Afera tola mjezynarodna była
Komisija pólskeho sejma přepytuje dźěło bywšeho knježerstwa PiS
Waršawa. Nowe pólske knježerstwo ministerskeho prezidenta Donalda Tuska nima jeničce přichod kraja na starosći, ale chce tež – kaž bě to hižo do wólbow parlamenta připowědźiło – dźěło bywšeho narodno-konserwatiwneho knježerstwa strony Prawo a sprawnosć (PiS) přeslědźić. Za to su mjeztym tři komisije wutworili. Prěnja zaběra so z aferu wizumow dla, kotrež běchu pólske konsulaty w aziskich krajach na dubiozne wašnje wudawali. Dalša komisija přepytuje wobčušlenje opozicije za čas knjejstwa PiS z pomocu programa „Pegasus“ israelskeje tajneje słužby. Wobčušlili wšak njeběchu jenož opoziciju wokoło Tuska, ale samo swójskich ludźi. Třeća skupina rozestaja so z wólbami prezidenta lěta 2020, jako běchu koronakrizy dla krótkodobnje listowe wólby přihotowali a za to wjace hač 70 milionow złotych wudali. Na kóncu přewjedźechu wólby na tradicionalne wašnje. Listowe wobalki wostachu ležo, a pjenjezy su fuk.
Sudnistwo wusud přesunyło
Waršawa/Žitawa (dpa/SN). Zarjadniske sudnistwo wojewódstwow we Waršawje chce wusud w padźe horco diskutowaneje Turówskeje brunicoweje jamy hakle 13. měrca wozjewić. Přičina přesunjenja je chorosć jedneje sudnicy, město Žitawa wčera zdźěli. Tute kritizuje ze swojej skóržbu pruwowanje znjesliwosće za wobswět za planowane rozšěrjenje jamy blisko Žitawy na pólskim teritoriju.
Žitawa móhła hač do metra zapadnyć, wjedu-li jamu podłu Nysy dale. To z přepytowanja wuchadźa. Při pruwowanju znjesliwosće za wobswět we wobłuku procedury přizwolenja w Pólskej njejsu nimo toho wobmyslenja nastupajo poćeženje wody, z drobnym prochom a haru wobkedźbowali, město argumentuje. Tež saněrowanje zbywaceje jamy po kóncu wudobywanja brunicy paruja. „Prawidła su, kotrež maja dodźeržeć. A jedne z nich je: Swojemu susodej nješkodźiš“, rjekny wyši měšćanosta Žitawy Thomas Zenker (njestronjan) tehdy w zwisku ze skóržbu.
Plany běchu tež mjez Čěskej a Pólskej napjatosće wubudźili. Čěska skoržeše na Europskim sudnistwje. W februarje 2022 stej so krajej překwapjace dojednałoj.
200. narodniny Smetany
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Tež w Čěskej je miłe wjedro kónc tydźenja někotre stare rekordy přetrjechiło. 22 z 166 měrjenskich stacijow, kotrež słuža hižo wjace hač 30 lět, naměri minjeny pjatk nowu najwyšu hódnotu za 1. měrc scyła. We Vidnavje na sewjernej Morawje blisko pólskich mjezow wjeselachu so samo nad 16,3 stopnjemi. Wosebje na wuchodźe Čěskeje bě prěni dźeń třećeho měsaca z temperaturami nad 15 stopnjemi rjenje ćopły.
„Wukidamy juchu na dróhi!“
Pólscy ratarjo swojich protestow dla dźeń a bóle zadwěluja
Waršawa. Protesty pólskich ratarjow towaršnosć kraja a medije dale chětro zaběraja. Wjeršk dotalnych demonstracijow dožiwichu ludźo minjenu wutoru we Waršawje. Ze swojimi traktorami jědźechu burja před twarjenje sejma, a po tym zastachu tež před sydłom ministerskeho prezidenta. Tak protestowachu woni předewšěm přećiwo agrarnej politice Europskeje unije, kotraž ze swojimi předpisami dźěło ratarjow dale a bóle poćežuje. Mjez druhim dźe wo předpisy nastupajo zasadźenje hnojidłow a pesticidow. Zadwělowanosć protestowacych je wočiwidna. We Waršawje su připowědźili, zo chcyli tam na dróhi „juchu wukidać“, wostanu-li protesty bjez wuspěcha.
Njeměr solarnych parkow dla
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Václav Hora, šef gmejny Vrskmaň w sewjernych Čechach, njewě, hač ma so wjeselić abo hněwać. Steji na kromje brunicoweje jamy, hdźež zažrawaja so ćežke mašiny do krajiny. Na tamnym boku jamy wupřestrěwaja so mjeztym zaso łuki, pola a samo mały lěs, woblubowane wuchodźowanišćo tudyšich wobydlerjow. Tola nowy mały raj ma so bórze zhubić. Na přestrjeni 60 hektarow ma mjenujcy solarna milinarnja nastać. „Gmejna njeje přećiwo wobnowjomnym žórłam energije“, praji Hora. „Smy samo za fotowoltaikowe module, ale nic na tajkej wulkej přestrjeni. Tam je mjeztym wjele škitanych družinow rostlinow a zwěrjatow swój žiwjenski rum namakało a tež wobydlerjo našeje gmejny nochcedźa so toho noweho raja wzdać. Je to přeco to samsne, stat postaja a my přećiwo tomu ničo činić njemóžemy,“ skorži Hora. „Nimo toho so bojimy, zo budu so tam tak mjenowane ćopłotne kupy tworić, kiž budu wokolinu wohrěwać, dokelž su module čorne.“
Zelenskyj sćele ludźi k mjezy
Blokada pólskich ratarjow zamołwitych w Kijewje znjeměrnja
Kijew/Waršawa (dpa/SN). Po dny trajacych protestach pólskich ratarjow sćele ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj nětko ministerskeho prezidenta Denysa Šmyhala a dalšich čłonow knježerstwa k jednanjam na blokowane pomjezne přechody. Wukaz płaći wosebje tež za zakitowanskeho ministra Rustema Umjerowa, rjekny Zelenskyj předwčerawšim, srjedu, w swojim widejowym poselstwje, kotrež wusyłachu w ukrainskej a pólskej rěči. „Blokada mjezy wohrožuje bohužel tež našich hólcow na fronće“, Zelenskyj rjekny.
Ukrainski prezident narěči w tym zwisku tež pólskeho ministerskeho prezidenta Donalda Tuska a statneho prezidenta Andrzeja Dudu. „Prošu će, Donaldo, knježe ministerski prezidento, so tohorunja k mjezy podać. Andrzejo, knježe prezidento, Tebje runje tak prošu, dialog podpěrować.“ Zelenskyj je tež sam zwólniwy, sej na mjezu dojěć. Tež Europska komisija měła zastupnikow pósłać.
Dalša wuměna bojowych tankow
Pokradnjena demonstracija
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Kónc minjeneho tydźenja zličichu w Čěskej 383 047 ludźi, kiž běchu wójny dla z Ukrainy ćeknyli. 227 000 z nich su žony, wuchadźa z aktualnych statistikow ministerstwa za nutřkowne naležnosće, kotrež předstajichu minjeny kónc tydźenja zjawnosći.
Pólscy ratarjo dale protestuja
Waršawa (dpa/SN). Pólscy ratarjo su na pomjeznym přechodźe Medyka ukrainske železniske wagony ze žitom wočinili a žito na kolije wusypali. Po tutym puću su strategisce wažnu železnisku čaru krótkodobnje blokowali. Skupina něhdźe 25 burow je na kromje demonstracije na bliskej dróze na dwórnišćo běžała, medije rozprawjeja. Akciju su spěšnje zaso skónčili. Wagony z kukuricu běchu za eksport do Němskeje předwidźane.
Bórze protesty ratarjow?
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Žito z Ukrainy njeda čěskim ratarjam derje spać. Su mjenujcy nuzowani, swoje žitne produkty hač do 20 procentow pod běžnej płaćiznu předać. Tohodla njeje skoro žane tukrajne žito na čěskich wikach. Ratarjo drje přećiwo tunim agrarnym surowiznam z Ukrainy hišće njeprotestuja, nalada mjez nimi pak njeje najlěpša. Wšako su dźeń a bóle njespokojom z europskej ratarskej politiku. „Mje woprawdźe wutroba boli, ale myslu chutnje na to, wšu swoju trejdu spalić“, praji Miroslav Drs. Ratar, kiž ma swój statok w južnych Čechach blisko města Tabora, tuchwilu ničo njepředawa, hačrunjež ma sila połne žita. A njeje jenički bur, kiž přemysluje wo tajkich drastiskich kročelach.
