Reparacije wotpokazała
Zetkanje šefow knježerstwow
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Sta policistow z cyłeje Čěskeje republiki maja so tutón tydźeń wo wěstotu w Praze starać a wobdźělnikow wjerškoweho zetkanja wodźacych politikarjow europskich krajow po Praze přewodźować. Čěske wójsko ma zastojnikow w uniformje podpěrować. Po informacijach z policajskich kruhow nochcedźa wšědne žiwjenje Pražanow haćić a dróhi w nutřkownym měsće zaraćić. Nowinarski rěčnik Praskeho hroda je připowědźił, zo njebudźe turistam wot wutory hač do soboty móžno, sej hród wobhladać. Njeformelne zetkanje europskich wodźacych politikarjow wotměje so přichodny štwórtk a pjatk a je jedyn z najwažnišich dypkow na programje čěskeho prezidentstwa rady EU.
Baerbock so Pólskej dźakowała
Němska wonkowna ministerka na Dnju jednoty Němskeje we Waršawje
Waršawa (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock je Pólskej a wšej srjedźnej a wuchodnej Europje pomoc přilubiła hladajo na rusku nadběhowu wójnu přećiwo Ukrainje. „Budźemy za was tu, tak kaž sće za nas tu byli, jako smy was najnuznišo trjebali“, rjekny politikarka Zelenych póndźelu na swjedźenju němskeho wulkopósłanstwa w pólskej stolicy Waršawje k Dnjej jednoty Němskeje. „Wšako je wěstota wuchodneje Europy wěstota Němskeje. Na to móžeće so spušćić “, wona hosćom z Pólskeje přiwoła.
3. oktober dopomina na němske zjednoćenje 1990, nimale lěto po měrliwej rewoluciji nazymu 1989 w NDR. Polacy běchu w 80tych lětach z protestami komunistiski režim přewinyli a z tym přewrót w srjedźnej a wuchodnej Europje zahajili.
Norwegski płun do Pólskeje
Nowa pipeline „Baltic Pipe“ njedaloko Szczecina swjatočnje wotewrjena
Waršawa. Pólska je minjenu wutoru wažnu kročel k wěstemu zastaranju swojich wobydlerjow ze zemskim płunom zwoprawdźiła. We wobłuku wulkeje swjatočnosće poswjećichu w Goleniowje njedaloko Szczecina nowy płunowód „Baltic Pipe“, kotryž transportuje płun z Norwegskeje. Pólski statny prezident Andrzej Duda, ministerski prezident Mateusz Morawiecki a danska ministerska prezidentka Mette Frederiksen płunowy honač symbolisce zhromadnje wotwjertnychu. Duda rjekny, zo je so z płunowodom „wulki són“ spjelnił. Morawiecki so wjeseleše, zo je nětko skónčnje „dominanca Ruskeje“ na polu zemskeho płuna přewinjena. Pólska hižo dlěši čas žadyn zemski płun z Ruskeje hižo njedóstawa a nětko tež wjace njetrjeba.
Komunalne wólby w Čěskej
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Wosme komunalne wólby wotměchu so minjeny kónc tydźenja w Čěskej. Nimo toho měješe na wosom milionow wólbokmanych składnosć, třećinu senatorow hornjeje komory parlamenta postajić. Hižo za čas hłosowanja pak rozprawjachu wjacori aktiwisća we wobwodźe Ústí nad Labem wo zranjenju wólbneho porjada. Tam su sej zastupjerjo wěstych stronow hłosy wot socialnje słabšich wobydlerjow za 300 krónow (12 eurow) kupili. Kupowanje hłosow njeje ničo njeznate w tutym regionje. Hižo po zańdźenych wólbach běchu hłosowanske postupowanje toho problema dla wospjetować dyrbjeli.
Tež w juhomorawskim Brnje zaběra so policija z pokiwami wólbnych aktiwistow, kotrež na to pokazuja, zo su njeznaći skućićeljo w nocy wot pjatka do soboty we wjacorych morawskich wobwodach hłosowanske lisćiki manipulowali. 46,1 procent wólbokmanych je so na wólbach wobdźěliło. Za nowych senatorow je 42,7 procentow namołwjenych wobydlerjow k wólbnemu kašćikej přišło. Druhe, rozsudźace koło wotměje so přichodny kónc tydźenja.
Rusku so hižo njeprašeć
Pólska z nowym kanalom při Baltiskim morju nětko njewotwisna
Waršawa. Z hoberskim statnym aktom su minjenu sobotu na brjoze Baltiskeho morja w Pólskej projekt poswjećili, kotryž ma knježerstwo za „strategiske“: nowy Kanal přez kosu Wisły (Kanał przez Mierzeję Wiślaną). Mjez wobdźělnikami zarjadowanja běchu statny prezident Andrzej Duda, ministerski prezident Mateusz Morawiecki, předsyda knježaceje strony PiS Jarosław Kaczyński kaž tež zastupnicy cyrkwinskeje wyšnosće a dalši wobdźělnicy.
Nowy kanal wotstroni wjelelětnu wotwisnosć Pólskeje wot Ruskeje. Dotal dyrbjachu Polacy Rusku wo dowolnosć prosyć, zo smědźa łódźe połkupu na ruskim boku njedaloko Kaliningrada wobjěć, zo bychu pólski přistaw Elbląg docpěli. Wuski přejězd leži 50 kilometrow sewjernje.
Dalše projekty fondsa přichoda přizwolene
Architekt Milunić njeboh
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Ministerski prezident Petr Fiala je so w Londonje na žarowanskej swjatočnosći składnostnje smjerće kralowny Elizabeth II. we Westminster Abbey wobdźělił. Na statnym pohrjebje je politikar kralej Charlesej III. swoje sobužarowanje wuprajił. Póndźelu popołdnju je Fiala žurnalistow na nowinarskej konferency w čěskim wulkopósłanstwje tež wo tym informował, zo je noweho jendźelskeho krala wospjet do Prahi přeprosył.
Bój wo němske biliony zahajeny
Pólska katalog žadanjow za wójnskimi reparacijemi předstajiła
Waršawa. Pólska žada sej wot Němskeje oficialnje wjace hač šěsć bilionow złotych –, to su 1,3 biliony eurow – za škody, načinjene w Druhej swětowej wójnje. Wotpowědny zakoń je sejm we Waršawje předwčerawšim, srjedu, wobzamknył. Při tym su tež zapósłancy opozicije za wotpowědne žadanja hłosowali. Cyłkownu sumu wotškódnjenja bě wot knježerstwa zasadźena komisija 300 fachowcow minjene sydom lět wuličiła. W komisiji dźěłachu stawiznarjo runje tak kaž hospodarscy fachowcy a ludowědnicy. Katalog žadanjow chcedźa w němskim přełožku po diplomatiskim puću zwjazkowemu knježerstwu w Berlinje sposrědkować.
Nowy kandidat za wólby
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimacych temach w Čěskej
Praha. Čěske knježerstwo chce za domjacnosće, šule a chorownje hornju hranicu nastupajo płaćizny za milinu postajić, zdźěli financny minister Zbyněk Stanjura kónc tydźenja w zjawnoprawniskej telewiziji. Nimo toho doporuča wón knježerstwu, industrijne předewzaća z podobnymi naprawami podpěrać. To rěka, zo nimaja firmy wjace hač 200 eurow za megawattowu hodźinu płaćić. Tutón tydźeń chcedźa wodźacy politikarjo Čěskeje wo wotpowědnych krokach w zwisku z wysokimi płaćiznami za energiju wuradźować a spokojace rozrisanje namakać.
