Wjace pjenjez čestnohamtskim

srjeda, 13. měrca 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wuchodoněmske towarstwa a iniciatiwy maja při zasadźenju za demokratisku kulturu a měrliwu zhromadnosć wjace podpěry dóstać. Cyłoněmski zwjazk załožbow je wčera k tomu projekt „Wuchodne puće přichoda“ pod patronatom społnomócnjeneho zwjazkoweho knježerstwa za naležnosće wuchodnych krajow Carstena Schneidera zahajił. Centralny dypk je fonds, z kotrehož móža projekty njeběrokratisce hač do 5 000 eurow dóstać. Zahajić chcedźa projekt w juniju.

„Wuchodne puće přichoda“ ma wosebje towaršnostny angažement we wjesnych kónčinach wuchodneje Němskeje sylnić, w zdźělence rěka. Tam nimaja častodosć krute struktury a pjenježnu ­pomoc zjawnych srědkow. Nimo toho je politiski wobswět wobćežny. Zwjazk załožbow wobkedźbuje „starosćiwje, zo steja angažowani ludźo zwonka metropolow wuchodneje Němskeje pod dale a wjetšim ćišćom“, wšako su antidemokratiske mocy dźeń a sylniše. Na wuchodźe Němskeje je něhdźe 10 000 ciwilnych ­towaršnostnych organizacijow. Podźěl załožbow je pak tam přewšo snadny.

Ponowjena Venus zaso w parku

srjeda, 13. měrca 2024 spisane wot:
Ponowjena Venus Capua je zaso wróćo na kupje hrodoweho hata w Rogeńskim ­parku. Minjeny pjatk je so postawa z pomocu sobudźěłaćerjow hrodoweho parka zaso na swoje městno nawróćiła. Wuznamnu plastiku ze zawostajenstwa wjercha ­Pücklera su minjenej lěće wobšěrnje ponowili. Cynkowa postawa bě po wjele lětach njestabilna a wobškodźena. Z pomocu starych fotografijow podobnych postawow z Podstupima a Neustreelitza móžachu fachowcy nowu formu za lijernju twarić. Wotnětka dawa nutřkowny korset postawje nowu krutosć. Hłowny restawrator ­parka Jens-Uwe Möbert je Venus znowa wobarbił. Foto: Michael Helbig

To a tamne (13.03.24)

srjeda, 13. měrca 2024 spisane wot:

Najstaršu wobchadnu hrěšnicu wšěch časow je italska policija lepiła. 103 lět stara žona bě wosrjedź nocy w małoměstačku Bondeno na sewjeru kraja zastojnikam napadnyła, dokelž stajnje zaso po samsnych dróhach jědźeše. Při kontroli so wukopa, zo bě jězbna dowolnosć wotběžała a zo njeje awto zawěsćene. Zastojnikam žona rjekny, zo chcyła přećelow wopytać. Policisća dowjezechu starušku domoj a awto sćazachu.

Šesty króć dobył je Dallas Seavey naj­naročniše wubědźowanje psyčich zapřahow Idarod w Alasce, kotrež wotmě so lětsa 52. króć. Za 1 600 kilometrow dołhu čaru trjebaše 37lětny Seavey dźewjeć dnjow a dwě hodźinje. Wjace hač 30 žonow a muži bě so 3. měrca na puć po­dało. Lětsa běchu při tym tři psy zahinyli, štož debatu wo surowych poměrach wubědźowanja znowa pohonjuje.

Za „wjesołu póndźelu“

wutora, 12. měrca 2024 spisane wot:

Budyšin (SN/MG). „Chcemy póndźelu, na kotruž so wjeselić móžemy.“ Tole praji wčera, póndźelu, Manja Gruhn, zamołwita za nowy projekt „Happy monday – wjesoła póndźela“. Wot wosmeho apryla planuje pod tutym mjenom šěroka paleta towarstwow a iniciatiwow tójšto zarjadowanjow na póndźelach na rozdźělnych městnosćach. Zarjadowanja maja napřećiwny pol k pochodowacym prawicarjam w měsće tworić.

Nimo Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, Kamjentneho domu a ewangelskeje wosady Budyšin je tež tójšto serbskich institucijow na projekće wobdźělenych. Tak naliči Heiner Schröder wot TVbunt, najwjetšeho třěšneho zwjazka čestnohamtskeho dźěła w Budyskim wokrjesu, nimo Domowiny a rěčneho centruma Witaj tež Serbski institut a Serbski ludowy ansambl. Z tutym miksom tematisce tak rozdźělnych partnerow chcedźa pokazać, „zo je Budyšin pisany“, tak Schröder dale.

Wulke problemy we wójsku

wutora, 12. měrca 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Předsyda dźěłarnistwa zwjazkoweje wobory Andre Wüstner žada sej hladajo na wulke njedostatki w zwjazkowej woborje wobšěrne inwesticije we wójsku. Wón widźi wulke problemy we wójsku, w marinje a lětarstwje „hladajo na nadawk a na połoženje“. Wüstner wočakowaše dźensa rano wotpowědnje kritisku rozprawu społnomócnjeneje zwjazkoweho sejma Evy Högl. Politikarka SPD chcyše w běhu dnja swoju rozprawu wo połoženju armeje předpołožić.

Ukrainske truty do Ruskeje

Moskwa (dpa/SN). Z wjacorymi bojowymi trutami je Ukraina po informacijach Moskwy minjenu nóc objekty w Ruskej nadběhowała. Zakitowanske ministerstwo w Moskwje zdźěla, zo su 26 ukrainskich trutow wottřělili. Jedna z nich pak je přiwšěm wot Ukrainy 800 kilometrow zdaleny Nišnij Nowgorod docpěła a w tamnišej rafineriji woheń zawinowała. Ukraina je minjeny čas wospjet objekty w Ruskej nadběhowała a při tym tež stajnje zaso daloko lećace truty zasadźiła.

Huthi znowa łódź nadběhowali

Po ćežkich njewjedrach na juhowuchodźe Francoskeje je ličba smjertnych woporow na pjeć rozrostła. Nižina „Monica“ bě ­minjeny kónc tydźenja zliwki a zapławjenja zawinowała. Potrjechene bě mjez druhim wulkoměsto Bordeaux (hlej wobraz). ­Žołmy wody běchu wjacore awta sobu storhnyli. Foto: pa/dpa/MAXPPP/Guillaume Bonnaud

Tesla ma zaso milinu

wutora, 12. měrca 2024 spisane wot:
Grünheide (dpa/SN). Po zahubnym nadpadźe na milinowe zastaranje awtotwarca Tesla w Grünheide pola Berlina je tak mjenowana gigafactory zaso k milinowej syći přizamknjena. Dźěła k porjedźenju škodow móžachu prjedy zakónčić, hač bě planowane, energijowy zastaraćel Edis wčera wječor zdźěli. Tesla bě z tym ličiła, zo dyrbi produkcija w zawodźe cyły tydźeń wotpočować. Před tydźenjom běchu skućićeljo milinowy sćežor zapalili, kotryž zastaranje twornje z milinu zaruča. Na to bě produkcija zlemjena. Lěwicarsko-ekstremistiska skupina „Vulkan“ bě zdźěliła, zo je za nadpad zamołwita. Atentat bě šěroku diskusiju wo tym zbudźił, kak móhła so sensibelna infrastruktura w kraju lěpje škitać. Awtotwarc chce zawod wo 300 hektarow rozšěrić a za to sto hektarow lěsa pušćić. Tomu so aktiwisća kaž tež wobydlerjo wobaraja.

Łódź po puću do Gazy

wutora, 12. měrca 2024 spisane wot:
Larnaka (dpa/SN). Łódź „Open Arms“ runje tak rěkaceje pomocneje organizacije je dźensa zapozdźena z cypernskeho ­přistawa Larnaka do směra na Gazaske pasmo wotjěła. Poprawom měješe so hižo kónc tydźenja na puć podać. Łódź, přetwarjeny wlečak, ćehnje platformu za sobu, na kotrejž su pomocne srědki składowane. Jedna so wo 200 tonow pitneje wody, lěki a žiwidła. Jězba je zdobom test čary planowaneho pomocneho koridora. Larnaka je wot Gazy něhdźe 400 kilometrow zdalena. Dotal njeje jasne, kak maja pomocne srědki wotkładować. USA chcychu prowizoriski přistaw natwarić.

Kretschmer zakituje słowa bamža

wutora, 12. měrca 2024 spisane wot:

Rom/Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je wjele diskutowane wuprajenja bamža Franciskusa zakitował. „Jeho namołwu, zmužitosć k jednanjam, podpěruju“, rjekny Kretschmer nowinarjam. Jasne je, zo trjeba Ukraina podpěru a zo je Ruska agresor w tutej wójnje, wón rjekny. „Najebać to dyrbimy so bóle na­pinać, mrěće w tutej wójnje skónčić“, rjekny sakski politikar. Bamža Franciskusa mjenowaše Kretschmer „mudreho a wobhladniweho muža“. Sakski ministerski prezident namołwja w tym zwisku europsku zhromadnosć, so wo přiměr prócować. Tole měło so hišće do prezidentskich wólbow w USA stać. „Logiku namocy a mrěća dyrbimy přewinyć.“

Bamž Franciskus bě w rozmołwje ze šwicarskimi nowinarjemi rjekł, zo pokazuje tón sylnosć, „kiž situaciju spóznawa, kiž mysli na swój lud a kiž ma zmužitosć, běłu chorhoj wupowěsnyć a jednać“. Tole měrješe so wočiwidnje na Ukrainu. ­Wuprajenja bamža běchu w Němskej njezrozumjenje a sylny protest zbudźili.

AfD skorži přećiwo posudkej

wutora, 12. měrca 2024 spisane wot:

Směrodajne jednanje w Münsteru nastupajo zastopnjowanje strony

Münster (dpa/SN). Na sewjerorynsko-westfalskim wyšim zarjadniskim sudnistwje (OVG) su dźensa sudniske jed­nanje w druhej instancy wo zastopnjowanju AfD přez wustawoškit zahajili. Zwjazkowy zarjad (BfV) z hłownym sydłom w Kölnje bě stronu a jeje młodźinsku organizaciju Młodu alternatiwu (JA) jako prawicarsko-ekstremistiski podhladny pad zastopnjował. Zarjadniske sudnistwo w Kölnje bě lěta 2022 tute nastajenje wobkrućiło. Wotpowědujo tomu ma wustawoškit prawo, stronu a jeje młodźinsku organizaciju ze srědkami tajneje słužby wobkedźbować. Přećiwo wusudej w Kölnje bě AfD znapřećiwjenje zapodała. Sudnicy najwyšeho zarjadniskeho sudnistwa dyrbja nětko rozsudźić, hač je posudk zwjazkoweho zarjada za wustawoškit prawnisce w porjadku.

Zo přińdźetaj předsydaj strony Alice Weidel a Tino Chrupalla na jednanje, njewočakowachu. Připowědźił bě so bywši zapósłanc zwjazkoweho sejma Roman Reusch jako zastupnik AfD ze Sewjerorynsko-Westfalskeje.

Serbska debata

nowostki LND