Lědma hišće haćenja
Waršawa/Praha/Bratislava (dpa/SN). Na němsko-pólskej mjezy bě nadróžny wobchad minjeny kónc tydźenja na najwjace přechodach w dalokej měrje normalizowany, kaž pólski namjezny škit na swojej internetnej stronje zdźěla. Jeničke wuwzaće bě přechod Jędrzychowice na awtodróze A 4 pola Zhorjelca. Tu dyrbjachu nakładne awta sobotu hišće něhdźe połdra hodźiny čakać.
Tež čěska policija njeje žane wjetše haćenja na čěsko-němskej mjezy registrowała, byrnjež za powołanskich dojězdźowarjow razniše prawidła płaćili.
Porno tomu so nakładne awta na čěsko-słowakskej mjezy dale a bóle kopja. Přičina toho je, zo je Madźarska hranicu zawrěła. Rynk Lkw-jow, kotrež chcedźa do Madźarskeje, so po cyłej Słowakskej hač do Čěskeje wróćo haći.
Opozicija: Wólbny bój njefairny
Pólscy politikarjo z krizu coronawirusa dla rozdźělnje wobchadźeja
Waršawa. Kriza coronawirusa dla so tež w Pólskej raznje wuskutkuje. Towaršnostne žiwjenje je mjeztym w dalokej měrje zlemjene. Šule, uniwersity, biblioteki, dźiwadła, kina, opery, kulturne domy, płuwanske hale a dalše zarjadnišća su zawrjene. Nimale tysac ludźi je so z wirusom natyknyło, pjećo su dotal zemrěli. Polacy su oficialnje namołwjeni, dobrowólnje dwaj tydźenjej doma wostać. Zarjadowanja z wjace hač 50 wobdźělnikami su zakazane.
Politikarjo z pandemiju dosć rozdźělnje wobchadźeja. Wrócławski wyši měšćanosta Jacek Sutryk na přikład so kóždy wječor wosobinsce na swojej internetnej stronje přizjewja, zo by na prašenja ludźi wotmołwjał a pokiwy dawał, kak měli so prawje zadźeržeć. Sam wón z awtom po měsće jězdźi a so chětro hněwa, hdyž widźi wobydlerjow na přikład zhromadnje grilować abo šulerjow w barach so zetkać. Naležnje Sutryk wšitkich namołwja, to wostajić.
Wutworja nowe knježerstwo
Bratislava (SŽ/K/SN). Njecyłej tydźenjej po wólbach parlamenta w Słowakskej kiwa krajej nowe koaliciske knježerstwo. To zdźěli medijam šef hibanja Obyčajni L’udi a Nezávislé Osobnosti (OL’aNO) Igor Matovič, kotremuž bě prezidentka Zuzana Čaputová za to nadawk dała. OL’aNO z 25 procentami wólbneho přihłosowanja twori knježerstwowu koaliciju hromadźe z hibanjom Sme rodina, liberalnej stronu Sloboda a Solidarita (SaS) a ze stronu Za l’udí eksprezidenta Andreja Kiski. Tele knježerstwo změje w narodnej radźe ze 150 sydłow 95 a tak wustawowu wjetšinu.
Předsydźa stronow OL’aNO, Sme rodina, SaS a Za l’udí informowachu prezidentku Čaputovu mjeztym wo tym, zo su so tohorunja na rozdźělenje ressortow dojednali. Mjena pak Matovič nochcyše publikować, dokelž je za někotre ministerske zastojnstwa wjacorych kandidatow. OL’aNO dóstanje nimo zastojnstwa premiera šěsć ministerstwow, Sme rodina tři, SaS tři a Za l’udí dwě. Dźiwajo na přiběrace rozšěrjenje coronowirusa w Słowakskej je Matovič rjekł, zo dyrbi politika tohodla tuchwilu zboka wostać.
Ministrojo na coronu testowani
Waršawa (dpa/SN). W Pólskej su wšitkich ministrow, kotřiž běchu na minjenym posedźenju kabineta přitomni, na coronawirus přepruwowali, po tym zo běchu pola wobswětoweho ministra Michała Wośa coronawirus zwěsćili. Wuslědki přepytowanja dotal hišće njepředleža, zdźěli rěčnik knježerstwa powěsćerni PAP. Dotal dźěłaja wšitcy ministrojo w karantenje. Natyknjenemu ministrej so po informacijach rěčnika derje dźe. Ministerski prezident Mateusz Morawiecki njebě runja dalšim wosom ministram na posedźenju kabineta pódla.
Statny prezident Andrzej Duda je wčera planowane zhromadne wuradźowanje z kabinetom na njewěsty čas přestorčił. Wón chcył najprjedy wuslědk testa wočaknyć, kaž da zdźělić. Wobswětowy minister Michał Woś bě so na coronawirus testować dał, po tym zo bě k sobudźěłaćerjej lěsniskeho zarjada kontakt měł. Pola toho běchu infekciju zwěsćili.
W Pólskej je so dotal wjace hač 200 ludźi z coronawirusom natyknyło, pjeć wosobow je zemrěło. Wirusa dla je kraj razne naprawy wukazał a swoju mjezu tež k Němskej zawrěł.
Pjeć kontinentow přepućować
ROZŽOHNUJO SO ze zajimcami a podpěraćelemi w Praze, Brnje a naposledk w słowakskej stolicy Bratislavje je so pod hesłom „Z Tatru wokoło swěta 2“ wuprawa horliwcow na wurjadnu jězbu podała. Jeje wobdźělnicy wotmysla w běhu třoch lět wopytać 69 krajow na pjeć kontinentach a tak něhdźe 270 000 kilometrow wotjěć. Ekspedicija nawjazuje na wuprawu „Z Tatru wokoło swěta“ kónc 80tych lět, a jedyn z jeje hłownych zaměrow je samsny: po cyłym swěće dobre mjeno Čěskeje kaž tež wudźěłkow jeje přemysła šěrić.
Wozydło, specialna Tatra T 815 4x4, ma aluminijowy natwar a waži tak jenož 1 380 kilogramow. „W nim su tři boilery, štyri wokruhi tepjenja, klimatizacija, akumulatory a dwaj nuznikaj. A mamy dušu nutřka a wonka“, wopisuje Marek Havlíček wuhotowanje Tatry. Po jeho słowach je w njej 14 sydłow a 20 spanskich městnow. Ekspediciju chcedźa w třoch etapach zwoprawdźić. Prěnja, 70 000 km dołha a po 22 krajach, wjedźe předewšěm po Europje; druha z 120 000 km a po 18 krajach budźe w Južnej a Sewjernej Americe kaž tež w Kanadźe. Třeća z 80 000 km po 22 statach powjedźe po aziskim a afriskim kontinenće.
Cyła Čěska pod karantenu
Razne naprawy knježerstwa přećiwo coronawirusej
Praha (MaKr/SN). Hačrunjež je ličba z coronawirusom natyknjenych wobydlerjow Čěskeje z 344 padami hišće poměrnje přehladna a smjertne pady dotal žane znate njejsu, chce knježerstwo kóždežkuli riziko wuzamknyć. Hižo dźens tydźenja je wone kubłanske zarjadnišća po cyłym kraju zawrěć dało a wukaza wšěm šulerjam a studentam „wirowe prózdniny“, zo by rozpřestrěću chorosće zadźěwało. Staršim bě wukaz wulki problem, dyrbjachu dźě so woni takrjec přez nóc na nowu situaciju nastajić. Wučba běži na zbožo dale přez internet, a samo čěska telewizija wusyła wšědnje specialny wuwučowanski program.
Dalša a razniša kročel slědowaše minjeny štwórtk z wukazanjom nuzoweho stawa. To rěkaše za Čechow sylniše wobmjezowanje wšědneho žiwjenja. Tak njeběchu kulturne a sportowe zarjadnišća kaž muzeje, dźiwadła, kina a fitnesowe studija zjawnosći wjace přistupne, koncerty wotprajene. Hosćency a bary smědźachu swojich hosći jenož hišće hač do wječora we wosmich posłužować.
Češa namołwjeni doma wostać
Praha (dpa/SN). Čěske knježerstwo swobodu pohibowanja ludźi w boju přećiwo coronawirusej drastisce wobmjezuje. To je ministerski prezident Andrej Babiš wot populistiskeje strony ANO wčera wječor připowědźił. Ludźo su namołwjeni doma wostać a so mjezyčłowjeskich stykow wzdać. Wuwzaća płaća jeničce za puć na dźěłowe městno, za nuznje trěbne wobstaranja kaž za nakup žiwidłow abo za lěkarske terminy. „Stejimy w boju z wirusom“, rjekny Babiš.
Wot minjeneho štwórtka płaći w Čěskej 30dnjowski narodny nuzowy staw, z kotrymž móže stat zakładne prawa wobydlerjow wobmjezować. Wukrajnicy njesmědźa hižo do kraja přijěć, nawopak njesmědźa tež Češa kraj hižo wopušćić. Wuwzaća płaća mjez druhim za powołanskich dojězdźowarjow. Wjace hač 2 000 wojakow dodźerženje wukaza kontroluje. Šule, hosćency, korčmy a wobchody, nimo žiwidłowych, su zawrjene. Kónc tydźenja su ludźo nahrabnje nakupowali.
W Čěskej su dotal 253 infekcijow registrowali. Smjertne pady njejsu žane znate.
„Coronawirus lemi Pólsku“
Razne naprawy přećiwo nowej chorosći płucow w susodnym kraju
Waršawa. Z chětro raznymi naprawami reaguje Pólska na nowy coronawirus. Zo bychu dalšemu rozpřestrěću chorosće zadźěwali, su wot wčerawšeho wšitke pěstowarnje, šule a uniwersity po cyłym kraju na dwaj tydźenjej zawrjene. Tež muzeje, kina a dźiwadła njejsu zjawnosći hižo přistupne. To je ministerski prezident Mateusz Morawiecki srjedu wukazał. Zakładne šule a pěstowarnje wostachu po potrjebje hač do dźensnišeho wotewrjene, zo móhli so starši na nowe połoženje nastajić. „Coronawirus lemi Pólsku“, piše Gazeta Wyborcza.
Mzdy přiběrali
Praha (ČŽ/K/SN). Na 36 144 krónow je hač do kónca lěta 2019 w Čěskej přerězna mzda rozrostła, z čimž přiby wona cyłkownje wo 6,7 procentow. To wozjewi Čěski statistiski zarjad tele dny.
Najwjace zasłuželi su sobudźěłaćerjo bankow a zawěsćernjow, mjenujcy přerěznje 59 296 krónow.
Na polu informacije a komunikacije skutkowacy dóstawachu měsačnje 500 krónow mjenje.
Najšćedriwišo bě so w ludowym kubłanju dźěłacym přidało – w běhu lěta nic mjenje hač 12,5 procentow. A tak je jich měsačna zasłužba na něhdźe 35 323 krónow přiběrała. W předźěłacym přemysle płaćachu dźěławym wob měsac přerěznje 33 561 krónow.
Najnišu mzdu přijimowaše dale hotelowy, gastronomiski, posłužbowy a zastaranski personal, a to něhdźe 19 990 krónow. Přistajeni w administraciji a pomocnej słužbje zasłužachu 22 481 krónow.
Přerězna mzda bě w Čěskej wot lěta 2014 njepřestajnje přiběrała. Dobre wuwiće hospodarstwa wuskutkowa njedostatk dźěłowych mocow a tak ćišć na mzdy. Tón wšak nětko popušća, dokelž hospodarstwo pomałšo rosće.
Sylny wothłós na wólbny wuslědk
Bratislava (SŽ/K/SN). Wulce překwapjacy wuslědk wólbow parlamenta w Słowakskej zbudźa z jasnym dobyćom strony OL’aNO na jednej a z čućiwymi stratami dotal knježacych stron na tamnej stronje bjez dźiwa přiměrjeny wothłós w medijach kraja kaž tež zwonka njeho.
