w Budyskim domje SLA dwójce němsce (23.11. a 30.11.), w Chrósćicach 6.12. serbsce a w Choćebuzu 13.12. dwurěčnje.
Zapósłane (22.10.25)
Stani Nawka z Hamburga: Mosty nad bjezdnom:
Pontifex maximus – haj, to bě bamž Franciskus. Hač mjez katolskej cyrkwju a muslimami, hač mjez tradicijemi cyrkwje a žadosću za reformami, hač mjez bohatymi a chudymi – wón bě mostytwarc par excellence.
Mosćik k mojemu žiwjenju je tón, zo wopytach prěnjeho bjezdomneho w Hamburgu pod jednym mostom. Tutón čłowjek wočini mi mojej woči. To bě za mnje kluč do mojeho pozdźišeho, mjeztym tři lětdźesatki trajaceho angažementa za chudych a bjezdomnych.
W Hamburgu mamy wjace mostow hač we Venedigu, Amsterdamje a Londonje hromadźe. Je jich na 2 500! New York (wo wjele wjetša swětowa metropola) steji z tróšku wjace, mjenujcy 2 800 mostami na prěnim městnje. Dźensa je wjele Hamburgskich mostow, kaž po cyłym kraju, w chětro katastrofalnym stawje. Ale to je tež zjaw towaršnosće.
Mosty zwjazuja hajki, lěski, krajiny, města, haj samo kontinenty (Bosporus). Wone přeprěčeja hoberske doliny a zaliwy. Najdlěši (165 km) kaž tež najwyši (625 m) móst swěta stejitej w Chinje. Najdlěši móst Němskeje je w Hamburgu a je štyri kilometry dołhi.
Zapósłane (21.10.25)
Křesćan Krawc z Hrubjelčic poćahuje so na temu přinoška „Na slědach ludoweho basnika“ na dźensnišej 4. stronje SN:
Swjatočne zahajenje pomjatneje šćežki Pětra Młónka po Hodźiju a wokolnych wsach bě za naju překwapjenje. Njejsmoj wočakowałoj telko zajima za serbskeho ludoweho basnika. Hodźijska wulka cyrkej běše połnje wobsadźena. Poswjećenje so zahaji z nutrnosću. Na nju je witał Hodźijski farar a serbski superintendent Krystof Rummel. Z přewodom Měrćina Krawcowych dujerjow smy serbske spěwy spěwali, tež „Rjana Łužica“. Po tym busowa ekskursija po Młónkowych pućach a skutkowanišćach z wujasnjenjemi dr. Gerata Krawca z Hornjeho Wunjowa je była wobsahowje konkretna a derje zrozumić. Na kóncu smy so zetkali při kofeju a přewšo bohatej swačinje. Kelko přihotowanja za cyłe tute popołdnjo je trěbne było, za naju kaž kulturny festiwal. Za to so dźakujetaj Krawcec z Hrubjelčic.
Wulosowanje – tola dobra ideja?
Tuchwilu so intensiwnje wo wobornej winowatosći a w tutym zwisku samo wo wulosowanju diskutuje. Kak pak wo tym potrjecheni serbscy młodostni mysla? Lydija Suchec je so za jich měnjenjom wobhoniła a zwěsćiła, zo je nastajenje jara rozdźělne.
Matej Čornak (16) z Dobrošic: Měnju, zo je znowazawjedźenje woborneje winowatosće dobra ideja, dokelž móža so młodostni tak za swój kraj angažować. Při tym so jim mnoho nazhonjenjow za žiwjenje sposrědkuje, kaž disciplina abo kak so z brónjemi wobchadźa. Nimo toho maja tam wuměnu z tamnymi młodostnymi. Móžu sej sam předstajić, po šuli wójsku přistupić, snano pak do směra mariny, dokelž mje to skerje zajimuje. Tež za žony by woborna winowatosć płaćić dyrbjała, wšako njejsu nadawki we wójsku tajke, zo móža je jenož mužojo wukonjeć. Myslu sej, zo woborna winowatosć njeby škodźała.
Helena Dubawic (16) z Worklec: Njedźeržu ničo wo tym, zo so woborna winowatosć zaso zawjedźe. Po mojim měnjenju je to rozsud jednotliwca, hač chce do zwjazkoweje wobory hić abo nic. Wosobinsce mam za přichod hinaše plany, do kotrychž so tole njehodźi.
Zapósłane (08.10.25)
„Serbska“ prapremjera we wobłuku lětušeho filmoweho festiwala Schlingel w Kamjenicy bě Cosimje Stracke-Nawka z přičinu, so kritisce pjera jimać:
Zapósłane (26.09.25)
Lukaš Novosad z Prahi reaguje na wutoru wozjewjeny čitarski list Tima Meškanka z Lipska:
„Nazyma započina so 22. septembra“, pisa w swojim teksće Timo Meškank. Hdyž na kalender hladamy nic astronomisce, ale meteorologisce, započina so nazyma 1. septembra a cyły požnjenc tohodla ličimy kaž nazymski měsac, štož kóždy najpozdźišo wot pěstowarnje wě.
Na podobne wašnje móžemy nimale kóždu sadu knjeza Meškanka problematizować. Kelko medialnych wustupow trjebamy, zo bychmy kajkužkuli temu jako derje wopisanu deklarować móhli a wědźeli, zo je ju towaršnosć woprawdźe zapřijała? Su nadawki politikarjow woprawdźe jenož technisce „so starać wo zakonske wuměnjenja“, abo wočakujemy wot politiki tež moralisku dimensiju? Wažny pak je wjeršk mojeje arogancy, kiž knjez Meškank zwjazuje z moju sadu: „Nimamy zajim, srjedźnu a wuchodnu Europu zrozumić“, najskerje dokelž je wón lětsa dowol na Balkanje spožiwał.
