Knježerstwo zaprajiło
Marek Krawc rozprawja z čěskeje stolicy za Serbske Nowiny
Praha. Milion chvilek pro demokracii, najwjetša wobydlerska iniciatiwa w Čěskej a najrazniša kritikarka tuchwilneho knježerstwa, je póndźelu z wosebitej akciju na wopory koronapandemije spominała – plester Staroměšćanskeho naměsta w Praze pokry wona z wjace hač 22 000 z krydu namolowanymi křižemi. 22. nalětnika 2020 mjenujcy bě prěni čěski pacient na kowid-19 zemrěł.
Křiže symbolizuja woprowane žiwjenja bjezkonceptnosće statnych zamołwitych dla. „Wjele ludźi móhło hišće žiwych być. Za kowid knježerstwo njemóže, za zemrětych pak ma wšu zamołwitosć“, porokuje Benjamin Roll, předsyda organizacije. Milion chvilek Čechow zdobom namołwja, sej křiž na swój nahubnik narysować. „Mały křiž na nahubniku budźe nam symbol za tuchwilne zaprajenje knježacych, kiž su wobydlerjow cyle jednorje wotpisali, kotřiž jeno swój wužitk widźa a do swojich kapsow wikuja.“
Dojězdźowarjo sej pomoc žadaja
Waršawa (dpa/SN). Po tym zo je zwjazkowe knježerstwo Pólsku přiběraceje ličby natyknjenjow z koronawirusom dla jako kónčinu wysokeje incidency zastopnjowało, žadaja sej powołanscy dojězdźowarjo susodneho kraja pjenježnu pomoc, zo móhli kóšty testow zarunać. „Němska strona dyrbjała rozrisanje namakać, zo njebychu potrjechene wosoby za testy ničo płaćić trjebali“, rjekny Bartosz Marosz z wobydlerskeje iniciatiwy „Swobodne mjezy – Wolne Granice“ powěsćerni dpa. Nowe předpisy nastupajo dalše testy powołanskich dojězdźowarjow pjenježnje přidatnje poćežuja, wón rjekny.
Sylnje přiběraceje ličby infekcijow dla je Pólska wot předwčerawšeho kónčina wysokeje incidency. Do njeje zastopnjuja kraje a regiony, w kotrychž je ličba infekcijow na 100 000 wobydlerjow w běhu tydźenja wjetša hač 200. Minjenu sobotu bě Pólska 26 405 nowych infekcijow w běhu 24 hodźin přizjewiła. Štóž chce z Pólskeje do Němskeje přijěć, trjeba negatiwny koronatest, kotryž njesmě starši hač 48 hodźin być. W Mecklenburgsko-Předpomorskej a Braniborskej testuja ludźi na mjezy za dźesać eurow.
Wopory korony wopominali
Praha (dpa/SN). W Čěskej su wčera, lěto po wudyrjenju koronapandemije, po cyłym kraju zwony cyrkwjow zwonili. Cyrkwje a wobydlerska iniciatiwa běchu do akcije namołwjeli. Dotal je w Čěskej po oficialnych informacijach 24 800 ludźi zemrěło, kotrychž běchu do toho pozitiwnje na koronawirus testowali. Čłonski kraj EU ma 10,7 milionow wobydlerjow. Wosrjedź Prahi běchu tysacy křižow z krydu namolowane, kotrež mějachu na mortwych dopominać. Za akciju na Staroměšćanskim torhošću steješe knježerstwu napřećo kritisce nastajena wobydlerska iniciatiwa „Milion wokomikow za demokratiju“, kotraž wumjetuje jemu zaprajenje a dawa knježerstwu sobuwinu na wulkej ličbje woporow. Za to je knježerstwo zamołwite, rjekny předsyda iniciatiwy Benjamin Roll.
Tež narodny zličbowanski zarjad postupowanje knježerstwa kritizuje. Pandemijowy plan strowotniskeho ministerstwa pochadźa hišće z lěta 2011. Spěšnje w Chinje skazane nahubniki běchu předrohe a špatneje kwality. „Nichtó njemóžeše na to přihotowany być“, so ministerski prezident Andrej Babiš zakituje.
Stare přećelstwo wožiwiłoj
Pólski premier Morawiecki francoskeho prezidenta Macrona wopytał
Waršawa. Pólska dyrbi so po nastupje noweho prezidenta USA Joewa Bidena we wonkownej politice znowa wusměrić a so za nowymi zwjazkarjemi rozhladować. Hłowna přičina je wočiwidny njezajim Bidena za Pólsku. Hač do dźensnišeho čaka jeje prezident Andrzej Duda na telefonat z Washingtona. Časy, jako bě wón takrjec stajny hósć w Běłym domje, hdźež z prezidentom Donaldom Trumpom jedne zrěčenje po druhim wotzamkowaše, zdadźa so nimo być.
ANO z čoła padło
EU financuje pólski tunl
Świnoujście/Brüssel (RD/SN). W pólskim Świnoujściu nad Baltiskim morjom su spočatk měsaca započeli 3,4 kilometry dołhi tunl twarić, kotryž ma wobě połojcy města zwjazać. Město leži zdźěla na kupje Wolin a zdźěla na kupje Usedom. Tunl za awta ma kónc lěta 2022 hotowy być a dotalny zwisk z přewoznymi łódźemi narunać. „To je historiski wokomik, dokelž stej potom zapadna Pomorska a Pólska republika zjednoćenej a w kóždym nastupanju jedyn stat“, rjekny šef knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć Jarosław Kaczyński k zahajenju dźěłow.
Kóšty za twar tunla pod rěku Świna wučinjeja něhdźe 220 milionow eurow. Byrnjež pólske knježerstwo z twarom płunoweho přistawa a z planowanym natwarom kontejneroweho přistawa strategiski wuznam Świnoujścia připóznało, njeda wone za twar tunla žane pjenjezy. 85 procentow srědkow přinošuje Europska unija. Zbywace 15 proc. financuje měšćanske zarjadnistwo w Świnoujściu. Po zhotowjenju projekta chce sej město popłatk za wužiwanje tunla žadać, zo móhło swoje wudawki zaso zarunać.
Žně mjedu loni jara słabe byli
Praha (ČŽ/K/SN). Pčołarjam susodneje Čěskeje su pčołki loni jeničce njecyłych 5 000 tonow mjedu do kołćow nanosyli. To je cyłych 40 procentow mjenje hač lěto do toho a zdobom najmjeńše mnóstwo wot załoženja Čěskeje republiki 2003 sem. Předsydka Zwjazka čěskich pčołarjow Jarmila Machová k tomu dodawa, zo maja to někotři stari pčołarjo samo za najsnadniši mjedowy wunošk minjenych 50 lět. Wina na lońšich špatnych žnjach mjedu je było njepřihódne dešćikojte wjedro w nalěću, a w tym padźe raz nic koronawirusowa pandemija, předsydka pčołarjow přispomnja.
Mjeńši wunošk w produkciji mjedu lěta 2020 so na płaćiznu woblubowaneje „słódkeje dobroty“ njewuskutkuje, zawěsća Milan Špaček, sobudźěłaćer firmy Medokomerc. Pčołarjam płaća 150 do 200 krónow (něhdźe 5,5 do 7,5 eurow) na kilogram. We wobchodach wuda kupc za škleńcu 150 do 180 krónow, wotpowědnje sezonje a družinje. Njedźiwajcy lońšeje žnjoweje mizery Čěskej njedostatk mjedu njehrozy. Z Ukrainy importuja 1 000 tonow, ze Słowakskeje a Moldawskeje tohorunja po stach tonow.
W firmach mało natyknjenych
Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z čěskeje stolicy
Praha. Po druhim tydźenju krutych naprawow jewjachu so minjeny kónc tydźenja w Čěskej prěnje pozitiwne znamjenja. Njedźelu zwěsćichu w susodnym kraju 3 291 nowoinfekcijow, 690 mjenje hač njedźelu prjedy. Ličba stacionarnje lěkowanych je stabilna w přirunanju z minjenym tydźenjom, tuchwilu stara so medicinski personal wo 8 362 pacientow, 1 930 z nich je na intensiwne lěkowanje pokazane, štož je bohužel 120 schorjenych wjace hač tydźeń do toho. Wčera, wutoru, pak registrowachu strowotniske zarjady wospjet 10 511 nowych padow, štož rěka, zo so wirus dale rozšěrja. W tym nastupanju wujewjeja winowatostne testy přistajenych wjetšich zawodow znajmjeńša jedne zwjeselace dopóznaće: po dwěmaj njedźelomaj wulkeje testowanskeje akcije wotkrychu fachowcy jenož 1,5 procentow tak mjenowanych „schowanych“ natyknjenjow. „Mjeztym testujemy tydźensce nimale tři miliony přistajenych a móžemy rjec, zo njeje połoženje w firmach tak katastrofalne, kaž smy wočakowali“, praji Karel Havlíček, minister za čěske hospodarstwo.
