Konserwatiwni maja překwapjenku k prezidentskim wólbam 2025

Waršawa. Po dołhim čakanju Polacy nětko skónčnje wědźa, štó klětu w meji k wólbam prezidenta nastupi. Mjeztym zo běchu móžni kandidaća knježaceje liberalneje Wobydlerskeje koalicije hižo zwoprědka znaći, bě zastupjer opoziciskeje strony Prawo a sprawnosć (PiS) wulke potajnstwo. Minjenu njedźelu je PiS swojeho kandidata předstajiła a so zdobom wo wulku překwapjenku postarała. Wona nominuje 41lětneho Karola Nawrockeho za naslědnika prezidenta Andrzeja Dudy, kotryž njesmě po dźesać lětach zastojnstwa wjace kandidować.

Wobydlersku koaliciju zastupuje načolny kandidat Rafał Trzaskowski. Waršawski wyši měšćanosta je přewšo woblubowany reprezentant noweho knježerstwa. Wólby prezidenta 2020 bě wón najebać to snadnje přěhrał, jako so dotalny prezident Andrzej Duda po prěnim wuspěchu 2015 znowa přesadźi.

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Lětsa su ćěkancy z Ukrainy w prěnim štwórćlěće čěskemu statej 5,7 mi­liardow krónow dawkow a dalšich popłatkow wunjesli. To je wjace hač je stat za jich podpěru zwjedł. Rěčnik ministerstwa za dźěło a socialne Jakub Augusta, zdźěli zašłu srjedu, zo rosće financny ­přinošk ukrainskich ćěkancow z kóždym kwartalom. Augusta informowaše dale, zo je jeho ministerstwo mjeztym 150 000 zrěčenjow mjez čěskimi dźěłodawarjemi a Ukrainjanami registrowało. Wot spočatka wójny hač do kónca lětušeho ­awgusta je Čěska ukrainskim ćěkancam nimale 20,7 miliardow krónow we wobłuku humanitarneje a socialneje pomocy płaćiła. Dźeń a mjenje ćěkancow pak trjeba socialnu pomoc, tak zo so suma financneje podpěry znižuje.

Tuchwilu bydli něhdźe 330 000 ukrainskich ćěkancow w Čěskej repu­blice. Z tym hospoduje Čěska nimo ­Němskeje a Pólskeje sobu najwjace Ukrainjanow. Wot spočatka wójny je ­wobydlerstwo Čěskeje ćěkancow dla wo tři procenty rozrostło. Wosebje widźomne je tole w Praze, hdźež bydli 80 000 ­ćeknjenych z Ukrainy.

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Minjeny kónc tydźenja swjećachu Češa róčnicu somoćaneje rewolucije. Tohodla bě towarstwo Milion chvilek pro demokracii na demonstraciju pod motom „Chcemy być tež w přichodźe demokratiska wutroba srjedźneje Europy“ přeprosyło. Před wjacorymi tysacami ludźimi na Staroměšćanskim naměsće w Praze warnowachu organizatorojo a hosćo lěto do parlamentowych wólbow před awtoritarnymi politikarjemi a antidemokratiskimi mocami, kotrež knježa tuchwilu w Madźarskej a Słowakskej. Tež bywša słowakska prezidentka Zuzana Čaputová bě wobdźělnikow zarjadowanja z krótkofilmom postrowiła.

Njewěm, hač to tež serbsce tak je, ale čěsce so praji, zo spóznawaš na swojich dźěćoch najlěpje, kak spěšnje čas twojeho žiwjenja chwata a so minje. Hdyž widźiš, kak spěšnje wone rostu a zestarja, spóznawaš derje, kak sy tež sam zestarił. Jako jedyn, kotryž hižo staršej generaciji přisłuša, tomu přihłosuju, to trjechi. Ale runje tak praju, zo to samsne tež wobkedźbujo swojich starych přećelow spó­znawaš. Jako hišće serbski pjelušnik, kiž spytaše serbsce nawuknyć a Serbow a Łužicu zeznać, běch někak třiadwaceći lět stary. W tutym času zeznach tójšto ludźi w idealnej starobje – běchu wokoło połsta lět, mějachu hišće wjele energije, idejow a snano tež idealow. Dźensa sym nimale tak stary kaž woni tehdy, sam hižo dwěluju wo swojim skutkowanju, ale woni su mjeztym sydomdźesat lět stari …