Zapósłane (28.02.24)
„Wulkotne předstajenje“ piše Weronika Bulankowa z Jawory po wopyće Němsko-serbskeho ludoweho dźiwadła minjenu njedźelu:
„Na tamnym boku měsačka – Hercy“ dopomina mnohich z nas njedźelu popołdnju na połnje wobsadźenej žurli Budyskeho Serbskeho dźiwadła na 1970e lěta a wubudźa žadosć, so zaso raz po tajkej hudźbje pohibować, rejować. Lubina Hajduk-Veljkovićowa je tón prawy dypk pola zrałeje generacije namakała, jako je tutu hru spisała. Noze so sobu po zynkach beat-hudźby pohibowachu a tak bě nalada na žurli wulkotna.
Štož bě tež jara hnujace, hdyž skoro na kóncu hry, jako mać swojeho syna w jastwje wopyta, móhł jehličku padnyć słyšeć, tak ćicho bě a tajka napjatosć na žurli knježeše.
Wutrobny dźak wuprajam tuž wšitkim sobuskutkowacym na jewišću a za nim za wulkotne poradźenje tuteje hry. Běch tež jara překwapjena, kelko instrumentow naši dźiwadźelnicy wobknježa a kajke wulkotne hłosy maja.
Zapósłane (20.02.24)
Serbske Nowiny wozjewichu minjeny štwórtk artikl z nadpismom „Woda w Liškowskim jězoru dale stupa“. Julian Nyča poda swoje mysle k přinoškej.
Sće pisali w zwisku z Liškowskim jězorom wo „Łućanskej wuhladnej wěži“ a sym dołho přemyslował, što drje je měnjene. Sym na kartu pohladał a potom bě jasne: Měnjena je wěža pola Merzdorfa. Łućo pak bě hornjołužiski Merzdorf nad Sprjewju, ródna wjes Jana Arnošta Smolerja, kotraž bu za čas NDR wotbagrowana. Tam je dźensa tež jězor, ale Bjerwałdski. Delnjołužiski Merzdorf, měšćanski dźěl Choćebuza, rěka serbsce Žylowk (čehodla tež přeco). Měli potajkim wo wuhladnej wěži pola Žylowka pisać (abo delnjoserbsce „žylowkojskej“).
Zapósłane (13.02.24)
Měrćin Wałda wupraja so k pohrjebej prof. Helmuta Faski: Jako so we wobrotowym času Akademija wědomosćow NDR w Berlinje rozpušći, hrožeše samsny dóńt tež Institutej za serbski ludospyt w Budyšinje. W tehdy tak krizowym času pytaše prof. Faska zamołwiće a z wulkim angažementom za wupućemi. Spočatk lěta 1992 so nowe serbske slědźerske zarjadnišćo jako Serbski institut załoži a Faska sta so z jeho prěnim direktorom.
Zašły pjatk bu wurjadny rěčespytnik, slawist, sorabist mjezynarodneho formata na Njeswačanskim kěrchowje pochowany. Žarowansku narěč měješe němska rěčnica, kotraž tež při jeho rowje jenož němsce rěčeše. Na cyłym pohrjebje njebě ani jeničke serbske słowo słyšeć. Nic w pohrjebnišćowej kapali ani při rowje njenamaka so nichtón z někajkeje serbskeje institucije, kotryž by zasłužby a wulcyšne wukony prof. Faski hódnoćił. Što je zamołwitym Serbam hišće hódne, hdyž so tajkemu zasłužbnemu čłowjekej ani dźak ani zjawne připóznaće njepopřeje!?
Stani Nawka z Hamburga: Ptači kwas 2024
Zapósłane (12.02.24)
Mikławš Krawc z Budyšina:
Zapósłane (05.02.24)
Dr. Diana Hickec z Gießena reaguje na rozmyslowanje w SN z 2. februara:
Prašam so při čitanju „rozmyslowanja“ Marka Wjeńki, zwotkel wón swojowólne zapřijeće demokratije bjerje a wosebje, čehodla jeho wot wšěch wěcow, kotrež so tuchwilu stawaja, runje demonstracije přećiwo AfD a prawicarskemu myslenju tak myla. Je rešeršu „Correctiva“ čitał a zrozumił? Znaje woznam słowa „deportacija“? Chce wón woprawdźe poziciju SPD k migraciji, kotraž hodźi so wězo tež kritizować, na jednu runinu z wuprajenjemi AfD a prawicarjow stajić?
Wšitke wot awtora mjenowane pozicije přećiwo migraciji a migrantam so we zjawnosći hižo dlěje kritizuja. Ludźo, kotřiž demonstruja nětko we wšelakorych městach přećiwo prawicarskim myslenju, so zhromadnje za demokratiju a čłowjeske prawa zasadźuja. To je znamjo za to, zo njedźěla hidypołne myslenje a myslu sebi, zo je čas, zo to wšitcy zhromadnje tež w zjawnosći pokazamy.
Zapósłane (25.01.24)
Hagen Domaška z Drježdźan poćahuje so na přinošk Marcela Braumana „Chcemy dorosćeni być?“ 23.02.2024
Twjerdźenje, zo njemóžeše so Serbski sejm k žanomu stejišću wo wójnje w Ukrainje dojednać, je wopačne. Přisłušny namjet čo. 92 bu z jednym napřećiwnym hłosom wobzamknjeny, po tym zo njemóžeše so konsens docpěć.
Jednanski porjad sejma ma konsens wuskutkować, ale tež blokady wobeńć.
To wopokazuje so jako přewšo wobohaćace a płódne. Druhdy žada sej wjace časa, wjedźe pak potom k wuslědkej, kotryž so wot (nimale) wšěch sobu njese a přez to wulku sylnosć wuwiwa. To je jara dorosćene a móhło z přikładom tym być, kotřiž dźensa w Berlinje a Drježdźanach „za nas“ rozsudźeja. Konsens sejm njehaći. Sejm je haćeny, dokelž załožba so přeco hišće spjećuje, jemu jednaćelnju financować. Wšitke organizatoriske nadawki maja so tuž čestnohamtsce spjelnić (za čož steja w druhich serbskich institucijach ducenty sobudźěłaćerjow k dispoziciji).
Serbja: „Indigeny lud we Łužicy?“
Budyšin (SN/MiP). W němskim tydźeniku Die Zeit je spočatk januara artikl pod titulom „Indigeny lud we Łužicy?“ wušoł. Awtorka Doreen Reinhard je so w nim ze Serbskim sejmom zaběrała. Jako prominentneho čłona sejma předstaji wona serbskeho prawiznika a lěweho politikarja Hajka Kozela. Eksemplarisce – na zakładźe jeho žiwjenskich nazhonjenjow – rysuje wona pozhubjowanje serbskeje rěče a kultury a w zwisku z tym tež eksistencielny strach Serbow, zo swoju narodnu identitu zhubja.
Awtorka praša so: „Štó poprawom za Serbow rěči, za nich rozsudźa?“ A zwěsća, „zo su sej Serbja w tutym prašenju hižo dlěši čas njepřezjedni“. Hladajo na to cituje Doreen Reinhard Hajka Kozela, kotryž widźi Serbow „w nutřkoserbskim konflikće“. Wona piše, zo je njespokojnosć někotrych Serbow ze skutkownosću třěšneho zwjazka Domowiny – jako „wot knježerstwa připóznateho zastupjerja zajimow Serbow“ – k wutworjenju Serbskeho sejma w lěće 2018 wjedła.
„Njespokojnosć z knježerstwom“
Po cyłej Němskej, tež w Hornjej Łužicy, ratarjo tele dny protestuja. Mjez druhim haća ze swojimi ratarskimi mašinami wobchad. Redaktorojo Serbskich Nowin wobhonichu so mjez čitarjemi, hač maja zrozumjenje za protesty.
Joachim Glücklich z Bórkhamora: Zasadnje protesty podpěram. Wone wotbłyšćuja tež njespokojnosć ludnosće z amplowym knježerstwom. Politikarjo SPD a Zelenych sonja a činja město prěnjeje kročele najprjedy třeću a štwórtu. Woni tykaja miliardy pjenjez do wukraja. Wězo mamy solidarni być, ale nic w tej měrje. To budźe na škodu našeho hospodarstwa. Minjenu póndźelu wobdźělich so na demonstraciji we Wojerecach, hdźež strach ludźi před přichodom začuwach. Tež ja so toho boju.
Što wočakujeće wot noweho lěta?
Zaćehnje poněčim zaso wšědny dźeń. Smy so někotre čitarki a někotrych čitarjow prašeli, što wot noweho lěta wočakuja:
Radek Čermák z Prahi: Wjeselu so na mnohe rjane dožiwjenja ze swojej swójbu. Na dźěle wočakuja mje planowanje za rozšěrjenje měšćanskeje štwórće Praha 19. Nastupajo serbsko-čěsku wzajomnosć nadźijam so wjacorych literarnych projektow. Chcu wudać zběrku Marje Krawcec, kotrejež 75ćiny smy loni wopominali. Dźěłam na zběrce z basnjemi Fryca Liba. Česko-lužický věstník ma z wjace čisłami wob lěto wuńć a wozjewić chcu w nim basnje Sylwije Šěnowe a Žylki.
Kerstin Šěnowa z Lejna: Dam so cyle jednorje překwapić, što nowe lěto přinjese. Nimam sprawnje prajene krute přeća abo předstawy za nowe lěto, dokelž wuprudźa to wěsty ćišć, kotremuž nochcu so wusadźić.
Zapósłane (02.01.24)
Bernd Pittkunings, čłon Domowiny wot lěta 1987, piše:
Krótko do noweho lěta čitach w Serbskich Nowinach, zo předsyda Domowiny Dawid Statnik „plan wita“, w Hornjej Łužicy wojerske zepěranišća dale wutwarić. To by tež dźěłowe městna zaručało. By-li wón to jenož jako wobydler abo čłon CDU rjekł, njeby mje to zajimowało, wšako njeje CDU hižo před 40 lětami hibanje „Mječe na radlicy“ podpěrowała, ale wojerske zaměry tehdyšeho knježerstwa. Zo dyrbiš jako zastupjer serbskeho luda z ani 60 000 ludźimi knježerstwu napřećo po móžnosći přeco přećelny być, rozumi so wot samo. Ale dalše wobrónjenje Němskeje je předewšěm politiske skutkowanje, kotrež miliardy eurow na škodu socialnych strukturow a přirody płaći. We wustawkach Domowiny steji, zo je naša narodna organizacija politisce njewotwisna.
