Budyšin. „Zańdźene lěto smy zajimawej přednoškaj słyšeli, na wulěće do Njebjelčic a Kamjenca wjele noweho zhonili a widźeli a porjadnu kermušu woswjećili“, takle hódnoćeše Hilža Nukowa, předsydka Domowinskeje skupiny Budyšin-město jeje dźěło minjeny štwórtk na zapozdźenej hłownej zhromadźiznje na žurli Budyskeho Serbskeho domu. Čłonojo sej tež lětuši plan dorěčachu. Tak chcedźa so mjez druhim do Žitawy podać, zo bychu so ze stawiznami a kulturnymi wosebitosćemi města zeznajomili.
Na zhromadźiznje wupraji předsyda Domowiny Dawid Statnik skupinarjam dźak za spomóžne dźěło a wupřa jim dalše dobre skutkowanje.
Prěnje lětuše předewzaće zwoprawdźichu z tym, zo je Jan Nuk, bywši předsyda Domowiny, wo swojim socialnym dźěle pola najchudšich wobydlerjow Južneje Afriki rozprawjał. Z pomocu wobrazow a krótkofilmow předstaji wón skutkowanje misionskeje stacije w měsće Port Elizabeth, hdźež zmóžnjeja dźěćom kubłanje, zastaruja bjezdźěłnych z jědźu a napojemi. A činja to z pomocu mnohich dobrowólnikow, wosebje z Europy.
Jako druzy młodostni hišće póstnicy w Kulowje swjećachu, podachu so hólcy a holcy chóra 1. serbskeje kulturneje brigady do proboweho lěhwa. Wot róžoweje póndźele přebywachu mjeztym dźesaty raz štyri dny w Mjezynarodnym duchownym centrumje w čěskich Hejnicach. Něhdyši klóšter skića z rjanym hotelom a wulkej awlu optimalne wuměnjenja za zwučowanje. Nawoda chóra Friedemann Böhme wujasni šulerjam wažnosć přichodnych dnjow, wšako su wone zakład za lětuše koncerty chóra. Tuž dyrbjachu tójšto nowych spěwow nazwučować. Za to bě dirigentej mecosopranistka Tanja Donatec k pomocy, kiž přewjedźeše ze šulerjemi hłósne zwučowanja.
Podobnje kaž w Kulowje a Njebjelčicach knježeše minjeny pjatk tež na póstnicach za zbrašenych w Chróšćanskej „Jednoće“ dobra nalada. Přichwatali běchu nory z Budyšina, Pančic-Kukowa, Smječkec, Lěskeje, haj samo z Drježdźan a Arnsdorfa. Dohromady bě jich wjace hač 200 póstnicarjow. To pokazuje, zo so zbrašenym w Chrósćicach kóžde lěto jara lubi.
Organizator bě kaž hižo wjele lět Bosco Nowak. Jemu poboku su Chróšćanscy młodostni kaž tež někotre žony z towarstwa „Domizna“ ze swojimi słódnymi kołbaskami. Wo hudźbu postarał je so znowa DJ Frank Law. Dokelž tež zbrašeni wjele prócy za swoje kostimy nałožuja, je ćežko so za najrjeńši rozsudźić. Tuž dóstachu po polonezy wšitke nory rjane myto, sponsorowane wot zawodow.
Jako sej posledni kupcy sobotu rano při pjekarskim awće w Židźinom swoje całty kupichu, zaćahny na Wjesnym puću hižo žiwjenje. Woženjeni mužojo a młodostni zetkachu so z Wjelčanskimi hudźbnikami pod Měrowym dubom, zo bychu camprowali. Z Berndom Mačom a jeho konjacym zapřahom kaž tež z Jaegerec traktorom podachu so na puć. Do toho zestupachu so do oficialneho skupinskeho wobraza. Tradicionalnje pódla staj saznik a jejowa žona, wo čož starataj so stajnje najmłódšej młodostnaj. Na kóncu ćaha běchu mužojo z hłownej kasu.
Wosebity wjeršk camprowanja je wječor, hdyž młodźi mužojo w ćmowym wobleku, z kłobukom na hłowje a z hałžku w ruce młode holcy w jich serbskej drasće wotewzaja. Holcy přiwjazaja na hałžku pisane banćiki a zhromadnje dojědu sej wšitcy z busom na Hory do Hosćenca k lipje. Tam młodostni na žurlu zaćahnu a k zynkam kapały polku, walčik a Hanamarju zarejuja. Po napinacym dnju smědźa po tym najprjedy raz wotpočnyć.
19 šulerjow 7. lětnika Serbskeje wyšeje šule „Michał Hórnik“ Worklecy přebywaše minjeny tydźeń štyri dny w sněhakowanskim lěhwje w čěskim Bedřichovje. Pobrachowaceho sněha dla dyrbjachu lěhwo najprjedy wo tydźeń přesunyć. Zo su so prawje rozsudźili, pokazachu hromady sněha, kotrež běchu so w tym času našli. Pisty běchu spřihotowane a wuměnjenja za sněhakowanje optimalne.
Je hižo z wjelelětnej tradiciju, zo jězdźa Worklečanscy šulerjo do Jizerskich horin a tam sněhakować wuknu. Nimo sportoweju wučerjow Křesćana Bejmaka a Simony Eckertoweje staraštaj so tež čěskaj wučerjej wo nich. Profesionelnje a žortnje a přiwšěm čućiwje wobchadźachu wšitcy štyrjo ze strachami šulerjow, kotřiž prěni raz horu dele sněhakowachu. Socialna dźěłaćerka Rěčneho centruma WITAJ Franciska Zopic je młodostnych sobu přewodźała.
Z tymle hesłom wopisuje młody Franc Čornak z Chrósćic swoje wandrowanje po Europje a Južnej Americe. Přeprošenje na přednošk serbskim senioram Budyskeje katolskeje tachantskeje wosady běše wón z lóštom sćěhował. Kaž druhdźe zbudźi Francowy přednošk tež tu čiły zajim.
Hdyž běše snadź fascinacija zeznaća cuzych krajow młodeho serbskeho zamkarja do swěta wabiła, widźi wón dźensa přewinjenje sebje samoho, wuknyć wot druhich ludźi a jim tež něštožkuli spožčene zaso wróćo dać a nic naposledk dospołnje samostatny stać a tak zdobom swoje sebjewědomje skrućić, jako wažny facit z nazhonjenjow wandrowanja za rjadowanje swojeho cyłeho žiwjenja.
Kóždolětnje mjez hodami a Nowym lětom schadźuja so sobustawojo Domowinskeje skupiny Šunow-Konjecy k swojej hodowničce a hłownej zhromadźiznje. Tak bě poslednju wutoru lěta 2015 něhdźe 50 skupinarjow přeprošenje předsydstwa sćěhowało.
Z wulkim lóštom předstajichu so nam naše wjesne dźěći z hru „Wjelk a (samo) dźewjeć kózlatkow“ a z někotrymi hodownymi spěwami. K pomocy při zhotowjenju drastow a kulisow běchu dźěćom jich starši. Na starosći měještej program pilnej čłonce skupiny Erika Maywaldowa a Anke Wowčerkowa. Za po- radźeny a spodobny kulturny program so předsydka skupiny Kerstin Mauwowa w mjenje wopytowarjow wuhotowarjam programa wutrobnje dźakowaše.
Po słódnej wječeri dachmy so do wuradźowanja. W rozprawje předsydka zwěsći, zo su so nam wšitke předwidźane zarjadowanja poradźili. Mjez druhim běchu to poradźowanje wo serbskej narodnej drasće, přednošk wo dožiwjenjach Chróšćanskeho wandrowskeho Franca Čornaka, kolesowanje po domiznje, wulět do Žitawskich horin, wopyt dźiwadła, adwentne popołdnjo a nałožki, kotrež kóždolětnje hajimy.
Budyscy serbscy katolscy wuměnkarjo wuhotowachu sej poslednje lětuše měsačne zarjadowanje k nabožno-narodnej tematice jako adwentničku we wupyšenej wosadnej rumnosći na Róžowej. Při słódnym wosušku a dalšim hodownym pječwje slědowaše pisany program z poskitkami ze swójskich rjadow wotpowědnje adwentnemu časej. Zhromadnje spěwachu přitomni mjez druhim woblubowane serbske kěrluše a ludowe pěsnje. Basnje recitowaštej Wórša Šołćic a Ludmila Nawka. Ze zběrki powědančkow LND čitaštaj Jurij Nuk a Trudla Krancowa přikładaj. Běštej to po wobsahu kaž tež po rěči přewšo skutkownej a realistiskej hodownej powědančce, wosobinskej dožiwjeni serbskeju prócowarjow a literatow Jurja Wjele „Serbski wječork w Poršicach“ (1910) a Pawoła Grojlicha „Ježíšek pro Pavla“ (1943, Bože dźěćo za Pawoła).
Hornjohórčanske muske spěwne towarstwo je njedawno do tamnišeje sportownje na adwentny koncert přeprosyło. Zarjadowanje wuhotowachu dwacećo mužojo, štyrjo młodostni kaž tež 25 dźěći šulskeho chóra Hornjohórčanskeje zakładneje šule. Nimale 300 připosłucharjow bě z njeposrědnjeje wokoliny, ale tež z Budestec, Hnašec a Budyšina.
Wjelelětna wuměłska nawodnica Marika Matthes-Hartmann muske spěwne towarstwo wuběrnje dirigowaše. Na keyboardźe přewodźeše spěwarjow Jan Chlebníček. Jedyn z wjerškow bě přinošk sydomlětneho Ole Hartmanna. Wón zahra na huslach pěseń „Jingle bells“, a chór k tomu cunjo zynčeše. Ole žněješe owacije. Jeho sotra Lena hudźeše na akordeonje zhromadnje z Janom Chlebníčekom k smyčkowemu walčikej.
Slědowaše połhodźinski program šulskeho chóra pod nawodom hudźbneho wučerja Michaela Klöppela, kiž spěwarjow na harmonice přewodźeše. Za wuběrne přednjesenje a moderaciju kaž tež za dobry zwuk, wo kotryž so Jörg Mickel staraše, so publikum ze sylnym přikleskom dźakowaše. Na kóncu přeprosy Marika Matthes-Hartmann publikum do zhromadneho spěwa.