Wojuja wo Witaj w Bukecach

Donnerstag, 08. August 2024 geschrieben von:

Budyska župa a Rěčny centrum WITAJ (RCW) so za dalše kubłanje dźěći po modelu Witaj w Bukecach angažujetej. Župa zdobom situaciju serbskich dźěći na Radworskej zakładnej šuli šwika.

Budyšin/Bukecy/Radwor (SN/mb). „Zludani a přesłapjeni“ su čłonojo předsydstwa župy „Jan Arnošt Smoler“ na wčerawšim posedźenju na trójny bolostny zasah do serbskeho kubłanja reagowali: zo „4. lětnik z maćernorěčnymi šulerjemi Radworskeje zakładneje šule so nawjeduje wot wučerki bjez maćernorěčnych kmanosćow (při tym připóznawamy jejeprócowanja, serbsku rěč nałožować)“, zo „so zakazuje, 1. lětnik samsneje šule po přeću staršich a prěnim zapokazanju šule zarjadować“, a zo „Witaj-skupinu w Bukečan pěstowarni dla njedosahaceje ličby wobdźělnikow začinja“. Jasna wotmołwa, kotruž je županka Leńka Thomasowa w mjenje župneho předsydstwa zjawnosći sposrědkowała: „To je zahuba! Podpěramy bój staršich, kotřiž sej žadaja, wutworić samostatne kubłanske cyłki za maćernorěčne dźěći, zdobom za tajke, kiž su zwólniwe, sej serbšćinu dostojnje přiswojeć.“

Kniha k abrahaminam šule

Donnerstag, 08. August 2024 geschrieben von:
Nětko potajkim Ralbicy! Ludowe nakładnistwo Domowina (LND) swój mjez wuknjacymi woblubowany projekt „Naša serbska kniha“ w nowym šulskim lěće pokročuje. Na kick-off-zarjadowanje je so lektorka LND Weronika Žurowa (srjedźa) dźensa dopołdnja do Serbskeje wyšeje šule Ralbicy podała. Wona a wučerka serbšćiny Julija Serbinec stej 16 šulerkam a šulerjam 8. lětnika we wobłuku projekta poboku. Woni chcedźa so hač do nazymskich prózdnin wo wobsahach knihi dorozumić. Potom dyrbja pilnje pisać, fotografować a wuhotować, wšako měła wosebita edicija do hód wuńć, jako prěni dar za klětuši 50lětny jubilej šule. Foto: SN/Bojan Benić

Němska wučerka wjele serbuje

Donnerstag, 08. August 2024 geschrieben von:
Radwor (SN/mb). Na dawno planowanej čłonskej zhromadźiznje Radworskeje staršiskeje iniciatiwy su so wčera wječor tež z aktualnym wuwićom na serbskej zakładnej šuli we wsy zaběrali. Kaž je z kruha staršich słyšeć, su „pozitiwnje překwapjeni“, kak so němska rjadowniska wučerka serbskeho 4. lětnika wšědnje wo serbowanje stara. Po wuprajenjach dźeći so tež w hodźinach pola njeje wjele serbuje. Druhdy so wučerka pola dźěći wobhonja, hdyž něšto zrozumiła njeje. Porno chwalobnemu wuwiću w tutej serbskej rjadowni, kotrejž bě Krajny zarjad za šulu a kubłanje hakle po raznym protesće přizwolił, je situacija 1. lětnika dale wotewrjena. Na wčerawšim wuradźowanju z potrjechenymi staršimi serbskich dźěći 1. lětnika su so wotumej wurjadneje šulskeje konferency přizamkli, zo matej so serbska rjadownja za sydom dźěći a dalša rjadownja z 20 šulerjemi wutworić. Tak bu to staršim w meji oficielnje zdźělene. To je z wida staršich dale prawnisce płaćiwe. Woni chcedźa nawodnicy šule Angeli Rynčowej rjap skrućić a pomhać předewzaće přećiwo krajnemu zarjadej a ministerstwu přesadźić.

Zapal měć a sej druheho wažić

Montag, 05. August 2024 geschrieben von:

Mjez nowačkami njejsu jenož šulerjo, ale tež wučerjo

Budyšin/Ralbicy (SN/MiR). W Ralbicach je nawodnica tamnišeje zakładneje šule Andrea Liehnowa wćipna na šulskich nowačkow. Wone přichadźeja z mnohich wjeskow: ze Sernjan, Róžanta, Konjec, Šunowa, Koslowa, Němcow, Sulšec, Hórkow, Ralbic, Salowa a Łomska. Cyłkownje maja tam lětsa 30 šulskich nowačkow. Rjadowni po 15ćoch nawjedujetej Franciska Rachelina a Silvia Domšowa. Andrea Liehnowa je w swojej krótkej narěči staršich motiwowała, wosebje na to dźiwać, zo dźěći čłowjeske hódnoty chutnje bjeru, zo druheho respektuja a waža, a zo mjez sobu přećelnje wobchadźeja.

Rozsud zahubny

Montag, 05. August 2024 geschrieben von:
Bukecy (SN/mb). Rozpušćenje WITAJ-skupiny w Bukečanskej pěstowarni „Sonnen­eck“ (SN rozprawjachu) je w narańšich Serbach wulki njeměr zbudźiło. Na naprašowanje našeho wječornika pak nawodnica pěstowarnje Sarah Anders ničo prajić nochcyše. Ćim jasniša běše wotmołwa zastupowaceho jednaćela nošerja Dźěłaćerskeho dobroćelstwa (AWO) w Budyšinje, Holma Natschke: Je pozdatnje přemało zajima staršich. Tohodla njesmě so dotal za skupinu zamołwita pěstowarka dale konceptej WITAJ wěnować, ale ma we wšěch skupinach pěstowarnje serbšćinu jenož hišće jako „zetkawansku rěč“ sposrědkować. Kritikarjo pak so jenož na jara krótkodobnej informaciji staršim njepostorkuja, ale tež na argumentaciji: Zastupjer Bukečanskeje Bjesady Mato Krygaŕ na to skedźbni, zo „měješe skupina dotal za Bukečanske poměry chětro wjele dźěći, dźewjeć.“ Za prócowanja Serbow wo prezencu serbšćiny w zjawnosći je rozsud zahubny. Natschke najebać to potwjerdźi, zo pěstuje AWO „mnohotnosć“ a chce wšěm dźěćom pěstowarnje serbske spěwy zbližić.

Serbska rjadownja je zawjazk

Montag, 05. August 2024 geschrieben von:

Něhdyši wiceprezident sakskeho wustawoweho sudnistwa so słowa jimał

Radeberg/Radwor (SN). Něhdyši wiceprezident sakskeho wustawoweho sudnistwa, dr. dr. Jürgen Rühmann, je so w zwisku z aktualnym rozestajenjom wo 1. serbski lětnik na Radworskej zakładnej šuli słowa jimał. W pismje „Serbske rjadownje – z wustawy wuchadźacy zawjazk“ nawjazuje na artikl 6 sakskeje wustawy, w kotrymž je prawo Serbow na „hajenje a wuwiwanje jich zdźědźeneje rěče, kultury a tradicijow, wosebje přez šule ...“ zaručene. Rühmann: „Spjelnjenje tutoho nadawka njeje bjez skutkownych organizatoriskich naprawow předstajomne. To płaći tež a wosebje za zakładne šule jako baza za wšo rěčne wuwiće w přichodźe (...)“ Dokelž „zasadna naležnosć za hajenje a wuwiwanje serbskeje rěče je, zo so dźěćom z wotpowědnymi rěčnymi wuměnjenjemi wša wučba w serbšćinje na maćernorěčnym niwowje podawa. Zdobom je ryzy serbski rjadowniski cyłk za tute dźěći wažny, zo bychu maćeršćinu w šuli tež zwonka wučby mjez sobu wužiwali a ju z tym dale skrućeli.

Dodźeržće wustawu!

Montag, 05. August 2024 geschrieben von:
Maćernorěčne rjadownje za serbske dźěći njejsu luksus, ale zakładne prawo našeho ludu po sakskej wustawje. Papjera „Serbske rjadownje – z wustawy wuchadźacy zawjazk!“ z pjera něhdyšeho wiceprezidenta sakskeho wustawoweho sudnistwa dr. dr. Jürgena Rühmanna skruća z prawniskej ekspertizu wojowacym staršim rjap a wobkrućuje hladajo na aktualnu situaciju stare žadanje, zo njesmědźa ličby při wutworjenju serbskich rjadownjow žanu rólu hrać. Zdobom poruča Rühmann, kiž je w sakskim parlamenće połdra lětdźesatka prawniske poradźowanje zapósłancow nawjedował, čas wólbneho boja wužić, wšěch kandidatow stronow z tutej temu wuža­dować. To serbskemu ludej bóle tyje hač wědomosć w słužbje statnych zarjadow, kotraž 2plus-koncept tak „ewaluuje“, zo je „wuspěšny“, hdyž Serbja swoju maćeršćinu na niwowje B1 wobknježa, štož wotpowěduje w němčinje wotzamknjenju integraciskeho kursa za ćěkancow. Tajka „ekspertiza“ je irelewantna. Marcel Brauman

Piwarz delegowanje serbskich wučerjow zakitował

Donnerstag, 01. August 2024 geschrieben von:

Drježdźany (SN/MiR). Ličby nowych wučerjow přistajenjow w Sakskej wubudźeja nadźiju na polěpšenje aktualneje situacije, znajmjeńša na zakładnych šulach a na gymnazijach. Tole zwurazni sakski statny minister za kultus Christian Piwarz (CDU) na wčerawšej medijowej konferency k zahajenju noweho šulskeho lěta w sakskej statnej kencliji w Drježdźanach. Wšako chce wjace hač tysac nowych pedagogow přichodnu póndźelu swoje dźěło na sakskej šuli zahajić. 773 z nich su studowani wučerjo, 120 su pedagogiske fachowe mocy a dalši 140 su přidružnicy, kotřiž su so wot 1. meje za skutkowanje na šuli kwalifikowali. Wosebje na spěchowanskich, powołanskich a wyšich šulach dale dosć wuwučowacych njeje. Njebudźe přichodnje lóšo pobrachowacy personal narunać, dokelž tajki na dźěłowych wikach njeje. Wurunać móže Sakska tuchwilu jenož wotchady wučerjow, kotřiž so na wuměnk podadźa.

„Naš system njefunguje!“

Donnerstag, 01. August 2024 geschrieben von:

Aktualne wuwiće w Radworju pokazuje nam we wšej jasnosći prekerne połoženje serbskeho šulstwa w němskimaj rukomaj. Zjednoćenje rjadownjow z nadawkom serbskeho profila a delegowanje serbskich wučerjow do němskeje šulskeje słužby stej wospjetnje najniši dypk, kotryž móhł so jenož hišće wot dalšeho zawrjenja šule přetrjechić. A přeco zaso nazhonjamy dopóznaće dospołneje wotwisnosće a bjezmócnosće přećiwo němskim rozsudźerjam.

W mojim statistiskim naprašowanju, kotrež před wjac hač pjatnaće lětami w serbskej Hornjej Łužicy přewjedźech, napadny, zo woteběra ličba serbsce wuknjacych a serbsce rěčacych dźěći (grafiki předleža). Situacija w Radworju a wokolnych wsach je podobna tej w 1950/60tych lětach na př. w Hodźiju abo Bukecach. Tehdom rěčeše tam hłownje jenož hišće starša generacija serbsce. Dźensa su tam serbske kemše jenož hišće hdys a hdys. Samo minimalny poskitk serbskeje wučby w Hodźiju je dla falowaceje wučerki wusadźeny. Jeli so dźiw njestanje, kiwa wopisany dóńt bórze tež Radworskej gmejnje a něšto pozdźišo dalšim šulam w serbskim katolskim regionje.

Nowy šok za serbskich staršich: Serbska rjadownja 1. lětnika w Radworju tola njebudźe. To su starši wčera zhonili. Znowa so protest jewi.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND