Jan Bart (sen.) z Budyšina piše:

W časopisu „Serbska šula“ čo. 10 z lěta 1998 wozjewištej Marja Döringowa a Jadwiga Wejšina swoje „Prěnje wuslědki w dźěle w pěstowarni po bretoniskim modelu“. Tehdyša wjednica pěstowarnje w nošerstwje Křesćansko-socialneho skutka (CSB) a kubłarka pisatej:

„W awgusće lońšeho lěta załoži so w našej pěstowarni ,Jan Radyserb-Wjela‘ w Budyšinje němsko-serbskorěčna skupina. Do njeje přiwzachmy dźěći w starobje 1,9 do 2,5 lět, kiž pochadźeja z ryzy němskich staršiskich domow. Jenož tři dźěći su ze swójbow, hdźež su mandźelstwa měšane.“

Awtorce na to swědomiće rozłožu­jetej, z kotrych přičin su starši chcyli, zo dźěći serbsku rěč perfektnje nawuknu, a kak tam kubłarki metodisce z dźěćimi dźěłaja. Dale wopisujetej formy zhro­madneho dźěła ze staršimi, prěnje wuslědki po jednym lěće a kotre ža­danja maja­ so při dźěle kubłarkow wobkedź­bować.

Günter Zimmermann z Kamjenca wěnuje so pjatkownemu swětowemu dnjej měra:

1. septembra zwuraznja čłowjestwo swoju wolu, hižo žane katastrofy kaž Druhu swětowu wójnu njedowolić. Hač mjenujemy dźeń swětowy dźeń měra, dźeń přećiwo wójnje abo Mjezynarodny dźeń měra abo hač jón katolska cyrkej kóždolětnje 1. januara swjeći – wšěch a wšo jednoćatej warnowanje před wójnu a starosć wo měr.

W swojim poselstwje za lěto 2017 skedźbnja bamž Franciskus na to, zo mamy „dźensa bohužel z hroznej swětowej wójnu ‚po kuskach‘ činić“, z kotrejež wuchadźeja „spirale smjertnych konfliktow“, a kotrež maja jeničce za mało „wójnskich knjezow“ lěpšinu.

Wjetšina Němcow warnowanju bamža Franciskusa přihłosuje. A přiwšěm chcedźa Merkel, Schäuble a Seehofer z najwjetšim brónjenskim programom w powójnskich stawiznach wudawki kraja za wójnu a brónjenje podwojić! Jich nje­staraja wot bamža mjenowane sćěhi, kaž su to mjez druhim „terorizm, kri­minalita a njepředwidźomne wobrónje­ne nadpady; formy znjewužiwanja, kotrymž su migranća a wopory wikowanja z čłowjekami wustajeni; a ničenje wob­swěta.“

Jan Nuk z Radworja wupraja so k temje wjelk:

Tuchwilu maš w Serbach zaćišć, zo su sej wšitcy přezjedni, zo dyrbi wjelk preč abo ma so znajmjeńša na ličbu zredu­kować, kotraž wšak tuchwilnje hišće wot přećiwnikow­ wjelka njeje doskónčnje postajena. Samo předsyda Domowiny sposrědkowa čłonam zwjazkoweho předsydstwa link, wjeducy w interneće na stronu, hdźež hodźi so podpisać stejišćo přećiwo nadměrnemu wobstatkej wjelkow w Sakskej.

W Radworju na kupje schadźowachu so wóndano přećiwnicy wjelka k lěhwowemu wohenjej. To bě takrjec měrliwy protest přećiwo nadměrnemu rozšěrjenju tohole rubježnika. Wo druhich zhromadźiznach přeco zaso słyšimy, zo tam často chětro emocionalnje přećiwo wjelkam debatuja.

Handrij Wirth z Njeswačidła podawa swoje mysle k dopisomaj Uwe Gutschmidta w SN z 19. julija a Jurja Kocha z 25. julija:

Wjeselu so, hdyž wučer Gutschmidt šulerjam­ posrědkuje wědu a nahlady wo stawiznach­ bywšeje socialistiskeje diktatury w NDR. Wšako maja wšitcy, kotřiž­ su so w 1970tych lětach a pozdźišo narodźili, lědma hišće swójske nazho­njenja wo tym, što rěka diktatura. Ći, kiž běchu so w lětdźesatkach do toho narodźili, pak maja jara rozdźělne dožiwjenja.

Narodźich so 1949 a sym za čas šule, studija a dźěl powołanskeho dźěła jara wědomje ideologisku stronu diktatury dožiwił. Za mnje běchu namócna kolek­tiwizacija w nalěću 1960 a dožiwjenja mojeho­ wuja prěnje začuće njeprawdy. Staćanowěda na SRWŠ w Małym Wjelkowje bě nutřkowne rozestajenje z nad­knjejstwom strony SED. Naš nan powědaše nam wo swojich dožiwjenjach na dnju wólbow z funkcionarami, kiž su z Budyšina přijěli, dokelž njebě wolić šoł. Moja mać raz praješe, zo so tajkich wopytow boješe, dokelž móhło so stać, zo bychu nana hnydom sobu wzali.