Sto zwjazujeće ze Serbskim institutom? To chcychu Serbske Nowiny wědźeć.

Prof. dr. Winfried Müller (Drježdźany), předsyda wědomostneje přirady Serbskeho Instituta (SI): Serbski institut zwjazuje kulturne a rěčne wědomosće, narodnu biblioteku a archiw a je tak wurjadnje wažny nošer kulturneho pomjatka serbskeho ludu. Slědźenišćo zaruča trajne daledawanje, njewobmjezuje so pak jenož na to, tradiciju zawěsćić, ale podawa zdobom wažne impulsy, aktualne problemy při hajenju serbskeje rěče a kultury rozrisać. A přinošuje k tomu, Serbow w mjezynarodnej wědomostnej zhromadnosći widźomnišich činić. Ins­titut tajkeho razu je njeparujomny.

Dr. Leńka Šołćic (Zürich), Maćica Serbska: SI je jako slědźerska institucija tež za slawistow zwonka Łužicy, kotřiž so ze sorabistiskimi temami zaběraja, jara wažny. Wón je jedyn z najwuznamnišich centrow sorabistiki na swěće. Wědomostne rozestajenje z rěču, kulturu a stawiznami našeho ludu njesmě so zhubić a je tež baza za zdźerženje serbskeho žiwjenja a dweju serbskeju rěčow.

Sćelak Radío Devín zjawnoprawniskeho słowakskeho rozhłosa je zašły měsac wěnował­ hodźinske wusyłanje serbskej literaturje. Přełožowarjej Ján Zambor a Peter Čačko předstajištaj słowakskim připosłucharjam znatych serbskich basnikow a prozaistow.

Bratislavski dźiwadźelnik Ján Mistrík čitaše tekst „Wusonjeny kóń“ a „List wnučkam“ Jurja Brězana kaž tež wurězk z powědančka Jurja Kocha „Ruski pacient“. Přednjesli su basnje Kita Lorenca, Benedikta Dyrlicha a Róže Domašcyneje. Wonaj rozprawještaj wo swojim dźěle a mjez druhim tež wo wobdźělenju na Swjedźenjach serbskeje poezije.

Wusyłanje Ars litera słowakskeho rozhłosa, wot póndźele do pjatka stajnje wot 17 do 18 hodź., zaběra so ze swětowej a z domizniskej literaturu. Tak předstajeja awtorojo mjez druhim knižnu kulturu. Runje tak analyzuja a reflektuja literarne tworjenje předstajenych awtorow. Ingrid Juršikowa

Jan Nuk z Radworja měni:

Kajki to paradoksum!­

Wólby do Zwjazkoweho sejma Němskeje w septembrje su wosebje nastupajo wuspěchow strony AfD skutkowali kaž zemjerženje, předewšěm hladajo na wólbne wuslědki w Sakskej. Byrnjež wobydlerjo serbskich gmejnow w přirunanju z druhimi kónčinami Sakskeje mjenje stronu AfD wolili, tak tola absolutne ličby tež pola nas w Serbach zadźiwanje zbudźichu.

Zawěsće so mnozy wolerjo AfD njejsu zaměrnje zaběrali z programom tejele strony abo z plakatami, z kotrymiž je strona we wólbnym boju wabiła. Na jednym z tychle plakatow bě widźeć samodruha žona a pod wobrazom steješe: „Neue Deutsche? Machen wir selber.“ Margot Käßmann, pósłanča Ewangelskeje cyrkwje w Němskej zwurazni, zo zrozumi tónle plakat tak, zo ma so němski lud definować na zakładźe krejneho potomnistwa, a zo so wšitcy wuzamknu, kotřiž tomu njesłušeja.

Kak strašne tajke rozmyslowanja su, wěmy z časa nacionalsocializma w Němskej a wěmy tež, kajke wuskutki je to za nas Serbow měło. Nichtó z nas drje sebi tónle čas wróćo přeje.

Někotre měnjenja wopytowarjow premjery inscenacije „Muzej Němcow“:

Hannes Bulank z Kopšina: „Muzej Němcow“ je so mi wulkotnje lubił. To bě dźiwadło jónu cyle hinašeho razu. Sy wěcy widźał, kotrež njemóhł sej sam wumyslić. Bě lóštne a ženje wostudłe, wotměna bě bombastiska! Bě to eksperiment, za mnje pak je so na kóždy pad wupłaćiło do Budyskeho dźiwadła přijěć. A za nas Serbow bě to wězo něšto wosebite – smy přežiwili!

Lise Endler ze šwabskeho Holbacha (Ellwangen): Kruch mam wšelakorišich přičin dla za dobry. Sprěnja bě cyłkowny zaćišć rjany. Njebě to jenož jednory dźiwadłowy kruch, ale wšo wopřijaca wuměłska twórba – potajkim měšeńca ze zwuka, teksta a wobraza. Sy cyły čas z połnej koncentraciju pódla był, to so dźensa lědma hišće w dźiwadle stawa. Kak sym inscenaciju jako potrjechena „zhubjena Němka“ dožiwiła? Bě na jednym boku lóštne, ironisce, zdobom pak tež chutne a tróšku zatrašace.