Grodk (AK/SN). Něhdźe 8 000 kilogramow zerzawca Sprjewja wšědnje transportuje. Rěčna zawěra na sewjeru města Grodka skutkuje kaž wulke wotsadźenska žłobina, kaž přirodna čisćernja a zdobom jako škit Błótow.
„Rěčna zawěra ma so bóle škitać. By-li raz k wulkej wodźe dóšło, by wona hoberske wody a błóta mobilizowała, kotrež so potom do směra na Choćebuz wala. To je tikotaca bomba“, žadaše sej Winfried Böhmer, sobustaw akciskeho zwjazkarstwa „Jasna Sprjewja“, skutkowne naprawy za škit rěki a jeje zawěry. Wón słušeše k wjace hač sto wobdźělnikami wčerawšeho wobydlerskeho foruma na temu hórnistwowe škody. Na njón bě město Grodk do wjacegeneraciskeho centruma přeprosyło. „Prjedy hač móžemy přećiwo zerzawcej zakročić, dyrbimy pola přičin započeć“, Böhmer podšmórny.
Nakupowanske wozyčki w kupnicach wužiwaja wšědnje syły ludźi. Přimadła tajkeho wozyčka njedótkaja so kupcy jenož wokomik, ale wulki čas nakupowanja. Mnozy činja to wšědnje wjacekróć – scyła wo tym njerozmyslujo, hač je wodźidło wozyčka čiste a kak strašne snano je so tajkeho přimać. Wozy dźě so jeno zrědka rjedźa a hygienisce čisća.
Wědomostnicy Marburgskeje uniwersity su přimadła nakupowanskich wozyčkow dokładnje přepytowali. A wuslědk wostrózbja: Nimo zbytkow nakupowanych tworow kaž zeleniny abo jogurta wozymy pluwanki, pót a fekalne bakterije po kupnicach. Tak su přimadła nakupowanskich wozow bóle zanjerodźene hač lifty, telefonowe budki abo nuzniki.
Nakupowanske wozy bjez stracha wužiwać abo so na zjawnych městnach, kotrež ludźo často wopytuja, bjez starosćow pohibować zmóžnja jeničce wosobinska hygiena kóždeho jednotliwca. Zakładne prawidła hygieny abo hladanja ćěła wobkedźbować je wažny krok do tohole směra. W mnohich wobłukach towaršnostneho žiwjenja scyła bjez krutych narokow abo žadanjow na wosobinsku kaž tež wobchadnu hygienu njeńdźe. Wosebje w strowotnistwje a w žiwidłowej industriji płaća krute předpisy za tam dźěłacych runje tak kaž za wotběhi wšědneho dnja.
Tež w zjawnym žiwjenju měło so na hygienu jednotliwca kaž tež towaršnosće dźeń a bóle kedźbować. Němska lěkarska towaršnosć je za to mnohe pokiwy wudała. Pozadk běchu wjacore pady přiběracych schorjenjow pobrachowaceje hygieny dla. Mamy sej wuwědomić, što je zakład strowoty a što nam zaruča bjezstarostne wužiwanje poskitkow wšědneho dnja. Přikład nakupowanskich wozow měł nas sensibilizować, zo so prašenjam hygieny wědomje přiwobroćimy.
Železniska čara – Delnjošleska magistrala – powjedźe z Hórnikec přez Pólsku hač do Ukrainy a – je-li chcyte – samo hač do Chiny. W oktobrje 2018 ma čara technisce wutwarjena być.
Tři kilometry železniskeje čary su nimale hotowe. Z Hórnikečanskeho dwórnišća wjedu kolije hač na přechod při Łazowskej přepinarni (Umspannwerk). „Tu pobrachuja jenož hišće šaltowarnja, zawěry a signalowe taflički. Fundamenty za to hižo steja, wujasnja diplomowy inženjer Ulrich Mölke, wot lěta 2005 projektny nawoda za Delnjošlesku magistralu. Wot jara wažneje přepinarnje zwostawa hišće 55 kilometrow hač k pólskej mjezy. „Łaz je jara dobre stejnišćo“, měni Ulrich Mölke, „produkujemy tu milinu za ćahi.“ Tuchwilu wotnošeja njedaloko Łazowskeje čary kart-jězdźidłow železniski nasyp, wutworjeny w 50tych lětach za čaru Wojerecy–Hórka Łazowskeje brunicoweje jamy dla. Nětko nastawa tam nowy nasyp, kotryž ma nošny a kruty być. Wosebje wodu ma wotdźeržeć.
Towarstwo Serbski kulturny turizm je lětsa swoje třeće informaciske łopjeno wudało. Mjez druhim su tam wotběhi serbskorěčnych kursow we Wojerecach, Kulowje a Choćebuzu podate.
Slepo (SN/mwe). Nóc muzejow we łužiskej muzejowej krajinje słuša do wobłuka skutkowanja Serbskeho kulturneho turizma. Z teje přičiny je 10. september jako termin do noweho informaciskeho łopjena towarstwa zapisany. Přichodnu sobotu přeprošatej mjez cyłkownje 24 muzejemi wokrjesa Sprjewja-Nysa tež Dešnjanski domizniski a Zabrodski muzej jutrownych jejkow na wotměnjawy program.
Budyšin (CS/SN). Wokrjesne rjemjeslnistwo je minjenu sobotu 56 wučomnikow Budyskeho wokrjesa wuwjazało a jim wuswědčenja přepodało. Ličba rjemjeslnikow pak je lětsa hišće mjeńša, loni bě jich hišće 59. Kaž wokrjesny rjemjeslniski mišter Frank Scholze rjekny, je delnje dno nětko docpěte, skedźbni pak na to, zo móže so połoženje jenož hišće polěpšić. Za běžne wukubłanske lěto su 246 nowych zrěčenjow podpisali. Přiwšěm je hišće sto swobodnych městnow.
Dale rjemjeslnistwo zwěsća, zo su teoretiske a praktiske znajomosće chětro rozdźělne. Tak njeje 30 procentow wšitkich wučomnikow swoje kónčne pruwowanje wobstało, pola mulerjow šesćo z dźewjećoch. Pjekarjo su wšitcy swoje pruwowanje wobstali. Najwjetši dźěl bywšich wučomnikow ma hižo wěste dźěłowe městno.
Budyšin (CS/SN). Po prěnim nadróžnym swjedźenju před třomi lětami su sobotu w štyriróžku mjez Póstowym naměstom, Hošic hasu, Seminarskej a Karla Marxowej druhi tajki organizowali. Dźakowano krasnemu lětnjemu wjedru běchu sta Budyšanow a jich hosćo na hasach – wone su za wobchad zawrjene byli – po puću, zo bychu dundali, hladali, něštožkuli słódne zjědli a wupili a na hudźbu słuchali. Přihotowali su nadróžny swjedźeń angažowani wikowarjo, kotřiž nochcedźa, zo so tale štwórć nutřkowneho města wuspinkuje. Sobuorganizatorka Olivia Jakschik z wobchoda za dźěćacu modu Kap:un bě z wothłosom spokojom. Byrnjež přihoty napinace byli, su so wone zadanili. Wopytowarjo běchu přewažnje zahorjeni a nadźijeja so nětko dalšeho wospjetowanja.
Lejno (AK/SN). We łužiskej jězorinje maja wšitke wodźizny dobru kwalitu wody měć. Wo to stara so nětko saněrowanska łódź z mjenom „Klara“. „Zaměr je we wšitkich jězorach samoregulowacy wobběh wody. Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) je nětko ofensiwu zahajiła“, podšmórny minjeny pjatk sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD). Wón a dalši čestni hosćo, mjez nimi tež Klara Schorisch z rjadownje 6L Grodkowskeho Erwina Strittmatteroweho gymnazija, su łódź poswjećili.
19 z cyłkownje 36 wodźiznow łužiskeje jězoriny ma hižo neutralnu ph-hódnotu 7. Łódź stara so nětko wo tamne jězory, kotrež su zdźěla jara kisałe. „Wona dźěła z najmodernišim GPS-systemom a ze solarnej techniku a postaja dokładnje wodowe parametry. To je móžno přez snadnu nurjensku hłubokosć. Tak móžemy tež při niłkej wodźe zaměrnje saněrować“, wuswětli bywši nawoda LMBV, šefinženjer Klaus Zschiedrich.
Drježdźany (SN/at). Z „Wulkim mytom srjedźneho stawa“ je Załožba Oskara Patzelta sobotu w Drježdźanach dwě hornjołužiskej předewzaći počesćiła. Stej to dźěćacy a młodźinski centrum Querxenland we Wodowych Hendrichecach a firma Reinert Logistic w Mułkecach. Wobě běštej hižo wjacekróć za tele wuznamjenjenje nominowanej a běštej hižo jónu finalne koło docpěłoj.
Jury mjenuje Querxenland, hdźež tež Serbske šulske towarstwo swoje prózdninske lěhwa přewjeduje, jedne z najangažowanišich dźěćacych a młodźinskich centrumow Němskeje. Wuzběhnjene bu tež němsko-čěske popisanje dospołneho informaciskeho a wodźenskeho systema.
Reinert Logistic je z 1 200 sobudźěłaćerjemi wažna srjedźostawska firma w branši. Hłowne sydło su Mułkecy, dalše sydom wotnožkow je po cyłej Němskej. Ze 750 jězdźidłami ma firma jedyn z najwjetšich a najmodernišich wozydłowych parkow, kotryž spjelnja přetrjebansku normu Euro-6. Nimo toho skići nowostku logistiki: Wozydłoweje telematiki dla móža kupcy swoje dodawanja w interneće stajnje aktualnje sćěhować.