Hrozy suche nalěćo
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Hižo dlěje hač dźesać lět wobkedźbuja čěscy klimowi slědźerjo we wobłuku wosebiteho projekta, kak so mnóstwo spadkow w Čěskej republice wuwiwa. Minjeny tydźeń wuhódnoćichu zymu 2022/2023 a dachu ze swojimi wuslědkami wuhlad do nalěća.
K wójnje słušeja tež pospyty, přećiwnika zamylić. Předewzaće ...
Poslednje jutry z mjasom?
Wólbny bój w Pólskej pokazuje dźeń a skurilniše formy
Waršawa. Poł lěta do přichodnych wólbow parlamenta w Pólskej howri w kraju razny wólbny bój. Při tym zdawaja so wšitke mjezy přistojnosće a fairnosće njepłaćiwe być. Předewšěm knježerstwu přichilene medije měrja so w dotal njeznatej wotewrjenosći na opoziciju. Hłowny zaměr narodnokonserwatiwneho knježerstwa ze stronu Prawo a sprawnosć (PiS) předsydy Jarosława Kaczyńskeho na čole rěka: Móc w kraju po lěće 2015 mjeztym třeći króć zdobyć. W tym zwisku su noweho přećiwnika namakali: politikarjow opozicije, kotřiž nawjeduja pólske wulkoměsta, předewšěm Waršawu.
Wot ruskeho płuna njewotwisna
Praha (dpa/SN). Čěska je swoju prěnjotnje wulku wotwisnosć wot ruskeho zemskeho płuna radikalnje pomjeńšiła. W januaru su dowožowanja ruskeho płuna na nulu wotběrali, je industrijny a wikowanski minister Jozef Sikela tele dny na Twitteru wozjewił. Powěsćernja ČTK na to skedźbnja, zo njeje minister ničo k tomu prajił, hač je to trajneho razu so ruskeho płuna wzdawać.
W minjenych lětach je Čěska po podaćach Sikele skoro swoju cyłu potrjebu z płunom z Ruskeje kryła. Po tym zo su dodawanja z płunowoda Nordstream wotpadnyli, je so susodnemu krajej pak poradźiło, tute z importow přez Němsku z druhich žórłow zarunać. Předewšěm su to dowožowanja płuna z Norwegskeje kaž tež běžiteho płuna z Belgiskeje a Nižozemskeje. Ruski podźěl, kotryž dale přez Słowaksku dóstawaja, je minjene měsacy na 2,2 procentaj woteběrał a w januarje cyle na nulu padnył.
Čěska słuša k najrozsudźenišim podpěraćelam Ukrainy a móžnych krutych sankcijow přećiwo Ruskej.
Popjelna srjeda Joewa Bidena
Medije rozjimuja wopyt prezidenta USA w Pólskej a Ukrainje
Waršawa. Přihoty wopyta prezidenta USA Joewa Bidena w Pólskej wot wutory, 21., do srjedy, 22. februara, ale tež w Ukrainje běchu zaměrnje tajne. Zamołwiła je wšitko ameriska wěstotna słužba Secret Service, a to pod kryjacym mjenom „wulět na golfowy turněr“. Nětko smědźa žurnalisća wo tajkich potajnosćach nadrobnje rozprawjeć, wšako je so Joe Biden zaso do Běłeho domu we Washingtonje wróćił. Najwjetša překwapjenka swětowym medijam bě, zo je so Biden póndźelu, 20. februara, z ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskim po centrumje Kijewa wuchodźował, byrnjež tam warnowanske sireny wuli.
Čurka – čěski ptak lěta 2023
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. W Praze wotewrěchu nowu kofejownju, kotraž je znatemu čěskemu spěwarjej Karelej Gottej wěnowana. Na swjatočnym wotewrjenju wosebiteho lokala wobdźělichu so zastupjerjo wjacorych fanowych klubow z Čěskeje kaž tež z Němskeje. Kofejownja, w kotrejž móža so hosćo při kofeju a tykancu wšelake fota „złoteho hłosa z Prahi“ wobhladać a jeho hudźbu słuchać, je w nutřkownym měsće na hasy Dlouhá w dźiwadłowej pasaži. Ideju za tajki lokal měještaj producent Miroslav Kolodziej a nowinar Luboš Procházka, kiž dźěłaše 15 lět ze spěwarjom wusko hromadźe. „Chcychmoj městno wutworić, hdźež móža so přiwisnicy Gotta z Čěskeje a dalšich krajow zetkać“, podšmórny Procházka.
Tež po pjeć lětach njezabyte
Zamordowanje žurnalista Jana Kuciaka Słowaksku dale zaběra
Bratislava (dpa/SN). Jako bu 21. februara 2018 w słowakskej wsy Veľka Mača młody porik zatřěleny, njeje wotwidźomne było, zo nuzuje krawny njeskutk ministerskeho prezidenta k wotstupej. Tež dołhodobne sćěhi hišće nichtó njeje předwidźał. Dwójne mordarstwo na wotkrywanskim žurnalisće Janje Kuciaku a jeho slubjenej Martinje Kušnírovej zaběra kraj EU hač do dźensnišeho.
Kuciak bě wo podhledźe korupcije w politice pisał. W swojej poslednjej, hakle po jeho smjerći wozjewjenej reportaži, je wón zwiski italskich clanow mafije ke knježerstwowym kruham swojeje domizny přepytował. To polěkowaše pozdźišo wuwróćenemu podhladej, mafiozojo a samo knježerstwo móhli ze zamordowanjom něšto činić měć. Socialdemokratiski knježerstwowy šef Robert Fico kaž tež wodźacy ministrojo a funkcionarojo policije dyrbjachu pod ćišćom masowych protestow zastojnstwa złožić.
„Žane šwjerče na naše blida“
Polacy reaguja na najnowše postajenje Europskeje komisije
Waršawa. Wot 24. januara poskićeja wobchody w Pólskej k jědźi muku a dalše wudźěłki ze šwjerčemi, kotrež je Europska komisija za wšitke kraje Europskeje unije přizwoliła. Po mukowych larwach a skopčkach je to mjeztym třeća tajka jako žiwidło dowolena družina překasancow. W interneće komisija EU tole wozjewja: „Insekty su strowe žórło zežiwjenja, maja wjele proteinow, witaminow a mineralijow. Tak su dobra alternatiwa k zwěrjećim bělkowinam.“ Komisija argumentuje, zo móže čłowjestwo z mjenowanym zežiwjenjom globalne woćoplenje zadźeržeć. Produkcija je praktiska a jednora, dokelž njetrjebaja insekty telko městna a wody kaž na přikład domjacy skót. Donětka su coologiske zahrody překasancy za swoje zwěrjata kaž hady a ptaki brali. Dźensa móža je tež ludźo jěsć. Z insektowej muku „smědźa“ pjekarjo nětko swoje całty, chlěb a tykancy pjec. Superwiki poručeja nudle a šokolodu z přidawkami šwjerčow. W internetnym wulkowobchodźe maja sušene insekty we wšelkich wulkosćach a słodach, z mjedom, ze žonopom atd.
Wobrazarnja zaso zawrjena
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Wobrazarnja na Praskim hrodźe, kotruž su hakle 1. wulkeho róžka po dlěšej přestawce zaso zjawnosći spřistupnili, je wospjet zawrjena. Škoda na přewětrjenskej technice wopytowarjam znjemóžnja, sej wobrazy Tiziana, Rubensa, Tintoretta abo Cranacha wobhladać.
Nic na Praskich Hradčanach, ale na hrodźe Lány, je čěski prezident Miloš Zeman minjenu póndźelu dopołdnja swojeho naslědnika Petra Pavela přijał. Tam rozjimaštaj wuslědki prezidentskich wólbow a nadawki najwyšeho zastupjerja stata. Pavel přeprosy Zemana na swoje zapokazanje do zastojnstwa 9. měrca w Praze. Prezidenća ze susodnych statow pak na swjatočnym zarjadowanju přitomni njebudu. Pavel chce swojich kolegow w zastojnstwje w prěnich tydźenjach swojeho noweho dźěła radšo wopytać. Ze Zuzanu Čaputovej ze Słowakskeje je so hižo dorěčał, terminaj za zetkani z Dudu w Pólskej a Steinmeierom w Němskej matej bórze sćěhować.
Pólska zawrěje hranicudo Běłoruskeje
Waršawa (dpa/SN). Po wusudźe přećiwo aktiwistej pólskeje mjeńšiny w Běłoruskej chce Pólska hraničny přechod na wuchodźe susodneho kraja zawrěć. Hladajo na wěstotu kraja je wobchad najprjedy raz njemóžny, wozjewi wčera pólski nutřkowny minister Mariusz Kaminski na socialnej syći Twitter. Nimo toho budźe lisćina z wosobami zestajena, kotřiž pólsku mjeńšinu w Běłoruskej potłóčuja. Potrjechene wosoby na lisćinje maja ze sankcijemi ličić.
