Polacy zaso nadźiju čerpaja
Nowiny analyzuja nowe politiske połoženje w kraju
Waršawa. Po wólbnej poražce Bronisława Komorowskeho při prezidentskich wólbach je so w Pólskej zjawna debata wo tym zahajiła, hač ma knježaca Wobydlerska platforma (PO) ministerskeje prezidentki Ewy Kopacz při wólbach parlamenta lětsa nazymu scyła hišće šansu. Skeptiske hłosy w nowinach wšak přesahuja. „Platforma w chaosu“ tituluje tydźenik Do Rzeczy. Awtorojo su sej wěsći, zo njeje PO hač do dźensnišeho kmana, wólbnu poražku swojeho kandidata Komorowskeho analyzować a wotpowědne konkluzije sćahnyć. Žurnalisća, kotřiž su zarjadowanja PO wopytali, rěča wo „atmosferje kaž na pohrjebje“. Samo knježerstwje dotal přichilena Gazeta Wyborcza njemóže so powšitkownej politiskej naledźe wuwinyć. Přichod strony, kotraž mjeztym wosme lěto w Pólskej knježi, dźenik w struchłych barbach rysuje. Tež tón je sej mjeztym wěsty, zo je čas PO wotběžał. Strona trjeba nuznje „čerstwu krej“, rjekny tež zapósłanc PO Ireneusz Raś w nowinje Rzeczpospolita.
Andrej Kiska w Čěskej pobył
Plumpku za wutrobu dóstali
PACIENĆA, na wutrobu wšelakoro chorowaći, smědźa w Čěskej nowu nadźiju čerpać. W Praskim kardiologiskim centrumje IKEM je jeho sobu nawjedowacy sobudźěłaćer Jan Pirk tele dny nowinarjam wutrobowu plumpku předstajił, kotruž běchu specialisća woneje kliniki nawodnje sobu wuwili. Dźakowano tomule nastrojej hodźa so strowotny staw na wutrobu chorowatych kaž tež jich žiwjenska kwalita polěpšić a šansa na dlěše žiwjenje zdobom zwyšić. Po informaciji nowiny Mladá fronta dnes je donětka dźesać ludźi nowu wutrobowu plumpku z mjenom HeartMate III dóstało. Aparaćik płaći wjace hač dwaj milionaj krónow (něhdźe 76 000 eurow), z wodźacej jednotku 2,5 milionow krónow (91 000 eurow), cyła operacija z dlěšim přebytkom w klinice wjace hač tři miliony krónow (109 000 eurow). Přerězna staroba pacientow – wšo wobdźělnicy na studiji IKEM z nowej wutrobowej plumpku – wučinja 69 lět, při čimž su wjetšina z nich mužojo. Hudźbnik Zdeněk Hustek (73) je dołho kardiosimulator měł, njedźiwajcy toho bě so jeho strowotny staw minjeny čas spochi pohubjeńšał.
Hospodarstwo šwarnje rostło
Nowemu prezidentej dowěrić
Wuslědk wólbow dale wažna tema w pólskich medijach
Waršawa. Tež nimale dwaj tydźenjej po prezidentskich wólbach w Pólskej medije jich wuslědk analyzuja. Při tym je wočiwidne, zo přepytuja liberalnemu knježerstwu přichilene nowiny „poražku“ Bronisława Komorowskeho, mjeztym zo swjeća tajke, opoziciji přichilene, „dobyće“ Andrzeja Dudy. Tón bě so 24. meje w druhim wólbnym přeběhu njewočakowano přećiwo dotalnemu prezidentej Komorowskemu přesadźił.
Wšitkim je jasne, zo je dobyće Dudy opoziciji pod nawodom šefa strony Prawo a sprawnosć Jarosława Kaczyńskeho dobry zakład wólbneho dobyća lětsa nazymu, hdyž wola w Pólskej nowy parlament. „Operacija sejm“ tituluje konserwatiwny tydźenik Do Rzeczy. Zdobom su sej jeho komentatorojo wěsći, zo je tuchwilu knježaca Wobydlerska platforma (PO) z ministerskej prezidentku Ewu Kopacz na čole chětro wosłabjena. Strona je po słowach nowiny kaž „łódź bjez kapitana“. PO měła so zaso swojim idealam přiwobroćić a bóle na ludźi słuchać. Jeje dotalne wuspěchi su, kaž tydźenik pisa, skerje snadne a mało popularne.
Za madźarsku rěč
Bratislava (SŽ/K). Na słowakskich zakładnych šulach je trjeba, polěpšić madźarsku wučbu. Aktiwisća žadaja sej to z peticiju, kotruž je w běhu jeničkeho měsaca 26 452 ludźi podpisało. Pominaja rozšěrić ličbu hodźin podawanja madźaršćiny. Na zakładnych šulach z wučbu madźaršćiny měłoj so město jedneje hodźiny stawiznopisa podawać dwě, zo móhli sej dźěći madźarskeje narodnosće tež stawizny Madźarskeje zbližić, zwurazni Katalin Vojtek z peticiskeho wuběrka. Cyłosłowaksku internetnu akciju zběranja podpismow su postupnje tež institucije podpěrali, kaž na přikład Zwjazk madźarskich pedagogow w Słowakskej, kulturny zwjazk Csemadok, kulojte blido Madźarow w Słowakskej a Zwjazk madźarskich swójbow w Słowakskej. Podpisałoj staj peticiju tohorunja šef Strony madźarskeje komunity József Berényi kaž tež politikar madźarskeje narodnosće a zapósłanc parlamenta Béla Bugár. Podpěrali su ju wšitke madźarske medije w Słowakskej.
Prěni wuslědk peticiskeje akcije bě, zo přija minister za šulstwo Juraj Draxler wčera zastupnikow zdźěłowanja w madźarskej rěči.
Lěkarjow w kraju dźeržeć
STROWOTNISTWO Čěskeje republiki bědźi so z problemom, zo wotchadźa spochi wjace lěkarjow a chorobnych sotrow do wukraja, mnozy do Němskeje. Hač dosrjedź meje je 160 medicinarjow wo trěbne podłožki požadało, kaž přisłušne městna wozjewichu. Telewizija ČT 24 zdźěli, na lěkarsku komoru so powołujo, zo kóždy pjaty absolwent mediciny do wukraja dźe. W někotrych regionach knježi w strowotnistwje napjata situacija. Tak dyrbjachu w Karlovarskej chorowni njedostatka lěkarjow a sotrow dla někotre stacije hromadu połožić. Chorownja spyta tuž z přidatnej zasłužbu personal wabić, přilubjejo lěkarjam a sotram nahladne přiražki k normalnej mzdźě.
Pjenjezy su nimo lěpšich dźěłowych wuměnjenjow a přihódnišeho systema zdźěłowanja sobu hłowna přičina, zo wotchadźa telko strowotniskeho personala za hranicy. Minister za strowotnistwo Svatopluk Němeček tohodla připowědźi, zo nimo tuchwilneho zwyšenja mzdow wo pjeć procentow dalše 4,5 miliardow krónow (něhdźe 164 milionow eurow) za tónle zaměr přewostaji. Sotry dóstanu nimo toho wjace kompetencow.
Kalkulowana naprawa
Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny
Najwažniša powěsć w róžowniku je bjez kóždeho dwěla ta, z kotrejž słowakski ministerski prezident Robert Fico druhi socialny paket wozjewi, schwaleny wot dźěłoweho gremija knježaceje strony Smer-socialna demokratija
80 000 zajimcow do twornje přišło
Šansy opozicije nětko wjetše
Pólska analyzuje wuslědki prezidentskich wólbow
Waršawa. Nimale tydźeń po prezidentskich wólbach pólska zjawnosć přeco hišće tak prawje njerozumi, što je so minjenu njedźelu stało. Připóznaty a bjezdwěla zasłužbny prezident Bronisław Komorowski bě wólby přěhrał. Dobyćerja, kandidata opozicije a zapósłanca Europskeho parlamenta Andrzeja Dudu, spočatk lěta w Pólskej lědma štó znaješe.
Medije kraja wólbny wuslědk tele dny jara wobšěrnje analyzuja. Při tym zaso raz zwěsćeja, štož bě so hižo při wólbach minjenych lět pokazało: Kraj je pačeny. Na wuchodźe, hdźež je žiwjenski standard ludźi wo tójšto niši hač na zapadźe, su přewažnje Dudu wolili, na zapadźe skerje Komorowskeho. „Rewoluciju hněwnych a hłódnych“ komentuje dźenik Rzeczpospolita. Wjele přiwisnikow ma Duda tež w USA, na přikład w chětro konserwatiwnym zjednoćenstwje Polonia, kaž nowiny pisaja. Nic naposledk žněje 43lětny nowy prezident tójšto sympatije mjez młodostnymi, předewšěm mjez mužemi, mjeztym zo móžeše so 63lětny Komorowski na hłosy pólskeje inteligency, srjedźneje woršty a žonow spušćeć.
