Wotstupił, ale njemjelčał
Pólska zjawnosć zhladuje na pontifikat bamža Benedikta XVI.
Waršawa. Bjezposrědnje po smjerći emeritowaneho bamža Benedikta XVI. su medije Pólskeje čas jeho pontifikata (2005–2013) wobšěrnje rozjimowali. Fakt je, zo bě wón hižo jako kardinal Joseph Ratzinger najwažniši sobudźěłaćer bamža Jana Pawoła II. Kaž pólski prezident Andrzej Duda po chowanju Benedikta zwurazni, běchu Polacy jeho spěšnje připóznali, wědźo, zo je wón z Janom Pawołom II. stajnje wusko spřećeleny był. Prezident Duda swojich krajanow zdobom namołwi wšitke městnosće wopytow njeboćičkeho wosebje woznamjenić. A było je jich wjele. Najbytostniši slěd zawostaji pućowanje bamža Benedikta do Pólskeje w meji 2006 ze zastupom do bywšeho nacistiskeho zaničowanskeho lěhwa Auschwitz-Birkenau. Při wotprawjenskej muri zetka so wón z přežiwjenymi lěhwa, kotrychž je wutrobnje a z ruku witał. Medije rozprawjachu tehdy wo symboliskim podawku, zo wopyta bamž-Němc něhdyši němski kacet.
Wólby w Čěskej zahajene
Čěske impulsy za Europu
Pod hesłom „Čěske prezidentstwo rady EU – bilanca za čas krizy“ su Sakska krajna centrala za politiske kubłanje, Drježdźanska wotnožka informaciskeje syće Europe Direct a hosćićelski Kontaktny běrow Swobodneho stata Sakskeje w Praze wčera podijowu diskusiju w čěskej stolicy wuhotowali. Nimo ćežišćam mjezynarodneje politiki wěnowachu so tež mjeńšinowym naležnosćam.
Njedostatk lěkow w Čěskej
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Ministerstwo za dźěło namjetuje, bjezpłatne hospodowanje ćěkancow w přijimarnjach, pensijach abo internatach na maksimalnje 150 dnjow wobmjezować. Po pjeć měsacach měli potrjecheni pak sami swój přebytk płaćić, pak sej bydlenje pytać. Mnozy politikarjo kaž tež dźěłodawarjo ukrainskich ćěkancow z namjetowanymi změnami přezjedni njejsu. Woni argumentuja, zo njesteji w Čěskej dosć swobodnych bydlenjow k dispoziciji. Nimo toho warnuja před zhóršowacymi so žiwjenskimi wuměnjenjemi ćeknjenych. Po informacijach ministerstwa bydli tuchwilu 70 000 ćěkancow w přijimarnjach. Stat płaći 300 do 350 krónow (14 eurow) za nóc a wosobu.
Bandera njeje za Pólsku rjek
W poměru k Ukrainje jewja so ćmowe mróčele
Waršawa. Spočatk lěta 2023 je pólsko-ukrainski poměr chětro poćeženy. Njedźelu, 1. januara, je Najwyša rada (parlament) Ukrainy 114. narodniny Stepana Bandery – swojeho narodneho rjeka – wopominała, kiž symbolizuje tam zdobom spjećowanje přećiwo Ruskej a agresiwnej politice jeje prezidenta Wladimira Putina. Pomniki Bandery, po nim pomjenowanje dróhi, zarjadnišća a naměsta widźiš předewšěm w zapadnej Ukrainje, kaž w Lwiwje, Kijewje a Odessy.
Knježerstwo Pólskeje a Polacy sami njemóža a nochcedźa přiběracy kult wokoło Stepana Bandery připóznać. Bě dźě wón wjednik narodneho wuswobodźenskeho hibanja a iniciator zběžkarskeje armeje Ukrainy UPA. Jeje jednotki nadpadowachu w lětach 1941 do 1944 dźěle Sowjetskeho zwjazka (ZSSR), ale tež Pólskeje, zo bychu zwoprawdźili són Bandery wo njewotwisnej a swobodnej Ukrainje. UPA je w tym času něhdźe 100 000 wuchodopólskich wobydlerjow moriła. Hižo 1933 bě Bandera sowjetski konsulat we Lwiwje a 1934 pólskeho nutřkowneho ministra Bronisława Pierackeho nadpadnył.
Najćopliši silwesterski dźeń
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Runje tak kaž w Němskej bě 31. december 2022 tež w Čěskej najćopliši silwesterski dźeń wot lěta 1935. Tehdy běchu we wuchodočěskim měsće Hradecu Králové 16,3 stopnje naměrili. Wjetšina čěskich wjedroměrjenskich stacijow, kiž hižo 30 lět prawidłownje dźěłaja, registrowaše sobotu dalši rekord nastupajo temperatury. Tak pokazowaše termometer w Dobřichovicach blisko Prahi 18,2 stopnjej.
Kaž kóžde lěto mějachu přistajeni wuchowanskich słužbow posledni dźeń lěta ruki połne dźěła a starachu so wo ludźi, kiž běchu so zranili wopačneho wobchadźenja z praskotakami dla. Wohnjowa wobora zhaša cyłkownje 286 wohenjow, 20 procentow wjace hač lěto do toho. Na juhu susodneho kraja je na dróze mjez wsomaj Trhové Sviny a Žář samo k njewšědnemu njezbožu dóšło, hdźež je BMW do emuwa zrazył. Kročaty ptak je po njezbožu bohužel slaknył.
Horcy wólbny bój zahajeny
Praha (dpa/SN). W Čěskej je so wčera horca faza wólbneho boja wo zastojnstwo prezidenta zahajiła. Nětko smě dźewjeć wobkrućenych kandidatow we wobłuku rezerwowanych wusyłanskich časow swoje wabjenje w zjawnoprawniskim rozhłosu a w telewiziji wozjewić. Tež plakatne płoniny w zjawnym wobsydstwje móža za swoje wólbne wabjenje wužiwać. Na swójskich internetnych stronach pak běchu kandidaća hižo prjedy z tym započeli, na so skedźbnjeć.
Prezidentske wólbu budu klětu 13. a 14. januara. Wolerjo maja naslědnicu resp. naslědnika amtěrowaceje statneje hłowy Miloša Zemana wuzwolić. Wón po dowolenymaj hamtskimaj dobomaj znowa njekandiduje. W susodnym kraju z toho wuchadźeja, zo žadyn kandidat trěbnu absolutnu wjetšinu hłosow njedocpěje. Tohodla planuja dwě njedźeli pozdźišo rozsudne wólby.
Tuchwilni faworića su po najnowšich woprašowanjach bywši čěski general NATO Petr Pavel, bywša rektorka Brnjanskeje uniwersity Danuse Nerudová, kaž tež populistiski bywši ministerski prezident a załožer strony ANO Andrej Babiš.
Někotre europske města su so předwčerawšim, na najkrótšim dnju ...
Patoržica budźe lětsa hinaša
Polacy pomoc pytacym swoje wutroby a durje wotwěraja
Waršawa. Lětuše hody w Pólskej njebudu cyle tajke, kaž su ludźo zwučeni. Dokelž bě w februaru za wuchodnej mjezu wójna wudyriła, přiwza kraj nad Wisłu na to statysacy před bombami ćěkacych Ukrainjanow. Tući njedožiwja hodowne swjate dny w swojej domiznje, ale w pólskich domach po pólskej tradiciji. Nowosć je ta, zo Kijewska ortodoksna cyrkej swojim wěriwym tónraz dowola hody hižo wot 24. decembra swjećić, byrnjež prawosławni na narod Jězusa poprawom hakle 7. januara zhladowali. Z tymle rozsudom so ukrainska cyrkej wot ruskeje jasnje distancuje, přetož Moskowski patriarch Kyril politiku prezidenta Wladimira Putina wot spočatka wójny přećiwo Ukrainje podpěruje.
Dohodowne mordarstwo
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Čěski zastupowacy ministerski prezident Marian Jurečka, kotryž tuchwilu ministerstwo za přirodoškit nawjeduje, je jara spokojom z dojednanjom nastupajo wikowanje z emisijemi. Firmy, kotrež wjele wuhlikoweho dioksida wustorkuja, měli wjace płaćić a stat měł domjacnosće bóle podpěrować, podšmórny politikar njedźelu w rozmołwje z powěsćernju ČTK. Wón měni, zo je nowe rjadowanje wuwaženiše a zo zamóže EU z tym lěpje porno konkurency wobstać.
Awtotwarc Škoda Auto bu wospjet z titulom „předewzaće lěta“ wuznamjenjeny. W minjenym lěće wuwožowaše twory za 379 miliardow krónow (15,62 miliardow eurow). Hižo wot lěta 2000 je znata čěska firma kóžde lěto na prěnim městnje. Druhi najlěpši zawod ze 132 miliardami krónow (5,44 miliardow eurow) je zhotowjer elektroniki Foxconn CZ Group. Agrofert, předewzaće bywšeho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša, je sej z eksportnym wolumenom 111 miliardow krónow (4,58 miliardow eurow) třeće městno zdobył.
