Napjatosće a překwapjenja
Peter Čačko z Bratislavy rozprawja za Serbske Nowiny
Lětuši nalětnik móža Słowacy woměrje mjenować měsac napjatosće a překwapjenjow – a to w zwisku z wólbami Wyšeje rady. Spočatk měrca bě napjatosć wulka była, kak drje wólby wuńdu. Wěste jenož bě, zo strona Smer-SD premiera Roberta Fica wjetšinu za samoknježenje hižo njedóstanje. Jako so z wólbnym wuslědkom dospołnje zašmjatana, za čas wobstaća samostatneje Słowakskeje hišće nihdy so njejewjaca situacija wukuli, zo ani zlěwa ani sprawa žaneje demokratiskeje wjetšiny njeje, so napjeće hódaše: kak dale? Do sejma bě wosom stron zaćahnyło, mjez kotrymiž ani njeje Křesćansko-demokratiske hibanje, kotrež bě wot prěnich swobodnych wólbow 1990 hač do njedawna politiske žwjenje w kraju postajało. Druhe wulke překwapjenje běše, zo zdoby so do parlamenta ekstremistiska Ludowa strona Naša Słowakska (LSNS), a to hnydom ze 14 sydłami. Nic jeno, zo podoba so uniforma tuteje strony tej, kajkuž běchu nosyli za čas słowakskeho stata z hnady Hitlera; hłosy dósta LSNS samo na wsach, kotrež bě němska Wehrmacht partizanow dla zničiła.
Karel Gott strowi swojich fanow
Čěska a China bok po boku?
Hospodarske zrěčenja w hódnoće miliardow eurow wotzamknjene
Praha (ČŽ/K). Dźensa popołdnju je prezident Chiny Xi Jinping zakónčił swój historisce wuznamny třidnjowski wopyt Čěskeje republiki. Wysocy reprezentanća kraja rozžohnowachu jeho na lětanišću „Václav Havel“. Dopołdnja bě wón w palasće Žofín hromadźe z prezidentom Milošom Zemanon hišće z inwestorami diskutował a po tym sej Strahovski klóšter wobhladał.
Wopyt chinskeho prezidenta bě po sudźenju čěskich medijow přewodźany wot zahorjenych owacijow, ale tež rozhorjenych protestow. Tysacy su jemu na dróhach z chorhojčkami přiwyskowali, tak mjenowani aktiwisća pak protest zwuraznjeli. Mjez druhim wopancachu chinske chorhoje abo projicěrowachu wobrazy a teksty na twarjenja hrodu, kritizowace wopyt Xija kaž tež wobchodne zwiski Prahi z Pekingom.
Hewak dósta so hłowje chinskeho stata njemało česće. Tak bu wón z 21 salwami z kanonow witany, štož bě so posledni raz w 50-/60tych lětach w tehdyšej Čěskosłowakskej stało. Wurjadne tohorunja bě, zo je prezident Miloš Zeman jeho w swojej rezidency w Lánach přijał.
Pólski biskop: Nimamy plan B
Krakow (dpa/SN). Tež po terorowych nadpadach w Brüsselu nimaja organizatorojo swětowe zetkanje młodźiny z bamžom Franciskusom a 2,5 milionami wobdźělnikow kónc julija w Krakowje za wohrožene. „Nimamy plan B“, rjekny biskop Damian Muskus, hłowny koordinator swětoweho zetkanja, nowinarjam w Krakowje. „Hotujemy so na wulki swjedźeń wěry. Je nam jara wažne, zo so to, štož so dźensa w Europje a druhdźe na swěće stawa, ani přihoty ani wotběh swjedźenja njemyli.“ Teren njedaloko Wieliczki, hdźež ma so wulkozarjadowanje wotměć, je jenički, kotryž so za zetkanje w tajkej dimensiji hodźi.
Paweł Soloch, wěstotny poradźowar pólskeho prezidenta Andrzeja Dudy, bě namołwjał, po Brüsselskich atentatach koncept swětoweho zetkanja hišće raz přepruwować. Byrnjež Soloch z toho wuchadźał, zo so zarjadowanje wotměje, wón rjekny: „Njemóžeš ničo wuzamknyć.“ Pólska chce hišće do Krakowskeho zetkanja a Waršawskeho wjerška NATO nowe antiterorowe zakonje schwalić.
„Pólska njeje přihotowana“
Debata wo wěstoće po bombowych nadpadach w Brüsselu
Waršawa. Chětro šokowane su pólske nowiny na bombowe atentaty w Brüsselu z 31 mortwymi a 300 zranjenymi reagowali. Mjez ranjenymi su třo Polacy. „Nadpad na wutrobu Europy“ tituluje Rzeczpospolita, „Brutalny dyr wosrjedź unije“ piše Gazeta Polska, mjeztym zo namołwja bulwarny dźenik Fakt „Europa, škitaj so!“, měnjo to skerje wojersce.
Pólskemu knježerstwu su nadpady přičina, swoju dotalnu politiku ćěkancam napřećo změnić. Chcyše-li kraj dotal sto migrantow w kwartalu přiwzać, je ministerska prezidentka Beata Szydło wčera „jasnje“ připowědźiła, zo Pólska najprjedy raz žanych ćěkancow njepřiwozmje.
Čěska wočakuje wysoki wopyt
Koalicija wěsta
Fachowcy witani
Zymny wětřik z USA
Pólsko-ameriske poćahi nowych zakonjow dla poćežene
Waršawa. Nowe zakonje narodnokonserwatiwneho pólskeho knježerstwa poćahi mjez Pólskej a USA přiběrajcy poćežuja. Wo tym rozprawjeja tele dny pólske nowiny. Zakład dopóznaća je mjez druhim rozmołwa dźenika Rzeczpospolita z rěčnikom wonkowneho ministerstwa USA Johnom Kirbyjom. Tón bě pólskim žurnalistam wobkrućił, zo so we Washingtonje zakonja wo Pólskim wustawowym sudnistwje a wo pólskich medijach dla „starosćeja“. Mjez diplomatami dosć razna to formulacija. Tajke słowa we Waršawje tuchwilu scyła rady njesłyša, wšako hotuja so tam na wjerškowe zetkanje NATO spočatk julija, kotrež smě Pólska jako hosćićel wuhotować. W tym zwisku bě so njedawno tež něhdyši prezidentski kandidat USA John McCain wuprajił. Wón Pólsku republiku warnowaše, „puć demokratije wopušćić“. Tole by ju a tak wšu Europsku uniju wosłabiło, štož by w zwisku z wjerškom NATO „wulkotny dar ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej“ było. Runje jemu napřećo wšak chcedźa jednotnje a sylnje wustupować.
Čěsce studuješ zadarmo
WUKRAJNIKOW je na čěskich uniwersitach a wysokich šulach dale a wjac. Tuchwilu pochadźa kóždy dźesaty student z někajkeho blišeho abo tež zdalenišeho kraja. Studować w Praze, Brnje, Olomoucu atd. a nic w swójskim kraju wabi předewšěm žadna wobstejnosć, zo njetrjebaja ani najmjeńšeho studijneho popłatka płaćić, jeli cyły studij w čěšćinje zabsolwuja. Scyła tuž njezadźiwa, zo pocha- dźa najwjace wukrajnych studentow z wuchodneje Europy. Lěta 2014 je jich ze Słowakskeje wjac hač 22 500 zapisanych było, z Ruskeje přibližnje 5 300 a z Ukrainy nimale 2 600. Nowina Mladá fronta dnes k tomu přispomnja: „Přewšo spomóžne je jim wězo přiwuznistwo jich maćerneje rěče z čěšćinu.“ Z cyłkownje wjace hač 41 000 komilitonow z cuzym pasom chodźi přemóžaca wjetšina, mjenujcy wjace hač 36 000, na přednoški w čěšćinje, z čimž su z płaćenja studijnych popłatkow wuswobodźeni. Darmotny studij zmóžnja rady witanym hosćom wysokošulski zakoń Čěskeje, po kotrymž je popłatk wšěm spušćeny, kotřiž dokonjeja w čěskej rěči studować, njehladajo na někajku statnu přisłušnosć.
