Hdy změjemy zaso srjedźoeuropskeho kardinala?
„Po mojim měnjenju bě to wulki srjedźoeuropski kardinal“, sudźeše zašły tydźeń w Čěskim rozhłosu po smjerći kardinala Dominika Duki znaty a wuznamny nowinar Tomáš Němeček. Jeho słowa su wažniše, hač na prěni pohlad wupada. A su tež kluč do přichoda a k prašenju, hdy zaso Čěska (a z njej Łužica) kardinala změje. Bě-li w minjenych lětdźesatkach mjenujcy za nas samozrozumliwe, zo w Praze kardinal sedźi, kiž so za Serbow samozrozumliwje zajimuje a Serbow rady wopytuje (to je Duka činił, ale tež jeho předchadnik Miloslav Vlk) abo jich w Praze wita (to je činił Vlkowy předchadnik František Tomášek hišće w komunistiskich časach), tole w přichodźe hižo samozrozumliwe njebudźe.
Němska na wójnje sobu wina?
Pólska diskutuje wo rozbuchnjenju płunowoda Nord Stream lěta 2022
Waršawa. Dwě wulkej nowinskej stronje wěnuje Gazeta Wyborcza w swojim wudaću předwčerawšim, srjedu, temje, kotraž so w rozprawnistwje němskich medijow njejewi: Najwyše Waršawske sudnistwo je před tydźenjomaj Ukrainjana z jatby pušćiło, kotrehož bě pólska policija 25. septembra zajała. Wolodymyra Žurawlowa běchu z mjezynarodnym wukazom zajeća pytali. Němska jemu wumjetuje, zo je hłowny zamołwity za rozbuchnjenje płunowoda Nord Stream w septembru 2022, poł lěta po spočatku wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje.
Wobaraja so planam Babiša
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Čěski kardinal Dominik Duka je w nocy na wutoru 82lětny w Praze zemrěł. Duka narodźi so 1943 a wojowaše w ČSSR přećiwo komunizmej. 2010 bu na Praskeho arcybiskopa wuswjećeny. Dwě lěće pozdźišo jeho bamž Bendedikt XVI. za kardinala powoła. Duka bě wuznamna wosobina čěskeje katolskeje cyrkwje a zjawneho žiwjenja, zdźěli premierminister Petr Fiala krótko po Dukowej smjerći. Žarowanska swjatočnosć wotměje so 15. nowembra w Praskej katedrali swjateho Wita.
Koalicija w Čěskej zrěčenje podpisała
Bywši minister we wuskosćach
Pólske statne rěčnistwo měri so na imunitu zapósłanca Zbigniewa Ziobra
Waršawa (dpa/SN). Generalne statne rěčnistwo Pólskeje chce bywšeho justicneho ministra Zbigniewa Ziobra podhlada korupcije dla zajeć dać. Wotpowědnu próstwu, imunitu dźensnišeho zapósłanca narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć PiS zběhnyć, su nawodnistwu parlamenta přepodali.
Statne rěčnistwo přepytuje přećiwo 55lětnemu w cyłkownje 26 padach chłostajomnych njeskutkow dla. Mjez druhim na to tukaja, zo je Ziobro kriminelne zjednoćenstwo załožił a 35 milionow eurow překřiwił. Nimo toho je swoje prawa znjewužiwał a swoje winowatosće w zastojnstwje zanjechał. Po informacijach přepytowarjow hrozy jemu w padźe zasudźenja jastwo hač do 25 lět.
Z ludowymi spěwami wuspěšny
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Póndźelu zdźěli kenclija čěskeho prezidenta, zo Andrej Babiš, předsyda strony Ano, w přichodnych tydźenjach nowe knježerstwo wutwori. Tak chce wón, kaž bě hnydom po wólbach připowědźał, ze stronomaj SPD (Swoboda a direktna demokratija) a Motoristé sobě (strona awtomobilistow) knježić. 16 čłonow ma w nowym kabineće dźěłać, dźewjeć z nich za Babišowu stronu, třo za SPD a štyrjo za Motoristé. Prezident Petr Pavel chce so bórze z móžnymi ministrami zetkać a z nimi jich předstawy zjimać.
Składnostnje róčnicy załoženja čěskosłowakskeho stata 28. oktobra 1918 je Praski sinfoniski orchester zašłu póndźelu a wutoru z „koncertomaj za republiku“ swojich přiwisnikow zahorił. Woni móžachu sej w Praskim měšćanskim domje tradicionelne kompozicije Bedřicha Smetany lubić dać.
Psyk wobchadny chaos zawinił
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Minjeny štwórtk bě psyk swojej mějićelce do Praskeje metro twochnył a wobchadnu šmjatańcu na liniji A zawinił. Mějićelka psa bydli blisko metroweje stacije Motol. Tam bě wćipne zwěrjo z wokna z prěnjeho poschoda ćeknyło a w metrowej staciji na kolije skočiło. Krótko po tym so do tunla zhubi. Po wjace hač pjeć hodźinach zastojnicy policije a wohnjoweje wobory štyrinohača skónčnje popadnychu. Dźeń pozdźišo wotewza mějićelka swojeho psyka, kiž rěka mjeztym „Metrouš“ w zwěrjatowni, hdźež zapłaći 700 krónow (28 eurow) za popadnjenje. Praske wobchadne zawody pak budu sej wot njeje wo wjele wjace pjenjez jako zarunanje za wupadnjene ćahi žadać.
„Wy sće wšitcy terorisća!“
Struchłe dožiwjenja pólskeho zapósłanca při akciji na dobro Gazy
Waršawa. Zwažliwa pomocna akcija na dobro ludźi w Gazaskim pasmje z łódźemi na Srjedźnym morju je po wšěm swěće wulku kedźbnosć zbudźiła. Zo běchu tež štyrjo Polacy wobdźěleni, mjez nimi samo zapósłanc pólskeho sejma, je w jich kraju lědma medialny wothłós žnjało. Reakcije jewja so skerje w interneće, tam wšak ćim raznišo.
Po šěsć tydźenjach na Srjedźnym morju je minjeny tydźeń wjace hač 40 wjetšich a mjeńšich čołmow ze zastupjerjemi 46 krajow kónčinu 148 kilometrow před Gazaskim pasmom docpěło. Zaměr aktiwistow bě skedźbnić na bědu, kotruž tam ludźo hižo dwě lěće trajaceje wójny dla surowje ćerpja. Mjeztym pobrachuja jim najnuzniše žiwidła, woda a lěki.
Babiš: Ukrainje žane pjenjezy wjace za brónje
Praha (dpa/SN). Andrej Babiš, prawdźepodobnje přichodny ministerski prezident Čěskeje, je swoje měnjenje wo wójnje w Ukrainje potwjerdźił. „Ze swojeho etata Ukrainje žaneje króny wjace za brónje njedamy“, rjekny Babiš w Praze. „Nimamy ani za Čěsku republiku dosć pjenjez.“ Babiš na to pokaza, zo dóstawa Ukraina z europskeho fondsa pjenježnu pomoc wjacorych miliardow eurow. Zdobom wón potwjerdźi, zo smědźa čěske brónjenske zawody dale do Ukrainy eksportować. „Z tym nimamy žadyn problem“, 71lětny rjekny. Wón pak sej žada, zo NATO wotnětka čěsku iniciatiwu k zběranju granatow za ukrainsku artileriju přewozmje. Fachowcy maja tole za chětro wobćežne. Granaty nastupaca iniciatiwa je prestižny objekt knježerstwa ministerskeho prezidenta Petra Fiale, kiž bě we wólbach podležał. Municija pochadźa z wjacorych krajow EU. Němska słuša při tym k najwjetšim darićelam pjenjez.
Problemy ze žonami
Zašły tydźeń mějachmy w Čěskej parlamentariske wólby a te su so z tójšto překwapjenkami skónčili. Na přikład ma piratska strona nětko wosomnaće zapósłancow (hač dotal su jenož štyrjoch měli) a z tych je šěsnaće žonow. Jedna je mjeztym komplikowaneje swójbneje situacije dla hižo rezignowała, ale wot toho wothladajo je nimale ryzy žónski kolektiw zapósłancow sejma něšto nowe w čěskich stawiznach. Budźemy widźeć, kak to funguje a skutkuje. Hižo nětko pak je jasne, zo dźe wo dopokaz towaršnostneho přeměnjenja: Žony swoje prawa bóle wužiwaja a chcedźa towaršnostne wuwiće sylnišo sobu postajeć.
