Słowjanski wukraj

Nawal turistow

wutora, 27. septembera 2016 spisane wot: Cyril Kola

Praha (ČŽ/K). W prěnim połlěće 2016 je 13,6 milionow ludźi z wukraja Čěsku republiku wopytało, štož je cyłych dźesać procentow wjac hač w samsnym času minjeneho lěta. W hotelach, hosćencach, pensijach, na campingownišćach abo priwatnje přenocowachu loni wot spočatka januara hač do kónca junija 5,3 miliony turistow. Na jednym dnju bě 7,1 milion dnjowych wopytowarjow přijěł. Tole wozjewja powěsćernja ČTK, powołujo so na informacije pućowanskeje agentury Czech Tourism. Najwjetši dźěl turistow pochadźeše z Němskeje a Słowakskeje. Nahladnje wjele přińdźe jich tohorunja z Wulkeje Britaniskeje kaž tež ze Zjednoćenych statow Ameriki. Na wšěch 63 procentow wukrajnych wopytowarjow wudawa, zo su do Čěskeje na dowol přijěli, 17 procentow tam słužbnje přebywa, zbytk na wopyće pola přiwuznych abo na studiju. Nahladnje přibyła je nic naposledk ličba tych, kotřiž su prěni raz do Čěskeje přijěli. Při tym jedna so předewšěm wo wopytowarjow z Chiny respektiwnje Južneje Koreje. Jeli trend dale póńdźe, móhł wón lońši rekord z 25,7 milionami wukrajnych wopytowarjow znowa přetrjechić.

dale čitać ...

Přikładne poćahi

wutora, 27. septembera 2016 spisane wot: Cyril Kola

Bratislava (SŽ/K). W stolicy Słowakskeje wotměwa so schadźowanje jeje a čěskeho knježerstwa, štwórty raz to po lěće 2012. Poćahi, kajkež Praha a Bratislava po dźělenju Čěskosłowakskeje 1993 pěstujetej, su za mnohe regiony swěta přikładne a sćěhowanja hódne, zwurazni słowakski premier Robert Fico. „Naše wuběrne zhromadne dźěło, kaž wone ani w Europje ani na swěće nima runjeća, je hłownje tež wuraz našeje rěčneje a kulturneje bliskosće“, Fico podšmórny. Čěski ministerski prezident Bohuslav Sobotka mjenowaše zhromadne schadźowanje knježerstwow wuraz nadstandardneho přećelstwa mjez Čěskej a Słowakskej. Čěska słowakske předsydstwo EU połnje podpěruje. Premieraj jednataj naležnje wo bilateralnych prašenjach kaž tež wo aktualnych europskich naležnosćach, tak wo migraciskej krizy a wěstoće. Ministrojo wuradźuja mjez druhim wo zmodernizowanju wobchada a efektiwnišej energijowej zhromadnosći. Nic naposledk rozjimuja kulturne přihoty 100. róčnicy zrodźenja Čěskosłowakskeje, 50. róčnicy Praskeho nalěća a 25. róčnicy zesamostatnjenja wo- beju krajow, wšitke w lěće 2018.

dale čitać ...

„Wulke dobyće“ w Bratislavje

pjatk, 23. septembera 2016 spisane wot: Jolanta Bombera-Rječcyna

Waršawske knježerstwo wobstawa na swojej politice ćěkancam napřećo

Waršawa. Pólske knježerstwo ma wuslědk wjerškoweho zetkanja Europskeje unije minjeny tydźen w słowakskej stolicy Bratislavje za „wulke dobyće“. Kraj njetrjeba so chłostanja EU bojeć, dokelž nochce žanoho ćěkanca do kraja pušćić. Ministerska prezidentka Beata Szydło bě tule raznu poziciju swojeho kraja we wobłuku Visegrádskeje štyrki, ke kotrejž słušeja tež Čěska, Słowakska a Madźarska, na konferency přesadźiła. Tamne kraje skupiny maja podobnu poziciju ćěkancam napřećo. Tež jim chłostanje njehrozy. Na wjeršku krizy ćěkancow dla bě EU wo tym rozmyslowała krajam, kotrež ćěkancow po jeje předstawach njepřiwozmu, pjenježne chłostanje napołožić. Šef Europskeje rady, bywši ministerski prezident Pólskeje Donald Tusk, w Bratislavje potwjerdźi, zo dyrbjało so „njekontrolowanemu prudej ćěkancow w Europje“ na kóždy pad zadźěwać.

dale čitać ...

Nowy zawod

pjatk, 23. septembera 2016 spisane wot: Cyril Kola

Bratislava (SŽ/K). Dołho bě njewěste było, kak britiski awtotwarc Jaguar Land Rover (JLR) po brexiće Wulkeje Britaniskeje ke kontraktej steji, wujednanemu z prěnim knježerstwom Roberta Fica wo natwarje noweje awtotwornje w Słowakskej. Nětko je wěste: Koncern JLR projekt zwoprawdźi. Tele dny su mnohe firmy pola Nitry započeli nowy zawod za produkciju wozydłow twarić, štož je inwesticija 1,4 miliardow eurow a tak najwjetša w kraju. „Po našich planach je předwidźane, zo prěnje awto produkcisku liniju w lěće 2018 wopušći“, praji direktor JLR Ralph Speth składnostnje zazběha natwara zawoda. A wón doda: „Wulka Britaniska drje Europu wopušći, my pak w njej wostanjemy.“ W nowej tworni JLR změje 2 800 sobudźěłaćerjow wob lěto 150 000 wozydłow zhotowić. Tak wobkrući Słowakska swoje mjeno jako „swětowy mišter w produkciji awtow“, nastawa dźě w kraju po ličbje wobydlerstwa najwjace z nich na swěće. Loni su Bratislavski VW, Žilinski Kia a Trnavski Peugot prěni raz wjace hač milion awtow naprodukowali – zwjetša za Němsku, Wulku Britanisku a Rusku.

dale čitać ...

Tójšto nowych předewzaćelow

wutora, 20. septembera 2016 spisane wot: Cyril Kola

Praha (ČŽ/K). W prěnim połlěće 2016 zličichu w susodnej Čěskej 34 000 nowych předewzaćelow přemysła a rjemjesła. Jich cyłkowna ličba rozrosće na 2 060 000. Lěta 2009 bě wona 2 009 513 firmow wučinjała. 59 procentow nowych předewzaćelow su mužojo, 39 procentow žony. Tole zdźěleja čěske nowiny, powołujo so na najnowše zwěsćene daty poradźowanskeho instituta Bisnode. Pjećina nowych firmow su wobchody wšelkeho razu. Najwjace nowych přemysłownikow registrowachu w Praze (18,3 procenty), sćěhuja Srjedźočěski wobwod (12 procentow), Južnomorawski (10,9 proc.) a Morawskošleski wobwod (9,5 proc.). Najmjenje přirosta matej Liberecski (3,6 proc.) a Karlovarski wobwod (2,1 procent). Sobudźěłaćerka Bisnode Petra Štěpánová zdobom rjekny, zo „zesamostatnjenje z přemysłowym listom stagněruje“. Češa su nětkole skerje za předewzaćelenje na wašnje towaršnosće z wobmje- zowanym rukowanjom, a to tohodla, dokelž móža tajku z minimalnym zakładnym kapitalom załožić.

dale čitać ...

Na mišterstwach karpy łójili

póndźela, 19. septembera 2016 spisane wot: Cyril Kola

TYDŹEŃ DOŁHO běchu karpy w Čěskej wulce wažna wěc. W Pasohlávkach, wsy na Morawje ze 750 wobydlerjemi njedaloko Brna, wotměchu so mjenujcy swětowe mišterstwa w jich łójenju, titlowane World Capr Classic 2016. Při bliskej Novomlýnskej zawěrje je so wot 12. do 17. požnjenca w 114 teamach dobrych 500 wudźerjow z cyłeho swěta wubědźowało. Tónkróć njeńdźeše pak wo najwjetše mnóstwo nałójenych karpow. Prawidło rěkaše z třomi popadnymi eksemplarami docpěć najćešu wahu. Tele wašnje polěkowaše napjatosći hač do samoho kónca. Jako dobyćer wuńdźe z profesionelneho wudźenja domjace mustwo. Wot Karela Nikla, Jana Dadáka a Jakuba Kumšty popadnjena trójka karpow wažeše njepřetrjechjomnych 58,6 kilogramow. Najćeši nawudźeny karp bě po čěskich medijach 19,9 kilogramow. Rěčnica championata Tereza Vágnerová praji, zo je zarjadowanje měrnje wotběžało, wobdźělnicy su jeničce z horcotu swoje problemy měli. Wuspěšne čěske mustwo naslěduje němske, kotrež bě sej titl z minjenych swětowych mišterstwow w Francoskej přiwjezło.

dale čitać ...

Delnjošleska magistrala rosće tež z pólskeje strony. Prěnja ...

srjeda, 14. septembera 2016 spisane wot: dpa/Serbske Nowiny

Delnjošleska magistrala rosće tež z pólskeje strony. Prěnja lokomotiwa je hižo wčera wjackróć přez nowy móst nad Nysu blisko Hórki w Zhorjelskim wokrjesu jěła. Kaž Němska železnica w Lipsku zdźěli, zahajichu z njej poćežowanske jězby za 143,60 metrow dołhe twarjenje, kotrež nasta po předpisach pólskeje železnicy. Z pomocu wosebiteje měrjenskeje procedury pólscy inženjerojo přepruwuja, hač móst wšitke wuměnjenja za prawidłowny wobchad spjelnja. Foto: dpa/Arno Burghi

dale čitać ...

Gorbačow pódla

srjeda, 14. septembera 2016 spisane wot: Cyril Kola

Praha (ČŽ/K). Na wurjadnej mjezynarodnej konferency, kotraž wotměje so w čěskej stolicy wot 16. do 18. septembra na palace načasne temy „Cyłkowna wěstota po zymnej wójnje. Kak rozrisać nowe problemy? Wěstota Europy a Ruska“ budźe mjez rjadom přitomnych wosobinow tež něhdyši prezident Sowjetskeho zwjazka Michail Gorbačow. To připowědźi medijam kraja nawodny sobuorganizator zarjadowanja, bywši čěski minister Jan Kavan. Gorbačow chce tam tohorunja porěčeć, zo by so zaběrał z „hrózbami za wěstotu Europy a z nowymi wužadanjemi za měrowe wuwiće Europy“. Nimo 85lětneho Gorbačowa wobdźěli so na konferency mnoho dalšich něhdyšich kaž tež nětčišich politikarjow resp. diplomatow. Dalši hłowny sobuorganizator zarjadowanja, spisowaćel-nowinar Milan Syruček, zdźěli, zo ruski hósć prěni dźeń konferency pokřćije jeho knihu „Michail Gorbačow – Prahu před krejpřeliwanjom wuchował“, ke kotrejž je wón zawod napisał. Posledni oficialny wopyt Gorbačowa w Čěskej republice bě 1999. Tehdy přija wón z rukow prezidenta Václava Havela Rjad běłeho lawa.

dale čitać ...

Pozicije wšelake

srjeda, 14. septembera 2016 spisane wot: Cyril Kola

Bratislava (SŽ/K). Za nastajenjom ludnosće k Europskej uniji a k NATO je so słowakska zwěsćowarnja zjawneho měnjenja Globsec policy Institute w kraju samym a k tomu w Čěskej republice a w Madźarskej wobhonjała. Wunjesło je to kedźbyhódne wuslědki. Tak ma sobustawstwo w EU za spomóžnu wěc dobrych 50 procentow woprašanych słowakskich kaž tež madźarskich ludźi, mjeztym zo je to w Čěskej jeničce 32 procentow. 24 procentow Čechow ma k EU samo negatiwnu poziciju, w Słowakskej je toho 14 procentow a w Madźarskej jenož wosom. Přichileni su Češa porno tomu NATO, mjenujcy ze 44 procentami. Madźarska wupokazuje samo 47 procentow přihłosowarjow aliancy, w Słowakskej pak jeno 30 procentow.

Nastupajo fakt, zo je Čěska najbóle euroskeptiska z třoch krajow, awtorojo projekta přispomnjeja, zo wjetšina jeje ludnosće prozapadnu orientaciju kraja přiwšěm podpěruje. Woprašowanje zdobom wujewi, zo wjetšina Słowakow a Čechow rólu Zjednoćenych statow Ameriki w Europje negatiwnje hódnoći, w Madźarskej je 39 procentow tohole zmyslenja.

dale čitać ...