Podstupim (ML/SN). „Połnje efektow we wječornym swětle ruma inscenowanej jewitej so dwě holcy při kołwróće z kudźałku a wrjećenom, kotrejž je Berlinski moler Philipp Franck 1907 na jednym ze swojich­ mnohich přebytkow w Błótach portretował. W Błótach nadeńdźe 1860 w Frankfurće n. M. rodźeny a 1944 w Berlinje zemrěty moler nimale njemylenu krajinu z awtochtonymi wobydlerjemi, kiž běchu sej nałožki a narodnu drastu zachowali a kotřiž napřećiwny wobraz měšćanskeho žiwjenja symbolizowachu. Mystiske Błóta ze serbskim prawobydlerstwom ze swójskej rěču a pisanej drastu, z njeličomnymi rěčkami a wěstej melancholiju krajiny su turistisce wotkryte.“

Takle wopisuje Ingeborg Becker w přinošku „Holcy pod lapu“ w magacinje Kulturneje załožby krajow „Arspro Toto“ mólbu Philippa Francka, kotruž bě Choćebuski Serbski muzej nakupił. Dale tam čitaš: „Přiwobroćenje Francka k Błótam njewotpowědowaše jeničce zajimej na swojoraznosći tuteje krajiny, ale tule nasta mały rjad mólbow. Wone pokazuja žony a holcy w jich dekoratiwnej narodnej drasće při domjacych dźěłach.

Wórša Šołćina z Róžanta ma kritiske přispomnjenje k přinoškej w SN:

Čitach w srjedownym wudaću Serbskich Nowin wo nowolětnym pućowanju młodych Róžeńčanskich swójbow a jich „nomadowym“ dyrdomdeju. Dźěćom je so zawěsće lubiło a su ze zapalom pó­dla byli, byrnjež chětro zyma było. Přiwšěm měnju, zo měło kóžde (organizowane) dźěćace zarjadowanje tež wěsty kubłanski efekt měć abo znajmjeńša wěste prawidła a normy wobkedźbować. Što pak čitach? Dźěći móžachu z kłokom a prokom na (wězo fiktiwneho) wjelka třěleć! Wothladajo wot wšěch diskusijow za abo přećiwo wjelkej – tu měrjachu so na zwěrjo, kotrež steji pod škitom přirody! Móžeš to za manipulaciju měć, snano bě to tež cyle jednorje njepřemyslene, ale pedagogisce prawje to njebě. Na wjelka třěleć­ je zakazane, to drje je znate, wšako běchu­ mjez staršimi tež hajnicy. Sym wćipna, kak bychu to wopodstatnili, by-li (abo snano samo je) so něchtó na tym postorčił. Mamy dźiwich swini dosć – njeby to lěpša alternatiwa była?

Hildegard Kućankowa z Budyšina poćahuje so na přinošk w Serbskich Nowinach z 18. decembra wo darje na dobro Němčanskeje pěstowarnje:

Čitajo přinošk wo darje knjeza Joachima Weckera Němčanskej pěstowarni běch zwjeselena. Wšako je Liebenthal (Lubomierz) tež moja ródna domizna. Sym so tam lěto pozdźišo hač wón w Liebenthalskej klóšterskej wsy (Stiftsdorf) Geppersdorf (Milęcice) narodźiła a buch wottam 2. decembra 1946 z maćerju, wowku a dalšimi wjesnjanami tohorunja wupokazana. Z Hirschberga (Jelenia Góra) dźěše jězba w nakładnym ćahu do kwarantenoweho lěhwa w Žitawje. Nimale tři njedźele dyrbjachmy tam při židkej kałowej poliwce wutrać, prjedy hač móžeše nas nan wotewzać. Dokelž wón po pušćenju z wójnskeje jatby w lěću 1946 hižo wróćo do Šleskeje njesmědźeše, běše­ jeho kamerad Jakub Běrk sobu do serbskeho­ Radworja wzał.

Pod nadpismom „Horje a dele po Serbach – kedźbować a so njekopolić“ wěnuje so Stanisław Statnik z Ralbic w dopisu knize Jurja J. Šołty:

W decemberskim wudaću Rozhlada móžachmy čitać recensiju Róže Domašcyneje ke knize Jurja J. Šołty „Horje a dele po Serbach“, kotraž bě połna chwalby.

Dokelž sym na stawiznach Delan a předewšěm swojich ródnych Ralbic přewšo zajimowany, tež bohateho stawizniskeho zawostajenstwa našeho njeboh nana dla, sym sej mjenowanu knihu za zymski počas popřał, zo bych snano něšto noweho hišće dotal njeznateho wo Delanach a Ralbicach zhonił.