Nowy knježerstwowy społnomócnjeny je znata wosoba
Prof. dr. habil. Krzysztof Ruchniewicz, lawreat Myta Viadriny 2023, bu 13. junija na „społnomócnjeneho ministra za wonkowne naležnosće Republiki Pólskeje za němsko-pólske mjezytowaršnostne a mjezu překročace zhromadne dźěło“ pomjenowany. Tudyša zjawnosć nad Wódru a Nysu zhoni wo tym hakle kónc julija na lětnej nowinarskej konferency prof. dr. Eduarda Mühle, prezidenta Europskeje uniwersity Viadriny Frankfurt nad Wódru. A to nic bjez hordosće na renomej Viadriny a jeje kóžde lěto spožčene myto.
Ćišć w Čěskej telewiziji
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Zjawno-prawniska Čěska telewizija tłóči na kritiskich žurnalistow a spyta, jich negatiwnje wobwliwować, zdźěli wobydlerska iniciatiwa „Milion chwilkow za demokratiju“ minjenu póndźelu. Iniciatiwa njeje přezjedna z rozsudom zjawneho medija, inwestigatiwne wusyłanje „168 hodźin“ z programa šmórnyć. We wusyłanju wotkrywaja žurnalisća skandale abo rozestajeja so z přeńdźenjemi politikarjow. Hižo wot lěta 2006 hlada přerěznje 533.000 přihladowarjow prawidłownje kritiske přinoški „168 hodźin“. 3500 reportažow je so hač dotal njepřijomnym prašenjam wěnowało. Přiwšěm je Jan Souček, generalny intendant Čěskeje telewizije njedawno wozjewił, zo chce wusyłanje „168 hodźin“ po wulkich prózdninach z programa wzać. Zastupjerjo iniciatiwy su znjeměrnjeni situacije w Čěskej telewiziji dla a prašeja so Součeka w zjawnym lisće, hač a hdy planuje, podobne reportaže wo palacych temach w towaršnosći wusyłać. Nimo toho je wobydlerska iniciatiwa zwěsćiła, zo su dalše podobne publicistiske formaty wohrožene.Steinmeier rěči we Waršawje
Olympiske hry sami wuspytać
Most (dpa/SN). Město toho, zo wobhladaja sej olympiske hry jenož w telewiziji, móža swójby z dźěćimi a młodostnymi w čěskim Mosće sami aktiwity wuwiwać. Při jězoru bywšeje wuhloweje jamy su dźensa popołdnju olympiski festiwal wotewrěli. Derje widźomny je festiwal na małej podobiznje Eiffeloweje wěže, kotruž su z 1 500 dźělow z recyclowanych maćiznow w 3D ćišćaku zhotowili. Mali wopytowarjo móža na festiwalnym terenje wjace hač 50 olympiskich sportowych družin sami wuspytać.
Olympiski festiwal ma tež městno być, na kotrymž móža němske a čěske dźěći zhromadnje sportować, sej originalne sportowe wusyłanja z Paris wobhladać abo so z bywšimi olympionikami wuměnić. Mjezu překročacemu projektej Čěskeho olympiskeho komiteja a Němskeho olympiskeho sportoweho zwjazka, přinošuje němsko-čěski fonds přichoda na wšěch 300 000 eurow.
Pólska zapósłanča EU šokowała
Prezidentka komisije Europskeje unije kritiku prawicarjow znjesć dyrbjała
Strasbourg/Waršawa. Prěnje posedźenje noweho Europskeho parlamenta kónc minjeneho tydźenja w Strasbourgu je w Pólskej wulku kedźbnosć zbudźiło. Hłowna tema běše wustupowanje nowych pólskich zapósłancow.
W sejmje zastupjena je wot najnowšeho tež jara prawicarska pólska „Konfederacija“. Cyłkownje šěsć zapósłancow strony słuša do frakcije „Europa suwerenych narodow“. Tutu frakciju wutwori němska AfD, po tym zo běchu ju francoscy a italscy prawicarjo wuzamknyli.
Slědźenišćo wo Ukrainje dźěła
Frankfurt n. W. (RD/SN). Europska uniwersita Viadrina w Frankfurće nad Wódru je wot minjeneho tydźenja srjedźišćo slědźenja, wučby a wukubłanja w zwisku z Ukrainu. Kompetencny zwjazk interdisciplinarnych studijow Frankfurt-Berlin wot štwórtka minjeneho tydźenja oficialnje dźěła. Zwjazk je štyri lěta trajacy projekt, kotryž Němska akademiska słužba wuměny z 2,5 milionami eurow spěchuje, zahajił. Z nim sylnja slědźenja z poćahom k Ukrainje. Wot nazymy zarjaduja hóstne profesury, slědźenske stipendije kaž tež zymske a lěćne seminary. Nimo toho zmóžnja bachelorowe wotzamknjenja, wučbne certifikaty a rěčne kursy. Do kompetencneho zwjazka, kotryž bě Viadrina nastorčiła, słušeja tež Berlinska Humboldtowa uniwersita, tamniša Swobodna uniwersita, Berlinsko-braniborska akademije wědomosćow a Berlinski wědomostny kolegij. Dźěło Viadriny zarjaduje so do powšitkowneho přilubjenja EU a Nato, Ukrainu hospodarsce a wojersce podpěrować.
Za čas zarjadowanja demonstrowachu wjacori lěwicarscy aktiwisća přećiwo dalšemu dodawanju brónjow Ukrainje.
Delnjoserbowka rady w Praze dźěła
Wot januara tutoho lěta ma Josefina Ofner, nawodnica zwiskoweho běrowa Sakskeje w Praze, nowu sobudźěłaćerku. Je to 59lětna Delnjoserbowka Katrin Nowakowa. Městno referentki w Praze, kotrež je Swobodny stat Sakska wupisało, je na dwě lěće wobmjezowane. Před swojim powabjenjom je studowana kulturna wědomostnica a sorabistka z lěta 1999 we wšelakich wobłukach a pozicijach w Sakskim ministerstwje za wědomosć, kulturu a turizm (SMWK) dźěłała. Swoju prěnju poziciju tam nastupi w referaće za serbske naležnosće w Drježdźanach, kotryž je tehdy Stanij Brězan nawjedował. Do toho je Rownjanka, pochadźaca z Mosta w Delnjej Łužicy, wjele lět jako zamołwita za serbske naležnosće we wokrjesu Běła Woda, pozdźišo w Delnjošlesko-Hornjołužiskim wokrjesu dźěłała.
Knježerstwje: Viadrina a uniwersita Poznań přikład
Frankfurt nad Wódru/Poznań (RD/SN). Knježerstwje Němskeje a Pólskeje přicpěwatej Europskej uniwersiće Viadrina Frankfurt nad Wódru a Uniwersiće Adama Mickiewicza Poznań, wosebity wuznam nastupajo němsko-pólsku wědomostnu kooperaciju. W němsko-pólskim akciskim planje, kotryž stej wobě knježerstwje 2. julija we Waršawje schwaliłoj, su Europska uniwersita, Uniwersita Adama Mickiewicza Poznań a zhromadne zarjadnišćo Collegium Polonicum w Słubicach konkretnje jako přikład mjenowane.
W dokumenće rěka: „Posylnjamy swoje wysokošulske zarjadnišća a zwonkauniwersitne slědźenišća, jich zhromadne dźěło na bilateralnej a europskej runinje pohłubšować.“ A dale tam steji: „Nimo toho připóznawamy wažnu rólu, kotruž hraje Europska uniwersita Viadrina jako přikład za bilateralnu kooperaciju we wědomosći; to płaći wosebje za Collegium Polonicum.“
Atentat na Fica bě akt terora
Bratislava (dpa/SN). Atentat na ministerskeho prezidenta Roberta Fica, z 15. meje, su w Słowakskej nětko jako teroristiski njeskutk zastopnjowali město jenož pospyta morjenja. To je generalny statny rěčnik Maroš Žilinka wčera wozjewił. Tak hrozy atentatnikej jastwo čas žiwjenja. Tež zjawne witanje njeskutka móže so z jastwom pochłostać.
Přećiwnik knježerstwa bě Fica po posedźenju kabineta w Handlovej z wjacorymi wutřělemi žiwjenjastrašnje zranił. Hnydom po njeskutku zajaty skućićel sedźi w přepytowanskej jatbje.
Fico je mjeztym chorownju wopušćił a chce hamtske nadawki bórze zaso wukonjeć. Ministerski prezident je opoziciju w kraju za atentat sobu zamołwitu sčinił.
„Zapłać Bóh serbskim žonam, kotrež tež nad bulom chorhoj ...
Praha, lětsa w měrcu: „Lukášo, jónu dyrbiš tež na Europeadu přijěć. Tam dožiwiš ze Serbami něšto, štož wy Češa wot nas chceće: sta a sta ludźi zjawnje serbšćinu wužiwaja, wołaja na swojich hrajerjow, a widźiš dźesatki serbskich chorhojow. Pój tola jónu,“ wabi mje kaž hižo lěta dołho C. na popularne sportowe zarjadowanje.
Městačko Tönning, někotre měsacy pozdźišo, prěnja hra serbskich mužow: „Ach, Lukáško, ty mój luby, što da ty tu?“ wita a hubkuje mje M. „Hej Lukášo, kajki je tuchwilu staw? A za kotrych jutře palcy tłóčiš, hdyž hrajemy přećiwo Čecham?“ praša so něchtó po prěnich mjeńšinach hry. Tajkich zetkawam hišće wjele, štož je herbstwo moderacije schadźowanki a Praskich wulětow Serbow. Fotografuju poprawom wjac z kameru, hač ze swojimaj wočomaj na kopańcu hladam. Atmosfera je fascinowaca
