Češa k hodom njeskupi
Praha (ČŽ/K/SN). Za dary a hodownu pychu wudawaja Češa dale a wjac. Lětsa wotmysla za to přerěznje 12 300 krónow (něhdźe 482 eurow) nałožić, 1 310 krónow (51 eurow) wjac hač loni. To je agentura Nielsen Admosphere z wosebitym naprašowanjom zhoniła. Hladajo na to, zo trjebachu lěta 2016 za dary přerěznje 4 500 krónow (176 eurow) lětsa 7 046 krónow (276 eurow), su jim wudawki za tónle zaměr wo 55 procentow zrostli. Wosom z dźesać woprašanych ludźi rjekny, zo darja přiwuznym wjac hač jednu wěc. Najwjac dorosćenych (49 proc.) wotmysli kosmetiku darić, slěduja drasta (42 proc.) a knihi (26 proc.). Mjez darami njepobrachuja tež debjenki, elektronika, časniki atd.
K swjatym dnjam dadźa sej Češa wšelke wosebite cyrobizny zesłodźeć, za čož přerěznje 2 400 krónow (95 eurow) wudadźa. 85 proc. ludźi popřeje sej alkoholiske napoje a nałoži za to přerěznje 675 krónow (27 eurow). 12 proc. woprašanych přepije hody hač do 3 000 krónow (115 eurow). Hodownu dekoraciju kupuje 76 proc. Čechow, hodowny štomik 58 proc. a wozdobu za chěžu 42 proc.
Rekordna zběrka
Praha (ČŽ/K/SN). Lětuša dohodowna zběrka žiwidłow w susodnej Čěskej je dobrych 350 tonow cyrobiznow a k tomu 52 tonow drogerijowych artiklow wunjesła. W sydomlětnej historiji tohole předewzaća je to rekord, wuzběhuje direktorka Federacije cyrobiznowych bankow Veronika Láchová.
Na karitatiwnej akciji, wotměwacej so wotnětka dwójce wob lěto, wobdźěla so ze 754 zdobom najwjace kupnicow a předawarnjow – mjez nimi Albert, Billa, dm, Kaufland, Lidl a Globus. Wo lětušu akciju starało je so tohorunja najwjace dobrowólnikow, mjenujcy 4 500. Darjene twory rozwožuja sobudźěłaćerjo cyrobiznowych bankow nětko potrěbnym ludźom, tak senioram, samostejacym maćerjam, wothladowanskim swójbam, chowancam dźěsćownjow, zbrašenym kaž tež bjezdomnym wosobam.
Prezident Zwjazka wobchodow a turistiki Tomáš Prouza k tomu praji, zo je darowanje njewotbytych cyrobiznow sobu najlěpši srědk, wobmjezować brojenje ze žiwidłami resp. zadźěwać jich skaženju. Rjad kupnicow a předawarnjow nimo podpěry zběrkow tež hewak cyrobiznowym bankam swoje zbytne twory přewostaja.
Za kralom a prezidentomaj spěwar
WOSOBINA najwjetšeho wuznama w čěskich stawiznach bywa kral Korla IV., hódnoći 20 procentow ludźi kraja w najnowšim naprašowanju agentury CVVM. Prěni čěskosłowakski prezident Tomáš Garrique Masaryk slěduje z 19 procentami na druhim městnje, prěnja hłowa Čěskosłowakskeje po zwrěšćenju komunizma Václav Havel z 18 proc. na třećim a spočatk oktobra zemrěty šlagrowy spěwar Karel Gott ze 16 proc. hižo na nahladnej štwórtej poziciji. Při poslednjej akciji CVVM toho razu lěta 2013 bě „Praski sołobik“ runje j e d y n procent měł. „Wězo je wotewrjene prašenje, hač a kak dołho Gott tele prědkowne městno wobchowa“, awtorojo zwěsćowanja k tomu přispomnjeja.
Piraća spadnyli
Mzdy dale rostli
Praha (ČŽ/K/SN). W Čěskej je přerězna měsačna mzda lětsa w třećim kwartalu wo nic mjenje hač 6,8 procentow přibyła, tak zo wučinja wona nětko 33 597 krónow (něhdźe 1 317 eurow). Dźěławi dóstawachu brutto přerěznje 2 163 krónow (přibližnje 85 eurow) wob měsac wjace hač loni. To wozjewja Čěski statistiski zarjad. Dźiwajo na zwyšenje płaćiznow a ratu inflacije je mzda realnje wo štyri procenty přiběrała. Najbóle su mzdy postupili sobudźěłaćerjam na polu ludoweho kubłanja, mjenujcy wo jědnaće procentow. Najwyše dochody mějachu w třećim kwartalu dźěławi na sektoru informacije a komunikacije. Jim pjelnješe móšeń měsačnje přerěznje 57 795 krónow (něhdźe 2 266 eurow). Nastupajo mzdy su wšak w Čěskej chětro wulke rozdźěle. W Praze zasłuža přerězny přistajeny 11 779 krónow (ca. 462 eurow) wjace hač jeho kolega w Karlovarskim wobwodźe. To ludźi w chudšich regionach runjewon k tomu wabi, přesydlić so do stolicy abo jeje blišeje wokoliny.
Analytikar towaršnosće Akcenta Miroslav Novák skedźbnja na to, zo mzdy spochi spěšnišo rostu hač produktiwita dźěła, štož móhło negatiwne sćěhi za konkurencykmanosć čěskich produktow měć.
Sławny režiser witany njebył
Protesty přećiwo wopytej Romana Polańskeho na filmowej šuli we Łódźi
Waršawa. W Pólskej rodźeny swětosławny filmowy režiser Roman Polański je minjeny kónc tydźenja swoju domiznu wopytał. Při tym pak njeje wšitko tak wotběžało, kaž bě planowane.
Dźensa 86lětneho běchu do Waršawy přeprosyli, zo móhli jemu we wobłuku filmoweho festiwala „Forum europskeho kina“ myto za žiwjenski skutk přepodać. W tym zwisku pokazachu jeho najnowšu dramu „Oficěr a spion“. Wona rysuje dóńt francoskeho oficěra Alfreda Dreyfusa. Toho běchu njewinowateho w lěće 1894 spionaže dla zasudźili a do wuhnanstwa pósłali. Hakle 1906 bu Dreyfus rehabilitowany. Lětsa je Polański za mjenowanu produkciju we Venedigu mjezynarodne filmowe myto dóstał.
„Pčołka Maja“ serbsce
„Škoda jenož, zo ju Karel Gott hižo serbsce njezaspěwa.“
Z tutymi słowami wobžaruje Lukáš Novosad w najnowšim čisle časopisa Česko-lužický věstník, zo njemóžemy ze smjerću čěskeho wuměłca spěw wo „lózej“ pčołce Maji tež w serbskej rěči słyšeć. Tekst mjenujcy předleži. K tomu Novosad hnydom na spočatku přinoška pisa: „K překwapjacym momentam lońšeho lěćneho kursa serbšćiny w Budyšinje słušeše wozjewjenje serbskeho přełožka k pěsni ,Pčołka Maja‘; jedna z jeho awtorkow Jana Tölke bě runje wobdźělnica kursa. Rodźena Łužiska Serbowka bydli hižo wjele lět na zapadźe Němskeje a w Budyšinje swoju maćeršćinu wupróši a zesylnja. Wozjewjeny je tónle tekst:
Pčołka Maja
W dalokim kraju njeznatym
Před chwilku, tak smy słyšeli,
Je była pčołka znata wšěm,
Wo njej su wšitcy rěčeli.
A tuta pčołka, kotruž měnju, rěka Maja,
Małka, lóza, mudra pčołka Maja.
Maja lećo pokaza
Wšitko, štož tu rady ma.
Haj, dźensa zetkamy tu našu lubu Maju,
Małku, lózu mudru pčołku Maju.
Maja, luba naša Maja,
Maja, Maja, Maja, Maja,
Maja, kak so tebi dźe?
Rusow woteběra
Moskwa (ČŽ/K/SN). Ruska poněčim wotemrěwa. Hižo štwórte lěto zasobu je tam wjele wjace ludźi zemrěło, hač dźěći na swět přišło. Lětsa budźe diferenca wjetša hač 200 000. „Ruska populacija katastrofalnje woteběra“, cituje čěski dźenik Mladá fronta dnes naměstnicu premiera Tatjanu Golikowu. Kónc lěta změje Ruska po trochowanju domoródnych statistikarjow njecyłych 147 milionow wobydlerjow. Do ličby su tež 12,3 miliony wobydlerjow połkupy Krim zapřijate. Po wobličenjach UNO móhła ludnosć Ruskeje hač do kónca lětstotka pod 100 milionow spadnyć, niskeje kwoty porodnosće a nic naposledk njepřestajneho wotchada mnohich Rusow dla.
Čěske pozitiwa
Praha (ČŽ/K/SN). Čěska měješe loni z 2,2 procentomaj třeće lěto zasobu najmjeńšu bjezdźěłnosć cyłeje Europskeje unije. Najwjetša bě bjezdźěłnosć z 19,3 procentami w Grjekskej. To wozjewja Čěski statistiski zarjad w swojim Statistiskim lětopisu 2019. W EU wučinješe wona přerěznje 6,8 procentow, w krajach z eurom 8,2 procentaj.
Spomnjena statistika dale wujewja, zo je čěske hospodarstwo loni spěšnišo rostło hač w prerězku krajow EU kaž tež krajow europasma. Wone přiby minjene lěto wo tři procenty; najsylnišo rostł je socialny bruttoprodukt z 8,2 procentomaj w Irskej. W EU zwyši so wón wo dwaj procentaj, w europasmje wo 1,9 procentow. Žiwjenski standard je so w Čěskej přerěznemu niwowej krajow EU dale přibližił. Porno kupnej mocy docpě socialny bruttoprodukt 90 procentow niwowa unije. Najniša je tale hódnota z 50 procentami w Bołharskej.
W Čěskej je bjezdźěłnosć tež lětsa na niskim stawje. W oktobru wučinješe kwota 2,6 procentow, hdyž bě wona do toho tři měsacy 2,7 procentow. Bjez dźěła bě we winowcu 196 500 ludźi, štož je najniša oktoberska hódnota wot lěta 1996.
Wohidna akcija bjez sćěhow
Pólske statne rěčnistwo symboliske wotprawjenje njepochłostało
Waršawa. Wohidna akcija pólskich nacionalistow před lětomaj w Katowicach nima za nich žanežkuli sudniske sćěhi. Statne rěčnistwo je nětko zdźěliło, zo je přepytowanja wotzamknyło a zo nima akciju za chłostajomnu.
Pólske skupiny „narodowcow“ běchu so w nowembru 2017 na hłownym naměsće Katowic zhromadźili. Ze swojej akciju protestowachu woni přećiwo šěsć pólskim zapósłancam Europskeho parlamenta, kotřiž běchu za jeho rezoluciju hłosowali, měrjacu so přećiwo pólskej justicnej reformje. Po měnjenju parlamenta Europskeje unije w Brüsselu reforma njewotwisnosć pólskeje justicy wohroža. Demonstranća w Katowicach běchu k tomu wulke portretowe fota wonych šěsć zapósłancow symbolisce na šibjeńcy powěsnyli.
