Skića dohlad do najmodernišich technikow
Budyšin (SN/pdź/mwo). Na šulskim dworje Budyskeho powołanskošulskeho centruma na Schillerowych zelenišćach steja wot minjeneho pjatka tři běłe slědźenske kontejnery, tak mjenowane TRAILS. Jedna so tu wo projekt techniskeju wysokeju šulow w Drježdźanach a Wrócławju, spěchowany přez Europski fonds za regionalne wuwiće.
Kontejnery TRAILS-programa pućuja hižo wot nalěća 2017 tydźensce po wuchodnej Sakskej a Delnjej Šleskej. Tam tworja wotpowědne stacije. Su to šulske dwory a druhe centralne zetkanišća. Wot póndźele do štwórtka přewjeduja w kontejnerach workshopy za zajimowanych šulerjow a runje tak za přistajenych lokalnych předewzaćow.
Na dźěłarničkach ze skazanymi fachowcami dźe hłownje wo to, zajimcam techniske móžnosće dźensnišeho časa předstajić. Tak maja w kontejnerach na přikład 3D-ćišćaki, nawoči za wirtuelnu realitu a robotery z legokamuškow, kotrež dadźa so programěrować a dalokoposłužować.
Horcota je tež zamołwitych serbskich šulow minjeny čas k wšelakim ...
Na pućowanskim dnju w Serbskim muzeju byli
Budyšin (SN/MiR). Pućowanske dny su šulerjam wosebita składnosć w běhu šulskeho lěta wjackróć zwonka swojeho kubłanišća přebywać a zdobom wuknyć.
Šulerjo dweju rjadownjow 3. lětnika Serbskeje zakładneje šule Ralbicy běchu lětsa w Budyšinje. Tema pućowanskeho dnja bě „Žiwjenje a šula“, kotraž so do wučbneho plana w předmjeće wěcna wučba hodźi. W běhu swojeje wuprawy wopytachu Ralbičenjo mjez druhim Serbski muzej, hdźež poskićeja wšelake wodźenja po wustajenišću. Zamołwita za posrědkowanje kultury a za zjawnostne dźěło muzeja Mónika Ošikowa přewodźeše jich po wustajeńcy na přizemju. Tam zhonichu šulerjo wo zasydlenju słowjanskich kmjenow we Łužicy a kak běchu tu ludźo před wjace hač tysac lětami žiwi. Pozdźišo přebywachu w dźěćacym muzeju, hdźež móžachu so mjez druhim na šćěpjelowej tafli wuspytać, štož bě jim wulke wjeselo. Zdobom mějachu rozdźěle mjez wuknjenjom něhdy a dźensa na šuli zwěsćić.
Serbske institucije sej zbližili
Na 65. róčnicu załoženja zhladowali
Na 65. róčnicu załoženja Centralneje serbskeje rěčneje šule za Delnju Łužicu 1954 je naslědnica kubłanišća, Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu, minjeny pjatk w Choćebuzu spominała.
Choćebuz (HA/SN). Jedyn z wosebitych wjerškow w programje Choćebuskeje Šule za delnjoserbsku rěč a kulturu je kóžde lěto tydźenski kompaktny kurs za delnjoserbsku rěč a kulturu. To płaći tež za lětuši, kotryž bě minjeny tydźeń. Wjace hač 40 wobdźělnikow z Delnjeje Łužicy, z Braniborskeje, z Němskeje a samo z wukraja je delnjoserbšćinu wuknyło abo so w njej dale kubłało. Mjez druhim su kursisća někotre serbske spěwy nawukli. Druhi raz su paralelnje ke kursej za dorosćenych tež cyły tydźeń serbsku wučbu za dźěći w starobje pjeć do dwanaće lět wuhotowali. Wone su mjez druhim we wosebitym projekće, podpěranym wot Domowinskeje župy Delnja Łužica, dźiwadłowy kruch „Dwanaće měsacow“ po teksće čěskeje spisowaćelki Boženy Němcoveje nazwučowali. Wosebity chór kursistow a dźěćaca dźiwadłowa skupina, stej swojej projektaj na zakónčenju kursa předstajiłoj a za to wulku chwalbu a připóznaće žnjałoj.
Politiske kubłanje šulerjow sylnić
Drježdźany (SN/MiR). Na sakskich šulach płaća w nowym šulskim lěće nowe wučbne plany. Wone sylnja předewšěm politiske a medijowe kubłanje na wšitkich powšitkownokubłacych wyšich šulach a gymnazijach w swobodnym staće.
Kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) rjekny na předstajenju wučbnych planow srjedu w Drježdźanach: „Wobchad z pluralitu a digitalizaciju w towaršnosći, reakcije na klimatiske změny kaž tež dalše wobstaće přirodnych resursow prašenja do přichoda. Te maja so we wučbje wobšěrnje wobjednawać.“
Wot awgusta změja wuknjacy 7. a 8. lětnika wyšeje šule winowatostnu hodźinu towaršnowěda/prawniske kubłanje. Na gymnaziju předmjet towaršnowěda wěda/prawniske kubłanje/hospodarstwo hižo wot 7. lětnika podawaja. Analyzowanych, pohódnoćenych a předźěłanych je mjeztym 90 fachowych wučbnych planow za zakładne, wyše a spěchowanske šule kaž tež gymnazije.
Dotal njeznate sylnosće zwěsćili
Mjeztym 4. króć přewjedźechu w Budyskim wokrjesu projekt Zwjazkoweje centrale za strowotniske rozswětlenje a Zwjazkoweje agentury za dźěło „Přińdź won – moje sylnosće, mój přichod“, a to prěni raz we Wojerecach.
Dozady a doprědka hladać
Dźesać lět přewjeduja we Wojerecach projekt produktiwneho wuknjenja
Wojerecy (SiR/SN). Projekt produktiwne wuknjenje (PL) swjeći swój dźesaćlětny jubilej na Wojerowskej Wyšej šuli „Na kromje města“. Bórzomny přećah do noweho šulskeho centruma za horni schodźenk so bliži. Pedagogojo a šulerjo so wjesela. Projekt je w měsće a bliskej wokolinje dotal jónkrótny. Po cyłej Sakskej je jenož wosom šulow, kotrež młodostnym tajku wosebitu formu wuknjenja zmóžnjeja. Wot lěta 2008 wuknu tuž šulerjo z Wojerec, z Běłeje Wody, Budyšina, Niskeje, Radeberga a Kinsporka w nowym pódlanskim twarjenju wyšeje šule, zo bychu kwalifikowane abo jednore zakónčenje hłowneje šule docpěli. Mjeztym je jich 190 šulerjow a šulerkow a próstwy za PL lěto wob lěto přiběraja, přesahujo husto maksimalnu ličbu 20 šulerjow na rjadownju. 70 do 80 procentow šulerjow wotzamknjenje docpěje.
Prózdniny w muzeju dožiwić
Šuli do hinašeho nošerstwa
Gmejna Worklecy je nošerka tamnišeje zakładneje a wyšeje šule „Michał Hórnik“. Mjeztym dyrbja do šulskeho stejnišća inwestować, štož gmejnu jara wužaduje.
Worklecy (SN/MiR). Cyłkownje 1,8 milionow eurow wulka je inwesticija za tuchwilu nastawcy nowy hort we Worklecach. A tajke inwesticije, něhdźe 3,2 milionaj eurow, su trěbne tež za wyšu šulu „Michał Hórnik“, kotruž dyrbja powjetšić. „Rěčimy tuž w gmejnje wo tym, jeje nošerstwo wokrjesej abo cyłkej gmejnow přewostajić, z kotrychž dźěći we Worklecach do šule chodźa“, praji Worklečanski wjesnjanosta Franc Brusk (CDU). Do diskusije zapřijate je stajnje tež šulske nawodnistwo, wšako je nawoda wyšeje šule „Michał Hórnik“ Křesćan Korjeńk jako gmejnski radźićel skutkował. Wot toho časa, zo ma gmejna kubłanske zarjadnišća we wsy – k tomu słušeja, žłobik, pěstowarnja, hort a šuli – w nošerstwje, je wona miliony do imobilijow a jich wuhotowanja załožiła, mjez druhim tež 1,2 milionaj do noweje ćěłozwučowarnje. Nochce pak so dale zadołžić.
