Swědcy: Skućićel so wjeselił
Měšćanosta Gdańska Paweł Adamowicz při nadpadźe ćežko zranjeny
Gdańsk (dpa/SN). Na wulkim jewišću před stami přihladowarjow je skućićel sobotu wječor měšćanostu Gdańska Paweła Adamowicza na beneficnym zarjadowanju z nožom nadběhował a ćežko zranił. Strowotny staw politikarja-njestronjana je jara chutny, přiwšěm maja nadźiju, twitterowaše pólski prezident Andrzej Duda. Pozadk njeskutka je drje akt wjećby. Skućićel je při nadpadźe wołał, zo je njewinowaty w jastwje sedźał. 27lětneho wobydlerja Gdańska, kiž dyrbješe po rubježnym nadpadźe na banku pjećlětne chłostanje w jastwje wotsedźeć, su zajeli. Dźensa chcyše jeho statne rěčnistwo přesłyšować. Pólscy politikarjo wšitkich stron njeskutk zasudźeja, zjawnosć je šokowana.
Adamowicz přisłuša wot lěta 2015 tuchwilnej opoziciskej Wobydlerskej platformje (PO). Po informacijach Waršawskeho nutřkowneho ministerstwa móžachu politikarja po nadpadźe zaso wožiwić. Po tym dowjezechu jeho do chorownje, hdźež bu operowany, kaž rěčnica Adamowicza medijam zdźěli.
Najwjetši pytany
Medije: Nowe nalěćo w EU
Italski nutřkowny minister Salvini pólsku stolicu wopytał
Waršawa. Wizita italskeho nutřkowneho ministra Matteja Salvinija we Waršawje je w pólskich medijach chětro wulki wothłós zbudźiła. Předewšěm Europje napřećo skeptisce nastajene medije su połne chwalby a euforije.
Salvini bě zawčerawšim, srjedu, nawodu knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć Jarosława Kaczyńskeho wopytał. Na zetkanju wobdźěli so tež pólski nutřkowny minister Joachim Brudziński.
Druhi najwjetši pjenjez na swěće
ZŁOTY PJENJEZ w hódnoće 100 milionow krónow (štyri miliony eurow) je ražernja w Jablonecu nad Nisou zhotowiła. Čěska narodna banka (ČNB) chce z nim na stotu róčnicu zawjedźenja swójskeje króny po załoženju Čěskosłowakskeje 1918 dopominać. Złotak-hober z přeměrom dobrych 50 centimetrow waži 150 kilogramow. Ludnosć móže jón wot 1. februara hač do 28. apryla na wustajeńcy „100 lět čěsko-słowakskeje króny“ wobdźiwać, kotruž zarjaduja w rumnosćach hrodoweho kejžorskeho konjenca.
Kónc lěta z dobrej powěsću
Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny
„Zamordowanje nowinarja Jana Kuciaka a jeho njewjesty Martiny Kušníroveje bě lěto 2018 změniło. Po tutym hroznym njeskutku su Słowakojo dyrbjeli róžojte bryle wotpołožić. Towaršnosć pak je wužadanje wobstała.“ Tule bytostnu naležnosć je prezident Słowakskeje Andrej Kiska w swojej nowolětnej narěči ludnosći do pomjatka zwołał.
Kónc stareho lěta měješe pak tež swoju pozitiwnu powěsć paratnu. Ludźi bjez dźěła bě to w kraju jenož hišće 5,1 procent. To woznamjenja, zo je so wot lěta 2013 ličba bjezdźěłnych wo dobre dźesać procentow pomjeńšiła. W pjeć wokrjesach zapadneje Słowakskeje bě mjenje hač dwaj procentaj dźěło pytacych. Po cyłym kraju je spochi mjenje ludźi bjez dźěła. Předewzaća maja samo wulke ćeže, nadeńć dźěławych za swobodne městna. Najwjace zajimcow za dźěło w Słowakskej je ze Serbiskeje, z Ukrainy, Rumunskeje kaž tež z Čěskeje. Tele spomóžne wuwiće na dźěłowych wikach wuskutkuja dobre hospodarske wuměnjenja we wobłuku Europskeje unije.
Wjace ludźi znjezbožiło
Praha (ČŽ/K/SN). Loni je w Čěskej při wobchadnych njezbožach 571 ludźi žiwjenje přisadźiło, štož je 69 wjace hač lěto do toho. Tragiska bilanca je najhórša minjenych třoch lět. W hodowniku samym bě 51 wosobow na dróze zemrěło, pjeć z nich dźeń do patoržicy. Najwjace smjertnych woporow běštej pak sej měsacaj awgust a september po 64 mortwych žadałoj, najmjenje porno tomu měještej februar z 21 a měrc z 28 woporami.
Mjenowane ličby sposrědkował je direktor čěskeje wobchadneje policije Tomáš Lerch powěsćerni čtk. Po rešeršach organizacije BESIP, kotraž w Čěskej wěstotu w nadróžnym wobchadźe koordinuje, su k negatiwnej lońšej bilancy najbóle ćežke njezboža jězdźerjow motorskich přinošowali. Na železniskich přechodach wudycha přez zražku awta z ćahom cyłkownje 33 wosobow. Přibyło je tohorunja woporow mjez pěškami.
Najčasćišej přičinje wobchadnych njezbožow běštej njepřiměrjena spěšnosć a njedosahaca wobhladniwosć šoferow. W njerědkich padach pak je tež „čert alkohol“ na njezbožach wina był.
Přepytuja smjertnu tragediju
Koszalin (dpa/SN). Po smjertnej wohenjowej tragediji při tak mjenowanej escape-hrě w Pólskej je statne rěčnistwo přećiwo wobsedźerjej předewzaća přepytowanske jednanje zahajiło. Mjeztym zajatemu mužej wumjetuja lochkomyslne morjenje, kaž rěčnik statneho rěčnistwa w Koszalinje powěsćerni PAP zdźěli. W padźe zasudźenja hrozy jemu jastwo wosom lět. Při wohenju w zamknjenej rumnosći bě minjeny pjatk wječor pjeć 15lětnych holcow žiwjenje přisadźiło, jako tam woheń wudyri. Při escape-hrě (ćěkanska hra) spyta skupina ze zamknjeneje rumnosće twochnyć. Za to dyrbi wona pod časowym ćišćom hódančka a nadawki spjelnić. W Pólskej je mjeztym wjace hač tysac tajkich rumnosćow.
Ministerski prezident Mateusz Morawiecki rěčeše wo tragediji bjez přikłada a připowědźi konsekwency. Prěnje tajke rumnosće su mjeztym zawrěli. Při hnydom zahajenych kontrolach su zwěsćili, zo wjetšina přepruwowanych zawodow wohnjoškitne předpisy njedodźerži. Te wšak njebuchu dotal kontrolowane.
Mytuja Gaucka
Wiceminister wo EU njerodźi
Knježerstwo Pólskeje wabi mjez narodowcami wo wólbne hłosy
Waršawa. Pólske knježerstwo je zaso raz dopokazało, zo jemu scyła ćežko njeje prezentować ludnosći dospołnje spřećiwjace so fakty. Tak je w stolicy Waršawje knježaca narodnokonserwatiwna strona Prawo a sprawnosć (PiS) swojich čłonow na kongres zwołała. Za rěčniskim pultom připrawjene bě hesło w hoberskich pismikach „Pólska wutroba Europy“. W swojej narěči ministerski prezident Mateusz Morawiecki wuprajenje hišće raz naležnje potwjerdźi, prajo: „My smy wutroba Europy.“ Za to žněješe dołho trajacy přiklesk přitomnych, kotřiž běchu so tohodla samo pozběhnyli.
Wałęsa za wujednanje z Ruskej
Waršawa/Moskwa (ČŽ/K/SN). Něhdyši pólski prezident Lech Wałęsa – hłowa stata wot lěta 1990 do 1995 – je ruskej powěsćerni RIA Nowosti interview dał, w kotrymž zwuraznja wón dotal njezwučene mysle a nahlady. Wo tym rozprawjeja čěske medije. Tak załožićel njekomunistiskeho dźěłarnistwa Solidarność Ruskej porokuje, zo wona hinak hač Němska swoje napřećo Pólskej skućene hrěchi hač donětka njeje nihdy „wuspowědała“. Přiwšěm so Wałęsy zdawa, zo by wón z přihódnymi argumentami zamóhł ruskeho prezidenta Wladimira Putina jako „mudreho čłowjeka“ k změnje politiki pohnuć a tak docpěć, zo so rusko-pólske poćahi polěpša. Swojeju interneju přećiwnikow, předsydu knježerstwoweje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Jarosława Kaczyńskeho kaž tež ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho, woznamjenja wón porno tomu jako „njezbožo“.
