Milina a płun horcej temje
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Do kotreho směra wuwiwaja so čěske dźěłowe wiki? Ministerstwo za dźěło a socialne so tuchwilu we wobłuku projekta „Kompas“ z tutej temu zaběra. W srjedźišću steja tu wosebje hospodarstwo, hladanje starych, strowotnistwo kaž tež IT-branša. Hačrunjež su w jednotliwych čěskich regionach zdźěla wulke rozdźěle mjez poskitkom a naprašowanjom dźěłowych městnow, je tola wěsty trend w tutym wobłuku spóznajomny, rozprawja Jiří Vanášek, projektowy manager. Vanášek je měnjenja, zo je kontinuowane dalekubłanje w dźensnišim času njewobeńdźomne. „Dožiwjamy štwórtu industrijnu rewoluciju, kotraž ma najwjetši wliw na IT-branšu, dokelž so wjele procesow digitalizuje.“ Štwórta industrijna rewolucija spěchuje zdobom powołanja, kiž běchu hač dotal skerje mjenje požadane abo su scyła nowe, podšmórny projektowy manager. To płaći na přikład za škit přirody. Tam hrajetej tak mjenowany Green Deal a naprawowy plan „Fit for 55“ wosebitu rólu. W nim dźe wo to, kak móža w přichodźe zastaranje z milinu změnić.
Ekstremna suchota w Čěskej
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. W Čěskej Šwicy su póndźelu wospjet wuchadźišća wohenja pod zemju wotkryli, rozprawja rěčnik wohnjoweje wobory. Eksperća spěšnje reagowachu a dalšej katastrofje zadźěwachu. Kónc tydźenja bě namjezny přechod Hřensko hišće zawrjeny, wot zašłeje póndźele móža jón pućowacy zaso wužiwać. Strach lěsneho wohenja pak dale wobsteji.
Tuchwilu bědźitej so zapad a sewjerozapad Čěskeje z ekstremnej suchotu, informuje Pavel Zahradníček, sobudźěłaćer informaciskeho portala Infosucho. Wosebje we wobwodomaj Karlovy Vary a Ústí nad Labem, zdźěla pak tež w Liberecskim regionje, je woda tele dny wjace hač drohotna. Tute kónčiny słónco lětsa porjadnje wuprahuje, tak Zahradníček. Spočatk junija je so tam posledni króć dešćowało. Wjetši dźěl susodneho kraja ma hižo wjacore lěta problemy z horcym a suchim wjedrom, kotrež nikomu njetyje.
Katastrofa jenož jednu přičinu nima
Wopłóčki z pólskeje industrije, k tomu wysoke temperatury a jědojta družina mokricow – pólscy a němscy fachowcy maja podhlad: Njeje jenož jeničkeje, singularneje přičiny za masiwne mrěće rybow we Wódrje w minjenych tydźenjach. To bě staw dopóznaćow wutoru wječor.
Katowice/Berlin/Frankfurt nad Wódru (RD/SN). Profesor Piotr Skubała, ekologa a wobswětowy etikar na Šleskej uniwersiće w Katowicach, je porno pólskej nowinje „Fakt“ porok wuprajił, „industrijne připrawy w Pólskej hižo lěta dołho wulke mnóstwa chemikalijow do rěkow wodźa“ a zarjady je na tym njehaća. Mrěće rybow we Wódrje, tak wědomostnik dale, je runje nětko nastało, dokelž su jědojte wotwody niskeho stawa wody a wysokich temperaturow w rěce dla wosebje zahubny efekt wuskutkowali. Tež wotwobaranske mocy rybow su snadniše. Skubała nimo toho měni, zo njemóhli toho abo tych zawinowarjow ekologiskeje katastrofy wjace dokładnje zwěsćić, dokelž njebuchu proby wody sčasom wuwzate.
„Dokelž čłowjek spar trjeba“
Smjertne njezbožo pólskich putnikow w Chorwatskej šokowace
Waršawa. Tragiske wobchadne njezbožo pólskeho putniskeho busa po puću na hnadowne městno Medźugorje w Bosniskej-Hercegowinje je pólsku towaršnosć a wosebje wěriwych hłuboko šokowało. Minjenu sobotu rano bě na awtodróze njedaloko chorwatskeje stolicy Zagreba bus znjezbožił, při čimž je dwanaće ludźi žiwjenje přisadźiło. W jězdźidle bě cyłkownje 44 wosobow, mjez nimi třo duchowni a šěsć rjadniskich sotrow. Po prěnich informacijach chorwatskeje policije bě drje sej 72lětny šofer za wodźidłom wusnył, a tež wón je mjez smjertnymi woporami. Bus, kotryž bě dźesać lět stary a technisce w porjadku, je nabóčne wobhrodźenje přerazył a do betonowaneho přirowa prasnył. Mjeztym su wjacore kraje Pólskej swoje sobužarowanje wuprajili, jako prěnje Madźarska, USA a Ukraina.
Mjenje turistow hač 2019
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Prěni raz w stawiznach Čěskeje je tam wjace hač šěsć procentow wukrajnikow žiwych. Po informacijach z knježerstwoweje rozprawy wo migraciji a integraciji su w lěće 2021 cyłkownje 660 859 wobydlerjow z cuzym pućowanskim pasom registrowali. Dwě třećinje z nich stej z Ukrainy, Vietnama a Ruskeje. Najwjace „čěskich wukrajnikow“ z pasom kraja Europskeje Unije pochadźa ze Słowakskeje. Hłowna přičina za žiwjenje w susodnym kraju su dobre dźěłowe wuměnjenja.
Róčnica hłubokich začućow
Polacy spočatk Waršawskeho zběžka před 78 lětami wopominali
Waršawa. Mjez mnohimi róčnicami, kotrež Polacy kóždolětnje wopominaja, je jedna wosebje wusahowaca a hłuboke začuća zbudźaca: Róčnica zahajenja Waršawskeho zběžka 1. awgusta. Tón dźeń běchu so w lěće 1944 wojowarjo spjećowanskeho hibanja we Waršawje na přikaz pólskeho eksiloweho knježerstwa w Londonje přećiwo němskim okupantam pozběhnyli. Bój traješe 63 dnjow hač do 3. oktobra a skónči so tragisce: Němska Wehrmachta reagowaše přewšo brutalnje a mori wjace hac 20 000 wojowarjow a na wšě 200 000 ciwilistow. Waršawu po tym dospołnje zničichu. Wšudźe w pólskej stolicy hišće dźensa na tehdyše podawki skedźbnjeja, hač z pomnikami abo wopomnjenskimi taflemi. Na nich je napisane, kelko ludźi je na tutym městnje zahinyło abo što je so tam stało.
Lěsny woheń płaći miliony
Hřensko (dpa/SN). Wojowanja přećiwo lěsnemu wohenjej w čěskim narodnym parku Čěska Šwica płaća wjacore milionow eurow. Wón liči z wudawkami jeničce za zasadźenske mocy wšědnje něhdźe 15 do 20 milionow krónow, rjekny generalny direktor čěskeje wohnjoweje wobory, Vladimír Vlcek, wčera w Praze. Přeličene je to 600 000 do 800 000 eurow. Při tym njejsu kóšty za logistiku ani hišće wobkedźbowane.
Dale je w kónčinach lěsneho wohenja wjace hač tysac wohnjowych wobornikow zasadźenych, zo bychu žehlace so hnězda wuslědźili a hašeli. Nimo toho su pjeć helikopterow a wjacore hašenske lětadła na městnje. Přestrjeń wohnišća móžachu mjeztym wot 1060 na 498 hektarow pomjeńšić.
Wot póndźele wječora je woheń oficialnje pod kontrolu. Tón bě před połdra tydźenjom wudyrił a so spěšnje na susodny němski narodny park Sakska Šwica rozpřestrěł. Lěsny woheń zastopnjuja mjeztym jako najwjetši w stawiznach Čěskeje. Tež na němskim boku dale přećiwo wohenjam wojuja, kotrež na wjacorych městnach stajnje zaso nastawaja.
Čěska chce ludźom pomhać
Praha (dpa/SN). Čěska chce priwatnym domjacnosćam hladajo na kóšty energije pod pažu přimnyć. Prezident Miloš Zeman je póndźelu wotpowědny zakoń – z nim chcedźa energijowe płaćizny za priwatnikow znižić – podpisał, kotryž běštej wobě komorje parlamenta schwaliłoj. Tak mjenowany potuńšeny tarif ma najprjedy raz za čas bližaceje so tepjenskeje sezony wot spočatka oktobra 2022 hač do kónca měrca 2023 płaćić. Nadrobnosće chce knježerstwo hač do kónca měsaca z postajenjom rjadować. Liča z tym, zo kabinet w prěnim kroku wjace hač miliardu eurow přewostaji, zo bychu zličbowanki za milinu, płun a tepjenje wo krutu sumu znižili. Chcedźa fleksibelnje reagować, rjekny minister za industriju a wikowanje Jozef Síkela.
Energijowe kóšty su wot spočatka ruskeje wójny přećiwo Ukrainje drastisce rozrostli. We w meji wozjewjenym woprašowanju slědźerskeje agentury Stem/Mark skoržeše 73 procentow woprašanych, zo knježerstwo w Praze wobydlerjam hladajo na podróšenje energije dosć njepomha. Na naprašowanju wobdźěli so wjace hač 700 ludźi.
Merz reparacije wotpokazał
Předsyda CDU na wopyće we Waršawje – Pólska skaza brónje w Južnej Koreji
Waršawa. Pólske medije su wopyt předsydy CDU a frakciskeho předsydy CDU/CSU w Němskim zwjazkowym sejmje Friedricha Merza we Waršawje dokładnje sćěhowali a wo tym rozprawjeja. Merz bě předwčerawšim, srjedu, do pólskeje stolicy dojěł. Tam zetka so jeho delegacija ze zastupnikami knježaceje narodnokonserwatiwneje strony PiS a z jeje předsydu Jarosławom Kaczyńskim. Tón wuži składnosć Merza na wjele diskutowanu temu reparacijow Němskeje za načinjene škody w Druhej swětowej wójnje narěčeć. Merz – wočiwidnje na to přihotowany – jemu znapřećiwi, zo njewidźi w tym prašenju žadyn prawniski zakład. Město toho móhł sej předstajić, zo zwoprawdźitej Němska a Pólska zhromadne projekty, na přikład wěstotu nastupajo. Scyła je Merz za to, zo wobaj krajej do přichoda hladatej, město toho zo so ze zašłosću poćežujetej, „hdźež tak a tak žanoho dorozumjenja njeje“.
Baerbock w Praze a Bratislavje
Jednanja wo wuměnje tankow na dobro Ukrainy so nachileja
Praha/Bratislava (dpa/SN). Jednanja mjez Němskej a Čěskej wo wuměnje tankow k podpěrje Ukrainy steja po wuprajenjach wonkowneje ministerki Annaleny Baerbock w poslednjej fazy. Tole rjekny politikarka Zelenych wčera po zetkanju ze swojim čěskim kolegu Janom Lipavskim w Praze. Z wida wonkowneje ministerki móhło dojednanje druhim krajam z přikładom być.
Němska bě so hižo w meji z knježerstwom w Praze na to dojednała, čěskemu wójsku za dodawanje 20 tankow sowjetskeho typa T-72 Ukrainje 15 němskich tankow Leopard 2 přewostajić. Jednanja wo nadrobnosćach pak njejsu hišće wotzamknjene. Tanki chcedźa ze składow industrije wzać.
Myslička wuměny tankow bě krótko po zahajenju wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje nastała. Zaměr bě, Ukrainu spěšnje z ćežkimi brónjemi zastarać. K tomu jednachu z Pólskej, Grjekskej, Čěskej a ze Słowjenskej a Słowakskej. Kónc tydźenja dyrbješe Baerbock přiznać, zo jednanja tak spěšnje njepokročuja kaž myslene.
