Z TETOWĚROWANKU ruku, nohu abo někajki druhi dźěl ćěła „wupyšeny“ měć, přećiwo tomu wjetša połojca wobydlerjow Čěskeje ničo nima. Z nich sej jeničce pjećina mysli, zo móhli tetowěrowani problemy na dźěłowym městnje dóstać. Mjeztym wšak dobra třećina z nich wobžaruje, zo je so na tajke wašnje „wozdobić“ dała. Tak praja, zo su to z njezrałosće činili, mjenujcy krótko po docpěću połnolětnosće. Naprašowanje w tej naležnosći je w juliju agentura Behavio mjez 3 500 ludźimi přewjedła. „Časy su nimo, jako je tetowěrowanje towaršnostne stigma woznamjenjało a zadźěwk w karjerje było. Dźensniši dźeń maja to Češa za něšto dospołnje normalne, awtorojo studije zwěsćeja. Tetowěrowanje je w Čěskej w minjenych lětach wulke změny přešło. Předewšěm je so jeho kwalita zwyšiła. Kaž naprašowanje wujewja, sej ludźo najčasćišo na ćěło najwšelakoriše přirodne motiwy, tajke a hinaše ornamenty abo napisy „narysować“ dadźa. Njemało prašanych (50 procentow) při­wšěm měni, zo so k někotrym powołanjam widźomne tetowěrowanki njehodźa, na přikład lěkarjam abo prawiznikam.

Praha (ČŽ/K/SN). Wudobywanje wuhla je w Čěskej po zańdźenju socializma chětro woteběrało. Hdyž běchu 1989 w pod­kop­kach přibližnje 35 milionow tonow kamjentneho wuhla a z jamow 89 milionow tonow brunicy wuryli, da wudo­by­chu loni­ jenož hišće dobre štyri miliony tonow­ čorneho wuhla a brunicy něšto wjace­ hač 39 milionow tonow. Hladajo na kamjentne wuhlo je to 88 procentow a nastupajo brunicu 56 procentow mjenje. Zhoniła je to powěsćernja čtk wot towaršnosće Česká geologická služba (ČGS).

Nahladnje słabše wudobywanje kamjentneho wuhla a brunicy ma přede­wšěm hospodarske přičiny, wuswětla nawo­da wotrjada za njerosćace suro­wizny ČGS Jaromír Starý. W Ostravskim rewěrje přestachu hižo 1994 kamjentne wuhlo wudobywać, w Petřvaldskim 1998. W Karvinskim rewěrje bjeru čorne wuhlo tuchwilu z jednoho jeničkeho podkopka. W Čěskej wurywaja bru­nicu předewšěm na sewjeru kraja pola Mosta a Chomutova. Z jamow wudobywaja tam něhdźe 80 procentow trěbneho mnóstwa, w Teplicskim dźělu běchu jamy hižo­ 1997 zawrěli.

Waršawa (dpa/SN). Delnja komora pólskeho parlamenta ma nowu předsydku: Zapósłancy su dotalnu nutřkownu ministerku Elżbietu Witek minjeny pjatk za nowu maršalku sejma wuzwolili. Witek je čłonka knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS). Nowowobsadźenje zastojnstwa bu trěbne, po tym zo je předchadnik knjenje Elżbiety Witek, jeje stronski kolega Marek Kuchciński, pozdatneho znjewužiwanja lětadłow knježerstwa za priwatne zaměry dla raznej kritice wustajeny był a skónčnje wotstupił. Pólski prezident Andrzej Duda bě Elżbietu Witek do toho ze zastojnstwa nutřkowneje ministerki wuwjazał.

Po informacijach medijow bě Kuchciński na oficialnych lětach stajnje zaso swójbnych kaž tež stronskich kolegow PiS sobu brał. Kuchciński sam je minjeny štwórtk na nowinarskej koferency ze stronskim předsydu Jarosławom Kaczyńskim wšitke wumjetowanja wotpokazał. Ze swojim wotstupom reaguje wón na žadanja zjawnosće, kaž rjekny. W Pólskej wola 13. oktobra nowy parlament. Po aktualnych woprašowanjach je PiS najebać aferu dale najsylniša móc w kraju.

Praha (ČŽ/K/SN). Z wuznamnych wu­krajnych wosobinow ma mjez čěskimi ludźi­mi słowak­ska prezidentka Zuzana Ča­putová najwjetšu nahladnosć. Hłowu susodneho stata waži sej 71 procentow ludźi. Na druhim městnje sćěhuje bamž Franciskus, kotrehož 65 proc. respondentow pozitiwnje hódnoći, štož je kedźbyhódne, je dźě ludnosć cyrk­winsce zwjetša njewjazana. Najnjewoblubowanišej staj dotalny šef komisije Europskeje unije Jean-Claude Juncker, kotrehož ma jeničce 25 proc. zańč, a chinski prezident Xi Jinping z 18 procentami přichilnosće. To wuchadźa z wotpowědneho lětušeho naprašowanja, přewjedźeneho wot agentury STEM. Połojca Čechow ma sympatije za madźarskeho premiera Viktora Orbána. Za francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona móže so hišće 40 proc. Čechow horić, za hłowu Ruskeje Wladimira Putina 36 procentow. Němsku kanclerku Angelu Merkel – něhdy jara popularnu, z jeje migraciskej politiku 2015 pak „přepadnjenu“ – ma tuchwilu jenož hišće 25 procentow Čechow zańč. Wo knjeza Washingtonskeho Běłeho domu Donalda Trumpa z 22 procentami hišće mjenje ludźi rodźi.