Piwo je Norbert Kunz hižo w młodych lětach warić započał. 1993, jako student mašinotwara, spyta to z přećelemi w Kamjeničanskim internaće. A kak móhło hinak być, piwo bě wězo mjez studentami woblubowane a chłódźak přeco spěšnje prózdny. Tuž so to za młodeho muža hižo njewudani. Hakle lěta 2003 so Norbert Kunz zaso na warjenje piwa zwaži. Najprjedy je sam w swójskej garaži piwo produkował. Tež te susodam a přećelam jara słodźeše, zo dyrbješe so kóždu sobotu wo nowe starać. Hišće samsne lěto załoži wón z přećelemi towarstwo ze zaměrom, piwowarjenje njespušćić. Dwě lěće pozdźišo kupi Kunz twarjenje w Hornjej Hórce, hdźež měješe so towarstwo zaměstnić. Mašinotwarc sam je ze swojimi financielnymi srědkami wuhotowa. W lěće 2008 wotměchu tam hižo prěnje swjedźenje, lěto pozdźišo wotewrěchu piwowu zahrodu, hdźež móžachu hosćo piwo z mjenom Mnišonske klóšterske woptać. 2012 dósta Kunz hišće dowolnosć, w twarjenju bywšeje palernje palenc produkować. „Zo so tole wšitko tak wuwije, njebych sej nihdy nanihdy předstajił.

Chcedźa skónčnje jasnosć

srjeda, 20. julija 2016 spisane wot:
Wobydlerjo Miłoraza su wobdaći wot Wochožanskeje jamy. Z třoch bokow hrozy jich brunica zatłóčić. Dotalne energijowe koncerny, kaž LAUBAG abo Vattenfall, běchu Miłoražanam přesydlenje přilubili. Dotal pak so njeje ničo konkretneho stało. Tež nowy mějićel EPH chce so hakle w awgusće k tomu wuprajić. Ći, kotřiž běchu wšitke jednanja sobu dožiwili, su wčera transparent na kromje wsy wupójsnyli, zo bychu zjawnosć na kritisku situaciju wobydlerjow skedźbnili. Foto: Joachim Rjela

Nowa warianta

srjeda, 20. julija 2016 spisane wot:

Drježdźany/Běła Woda (SN/at). Za přichodne zastaranje Běłeje Wody a wsow zaměroweho wodoweho zwjazka srjedźna Nysa-Šepc z pitnej wodu skići so snano nowe, po kóštach přihódniše rozrisanje. Jako alternatiwa k dotal předwidźanemu dalnowodowodej ze Zdźěrje faworizuja nětko zastaranje z pobrjóžneho filtrata Bjerwałdskeho jězora. Wo tym informuje sakske statne ministerstwo za wobswět a ratarstwo.

Ministerstwo bě mjenowanu warian­tu namjetowało. Drježdźanski institut Grundwasser-Consulting (GFI) je přepytował, hač hodźi so filtrowana woda z jězora wužiwać. Po słowach prof. dr. Ludwiga Lucknera z GFI je móžno, Běłu Wodu a wokolne gmejny trajnje z nowej připrawu za pobrjóžny filtrat Bjer­wałd-wuchod zastarać. Zestawa wody w jězoru hodźi so jara derje za zdobywanje pobrjóžneho filtrata. Njeje žanych wuslědkow, kotrež tajke postupowanje wuzamkuja.

Postajene je, zo ma LMBV we wokolinje jězora dwaj warnowanskej pegelej instalować, hdźež móhli přiliw ze sulfatom poćeženeje dnowneje wody z hórnistwoweho nasypnišća kontrolować.

Kusk kaž loterija z płaćiznami

wutora, 19. julija 2016 spisane wot:

Ratarjo wočakuja lětsa přerězne do dobre žně. Měnjatych temperaturow a spadkow, tež krupow dla su regionalne rozdźěle. Zdobom su płaćizny ratarskich wudźěłkow chětro niske.

Budyšin (SN/BŠe). W Kubšiskim agrarnym zawodźe Budissa su nazymski ječmjeń hižo domłóćili, štož wučinja ně­hdźe dwaceći procentow cyłkowneje płoniny předewzaća. „Wězo njebě wjedro za žně najkmańše. Smy pak suchu periodu wužiwali a spěšnje ječmjeń žnjeli“, Mat­thias Friedrich z nawodnistwa agrarneho zawoda Budissa rozjasnja. Jako přichodna budźe tam pšeńca zrała. Tež rěpik chcedźa bórze žnjeć započeć. Pola toho pak njemóža so tuchwilu hišće jasnje rjec, kajke žně budu. To wšak zdobom wot družiny rostlin wotwisuje. Na tamnym boku wjedro wulku rólu hraje. Runje při mejskim njewjedrje z krupami su rostliny chětro ćerpjeli. „Na polach, hdźež njejsu krupy padali, to scyła tak hubjenje njewupada“, Matthias Friedrich wuswětla. Hdyž změja třećinu do połojcy zahonow wotžnjatych, budu hakle zwěsćić móc, kajke budu wunoški.

Z ćahom do jězoriny

wutora, 19. julija 2016 spisane wot:
Smy wosrjedź wulkich prózdnin, a dźěći su za kóždužkuli njewšědnosć dźakowne. Dokelž su mnohe z nich často zwjetša ze staršimaj w awće abo snano w busu po puću, je jim jězba ze železnicu wosebite dožiwjenje. To móhł jedyn aspekt być, hdyž piše Wojerowski wyši měšćanosta Stefan Skora w swojim lisće zamołwitym wobchadneho zwjazka ZVON a čłonam jeho zwjazkoweje zhromadźizny, zo móhł železniski zwisk Wojerecy–Zhorjelc tež turistam­ do jězoriny tyć. Z ćahom z Wojerec do Delnjeho Wujězda abo Klětnoho k Bjerwałdskemu jězorej sej wulećeć, to by tola dyrdomdej był. ZVON trjeba wot sakskich přidatnych regionalnych srědkow prawje bórze telko pjenjez, zo budu po do­twarje Delnjošleskeje magistrale wosobowe ćahi mjez Wojerecami a Zhorjelcom jězdźić móc a zo so železniski zwisk ze zapada na wuchod w měsće nad Čornym Halštrowom njeskónči. Axel Arlt

Nowa firma zesylnja region

pjatk, 15. julija 2016 spisane wot:

Kamjenc (SN/JaW). Nowa, kónc minjeneho měsaca załožena firma chce w Kamjencu nowe dźěłowe městna wu­tworić. Wo tym je tamniše měšćanske zarjadnistwo wčera medije informowało.

Wjacore lěta w Lessingowym měsće skutkowaca dźowka Daimler AG Deutsche ACCU­motive, w kotrejž tež mnozy Serbja dźěłaja, je firmu Mercedes-Benz Energy załožiła. Wona stara so wo wuwiwanje, wotbytk a instalaciju stacionarnych składow miliny za domjacnosće a industriju. Produkciju mobilnych a stacionarnych składow zawěsća dale Deutsche ACCUmotive. Spočatk měsaca je nowa firma z 50 ludźimi dźěłać započała. Hač do kónca lěta 2017 ma so 150 dalšich přistajić. Deutsche ACCUmotive je loni započała składy twarić. Z nowej firmu chcedźa produkciju w Kamjencu rozšěrić a so mjezynarodnje etablěrować. „Wjeselimy so nad nowym předewzaćom a dowěru Daimler AG“, zwura­zni měšćanosta Roland Dantz (njestronjan). Hakle nalěto bě Daimler AG připowědźiła, w Lessingowym měsće 500 milionow eurow inwestować.

Nadźija za cyły region

pjatk, 15. julija 2016 spisane wot:
Časćišo słyšiš předewzaćelow rjec, zo dyrbja so specializować, njeměli pak zawod na jeničce jedyn zakład stajić, ale na wjacore. Runje tak postupuje znaty němski awtotwarc. Za Kamjenc a cyły region je załoženje dźowkoweje firmy koncerna z hwězdu jako značku dobra powěsć. Wěnować chce so składam miliny, kotrež móže w awtowej industriji runje tak wužiwać kaž w twarstwje. Wšako so mnozy wobsedźerjo domčkow hižo dlěje prašeja, kak móhli składować energiju, kotruž ze solarnych připrawow na swojich třěchach dobywaja. Tež dźeń a wjace elektroawtow nastawa a technologiju za nje stajnje dale wuwiwaja. Po tym zo je Li-Tec z twornju baterijowych bańkow w Kamjencu zwrěšćiła, je připowědźenje noweho zawoda, dźěłowe městna w Lessingowym měsće wutworić, kaž swětło na kóncu tunla. Njech­ swětło, kotrež je zdobom nadźija za cyły region, njehasnje. Janek Wowčer

Štóž hdys a hdys do Budyskeje piwarnje přińdźe, kotraž je tež jako kehelownja znata, tón wě, zo móžeš sej tam piwo ze swójskeje produkcije słodźeć dać. Lětsa zhladuje tale piwarnja na 20lětne wobstaće. Jeje piwo dóstawaš mjeztym tež w hosćencach města a wokrjesa kaž tohorunja we wjacorych wobchodach.

Započeli běchu so stawizny piwarnje hižo 1994. Dźensniši mějićel domu Karsten Herrmann je tehdy imobiliju ke­helownje kupił. Zhromadnje ze swojim nanom chcyštaj tradiciju piwowarjenja zaso wožiwić, kotraž bě w sprjewinym měsće po přewróće w „poslednich storkach“. Za to pak trjebaštaj najprjedy raz kmany objekt. 1994 dohladaštaj so kehelownje, kotraž bě na předań. Chětro marodne twarjenje pak wobsahowaše hišće dalši problem: na wšě 350 aktiwnych kehelerjow we wjacorych sportowych towarstwach. Z nimi pak so Herrmann spěšnje dojedna. Kehelerjo přilubichu, zo załoža třěšny zwjazk, z kotrehož pomocu kehelersku čaru wobhospodarjeja. A Karsten Herrmann tehdy přilubi: „My staramy so wo chmjelowu brěčku.“

Wochožanska jama dušu poćežuje

pjatk, 08. julija 2016 spisane wot:

Kak korčmarskaj mandźelskaj w Miłorazu brunicowe hórnistwo dožiwjataj

Serb Matej Maruš bě sprócniwy dźěłaćer. Jako wojak w Prěnjej swětowej wójnje zhubi wón jednu nohu. Zbrašeny wróći so do Miłoraza. Z mandźelskej Emmu załoži lěta 1925 „Korčmu k wotpočnjenju“. „Dołho je wón wo přemysłowu dowolnosć wojował. Wšako eksistowaše we wsy hižo jedna korčma, powěda Wolfgang Martin wo dźědźe swojeje mandźelskeje Reinhild.

Swójbny zawod w Sernjanach dźěła nastroje za načasnu produkciju miliny a energije

Blisko něhdyšeho Sernjanskeho rězaka pokazuje tafla nalěwo, do směra na Nowoslicy. Na tafli steja tři pismiki, za kotrymiž chowa so wuspěšne swójbne předewzaće: M-PT Matjeschk-PowerTools, štož móhło serbsce rěkać: Ma­tješkec sylne graty.

Dźensa wosebje za zhotowjerjow a monterow wulkich wětrnikow a w hórnistwje trěbne sylne šrubowaki, elektriske runje tak kaž hydrawliske, zhotowja, reparuje a rozšěrja Matješkec swójbny zawod. Předewzaće Michała Matješka je so wukmaniło na jednoho z mało zhotowjerjow sylnych šrubowakow za montažu wulkich dźělow, kotrež šruby najwjetšich dimensijow hromadźe dźerža.

Serbska debata

nowostki LND