Tusk knježerstwo přerjadował
Pólski premier reaguje na „politiske zemjerženje“ wólbow dla
Waršawa. Do zapokazanja noweho statneho prezidenta Karola Nawrockeho 6. awgusta je ministerski prezident Pólskeje Donald Tusk swój kabinet změnił. Jemu je wažne, zo postara so knježerstwo wo porjad kaž tež wo wěstotu a přichod kraja. Zdobom wón přizna, zo bě přičina přerjadowanja „politiske zemjerženje“ prezidentskich wólbow dla, kotrež bě lěhwo knježerstwa přěhrało. Wšěm je jasne, zo změje Tuskowe knježerstwo z Karolom Nawrockim noweho razneho přećiwnika w prezidentskim palasće.
Migracija ministrow zaběrała
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Minjeny tydźeń zetkachu so nutřkowni ministrojo Čěskeje, Němskeje, Awstriskeje, Danskeje, Francoskeje kaž tež Pólskeje na najwyšej horje Němskeje. Tam wo krućišich naprawach nastupajo migracisku a azylowu politiku diskutowachu. Němski nutřkowny minister Alexander Dobrindt wuzběhny po zetkanju, zo je wuslědk wuradźowanjow „jasne znamjo za přezjednosć a zhromadny angažement“. Politikarjo wuradźowachu wosebje wo lěpšim škiće wonkownych mjezow Europskeje unije.
Dobrindt při mjezy so wobhonił
Němsko-pólske konsultacije k prašenjam njeregularneje migracije
Waršawa (dpa/SN). W boju wo wotwobaranje njeregularneje migracije je so zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Alexander Dobrindt dźensa w Pólskej wo połoženju na wonkownej mjezy EU k Běłoruskej wobhonił. Na jednym z pomjeznych přechodow je so politikar CSU ze swojim pólskim kolegu Tomaszom Siemoniakom zetkał. Wobaj chcyštaj wo problemach migracije rěčeć a móžne škitne naprawy wobjednawać. Wosebje wažny je dialog mjez krajomaj, Dobrindt do zetkanja zwurazni.
Pólska je swoju wuchodnu mjezu k Běłoruskej sylnje wobtwjerdźiła, dokelž so wottam stajnje zaso ćěkancy do Pólskeje a tak na teritorij EU předrěwaja. Waršawa z toho wuchadźa, zo Běłoruska a Ruska ćěkancow zaměrnje k pólskej mjezy sćeletej, zo byštej EU pod ćišć stajiłoj a tak destabilizowałoj. Stajnje zaso migranća tež namócnje přećiwo pólskim pomjeznym policistam postupuja. Hakle minjeny tydźeń su při tym pólskeho wojaka zranili.
Wenuša z Věstonic w Brnje
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Mała statuwa z běłeje hliny słuša k najstaršim wuměłskim twórbam swojeho razu po cyłym swěće. Rěka Wenuša z Věstonic a je nimale 30 000 lět stara. Archeologa Karel Absolon bě ju 13. pražnika 1925 namakał, jako w Dolních Věstonicach na juhu Morawy hromadźe ze swojimi kolegami lěhwo hońtwjerjow z kamjentneje doby wurywaše. Nětko wotměwaja so w Brnje składnostnje 100. róčnicy jeje wotkryća wšelake zarjadowanja pod hesłom „Wenuša 100“.
Wo spěwanju bliskich rěčow
Někotre wěcy čłowjek lěpje zrozumi a so z nimi wujedna, hdyž na nje wotdaloka hlada. Na přikład je mi derje znate, zo je serbšćina za Čechow při čitanju lochko zrozumliwa, dokelž je spisowna serbska rěč nastała w časach, hdyž je serbska inteligenca w Praze studowała a w čěšćinje inspiraciju pytała. Ale serbske wurjekowanje je hinaše puće wužiwało. Tohodla je za nas chětro komplikowane serbšćinu słuchajo zrozumić. To je dospołnje druha rěč, kotraž ma sakski zwuk a melodiju. Praktisce to rěka, zo mam na hasy jenož tři metry wot rěčnika zdalene ćeže spóznać, kotru rěč wón wužiwa. Ta kaž tamna mjenujcy němsce „spěwa“. To wšak za mnje ničo nowe wjac njeje. Potajkim tajki staw w Serbach wočakuju a sym na to přihotowany wokomik dočakać, doniž 110procentowsce njewěm, štó přede mnu steji a rěči. Nětko, w prózdninskim času, sym pak to samsne w Słowakskej dožiwił, štož je mje překwapiło.
Češa zdźěla bjez miliny byli
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Minjeny pjatk je w mnohich kónčinach susodneje Čěskeje milina wupadnyła. Čěska stolica, wobwodaj Liberec a Ústí nad Labem kaž tež srjedźne Čechi běchu potrjechene. Pobrachowaceje miliny dla dyrbjachu wobchody zawrěć. Ćahi, tramwajki a trolejbusy wostachu stejo a w Praze njejězdźeše metro. Tež tankownje, rafinerije a twornje kaž Škoda Auto hižo dźěłać njemóžachu.
Wjace hač 300 króć bě wohnjowa wobora po puću, zastojnicy dyrbjachu zwjetša ludźi z liftow wuswobodźić abo firmam nuzowe milinowe agregaty k dispoziciji stajić. Tajke nastroje na zbožo tež chorownje za čas wupada z trěbnej milinu zastarachu. Nawječor běchu škody zaso wuporjedźene.
Pólske pirogi w kosmosu
Astronawt Sławosz Uznański-Wiśniewski zbudźa zajim za staciju ISS
Waršawa. Jara hordźi su Polacy na swojeho noweho astronawta w swětnišću. Sławosz Uznański-Wiśniewski je minjeny tydźeń z třomi dalšimi astronawtami na Mjezynarodnu swětnišćowu staciju (ISS) dolećał. Jemu poboku su nawodnica skupiny Peggy Whitson z USA, Indičan Shubhanshu Shukla a Madźar Tibor Kapu. Skupina wužiwaše raketu typa Falcon 9 předewzaća SpaceX Elona Muska a startowaše na swětnišćowym dwórnišću Cape Canaveral w zwjazkowym staće USA Floridźe. Skupina misije „Ax-4“ přebywa dwaj tydźenjej na staciji a ma so po planje srjedź přichodneho tydźenja na zemju wróćić. Za Pólsku je to mjeztym druhi zastupnik w swětnišću: Prěni bě 1978 kosmonawt Mirosław Hermaszewski w sowjetskej rakeće Sojuz. Pólska misiju swojeho astronawta z nimale 70 milionami dolarow financuje.
Pólska tohorunja mjezu kontroluje
Waršawa/Berlin (dpa/SN). Reagujo na němske pomjezne kontrole tež Pólska wot přichodneje póndźele swoje mjezy kontroluje. Tole je pólski ministerski prezident Donald Tusk na posedźenju knježerstwa zdźělił. Tež mjezu wuchodneho susoda Litawskeje chcedźa kontrolować.
Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) je němske pomjezne kontrole za wobmjezowanje ilegalneje migracije přećiwo přiběracej kritice wukraja zakitował. „Dyrbimy kontrolować, dokelž njeje škit europskich wonkownych mjezow w dosahacej měrje zaručeny“, wón rjekny.
Tusk nowinarjam we Waršawje znapřećiwi, zo reaguje z kontrolemi na zadźerženje němskeho knježerstwa. „Sym němsku stronu wospjet warnował a sym z nowym kanclerom Merzom wo tym rěčał“, wón praji. Dotalna sćerpna pozicija Pólskeje hladajo na jednostronske kontrole Němskeje pak dlěje móžna njeje.
Dźěłarnistwo policije z tym liči, zo suwaja na mjezy migrantow „tam a sem“: Němska je wotpokazuje a do Pólskeje wróćo sćele. Pólscy hranicarjo ludźi zaso do Němskeje sćelu.
Ludźo popřeja sej drohi dowol
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Pućowanske agentury wočakuja tež lětsa zaso jara dobru sezonu. Po hubjenych lětach koronoweje krizy dla chce dźeń a wjace Čechow swój dowol we wukraju w hotelach ze štyrjomi abo samo pjeć hwěžkami dožiwić. Jiřina Ekrt Jirušková, dźěłaćerka internetoweho poskićerja pućowanjow Invia, zdźěli, zo je zajim za dowol we wukraju wo dźesać procentow rozrostł. Předań krótkodobnych pućowanjow budźe lětsa samo hišće wuspěšniša hač loni. Zastupjerjo pućowanskeho běrowa Alexandria zwěsćeja tuchwilu samo rozrost wo 15 procentow. Tón ma za marketingoweho direktora tutoho běrowa Petra Šatneho dwě přičinje. Sprěnja njemóže ludźom nichtó dožiwjenja z dowola wzać a zdruha zhubjeja pjenjezy swoju hódnotu. Lětsa płaći dowol za swójbu z dźěsćomaj w Grjekskej, Turkowskej abo Egyptowskej mjez 63 750 (2 500 eurow) a 76 500 (3 100 eurow) krónami. To rěka, zo njejsu so płaćizny porno lětu 2024 wuraznje změnili. Cyle nawopak samo wjace Čechow je zwólniwych, swoje pjenjezy do drohotnišeho dowola z přidatnymi słužbami inwestować.
Pólska so němskeho wójska njeboji
Waršawa (dpa/SN). Pólska a Němska měli po słowach pólskeho wonkowneho ministra Radosława Sikorskeho zhromadnje přećiwo wohroženju přez ruske rakety w enklawje Kaliningrad nad Baltiskim morjom postupować. Minister ma to za „nuzne pólsko-němske wužadanje“.
Plany zwjazkoweho knježerstwa nastupajo wobrónjenje Němskeje w Pólskej žane wobmyslenja njezbudźeja, rjekny Sikorski w rozmołwje z powěsćernjemi dpa, PAP a AFP. „Smy dobri zwjazkarjo a dyrbimy swoje wójska wutwarić, kotrež nikoho njezatrašeja, ruskeho prezidenta Wladimira Putina pak wottrašeja. Pólska so němskeho wójska njeboji.“
Pólska na wuchodnej kromje NATO swoje wójsko zesylnja, dokelž čuje so wot Ruskeje wohrožena. W Němskej je zwjazkowy kancler Friedrich Merz natwar najwjetšeje konwencionalneje armeje w Europje připowědźił. Na wjeršku NATO w Den Haagu běchu Rusku jako „dołhodobnje najwjetše wohroženje NATO“ zastopnjowali a masiwne zwyšenje wudawkow za brónjenje wobzamknyli.
