Najćopliši silwesterski dźeń
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Runje tak kaž w Němskej bě 31. december 2022 tež w Čěskej najćopliši silwesterski dźeń wot lěta 1935. Tehdy běchu we wuchodočěskim měsće Hradecu Králové 16,3 stopnje naměrili. Wjetšina čěskich wjedroměrjenskich stacijow, kiž hižo 30 lět prawidłownje dźěłaja, registrowaše sobotu dalši rekord nastupajo temperatury. Tak pokazowaše termometer w Dobřichovicach blisko Prahi 18,2 stopnjej.
Kaž kóžde lěto mějachu přistajeni wuchowanskich słužbow posledni dźeń lěta ruki połne dźěła a starachu so wo ludźi, kiž běchu so zranili wopačneho wobchadźenja z praskotakami dla. Wohnjowa wobora zhaša cyłkownje 286 wohenjow, 20 procentow wjace hač lěto do toho. Na juhu susodneho kraja je na dróze mjez wsomaj Trhové Sviny a Žář samo k njewšědnemu njezbožu dóšło, hdźež je BMW do emuwa zrazył. Kročaty ptak je po njezbožu bohužel slaknył.
Horcy wólbny bój zahajeny
Praha (dpa/SN). W Čěskej je so wčera horca faza wólbneho boja wo zastojnstwo prezidenta zahajiła. Nětko smě dźewjeć wobkrućenych kandidatow we wobłuku rezerwowanych wusyłanskich časow swoje wabjenje w zjawnoprawniskim rozhłosu a w telewiziji wozjewić. Tež plakatne płoniny w zjawnym wobsydstwje móža za swoje wólbne wabjenje wužiwać. Na swójskich internetnych stronach pak běchu kandidaća hižo prjedy z tym započeli, na so skedźbnjeć.
Prezidentske wólbu budu klětu 13. a 14. januara. Wolerjo maja naslědnicu resp. naslědnika amtěrowaceje statneje hłowy Miloša Zemana wuzwolić. Wón po dowolenymaj hamtskimaj dobomaj znowa njekandiduje. W susodnym kraju z toho wuchadźeja, zo žadyn kandidat trěbnu absolutnu wjetšinu hłosow njedocpěje. Tohodla planuja dwě njedźeli pozdźišo rozsudne wólby.
Tuchwilni faworića su po najnowšich woprašowanjach bywši čěski general NATO Petr Pavel, bywša rektorka Brnjanskeje uniwersity Danuse Nerudová, kaž tež populistiski bywši ministerski prezident a załožer strony ANO Andrej Babiš.
Někotre europske města su so předwčerawšim, na najkrótšim dnju ...
Patoržica budźe lětsa hinaša
Polacy pomoc pytacym swoje wutroby a durje wotwěraja
Waršawa. Lětuše hody w Pólskej njebudu cyle tajke, kaž su ludźo zwučeni. Dokelž bě w februaru za wuchodnej mjezu wójna wudyriła, přiwza kraj nad Wisłu na to statysacy před bombami ćěkacych Ukrainjanow. Tući njedožiwja hodowne swjate dny w swojej domiznje, ale w pólskich domach po pólskej tradiciji. Nowosć je ta, zo Kijewska ortodoksna cyrkej swojim wěriwym tónraz dowola hody hižo wot 24. decembra swjećić, byrnjež prawosławni na narod Jězusa poprawom hakle 7. januara zhladowali. Z tymle rozsudom so ukrainska cyrkej wot ruskeje jasnje distancuje, přetož Moskowski patriarch Kyril politiku prezidenta Wladimira Putina wot spočatka wójny přećiwo Ukrainje podpěruje.
Dohodowne mordarstwo
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Čěski zastupowacy ministerski prezident Marian Jurečka, kotryž tuchwilu ministerstwo za přirodoškit nawjeduje, je jara spokojom z dojednanjom nastupajo wikowanje z emisijemi. Firmy, kotrež wjele wuhlikoweho dioksida wustorkuja, měli wjace płaćić a stat měł domjacnosće bóle podpěrować, podšmórny politikar njedźelu w rozmołwje z powěsćernju ČTK. Wón měni, zo je nowe rjadowanje wuwaženiše a zo zamóže EU z tym lěpje porno konkurency wobstać.
Awtotwarc Škoda Auto bu wospjet z titulom „předewzaće lěta“ wuznamjenjeny. W minjenym lěće wuwožowaše twory za 379 miliardow krónow (15,62 miliardow eurow). Hižo wot lěta 2000 je znata čěska firma kóžde lěto na prěnim městnje. Druhi najlěpši zawod ze 132 miliardami krónow (5,44 miliardow eurow) je zhotowjer elektroniki Foxconn CZ Group. Agrofert, předewzaće bywšeho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša, je sej z eksportnym wolumenom 111 miliardow krónow (4,58 miliardow eurow) třeće městno zdobył.
Pirogi su mjeztym „ukrainske“
Miliony ćěkancow z Ukrainy su w Pólskej škit před wójnu nadešli
Waršawa. Minjenu póndźelu poda so pólski prezident Andrzej Duda do Berlina, zo by tam ze zwjazkowym prezidentom Frankom-Walterom Steinmeierom mjez štyrjomi wočemi pólsko-němske njedorozumjenje wujasnił. Andrzej Duda jemu rozłoži, zo Pólska raketywotwobaranski system Patriot rady přiwozmje, a je při tym wjackróć słowo „dziękuję“ wužiwał, rěčo wo dobrym přećelstwje. Zdobom wón namołwi pomhać ukrainskim staćanam, kotřiž před zmjerzkom a bombami ćěkaja. Přetož w jich kraju je wójna syć zastaranja z ćopłotu a energiju nimale zničiła. Duda je sej antiněmskeje nalady w Pólskej, kotruž předewšěm knježaca strona Prawo a sprawnosć (PiS) šěri, wězo wědomy, ale ju raznje wotpokazuje. PiS wšak chce klětuše wólby parlamenta třeći raz dobyć, při čimž so nadźija ze šćuwańcu přećiwo Němskej sej wjace hłosow za sebje zdobyć móc. Prezident tež njezaby wo žadanjach w Druhej swětowej wójnje wot Němskeje načinjene škody nastupajo rěčeć. Wón zwurazni: „Wěrju do toho, zo naležnosć bórze spomóžnje rozrisamy.“
Twarja elektriske transporteryw Pólskej
Waršawa (rhr/SN). Mercedes-Benz budźe swój prěni europski zawod jeničce za elektriske transportery w Delnjej Šleskej natwarić. To wozjewištaj wčerawšu wutoru pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki a nawoda sparty za transportery koncerna Mercedes-Benz Mathias Geisen na zhromadnej nowinarskej konferency we Waršawje.
Nastać ma dospołnje nowa twornja blisko Jawora we wosebitej hospodarskej conje Wałbrzych. Inwesticija ma po wuprajenju Waldemara Budy, pólskeho ministra za wuwiće a technologiju, wobjim něhdźe 1,3 miliardow eurow a wutwori tam hač do 2 500 nowych dźěłowych městnow.
W bliskosći nowotwara dźěła hižo zawod Mercedes-Benza za štyricylindrowe motory wosobowych awtow a za baterije elektriskich wozydłow. Tutón bě Mercedes-Benz wot lěta 2017 sem natwarił. W nim tuchwilu hižo něhdźe 800 ludźi dźěła.
Wyše płaćizny za zymski sport
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Mječele sněha su so minjenu póndźelu wo prawy chaos na čěskich dróhach a awtodróhach postarali. Někotre wažne wobchadne zwiski wostachu samo wjacore hodźiny zašlahane, zo bychu techniske pomocne słužby nakładne awta z přirowow zwućahać móhli. Jednoho zrudoba je druhemu wjeselo.
Polacy hinu w Ukrainje
W mjezynarodnej jednotce wojuja dobrowólnicy z połsta krajow swěta
Waršawa. Přećiwo ruskemu nadpadnikej w Ukrainje njewojuje jeničce poprawna ukrainska armeja, ale tež ludźo z dalšich krajow. Mjezynarodnemu legionej, kotryž bě prezident Ukrainy Wolodymyr Zelenskyj spočatk wójny wutworił, přisłuša tuchwilu 22 000 wojakow ze wšeho swěta. To potwjerdźa tamniši wonkowny minister Damien Magrou. Wo Polakach, kotřiž bój Ukrainjanow aktiwnje sobu podpěruja, je jenož rěč, hdyž so w kašću do swojeje wótčiny nawróćeja. Tak wojerski korespondent tele dny informowaše, zo staj dwaj pólskaj dobrowólnikaj po poł lěće wojowanja w mjenowanej jednotce zahinyłoj.
Hesło za klětu
Praha (dpa/SN). Němsko-čěski fonds přichoda chce klětu pod hesłom „Jenož njepřewjerćeć – zhromadnje smy sylni!“ skutkować, kaž rěčnik wčera w Praze informowaše. Hladajo na aktualne krizy, kaž stej to wójna w Ukrainje a klimowa změna, budu mjezu překročace projekty spěchować, kotrež „přinošuja k skrućenju našeho duchowneho a ćělneho derjeměća“. Za předewzaća lětneho hesła přewostaji fonds zwyšenu přiražku hač do 70 procentow cyłkownych kóštow.
Dale je organizacija namjetowała, na přikład mjezu překročace zetkawanja wotměć, „zo bychu móc čerpali a so wo tym wuměnjeli, kak z wužadanjemi dźensnišeho časa wobchadźeć“.
Hišće hač do kónca tutoho měsaca je móžno, próstwy za wosebite wupisanje „Zhromadnje Ukrainje pomhać“ zapodać.
