Tule wěš, što kupuješ
Rosćacy wobrot a dźeń a wjace swěrnych kupcow je přeće kóždeho zawoda. Njebjelčanska plahowarnja rancow ma za wuspěch dobry koncept, nic jenož w produkciji, w chlěwach zawoda, ale wosebje tež w rězniskich wobchodach.
Dołhe rynki kupcow pola rěznika znaja mnozy jenož hišće z časa NDR, hdyž raz zaso k róčnym časam dobru šunku předawachu abo něšto cyle wosebiteho.
Wožiwja jězor z atrakcijemi
Najebać wožiwjenje Bjerwałdskeho jězora na Hamorskej stronje ma přibrjóh měrna idylka wostać. Hotel a dožiwjenski park Hornja Łužica tzwr chce nimale tři miliony eurow za dalše turistiske wuwiće regiona nałožić.
Bjerwałd (SN/JoS). Hłuboko do móšnje sahnyć chcył wobhospodarjer hotela a dožiwjenskeho parka Hornja Łužica w Hamorje, zo by Bjerwałdski jězor turistisce dale wuwił. Za to nałoži sumy w milionowej hódnoće. Tak chce na přikład sewjerny přibrjóh Bjerwałdskeho jězora w Hamorje z informaciskim centrumom, łódźnistwom a jězorinowym hosćencom wožiwić. „Přiwšěm ma jězor měrna idylka wostać. Wšako njepytaja hosćo jenož atrakcije, ale tež měr“, wuswětla jednaćel hotela a dožiwjenskeho parka Hornja Łužica Armin Hoffmann.
Za wyšu mzdu we wikowanju
Stawizny so wospjetuja
Mozowa chorosć howjadow (BSE) a hakle před krótkim tež w našim regionje zachadźaca ptača gripa su plahowarjam zwěriny prawdźepodobnje čuwy rubili a wulku škodu zawinili. Nětko steji potajkim přichodna chorosć, tak mjenowana afriska swinjaca mrětwa, po słowach sakskeho ministra za wobswět a ratarstwo Thomasa Schmidta (CDU) „krótko před durjemi.“ Za čłowjeka je njestrašna. Agresiwneho wirusa dla dźiwje a domjace swinje w běhu jednoho tydźenja po schorjenju zahinu. W Čěskej běchu hižo wjacore pady mrětwy pola dźiwich swini registrowali. Što tole za plahowarjow zwěriny w potrjechenych regionach woznamjenja, móžemy sej předstajić. Tam maja škitne naprawy w ratarskich zawodach rozšěrić, škitne a zawěranske pasma zarjadować. Smy tole dźě hakle w nalěću zwučowali. Stawizny drje so jeno zaso wospjetuja.
Bianka Šeferowa
Dźiwje swinje efektiwnišo honić
Swinjaca mrětwa so dale a bóle rozpřestrěwa. Wot kónca junija je jasne, zo su 25 dźiwich swini w Čěskej na chorosći zahinyli. Nětko tež sakski minister za wobswět Thomas Schmidt (CDU) před rozpřestrěćom warnuje.
Budyšin (SN/BŠe). Hižo we februaru na informaciskim zarjadowanju regionalneho burskeho zwjazka w Lejnje warnowaše předsyda krajinoweho dźěłoweho zjednoćenstwa za hońtwjerske drustwo Gunther Zschommler před so rozpřestrěwacej afrikanskej swinjacej mrětwu. Před měsacami běchu pady na wuchodźe Pólskeje, ale tež w Ukrainje a Ruskej znate. Přiběraca populacija dźiwich swini móže tuž dalše rozpřestrěće zmóžnjeć, Zschommler wuzběhny. Dóńdźe-li k padam we wokolinje, ma to sćěhi za ratarske zawody, kotrež měli swoje škitne naprawy hladajo na chorosće rozšěrić.
Hač so kormorany dale rozšěrja?
Zo bychu rybarjo a wudźerjo tež přichodnje w samsnym čołmje sedźeli
Chrjebja (JoS/SN). Jednaćel Chrjebjanskeho rybarstwa tzwr je přeswědčeny, zo budu lětuše žně karpow dobre. „Ryby budu za wšitkich dosahać“, so Dietmar Mühle směje a skedźbnja hižo nětko na tradicionalny rybarski swjedźeń při Čornej truze 21. oktobra.
Na regionalny wudźěłk dale dźiwać
Lubin (SN/BŠe). Žně jedneje z najznaćišich družin zeleniny – kórkow – su dawno zahajene. Wot kónca junija ratarjo w Błótach woblubowany wudźěłk domchowaja, štož traje něhdźe dźesać tydźenjow. Hišće nalěto pak bě połoženje na polach skerje dramatiske a pokazowaše na snadny wunošk. W aprylu běchu kórkowe rostliny na něhdźe 40 procentach płoniny zmjerznyli, tak zo dyrbjachu tam hišće raz sadźeć. Z blakami bě samo 80 procentow rostlin zwjadnyło. Rjane wjedro w meji kaž tež dobre nazhonjenja ratarjow nastupajo škit młodych sadźenkow su k tomu přinošowali, zo móžachu so rostliny derje wuwić.
Lětsa plahuja w Błótach kórki na 490 hektarach. Tale přestrjeń wšak dale a bóle woteběra. Hišće před někotrymi lětami bě to mjenujcy wjac hač 600 hektarow. Něhdźe 3 000 ludźi pomha kórki sobu žnjeć a předźěłać. Ratarske zawody liča ze 34 000 tonami, štož wotpowěduje něhdźe lońšemu wunoškej.
Tójšto kritiskich prašenjow
Zaměrowy zwjazk chcył wužiwanje Sprjewinodołskeho jězora rjadować
Hamor (AK/SN). Sprjewinodołski jězor chcedźa zaměrnje dale wuwiwać. Tónle zaměr je, wjesnjanosta gmejny Sprjewiny doł, Manfred Heine (njestronjan) na minjenym posedźenju zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskeje hišće raz potwjerdźił. Při tym wón kritizowaše, zo so dotalne prowizoriske formy wužiwanja dale njewuwiwaja. „Mamy mjeztym dźesać lět wodosport na jězoru. Wužiwarjo chcedźa, zo so tole doskónčnje zrjaduje“, sej Heine žadaše. Tak sej ludźo přeja, zo smědźa jězor wšědnje a nic jenož kónc tydźenja za wodosport wužiwać.
Dalši kritiski dypk je z wida Manfreda Heiny kolesowarska šćežka do Blunja. Ta drje je mjeztym do systema kolesowarskich pućikow zapřijata, wokomiknje pak za kolesowarjow dospołnje zawrjena. To samsne płaći za kolesowarsku šćežku z Bórkhamora do Sprjewineho doła. „Mamy ćeže, našim wobydlerjam posrědkować, zo njesmědźa ju wužiwać.“
Njepilic statok pěstuje styki ze starymi a zbrašenymi
Spěchowanske towarstwo Njepilic dwór Rowno zhladuje na wjelelětnu zhromadnosć z Grodkowskim skutkom za zbrašenych (BWS). A hišće wjele dlěje pěstuje styki z Běłowodźanskej rezidencu-starownju „Złota nazyma“. Towarstwu je wažne, zo móža zbrašeni abo pomocy potrěbne wosoby w Rownom něhdyši wšědny dźeń w serbskim burskim žiwjenju dožiwjenjowpołnje nazhonić. Zhromadne dźěło mjez wšitkimi sobuskutkowacymi wuběrnje funguje. Wšako haja spomóžnu mjezsobnosć.
Na dnje přichodneho jězora
Nimale 10 000 ludźi na dźeń wotewrjeneho twarnišća přišło
Choćebuz (mih/SN). Tajku mjerwjeńcu w Janšojskej brunicowej jamje dołho wjace widźeli njeběchu. Bjez přestawki přiwjezechu tam transportne nakładne awta a ekstra skazane busy minjenu sobotu hosći, kotřiž běchu we wulkej ličbje na dźeń wotewrjeneho twarnišća k swjedźenišću přichwatali. Tam ma přichodnje nowy Wuchodny jězor nastać. Z płoninu 1 900 hektarow ma jězor na kromje Choćebuza jedyn z najwjetšich Braniborskeje być. Wopytowarjo zhonichu něštožkuli zajimaweho wo stawiznach něhdyšeje brunicoweje jamy Choćebuz-sewjer. Tež to, zo bě ju 23. decembra 2015 posledni ćah z brunicu wopušćił.
Wosebity powabk wopytowarjam bě, so takrjec na dno noweho jězora podać, kotrež je tuchwilu hišće suche. Tak dachu so mnozy při zachodźe swjedźenskeho stana fotografować, hdźež běchu symbolisku wodowu skalu stajili, kotraž skedźbnješe z 62,5 metrami na pozdźišu hłubokosć jězora.
