Solidarni z nadpadnjenymi
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Češa so nadpada Ruskeje na Ukrainu dla starosća. Tak čitachu minjeny tydźeń na titulnych stronach Lidovych Novin „Ruská invaze – Mame se bát? (Ruska inwazija – dyrbimy so bojeć?). Njedźelu protestowaše w Praze wjace hač 80 000 ludźi přećiwo inwaziwnej politice najwuchodnišeho europskeho stata pod hesłom „Podpěrujemy Ukrainu“. Na protestnej akciji je čěski ministerski prezident Petr Fiala ruskeho prezidenta Wladimira Putina namołwił, wójnu na Ukrainje zakónčić, a chwaleše sej krute hospodarske a towaršnostne chłostanja přećiwo Ruskej. Ukrainski wulkopósłanc Jewhen Perebyjnys dźakowaše so Čecham za jich solidaritu a spěšnu pomoc.
Čěska namołwja: Won z Ruskeje a Běłoruskeje
Praha (dpa/SN). Čěska swojich staćanow doraznje namołwja, Rusku a Běłorusku wopušćić. Hłowna přičina je ruska wojerska inwazija na Ukrainje, rěkaše wčera w pućowanskim warnowanju wonkowneho ministerstwa w Praze. Hladajo na napjatosće ze zapadom je so wěstotne połoženje za wobydlerjow ze statow EU a NATO we woběmaj wuchodoeuropskimaj krajomaj pohubjeńšiło.
Diplomatiske zastupnistwa Čěskeje móža jenož we wobmjezowanej formje wěstotu skićić. Mjezsobne zawrjenje powětroweho ruma je direktne zwiski z lětadłom přetorhnyło. Na zakładźe zapadnych sankcijow hroža nimo toho wobmjezowanja na financnym polu za pućowacych. W Praze bě předwčerawšim, njedźelu, 80 000 ludźi za měr a kónc ruskeho nadpada demonstrowało. Čěske knježerstwo je wobzamknyło, Ukrainje brónje w hódnoće 24 milionow eurow přewostajić. Prěni nakładny ćah z mašinskimi třělbami, pistolemi a municiju je po informacijach zamołwitych mjeztym bywšu sowjetsku republiku docpěł.
Kaczyński: Nord Stream 2 zničić
Pólska žada sej razne sankcije přećiwo Ruskej a jeje prezidentej
Waršawa. Pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki žada sej wot NATO a Europskeje unije spěšne a rozsudne wotmołwy na ruski nadpad na Ukrainu. „Dyrbimy hnydom na złóstnisku agresiju Ruskeje přećiwo Ukrainje reagować“, pisaše Morawiecki wčera w interneće. Naprawy měli skutkowne a za Wladimira Putina bolostne być. „Europa a swobodny swět dyrbja Putina zadźeržeć.“ EU měła najrazniše móžne sankcije wobzamknyć. „Naša podpěra Ukrainje dyrbi wotpowědna być.“
Donbas wosebje wohroženy
Wčerawša rozprawja Denysa Trubeckoja z ukrainskeje stolicy Kijewa
Kijew (dpa/SN). Po zwrěšćenym zetkanju na runinje politiskich wuradźowarjow k rozrisanju konflikta Ukrainy dla před tydźenjomaj běchu rozsud wočakowali. Nětko je wón woprawdźitosć: Ruski prezident Wladimir Putin je samopostajenej ludowej republice Donjeck a Luhansk připóznał, w mjezach cyłeju wotpowědneju knježerstwoweju wobwodow, byrnjež separatisća jeno třećinu kontrolowali.
Putin přewostaja Ukrainje, prašenje mjezow w direktnych jednanjach ze separatistami rozrisać. Kijew to njeakceptuje, runje tak kaž žadanje ruskeho prezidenta za připóznaćom aneksije Krimy a za demilitarizaciju kraja.
Zasudźeja kročele Ruskeje
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Hišće póndźelu je čěski ministerski prezident Petr Fiala w telewiziji před móžnej wójnu na wuchodźe Europy warnował a Rusku namołwił, konflikt mjez njej a Ukrainu po měrnym puću rozrisać. Wutoru je wón připóznaće separatistiskeju republikow na wuchodźe Ukrainy přez Rusku a z tym zwjazanu wojersku operaciju zasudźił. Po słowach Fiale je najwjetši kraj swěta tak mjezynarodne ludowe prawo zranił. Wodźacy čěski politikar připowědźi, zo budźe NATO swoju přitomnosć na Ukrainje dale sylnić a zo Čěska chłostanske naprawy přećiwo Ruskej podpěra. Nimo toho přihotuje ministerstwo za wonkowne naležnosće dalšu financnu pomoc we wobjimje dźesać milionow krónow. Wonkowny minister Jan Lipavský čěskich wobydlerjow prosy, tuchwilu radšo na Ukrainu njepućować. Staćanam, kotřiž su w krizowym kraju přebywaja, wón poruča so nawróćić, dokelž chcedźa někotre lětanske towaršnosće strašneho połoženja dla wjacore lěty mjez statomaj šmórnyć. Čěske wulkopósłanstwo w Kijewje pak wostanje wotewrjene.
Kelko Serbow ma Čěska?
Praha (LN/SN). Loni mějachmy w Čěskej republice z jeje wjace hač dźesać milionami wobydlerjow ludličenje. Prěnje wuslědki je Čěski statistiski zarjad minjeny měsac wozjewił, wot zašłeho tydźenja znajemy wšitke konkretne wuslědki, tež nastupajo prašenje za narodnosću. Wuznaće bě dobrowólne, a ludźo smědźachu tež dwě narodnosći mjenować.
Kajke su wuslědki? Wjace hač 1 100 narodnostnych kombinacijow su ludźo w Čěskej při ludličenju zapisali. Z nich so 59 wobydlerjow jako Serbja wuznawa. Jědnaće wosobow přiliča so ryzy Łužiskim Serbam, dwě wosobje běštej nakřižikowałoj serbsku a morawsku narodnosć, tři serbsku a němsku a jedna serbsku a romasku. Jedyn kombinowaše serbsku a čěskosłowaksku narodnosć (ta poprawom njeeksistuje), dwaj staj kombinowałoj serbsku a „hinašu“ narodnosć (njewěm, što to rěka, ale bě to woprawdźe móžnosć wólby), a 39 ludźi je čěsku a serbsku narodnosć kombinowało (běch wočakował, zo budźe tajkich najwjace).
„Hospodarske wudrěwanje“
Reakcije w Pólskej na wusud Europskeho sudnistwa w Luxemburgu
Waršawa. Pólska je spočatk lěta wuznamny nadawk na mjezynarodnym politiskim polu přewzała: Hač do kónca lěta nawjeduje wona Organizaciju za wěstotu a zhromadne dźěło w Europje (OSZE). Tak přewozmje Waršawa wažnu rólu, zaručić wěstotu a stabilitu europskeho kontinenta. Wonkowny minister Zbigniew Rau je w tym zwisku přilubił, zo chcył so za „woprawdźity dialog mjez narodami po principje ludoweho prawa“ zasadźeć. Tak chcył wón wšitko činić, zo OSZE regionalne konflikty, kaž tón Ukrainy dla, fairnje a wuspěšnje w zajimje wšitkich wobdźělenych zrjaduje.
Internet 30. narodniny swjećił
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Čěske wulkopósłanstwo w Kijewje a zastupjerstwo susodneho kraja we Lwowje chcetej najebać komplikowane połoženje na wuchodźe Europy normalnje dale dźěłać, informowaše póndźelu zastupowacy minister za wonkowne naležnosće Martin Dvořák po krizowym wuradźowanju konflikta mjez zapadom a Ruskej dla. W ukrainskej stolicy wostanje 20 přistajenych čěskeho wulkopósłanstwa, w generalnym konsulaće we Lwowje budźe 30 sobudźěłaćerjow ze swojim dźěłom pokročować. Jich swójbni pak su kraj wopušćili. Dvořák dale zdźěli, zo su so zastupjerjo wonkowneho a nutřkowneho kaž tež zakitowanskeho ministerstwa na materielnu a humanitarnu pomoc Ukrainje dojednali. Tež zastupjerjo čěskeje lětanskeje towaršnosće ČSA nimaja žane wobmyslenja, swojim pasažěram wobchad mjez woběmaj krajomaj bjez ćežow zaručić móc. Chcedźa pak wěstotnu situaciju kóždy dźeń znowa pruwować, zo bychu při móžnych wojerskich rozestajenjach spěšnje reagować móhli, zdźěli rěčnica ČSA.
Kolony USA Čěsku přeprěčeja
Praha (dpa/SN). Wosrjedź napjatosćow mjez Ruskej a zapadom maja sta wojerskich jězdźidłow USA Čěsku přeprěčić. We wobłuku wulkozwučowanja NATO „Saber strike 2022“ (dyr z tesakom) chce so 1 500 wojakow USA z něhdźe 700 jězdźidłami na puć do Słowakskeje podać, kaž čěske zakitowanske ministerstwo w Praze informuje. Wojerske jednotki, rozrjadowane na sydom kolonow, su wottam wot dźensnišeho do 26. februara po puću.
Zo bychu nadróžny wobchad tak mało kaž móžno poćežowali, chcedźa nachwilne přepołoženje jednotkow přewažnje w nócnych hodźinach přewjesć. Wot namjezneho přechoda Waidhaus-Rozvadov při česko-bayerskej mjezy čěska wojerska policija ameriske jednotki přewodźa. Nawrót chcedźa w druhej połojcy měrca do napřećiwneho směra zwoprawdźić. Dźěl operacije „Saber strike“ je zhromadne zwučowanje čěskich a ameriskich jednotkow na wojerskim zwučowanišću Hradiště njedaloko Karlovych Var a ma wosebitu jednotku NATO k spěšnemu zasadźenju NRF skrućić, kotrejž tež čěscy wojacy přisłušeja. Čěska je wot lěta 1999 čłon zapadneje wojerskeje aliancy.
Pokuta nic jeno za Turów
Dojednanje z Čěskej brunicoweje jamy dla za Pólsku droha naležnosć
Waršawa. Njedawne trochu překwapjace dojednanje mjez Pólskej a Čěskej Turówskeje brunicoweje jamy dla su ludźo z wolóženjom registrowali. Wšako skónči so tak lěta trajace rozestajenje, kotrež bě samo Europske sudnistwo zaběrało. Wosebje w Čěskej su přewšo zwjeseleni, kaž to ministerski prezident Petr Fiala rjekny. Porno tomu Polacy poněčim wopřimnu, zo budźe zrěčenje za jich kraj přewšo droha naležnosć.
Hnydom po dojednanju bu znate, zo płaći Pólska Čěskej 45 milionow eurow za nastate škody w přirodźe, předewšěm dnownu wodu nastupajo. Nimo toho dyrbi Pólska hoberski a ze štomami zwosadźany nasyp podłu mjezy natwarić, zo bychu wobydlerjo na čěskim boku lěpje přećiwo harje a prochej škitani byli. Zo njeby dnowna woda kaž dotal do Pólskeje ćekła, dyrbi Pólska zdobom wulku podzemsku murju twarić. Za to ma cyłe lěto chwile.
