Informatiwne a zajimawe było
W Hodźiju bě minjenu sobotu a njedźelu 72. serbski ewangelski cyrkwinski dźeń. Marko Wjeńka je so někotrych wobdźělnikow zarjadowanja za jich zaćišćemi woprašał
Mato Krygaŕ, předsyda Serbskeho ewangelskeho towarstwa: Sym jara spokojom, zo je telko ludźi přišło, wšako bě w samsnym času hišće tójšto druhich serbskich zarjadowanjow. To pak je skoro hižo typiske za naš mały lud, zo so terminy stajnje na wěste dny koncentruja. Cyrkwinski dźeń je so po mojim měnjenju derje radźił. Smy sej jón w předsydstwje dorěčeli. Wobšěrny praktiski přihot měješe Měrćin Wirth na starosći, za čož smy jemu jara dźakowni.
Měrana Cušcyna z Budyšina: Bě rjenje so zetkać ze Serbami druhich ewangelskich wosadow a dožiwić wutrobnu hospodliwosć Hodźijskich wosadnych. Wosebje zajimawy běchu sobotny přednošk Trudle Malinkoweje a přinoški dalšich, kotrež pokazachu na něhdyšu bohatu serbskorěčnu tradiciju w zwisku z Hodźija pochadźacych abo tam skutkowacych wosobinow, kaž běchu to na přikład Wjacław Warichius, Jan Gelanski, Jurij Pilk, Pětr Młónk a Imišec mandźelskaj.
Sport za politiku njeznjewužiwać
21. koparske swětowe mišterstwa wotměja so wot 14. junija hač do 15. julija w Ruskej. Smy so mjez ludźimi prašeli, hač sej najebać móžny politiski bojkot turněra, wosebje ze stron zapadnych krajow, hry w telewiziji přiwšěm wobhladaja.
Cyril Pjech z Berlina: Dźiwam so stajnje znowa nad politiskej hłuposću zapadnych politikarjow. Kóžda akcija přećiwo Ruskej sylni nahladnosć Wladimira Putina w jeho ludźe na jednej stronje a strach wójny na tamnej. Abo su woni tajcy hazarderojo, zo samo z wójnu liča? Wšitke hry mišterstwow sej njewobhladam, wažne pak chcu sćěhować.
Halena Jancyna z Ralbic: Kopańca njeje runje moja najwoblubowaniša sportowa družina, ale při tajkich podawkach sej tež ja tu abo tamnu partiju wobhladam. Kotre to budu, wotwisuje wot časa. Přez beamer pola susodow dam sej tajku zawěsće lubić. Budźe-li móžno, činju to pola wohnjoweje wobory. Wobžaruju, zo stej politika a sport tak wusko zwjazanej. Politiske podawki a reakcije tajki sportowy wjeršk zaćěmnjeja.
Dialog a wuměna trěbnej
Dźensa swjeća w Ruskej Dźeń dobyća nad hitlerskim fašizmom. Politiski poměr Němskeje k Ruskej je tuchwilu přewšo chłódny. SN su so mjez Serbami prašeli, kak na to zhladuja.
Judith Wjenkec z Budyšina: Dopominajo so na swoje zetkanja z ruskimi wobydlerjemi, hač za čas swojeho přebytka w Jaroslawje abo w Němskej, dožiwich rozdźělne wuprajenja. Negatiwne měnjenje napřećo Němskej pak so njejewješe. Hladajo do Ruskeje škoduju, zo je so poměr mjez njej a našim krajom pohubjeńšił a zo je wid na Rusku tajki negatiwny. Nadźijomnje zamołwići spóznaja, zo njejsu konfrontacije a sankcije prawy puć k měrliwemu zhromadnemu žiwjenju. Bytostnej stej dialog a wuměna – kaž w Europje, tak po cyłym swěće.
Wěrna, genialna a nadobo nimo
„Paradiz w dobrej stwě“ je hłowna serbska inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w nětčišej hrajnej dobje. Minjenu sobotu dožiwi hra swoju premjeru w Budyšinje. Měnjenja přihladowarjow k produkciji běchu zdźěla chětro rozdźělne. Bosćan Nawka je někotre z nich zezběrał.
Roman Dźisławk z Chasowa: Prěni dźěl je so mi derje lubił. Konflikt so natwarja, a sy wćipny, kak dale póńdźe. Tak daloko je wšitko w porjadku. Po přestawce pak je tempo hinaše a nalada chutniša. A nadobo je nimo. Poprawom mam tak mjenowany wotewrjeny kónc za dobry, tu pak wón přejara překwapja, a njewěš tak prawje, na čim sy. Mam zaćišć, zo njeje stawizna hišće dopowědana.
Hańžka Wjeselic z Chrósćic: Kruch je wšo druhe hač zwjeršny a skići tójšto k rozmyslowanju. Byrnjež zabawjace wokomiki dominowali, su runje měrniše, pomałše, druhdy bolostne wobrazy ćim skutkowniše. Tu je wšo realne a wěrne. Hrajerjo su maćiznu přeswědčiwje předstajili. Trochu škoda wšak je, zo njejsu lajkojo wjace za dźěło měli, sym so nadźijała, zo jich tež rěčeć słyšimy. Štož pak pokazuja, mam za radźene.
Mnozy komerc wotpokazuja
Jutře, 14. februara, je dźeń Walentina. Lětsa padnje tón na popjelnu srjedu. Serbske Nowiny su so w dwurěčnej Łužicy a za jeje mjezami naprašowali, što ludźo k dnjej Walentina měnja a kotru rólu nałožk za nich hraje.
Michaelis Šusterowa z Radworja: Wo tajkim dnju zasadnje ničo njedźeržu. Korjenje nałožka leža w zapadźe, hdźež je so wuwił na swjedźeń zalubowanych. Njetrjebam wosebity dźeń, hdyž chcu někomu dźak prajić abo swoju přichilnosć zwuraznić. Za to je w běhu lěta składnosćow dosć. Tež komerc njetrjebam, kotryž je z tym dnjom zwjazany, hdyž su kwětki naraz dwójce tak drohe. Wo tajki nanuzowany swjatk njerodźu.
Pětr Šołta z Budyšina: Dźeń Walentina mi scyła ničo njewoznamjenja. Njedowidźu, čehodla měł na wěstym dnju, kotryž je sej něchtó wumyslił, swojej mandźelskej kwětki abo bonbonjeru darić. Za to njetrjebam žadyn wosebity dźeń. Mam to za ryzy komerc, a tohodla je mi to dospołnje smorže.
Serbskosć dale spěchować
Lěto 2017 so nachila a nowe lěto steji na proze. Što na nas čaka, to wě jenož Bóh Knjez sam. Kóždy pak ma zawěsće te abo tamne přeće a wočakowanje na lěto 2018. Redaktorojo Serbskich Nowin su so mjez ludźimi naprašowali, čeho so woni w nowym lěće w serbskim swěće nadźijeja.
Diana Šmitec z Radworja: Přeju wšěm Serbam wjesołe a spektakularne lěto 2018. Wosebje wažne pak je, a to sej kupić njemóžeš, zo wobchowaja sej wšitcy krutu strowotu. Našemu wozydłowniskemu předewzaću přeju dale swěrnych sobujěducych, kotřiž sej wulki swět w busu sedźo a wot našich sobudźěłaćerjow derje zastarani, wotkrywaja.
Handrij Henčl z Pančic-Kukowa: Nadźijam so předewšěm w serbskim wobswěće na wjac ludźi, kotřiž swoje dźěło z wulkim idealizmom a wjeselom spjelnjeja. Dale přeju sej za tych, kotřiž hižo po tej zasadźe skutkuja, zo bychu tež wotpowědne připóznaće za swoje njesebične skutkowanje dóstali.
Praktiske měli być a z wutroby měli přińć
Hody so z wulkimi kročelemi bliža, a wjetšina je zawěsće hižo wšitke dary lubym pod božodźěsćowy štom wobstarała. Su pak ludźom wulke hodowne dary wažne? Serbske Nowiny su so mjez Serbami naprašowali.
Měrko Korjeńk z Pančic-Kukowa: Jako dźěsću běchu mi wulke hodowne dary wažne. Čim starši pak sy, ćim njewažniša wulkosć darow je. Skerje měli praktiske być, a wobdarjeny měł je woprawdźe tež trjebać móc. Darowacy dyrbjał sej tuž tróšku hłójčku łamać, što komu dari. Nimo toho měnju, zo měli dary k hodam z wutroby přińć, potom tež wjeselo wobradźeja.
Měrćin Schünemann z Drježdźan: Wulke dary poprawom za tak wažne nimam. Mi bóle na wutrobje leži, zo so k hodam z bratrom, ze sotru a z přiwuznymi zetkam. Mjez sobu sej wjele njedarimy, chiba zo su přiležnostne wuwzaća. Ale to nas tak jara njemyli. Město toho wažu sej rozmołwu w kruhu swójby, dokelž so tak husto njewidźimy.
Prawy bok pod kandaru wzać
Wčera bu Michael Kretschmer (CDU) za noweho ministerskeho prezidenta Sakskeje wuzwoleny. Serbske Nowiny su mjez někotrymi Serbami naprašowali, što měł nowy načolnik swobodneho stata jako prěnje změnić.
Monika Süßowa z Wopakeje: Mam za jara wažne, zo njesteja inwesticije do twara dróhi wjace na prěnim městnje, ale zo pjenjezy wróćo do kubłanja běža. Dokelž su inwesticije do dorosta woprawdźite nałožby do přichoda. Personal na šulach a w pěstowarnjach ma so wotpowědnje zapłaćić a z tym ma so tež jich dźěło připóznać.
Benjamin Hrjehor ze Sulšec: Přeju sej, zo naš nowy ministerski prezident jasniše słowa přećiwo prawicarstwu namaka hač swój předchadnik a tež skónčnje prawy bok swójskeje strony pod kandaru wza. Nuznje trjeba je znajmjeńša zawjedźenje winowatosće nošenja woznamjenjenskeje cyfry za kóždeho policista, kaž tež wutworjenje kontrolneje instancy zwonka policije. Miliardy k financowanju hamtskeho statusa wučerjow njech radšo do modernizacije šulow inwestuja.
Kula Bula w barje hrać dyrbjała
Wothłós nastupajo program na 143. schadźowance je přewažnje pozitiwny. Jurij Bjeńš je so za měnjenjemi hosći prašał.
Clemens Škoda z Pančic-Kukowa: Program bě jara połny, při čimž je so mi přinošk Sorabije jako naročny skeč lubił, tež kabaret dwanatkarjow gymnazija. Zajimawe, zo njebě žanoho „normalneho“ moderatora. Medijowe produkcije běchu zawěsće napinace. Wjeselu so jara, zo mamy ze Symanom Hejdušku entuziastiskeho nawodu studentskeho chóra, z čimž je cyłk zaso na stabilnych stołpach. Jeho přinošk schadźowanskeje hymny ma kultowy charakter. Hnuł je mje tež spěw brigady „Adiemus“.
Alena Brězanowa z Lipska: Ze znatymi so zetkawać a zdźěla naročny program sćěhować – to je dobra měšeńca, za kotruž so wudani na schadźowanku přińć. Ukulelowy orchester mam za wjeršk – amizantneje performance a wurjadneho hudźbneho wobsaha dla. Hłubši zmysł při słownym skeču Lipšćanskich studentow drje spóznała njejsym, za to pak bě jara směšny. Serbscy šulerjo a studenća su znowa swój muziski talent dopokazali, hač rejujo, spěwajo abo hudźo.
Němski wid na słowjanske stawizny
Zhromadna filmowa produkcija sćelakow MDR, RBB a Arte „Die Slawen in Deutschland – unsere geheimnisvollen Vorfahren“ je wutoru w Budyšinje swoju saksku premjeru dožiwiła. Serbske Nowiny su so mjez přihladowarjemi wobhonili, što k filmej měnja.
Hajko Kozel, zapósłanc Sakskeho krajneho sejma (Lěwica): Film je wulki wukon, dokelž posrědkuje na emocionalne wašnje fakty. Ma swoje sylne a słabe stronki, a we woběmaj padomaj je to zdobom dopokaz, kak jara nam Serbam historikar-archeologa pobrachuje.
Dr. Lubina Malinkowa, historikarka: Je to dobra produkcija, kiž je so wo šěroki spektrum měnjenjow prócowała a kotraž diferencowanje na stawizny hlada. Wězo zawostaja film tež prašenja – wšako je to němski wid na słowjanske stawizny. Fokus na wojerske rozestajenja je jara sylny. Dźensa z toho wuchadźamy, zo bě k asimilaciji bóle přez wšědny dźeń dóšło.
