Rozsud brachi njerozrisa
Wčera je sakske ministerstwo za kultus zdźěliło, zo skrótši lětuše zymske prózdniny a zo maja šulerjo dlěje wot doma wuknyć. Smy so staršich prašeli, što za nich přerjadowanje zymskich prózdnin woznamjenja.
Jan Budar z Budyšina: Poprawom njesměli prózdniny přerjadować. To swójby přidatnje wobćežuje. Prózdniny su planowane, tež za čas pandemije, a słuža wočerstwjenju a wodychnjenju. Wšako su mnozy starši swój dowol hižo planowali. Tež hdyž woni doma dźěłaja, dźěło wuwučowanja a dohladowanja dźěći dla zdźěla ležo wostanje. To je njeefektiwne. Wažnišo by było wučerjow wukmanić, zo móhli po digitalnym puću swojich šulerjow dale a lěpje wuwučować.
Što najbóle parujemy?
Lockdowna dla je mjenje kontaktow k swójbnym a přećelam, njesměmy žane kulturne zarjadowanja a hosćency wopytać. Adwentne wiki su tohorunja wotprajene. Mnozy wot doma dźěłaja. Runje nětko w ćmowym počasu su wobmjezowanja koronawirusa dla ćežko znjesć. Serbske Nowiny su so mjez čitarjemi wobhonili, što tuchwilu najbóle paruja.
Syman Pöpel z Chrósćic: Derje je, zo směmy so zwonka domu na čerstwym powětru pohibować. Jako młodostny pak paruju zarjadowanja předewšěm reje, hdźež nowych ludźi zeznach. Přez cyłe lěćo bě mjez druhim tež wotprajenych wjesnych swjedźenjow dla mało móžnosćow so zetkawać. Wulka nadźija je, zo změjemy snano hody móžnosć so we wjetšim kruhu zeńć, jeli je dowolene.
Měli prózdniny podlěšić?
Tuchwilu je w zjawnosći diskusija wo tym, podlěšić hodowne a zymske prózdniny. Smy so naprašowali, što měnja k tomu ći, kotřiž su ze šulskim a kubłanskim dźěłom zwjazani.
Křesćan Korjeńk, nawoda wyšeje šule „Michał Hórnik“ Worklecy: Nimam diskusiju wo tym, hač dyrbjeli prózdniny podlěšić, tuchwilu za zmysłapołne. By-li rěč wo podlěšenju nazymskich prózdnin było, móhł to rozumić. Wšako ličby koronainficěrowanych runje nětko zaso přiběraja. Nastupajo sposrědkowanje wučbneje maćizny měnju, zo njesměli žane wulke straty nastać. Wšako smy w nalěću z tym, kak jednotliwcam wědu posrědkować, mnohe nazhonjenja zběrali.
Mónika Ošikowa, zamołwita za posrědkowanje kultury a zjawnostne dźěło w Budyskim Serbskim muzeju: Jako mać móhła z kompromisom žiwa być, je-li rjadowane, zo su dźěći přiwšěm zastarane. Přetož wšitcy starši njemóža wot doma dźěłać a so w samsnym času wo dźěći starać. To su nazhonjenja z nalěća pokazali.
Dokalw prózdninach?
Pjeć dnjow hišće, potom započnu so w Sakskej lětnje prózdniny. Jadwiga Šnajdrec je so wobhoniła, štó lětsa hdźe swój dowol planuje. Wšako tuchwilu płaćiwych wobmjezowanjow koronapandemije dla scyła tak lochko njeje, prawy dowolowy cil w Němskej kaž tež za jeje mjezu namakać.
Gloria Žurec z Drježdźan: Nimam hišće žanežkuli konkretne plany za swój dowol. Poprawom chcych we Łužicy wostać a wjacore zarjadowanja wopytać. Te pak korony dla zwjetša wupadnu. Tak pojědu w awgusće do Wiena a potom snadź hišće dale do Prahi a Züricha ke kuzinje. Změju-li přiwšěm hišće wostudu, mam někotre přeprošenja swojich přećelow do wšelakich krajow Europy.
Richard Hawš z Pančic-Kukowa: Na zbožo lětsa hišće ničo knihował njejsym, a nimam to tež předwidźane. Pojědu z přećelemi k Baltiskemu morju, hdźež přenocujemy na priwatnej ležownosći. Snadź podam so hišće do dweju abo třoch městow. Dam so překwapić, dokal mje poćehnje.
Škitne předpisy měli wostać
Škitny nahubnik a dodźerženje wotstawka nas pominatej, zo je koronawirus dale aktiwny. Wróćimy so k „dale tak kaž do toho“ abo smy nětko snano kedźbliwiši? Redaktorojo su so w Serbach naprašowali.
Carolin Jurkowa z Bronja: Čas z koranawirusom je so wězo na moje zadźerženje w zjawnosći wuskutkował. Sym kedźbliwiša napřećo cuzym. Tež nakupować hižo tak často njejězdźu a wobstaruju sej jenož to najtrěbniše. Mjez swójbnymi a přećelemi so natyknjenja njeboju. Nimo toho sym nětko wědomišo žiwa, štož mi jara tyje.
Tobias Hanuš z Chrósćic: Powołansce mam pjeć napinacych tydźenjow zady so. Za čas po koronje chcu znajmjeńša jednu naprawu wobchować: Na wotstawka dla trěbnym přepołoženju čakarnje ničo njezměnju. To so na poćah mjez frizerom a wužiwarjam jeho posłužbow pozitiwnje wuskutkuje. Dołhož su nahubniki winowatosć, ju raznje dodźeržu. Wjace chwile, kotryž sej tuchwilu předpisow dla za kóždeho jednotliwca zaplanuju, je tež přichodnje předstajomny model.
Wuspytać lěpje hač swarjeć
Korona-warnowansku app móža sej zajimcy wot wčerawšeho na swojim smartfonje abo iphonje instalować. Smy so mjez ludźimi wobhonili, kak z nowym poskitkom wobchadźeja.
Bogusz Bujnowski z Lipska: Njejsym app hišće instalował, dokelž njemějach dotal składnosć k tomu. Nimam pak žadyn problem z njej. Wšako je dobrowólna, funguje jenož přez Bluetooth a žane GPS-daty dale njedawa. Technisce hladajo mam zaćišć, zo je app wěsta. Hač wona pomha infekcijam zadźěwać, to hakle wěmy, hdyž ju ludźo wužiwaja. Na kóždy pad mam wuspytać za lěpše hač ničo nječinić abo swarjeć.
Katrin Čornakec z Tradowa: Ja wo tym rozmysluju sej app na smartfonje składować. Njemóžu jeje efektiwitu posudźować, ale móžu sej předstajić, zo bych tak informacije k wupřestrěću infekcijow sćěhować móhła. To chcu podpěrać, wšako sym dźěl towaršnosće a čuju so zamołwita. Hladajo na datowy škit mam zaćišć, zo smy dźensniši dźeń hižo škleńčani čłowjekojo. Tuž nimam app nastupajo žane wulke wobmyslenja.
Zrudoba so z kreatiwitu zhubi
Najskerje prěni raz w stawiznach smy w katolskich Serbach jutry bjez křižerskich procesionow dožiwili. Smy so někotrych křižerjow woprašeli, što su woni jutrowničku začuwali a kak su lětuši wysoki cyrkwinski swjedźeń dožiwili.
Socialne kontakty pobrachuja
Wot dźensnišeho su šule hrožaceho rozpřestrěća coronawirusa dla zawrjene. Smy so našich čitarjow prašeli, kak woni doma dohladowanje dźěći zarjaduja, hdyž kubłanišća za nje hižo žane nuzowe zastaranje njeposkićeja.
Dr. Lubina Malinkowa z Rakec: To je kóždej swójbje wužadanje. Wčera je mój mandźelski dźěći doma hladał, dźensa sym ja na rjedźe, potom budźemy widźeć. Nadźijam so, zo rozrisanje na wjesnej runinje namakamy. Dyrbju pak rjec, zo njejsym tajki typiski pad za tónle problem, dokelž móžu sej jako wědomostnica dźěło tróšku zarjadować – móžu tež doma pisać abo po wječorach dźěłać. Jenički problem je, zo rady dźěłam.
Směškikaž silwesterski wohnjostroj
Minjenu sobotu je lětuša hłowna hornjoserbska inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Dołhož fenki běža“ swoju premjeru dožiwiła. Cordula Ratajczakowa je so mjez přihladowarjemi wobhoniła, kak je so jim zaměnjowaca komedija Michaela Cooneyja spodobała.
Ignac Wjesela z Chrósćic: Hač dotal – smy nětko w přestawce – so mi kruch jara lubi. To je cyle jendźelski humor a tón woprawdźe lubuju. Snadź so mi tohodla lubi, dokelž dyrbjach sej jako dźěćo filmy Rosamundy Pilcher w telewiziji sobu wobhladać, mějachmy tehdy jenož tři programy. Předstajenje je absolutnje top. Kóždemu radźu, so do Budyšina podać a sej kruch wobhladać.
Monika Nukowa z Radworja: To bě wšitko zašmjatane, přiwšěm bě to wjesoła hra. Wšitcy dźiwadźelnicy běchu woprawdźe při wěcy, su jara derje hrali. To móžeš sej woprawdźe wobhladać. Wuzběhnyć chcu Měrka Brankačka we hłownej róli kaž tež – jemu poboku – Jurja Šimana. Wonaj staj wuběrnje hrałoj.
Přewjele dźiwadła hrali
Lětuši wječorny ptačokwasny program Serbskeho ludoweho ansambla „Štóž so zwaži, tomu so radźi“ wuwabja rozdźělne měnjenja. Kak rozdźělne wone su? Serbske Nowiny su so po sobotnej hornjoserbskej premjerje w Radworju a po předstajenju předwčerawšim w Kulowje někotrych wopytowarjow prašeli.
Jan Nuk z Radworja: Je bjezdwěla wulke wužadanje, kóždolětnje ptačokwasny program koncipować, z kotrymž su wšitke starobne skupiny spokojom. Chwalu sej, zo Serbski ludowy ansambl hižo lětdźesatki bjez přetorhnjenja tónle program wuhotuje a spyta časej wotpowědne formy namakać. Balet, chór a orchester su so zaso na chwalobne wašnje prezentowali. Mi so lubješe, kak aktiwnje a dynamisce bě chór do jednotliwych scenow zapřijaty. Wosebje je so mi spěw Anny-Marije Bretschneiderec spodobał. Štyri młode akterki su ze swojim elanom přinjesli wětřik na jewišćo, byrnjež to druhdy snano trochu přećehnjene było. Dźiwadło na spočatku bě mi předołhe. Prašam so, hač njeje so SLA z programom přejara wot předstajenja ptačokwasneje tradicije wotsalił?
