Bywši šulerjo so 60 lět po maturje znowa zetkali
Před 60 lětami napinaše so 45 maturantow dweju rjadownjow Serbskeje wyšeje šule Budyšin, zo bychu wuspěšnje abiturne pruwowanja złožili. Běštej to rjadowni 12 B/1 z rjadowniskim wučerjom Měrćinom Wornarjom a 23 absolwentow rjadownje 12 B/2 z rjadowniskim wučerjom Jurjom Pěčku. Po šěsć lětdźesatkach je so 17 bywšich šulerjow druheje rjadownje minjenu sobotu w Stróži pola Hućiny zetkało. Z česćownosću dopominachu so w rozmołwach na swojeho rjadowniskeho wučerja, ale tež na Pawoła Wowčerka, Rudija Sykoru, Horsta Meltku, dr. Bena Korjeńka, Jana Barta a na Achima a Jakuba Brankačka.
Na stare časy so dopominali
Cyle w znamjenju dopomnjenkow na čas NDR steješe njedawny lětni swjedźeń w Kamjenskim Domje swj. Jurja, na kotryž běchu přistajeni nimo wobydlerjow tež jich přiwuznych přeprosyli. Mnozy so dźiwachu, jako wuhladachu na łuce Barkas B 1000 a Trabant 601 jako motorizowaneju zastupjerjow NDRskeho časa. Blida so pod wustajenej domjacej nadobu runjewon zhibowachu. Tak wobdźiwachu wopytowarjo dederonowe fale, zawijaki za włosy, zawarjeny sad, stary warjak, knihi a wjele dalšeho.
Po tym zo bě nawoda domu wšitkich witał, předstajichu dźěći z bliskeje pěstowarnje swj. Bjarnata swój program, za kotryž su sej słódny lód na kóždy pad zasłužili. Wosebite wjeselo wobradźi program přistajenych. Hospozy „Erika a Marjana“ so bjesadujo na čas NDR dopominaštej, při čimž wšelku domjacu nadobu pokazowaštej a žortnje rozłožowaštej. Runje tak bjesadowaštej wo šlagrowych spěwarjach ze 70- a 80tych lět. Wulki gawdi bě, jako Muck, Helga Hahnemann, Frank Schöbel kaž tež dalši prominentni, na kotrychž běchu so přistajeni hladarnje Domu swj. Jurja předrasćili, spěwajo do stana zaćahnychu.
Monika Hofmanowa
Žadnostka
To hižo započa ze žadnostku: z přeprošenjom na spěwanje do Hodźija! Přeprošenje po telefonje rěkaše: Jutře budźe Serbska bjesada spěwać, na farskej zahrodźe. Na wopyt přińdźe Serbska bjesada z Rakec. Chcemy jenož spěwać a so kusk zawjeselić. Mój Božo, wotmołwich, njemóžeće to prjedy rjec? Nimam terminowu protyku při sebi. Ale přińdu – połsta-, ně jedynapołstaprocentnje! Myslach wšak na sensačny podawk w stawiznach němskeho naroda, na hru Němska – Južna Koreja. Hłós ze słuchatka: To je rozsudźene, što chcedźa Korejčenjo přećiwo Němskej wučinić. Ja: Tak jasne to njeje. Korejčenjo su hibićiwši a bojowniši. Přeprošowar: Pójće nož! Ja: Haj wšak, porěču ze žonu.
Žiwa wšelakora zhromadnosć
Na Worklečanskej wyšej šuli „Michał Hórnik“ přewjedźechmy do lětnich prózdnin projektowy dźeń pod hesłom „Žiwa zhromadnosć“. Zahajichmy jón ze zhromadnej snědanju na šulskim dworje. W rjadowniskich stwach čakachu na šulerjow tematiske jednotki, zaběrace so z hesłom dnja. Mjez druhim dźěše wo tolerancu a respekt, wo klimu w rjadowni a wo ciwilnu kuražu. K tomu bě sej šula partnerow z wokrjesa přeprosyła. Wosmy lětnik rozjimaše, čehodla je respekt wažny. Wuknjacy rozestajachu so z prašenjom, što słuša wšitko k respektej a čehodla su někotři njerespektni.
Po wobjedźe přewjedźechu šulerjo wšelke dźěłarnički, kaž na přikład rejwanje, njealkoholiske cocktaile, dźiwadźelenje, mječowy bój, medije, wohnjowa wobora, přirodna kosmetika, geocaching, linedance, kłok a prok, beatboxing a serbski rap. Kóždy móžeše so za dźěłarničku zapisać, kotraž jemu najbóle wotpowědowaše. Na kóncu dnja zhromadźichu so wšitcy w sportowni a skrótka swoju dźěłarničku předstajichu. Tak skónči so dźeń połny nazhonjenjow a nowych idejow. Tobias Bulank
Z prócowarjom Michałom Nawku so zeznajomili
Na Radworskej wyšej šuli „Dr. Marja Grólmusec“ přewjedźechu krótko do prózdnin projekt wo serbskim prócowarju Michale Nawce, a to składnostnje jeho 50. posmjertnin. Projekt běchu na namjet Maćicy Serbskeje Budyska župa „Jan Arnošt Smoler“, regionalna rěčnica Katja Liznarjec, kubłanska referentka Domowiny Rejzka Krügerowa a šulska socialna dźěłaćerka Edith Šurowa zhromadnje přihotowali.
Sławny barokny klóšter Nowa Cala wopytali
Před 750 lětami załoži Mišnjanski markhrabja Heinrich z domu Wettinow w delnjołužiskim sydlišću, kotrež so „słowinciske“ mjenowaše, klóšter Nowa Cala. Mniša přińdźechu ze Stareje Cale blisko Nossena. Zaměr bě, zdobyć tam sydlacy słowjanski kmjen za křesćanstwo. Tónle stawizniski pozadk kaž tež informacije wo skutkowanju Nowocalskich mnichow cistercienskeho rjadu při putniskej cyrkwi w Róžeńće zhonichu serbscy seniorojo Budyskeje tachantskeje wosady na njedawnej ekskursiji hižo w busu ducy do najwuznamnišeho barokneho srjedźišća w Braniborskej.
Distancu k zbrašenym přewinyli
Socialne kompetency su dźensa w mnohich powołanjach požadane. Rozumić, kak druhi čłowjek mysli a začuwa, z nim hromadźe dźěłać, konflikty měrliwje rozrisać, so socialnej situaciji wotpowědnje zadźeržeć su někotre ze zakładnych kompetencow, na kotrež tež w šuli dźiwaja. Tak mjenowany socialny dźeń, kotryž hižo někotre lěta po cyłej Němskej přewjeduja, ma tomu słužić, zo so šulerjo w tychle kmanosćach tež w praksy pospytaja.
Wjele připóznaća za swjedźeń
Skónčnje zaso wjesny swjedźeń! Tele wuprajenje bě w minjenych dnjach časćišo w Jaseńcy słyšeć. Widźu w nim tři pozitiwne asepkty. Sprěnja: Teren wokoło swjedźenišća so dokładnje wurjedźi a sporjedźa. Zdruha: Přihoty a přewjedźenje swjedźenja skrućeja wjesnu zhromadnosć. Střeća: Něhdyši wjesnjenjo přijědu zaso raz na wopyt. Hdyž bě pjatk horcota tróšku popušćiła, swjedźeń z natočenjom piwa a rejemi zahajichu.
Sobotu připołdnju zahwizdachu koparski turněr wjesnych mustwow. Mjez šěsć cyłakmi bě jedne žónske a jedne mustwo ze susodneje Čěskeje. Bě to mustwo z našeje partnerskeje gmejny Srbsko. Po zakónčenju wšěch hrow, kotrež Tomaš Paška jako sudnik suwerenje nawjedowaše, wopokazachu so Worklečenjo jako najlěpši. Za to přepoda jim hłowny zamołwity swjedźenja Guido Zahrodnik rjane myto. Tola tež tamne mustwa dóstachu rjany dar, wšako běchu wšitcy strapacy wulkeje horcoty přetrali.
Nalětni swjedźeń seniorow
W kotrym kraju swěta je najrjeńšo?
„Přednošujće nam wo jednym ze swojich rjanych pućowanjow“, běše přeće katolskich seniorow tachantskeje wosady tele dny na rozhłosownika Bena Bělka. Tola wo kotrej turje měł wón rěčeć, hdyž je dotal hižo w 162 krajach swěta był? Skoro přeco bě ze swojej mandźelskej po puću, před lětami běštej tohorunja wobě dźowce pódla.
Swoje pućowanja Bělkecy nimale bjezwuwzaćnje sami planuja, a to z awtom. Jenički „wulět“ z dosć ekskluziwnym turistiskim předewzaćelstwom Studiosus skónči so najprjedy jónu w iranskej stolicy Teheranje za knjeni Bělkowu z přepytowanjom pola nuzoweho lěkarja, štož sta so za Europjanku w muslimskim kraju wězo na dosć njezwučene wašnje.
