„Smy wosrjedź wulkeho přełama“

štwórtk, 08. junija 2023 spisane wot:

77. serbski ewangelski cyrkwinski dźeń budźe sobotu a njedźelu w Slepjanskej wosadźe

Lětnemu hesłu „Ty sy Bóh, kiž mje widźi“ (1 Mójzas 16,13) wěnuje so 77. serbski ewangelski cyrkwinski dźeń 10. a 11. junija. Po lětach 1958, 1967, 1991, 2011 a 2016 budźe wón znowa w Slepom. Wo přihotach, wobsahach a předwjeselach je so Andreas Kirschke z fararku Jadwigu Malinkowej rozmołwjał. Wona wot lěta 2014 w Slepjanskej wosadźe skutkuje.

Fararka Malinkowa, na plakaće za cyrkwinski dźeń 2023 steji Ochranowske lětne hesło w slepjanšćinje. Je to wotpohlad abo připad?

To je wězo wotpohlad. Serbski ewangelski cyrkwinski dźeń drje je cyrkwinski dźeń za wšu Łužicu. Dźe wo to ze wšelakeje perspektiwy widźeć a widźani być. A lětsa chcemy na Slepjanski region hladać. Wšako su tamniši Serbja ze swojimi swojoraznymi stawiznami, rěču, kulturu, pěstowanjom tradicijow ludowych nałožkow kaž móst mjez Hornjej a Delnjej Łužicy. To ma plakat zwuraznjeć. Rodźena Miłoražanka Christin Noack je so wo čerstwe, žiwe wuhotowanje postarała. Jej za to wutrobny dźak.

Kotru tradiciju ma cyrkwinski dźeń we Wašej wosadźe?

Delnjoněmčina nětko w busu

štwórtk, 08. junija 2023 spisane wot:
Z delnjoněmčinu so zeznajomić, to móžeš nětko w busu woblubowaneje hrodoweje linije 785 mjez Rheinsbergom a Mirowom w Braniborskej. Připowědźe zastanišćow a turistiske informacije su braniborscy a mecklenburgscy rěčnicy delnjoněmčiny zdźěłali a na pask rěčeli. Busy w sezonje wšědnje trójce na čarje mjez wokrjesomaj Ostprignitz-Ruppin a Mecklenburg-Strelitz jězdźa. We wozydłach Wosoboweje wobchadneje towaršnosće Ostprignitz-Ruppin spřistupnja pasažěram na wobrazowkach tematisce wuzwolene delnjoněmske wopřijeća a zarjadowanske pokiwy. Šmóratko na přikład rěka tam „Ackersnacker“, telewizor je „Kiekschap“. Foto: Měto Nowak

1 400 migrantow wuchowali

štwórtk, 08. junija 2023 spisane wot:

Rom (dpa/SN). Před italskim pobrjohom Srjedźneho morja je mórska straža při wjacorych zasadźenjach wjace hač 1 400 migrantow před zatepjenjom wuchowała. Ćěkancy běchu w přepjelnjenych čołmach po puću. Na płachtaku w mórskej nuzy bě 47 ludźi, dalša łódź mórskeje straže je 590 ćěkancow z rybarskeho čołma wuchowała, něšto pozdźišo 650 migrantow z dalšeho čołma. Přijomne wjedro tuchwilu mnohich pohnuwa, so na strašnu jězbu po morju do Europy podać.

Zapławjene kónčiny wopytał

Cherson (dpa/SN). Něšto dnjow po rozbuchnjenju murje spjateho jězora Kachowka na juhu Ukrainy je prezident Wolodymyr Zelenskyj zapławjenu kónčnu wopytał. Wón informowaše so mjez druhim wo ewakuowanju wobydlerjow. Njeznaći běchu murju we wot Ruskeje wobsadźenej kónčinje w nocy na wutoru rozbuchnyli. Po informacijach wojerskich tajnych słužbow je woda předewšěm ruske wojerske zepěranišća zničiła.

Ničenje lěsow woteběrało

W železniskim tunlu njedaloko awstriskeho Innsbrucka je minjenju nóc woheń wudyrił. Za čas njezboža bě nócny ćah z něhdźe 200 pasažěrami w tunlu. Wohnjowa wobora móžeše wšitkich sobujěducych wuchować. Někotrych dowjezechu móžneho zajědojćenja z kurom dla do chorownje. Zamołwići tukaja na techniski defekt. Foto: pa/ZOOM.Tirol

Brüssel (dpa/SN). Europska komisija je nowe jednanje přećiwo Pólskej wjele diskutowaneho zakonja dla zahajiła. Tole su wčera w Brüsselu rozsudźili, rjekny wiceprezident komisije EU Valdis Dombrovskis w Brüsselu.

Konkretnje dźe w pólskim zakonju wo to, zo ma přepytowanska komisija pruwować, hač su mějićeljo zastojnstwa mjez 2007 a 2022 pod wliwom Ruskeje rozsudźili a tak wěstoće kraja zeškodźili. Kritikarjo so boja, zo móhł zakoń tomu słužić, nawodu opozicije Donalda Tuska do wólbow parlamenta w nazymje wočornić abo samo z politiskeho žiwjenja Pólskeje wuzamknyć.

Na kóncu tak mjenowaneho jednanja ranjenja zrěčenja EU dla móhła skóržba před Europskim sudnistwom a pjenježna pokuta stać. Dźensa chcyše komisija EU list z wotpowědnymi wumjetowanjemi pólskemu knježerstwu pósłać. Waršawa ma dwaj měsacaj chwile na to reagować.

Warnuje před zwrěšćenjom reformy

štwórtk, 08. junija 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Do zetkanja nutřkownych ministrow Europskeje unije k azylowej politice je zwjazkowa ministerka za nutřkowne naležnosće Nancy Faeser nuznosć trěbnych reformow potwjerdźiła a před negatiwnymi sćěhami warnowała, dyrbjało-li zetkanje zwrěšćić. „Njejsmy w 1990tych lětach po wójnje na Balkanje fungowacy system natwarić móhli a tež po wulkim hibanju ćěkancow ze Syriskeje 2015 nic“, rjekny politikarka SPD nowinarjam. Nětko je wažne, skónčnje wuslědki docpěć, wona rjekny.

Na zetkanju nutřkownych ministrow w Luxemburgu chcychu dźensa znowa spytać, wulku reformu europskeho prawa na azyl nastorčić. Na blidźe ležachu wjacore naćiski. Žro noworjadowanja je razniše wobchadźenje z ćěkancami, kotřiž nimaja žanu šansu na prawo trajneho přebywanja w Europje. Jich próstwy wo azyl chcedźa hižo na wonkownych mjezach EU wobdźěłać a potrjechenych migrantow spěšnje zaso wotsunyć. Tomu spjećuja so předewšěm čłonojo Zelenych a SPD w Němskej a druhich krajach.

Biskop za radikalnu změnu

štwórtk, 08. junija 2023 spisane wot:

38. Němski ewangelski cyrkwinski zjězd w Nürnbergu zahajeny

Nürnberg (dpa/SN). Z Božej słužbu su w Nürnbergu 38. Němski ewangelski cyrkwinski zjězd zahajili. Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je w swojej narěči wobdźělnikow k jednoće namołwjał, zo móhli klimowej krizy zadźěwać. Wažne je, spěšnje jednać a po móžnosći wjele ludźi sobu wzać, rjekny wón wčera po zahajacej Božej słužbje. Tole dźe pak jenož zhromadnje. „Rozumju njesćerpnosć, haj zadwělowanosć mnohich młodych ludźi nastupajo škit klimy, dokelž steji jich přichod na hračkach. Dyrbimy pak puće namakać, po kotrychž móžemy zhromadnje kročić a dyrbimy tež słabšim składnosć dać, něšto z toho zdobyć“, zwjazkowy prezident rjekny. Křesćenjo su stajnje wjele k solidariće přinošowali. Cyrkwje jako městno rozmołwy su nětko a w přichodźe nuznje trěbne, wón rjekny.

Zwada popłatkow dla

štwórtk, 08. junija 2023 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). We wobłuku sakskeje knježerstwoweje koalicije CDU, Zelenych a SPD jewi so njeměr nastupajo dojednanje koaliciskeho zrěčenja, kotrež njeje statne knježerstwo přesadźiło.

Po wobzamknjenju z lěta 2019 chcychu gmejny Sakskeje wot winowatosće wuswobodźić, sej wot potrjechenych wobydlerjow ekstremnje wysoke popłatki za wutwar dróhow žadać, je-li gmejna w etatowym nuzowym połoženju. Wukazanje popłatkow je poprawom dobrowólna naležnosć komunow. Tójšto gmejnow je popłatki mjeztym wotstroniło.

We wjacorych zwjazkowych krajach, mjez druhim w Braniborskej, Mecklenburgsko-Předpomorskej, Saksko-Anhaltskej a Durinskej su tutón wjele diskutowany komunalny popłatk mjeztym dospołnje wotstronili. Na tutón kročel pak njejsu so tři koaliciske strony Sakskeje dojednać móhli. Jenož winowatosć, sej w etatowych nuzowych padach pjenjez žadać, chcychu wotstronić. Po informacijach nowinarjow pak njeje sakske statne knježerstwo tute rjadowanje dotal přeco hišće wotstroniło, dokelž njeje „juristiske pruwowanje“ hišće wotzamknjene.

impresum

štwórtk, 08. junija 2023 spisane wot:

Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina 

Jednaćel: Syman Pětr Cyž

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle

nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238

tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail:  www.serbske-nowiny.de

Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin

Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen

Zamołwita za rozšěrjenje: Manja Bujnowska 577 262

Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:

Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory

Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B

To a tamne (08.06.23)

štwórtk, 08. junija 2023 spisane wot:

Starodawny són spjelniła je sej bywša wučerka francošćiny Evelyn Haupt při wopyće francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona a zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) w Podstupimje. Wona bě jeno za to z Hannovera přijěła a prošeše wobeju politikarjow wo zhromadny foto, jako wobaj po Nowym torhošću dźěštaj. Macron a Scholz njedaštaj so dołho prosyć a so za selfie zestupištaj.

Na wšě 23 dźiwich swini je so wčera dopołdnja do parka w sewjerorynsko-westfalskim Hagenje zabłudźiło. Při tym jednaše so wo dwě rancy z młodźatami, město­ zdźěla. Park su zawrěli. Šulerjo bliskeje šule njesmědźachu twarjenje wopušćić. Hajnicy črjódu swini z parka do bliskeho lěsa přewodźachu. Hakle w nalěću běchu dźiwje swinje w Hagenje njeměr zbudźili, jako so do bydlenja zadobychu a je dospołnje zapusćichu.

nawěšk

nowostki LND