Wjetšina Polakow přećiwo migraciji
Waršawa (dpa/SN). Wjetšina Polakow po najnowšich woprašowanjach wotpokazuje, ćěkancow přiwzać. Po tym so 66 procentow přećiwo tomu wupraja, ćěkancam z Bliskeho wuchoda abo Afriki zmóžnić, do Pólskeje přinć. Jenož 26 procentow by tole witało. Woprašowanje instituta CBOS bu wčera wozjewjene. Do teroristiskich nadpadow w Francoskej loni w nowembru bě połoženje hišće hinaše: Tehdy běše 57 procentow ludźi za to, ćěkancow z krizoweje kónčiny na wuchodźe Ukrainy přiwzać, 35 procentow pak přećiwo tomu.
Najnowše teroristiske nadpady w Němskej widźi pólski nutřkowny minister Mariusz Blaszczak jako wuskutk wopačneje politiki ćěkancam napřećo. Politikar narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) rjekny nowinarjam: „Njeje dwělow, zo su problemy, z kotrymiž so naši susodźa tuchwilu bědźa, wuslědk lětdźesatki trajaceje migraciskeje politiki, wuslědk multikulti-politiki, wuslědk toho, zo su migrantow z Bliskeho wuchoda a Afriki přijimali, kotřiž nochcedźa so do europskeje towaršnosće integrować.“
Lute hornčki wokoło chěže
WOZDOBU runjewon njewšědneho razu ma płót kołowokoło domskeho Sulovskec swójby w Chudeřínje, šwarnje wulkej wsy w Ústískim wokrjesu. Hłójčki łatow drjewjaneho wobhrodźenja pyši mjenujcy nic mjenje hač 500 pórclinowych hornčkow. Na jednotliwych wot- rězkach je płót „wozdobjeny“ z karančkami, originelnymi piwowymi škleńcami a wurjadnymi nopachami. Kak je mějićel chěže Jaroslav Sulovský na tajkele nje- zwučene počinanje přišoł, wuswětla wón takle: „Před něhdźe dźesać lětami bě dobry znaty z turkowskeho Istanbula k nam na wopyt přijěł, a jako mały dar měješe wón rjany hornčk sobu, kotryž je jako žort na płót tyknył. Tak je so wšo započało.“ Mjeztym wobsedźi Sulovskec swójba wjace hač 750 eksemplarow, a dokelž nima hižo městna, wupomha z płotom syn Lukáš, bydlacy w susodstwje. Wjetšinu hornčkow dóstachu Sulovskecy wot znatych, susodow a přećelow, ale tohorunja wot turistow, kotřiž wopytuja njedaloki Nechranicski spjaty jězor a jězdźa často z kolesom přez Chudeřín.
Młodźina swěta Franciskusa jutře wočakuje
Krakow (dpa/SN). Bjezposrědnje do zahajenja swětoweho zetkanja młodźiny z bamžom Franciskusom su tysacy putnikow do Krakowa dóšli a dojěli. Wokoło hłowneho dwórnišća druheho najwjetšeho města Pólskeje a w historiskim centrumje su młodźi ludźo na dróhach a naměstach prezentni. Mnozy maja chorhoje swojich krajow sobu a su w drasće, z kotrejž so jako wobdźělnicy swětoweho zetkanja identifikuja. Po cyłym měsće kaž tež na lětanišću dobrowólni pomocnicy na informaciskich stejnišćach hosćom při orientowanju abo při pytanju za kwartěrami pomhaja. Něhdyši pólski bamž Jan Pawoł II. (1920–2005), kiž bě lětdźesatki w Krakowje skutkował, je na plakatach wšudźe prezentny.
Cyłkownje je so na swětowe zetkanje, kotrež dźensa wječor z Božej mšu pod hołym njebjom zahaja, wjace hač poł miliona młodych katolikow ze 187 krajow přizjewiło, mjez nimi 15 500 z Němskeje. Zarjadowarjo pak wočakuja dohromady hač do połdra miliona wopytowarjow.
Waži sej poměr
Praha (SN/at). Po zetkanju čěskeho ministerskeho prezidenta Bohuslava Sobotki z delegaciju Domowiny minjeny pjatk w jeho Praskim hamtskim sydle wón na naprašowanje Serbskich Nowin wuzběhny, zo su „Łužiscy Serbja nam Čecham hižo lětstotki tradicionelnje bliska narodna skupina“. Jeho knježerstwo „waži sej spomóžny a wutrobny poměr Łužiskich Serbow k Čěskej republice a je zajimowane, kulturne kontakty dale wuwiwać. Kulturne styki mjez Čechami a Serbami su wažny wobstatk zhromadneho dźěła Čěskeje republiki ze Swobodnym statom Sakskej, kotrež so hižo wot spočatka 1990tych lět wuspěšnje rozwiwa a słuša k stołpam wuznamnych čěsko-němskich poćahow.“
Přewšo rady je so Bohuslav Sobotka ze zastupjerjemi Domowiny zetkał. „Woni su mje wo aktiwitach organizacije a wužadanjach informowali, před kotrymiž Serbja steja. Wjeselu so, zo sej Domowina skutkowanje wučerja čěšćiny waži, kotrehož sćele Čěska republika we wobłuku Programa za podpěru čěskeho kulturneho namrěwstwa we wukraju“, rjekny premier našemu wječornikej.
Wopyt „njepřijomneho hosća“
Bamž Franciskus přijědźe na swětowe zetkanje młodźiny w Krakowje
Waršawa. Čim bóle so swětowe zetkanje młodźiny w Krakowje bliži, ćim bóle so w medijach a wosebje w interneće pokazuje, zo maja dźeń a wjetše wobmyslenja wopyta bamža Franciskusa dla. Liča z tójšto njepřijomnymi wokomikami a situacijemi. W prěnim rjedźe dźe wo nastajenje Franciskusa ćěkancam napřećo. Hižo měsacy hłowa katolskeje cyrkwje tež na Pólsku apeluje, migrantow přiwzać. Kóžda wosada měła znajmjeńša jednu swójbu hospodować, sej wón žada. Pomoc na dobro ćěkancow je jemu křesćanska winowatosć. Franciskusej pak je wědome, zo přijědźe do kraja, hdźež so jeho namołwam raznje spjećuja.
„Mjerzaja so na Franciskusa“ piše publicist Adam Szostkiewicz w tydźeniku Polityka, analyzujo reakcije narodno- katolskeje prawicy. Ta so namołwam bamža wótrje spřećiwja. Někotři jemu samo wumjetuja, zo je „antikřesćan“. Szostkiewicz zwěsća, zo je bamž za prawicu njewitany hósć „persona non grata“.
Mjenje mortwych
Producenća filma před sudnistwom
Waršawa (dpa/SN). Producenća němskeho třidźělneho wójnskeho filma „Unsere Mütter, unsere Väter“ dyrbja so wot wčerawšeho w Krakowje před sudnistwom zamołwić.
K zahajenju procesa wupraji so 92lětny weteran pólskeje domizniskeje armeje Armia Krajowa. Zhromadnje ze Zwjazkom něhdyšich čłonow wobrónjeneho spjećowanskeho hibanja w Druhej swětowej wójnje wón produkciskej firmje Ufa Fiction kaž tež sćelakej ZDF wumjetuje, zo stej ze seriju wo Němcach w Druhej swětowej wójnje jeho wosobinske prawa raniłoj. To rozprawja pólska powěsćernja PAP. Tak jewja so w filmje sceny, kotrež dawaja pólskej domizniskej armeji sobuwinu na złóstnistwach přećiwo židowskemu ludej. Weteran žada sej oficialne zamołwjenje a 6 000 eurow wotrunanja. Film su tež w pólskej telewiziji pokazali.
Zastupnicy producentow skedźbnjeja na swoju wuměłsku swobodu a žadaja sej, wumjetowanja zaso cofnyć. Nimo toho wobžaruja, zo bu třidźělny film w Pólskej takle interpretowany.
Rusinšćinu wučić
„Dwě wšelakej narěči słyšeli“
Wo słowach prezidenta USA Obamy we Waršawje debata wudyriła
Waršawa. Wopyt prezidenta USA Baracka Obamy na wjeršku NATO we Waršawje – předewšěm pak jeho narěč – je přeco hišće wažna tema w pólskich medijach. Při tym dźe hłownje wo prašenje: Što dokładnje je Obama rjekł?
Njewotwisne medije běchu so na tym postorčili, zo ma knježerstwo runje tak kaž předsyda knježaceje strony Prawo a sprawnosć Jarosław Kaczyński narěč Obamy za wulku chwalbu za dźěło pólskeho knježerstwa. Podobnje pozitiwnje rozprawjachu knježerstwu bliske statne medije. Obama bě wospjet nowe pólske zakonje kritizował, na přikład w zwisku z wustawowym sudnistwom. Wo tym pak Kaczyński napřećo nowinarjam ničo wědźeć nochcyše. Nawopak! Wón bě z Obamoweje narěče wusłyšał, zo je Pólska cyłemu swětej z přikładom demokratije a swobodnych medijow.
„Nó, da smy dwě wšelakej narěči słyšeli“, reaguje publicist w interneće. Někotři samo twjerdźa, zo su pólscy tołmačerjo narěč Obamy wědomje wopak přełožili, zo njebychu so toho kritiske naspomnjenja jewili.
Z kolesom do Francoskeje jěli
LUŽICE njerěkaja naši južni susodźa jenož našej domizniskej krajinje. Ně, tak mjenujetej so tež hnydom dwě čěskej wsy, wobě k tomu na Morawje ležacej. Jedna z Lužic, wona wjetša njedaloko Hodonína, je swojorazneho podawka dla wuzběhnjenjahódna. Na woswjećenje dźesateje róčnicy partnerstwa z francoskej komunu Isdes je nimo busa z 30 wjesnjanami skupina horliwcow z kolesom do wsy 150 kilometrow južnje Parisa pućowała – 1 500 kilometrow. Nawjedował je wuprawu dźesaćkrótny swětowy mišter na wysokim kole Josef Zimovčák. Wšitke wudawki su wobdźělnicy jězby ze swojeje kapsy zapłaćili. Pjenjezy, kotrež je cyły rjad sponsorow přinošował, přewostaja załožbje „Na kole dětem“. Tej tohodla, dokelž zasadźa so za schorjene dźěći. Naměstna wjesnjanostka Jana Ambrožová w tym zwisku rjekny: „Chcemy propagować mysl wzajomneje pomocy, přećelstwa a tolerancy, podpěrać chore dźěći a motiwować zbrašene.“ Partnerstwo mjez morawskej a francoskej gmejnu bě na te wašnje nastało, zo měješe wjesnjanosta Isdesa w Lužicy dobreho znateho. Wobaj staj mjeztym njeboh, partnerstwo wšak traje dale.
