Sympatiski hornjoserbski wučer statej a wosadźe słužić chcył
Tež pola nas w Delnjej Łužicy je wulki zajim na najnowšej knize Tima Meškanka. Dyrbjach pak spočatnje nazhonić, jako knihu hižo direktnje z Budyskeho Ludoweho nakładnistwa Domowina mějach, zo w Choćebuskich abo tež Bórkowskich kniharnjach scyła ničo wo tymle zajimawym wudaću njewědźachu a tež žadyn eksemplar njemějachu. Při dalšim naprašowanju dny pozdźišo mi prajachu, zo móhł ju hakle kónc lěta tam skazać. Tole njemóžach scyła zrozumić, wšako hewak wšudźe za publikacije z Budyskeho nakładnistwa wabja.
„Nichtó dyrbjeć njedyrbjał“
W Lessingowym dźěle „Nathan der Weise“ wupraja Mudry słowa „Keiner muss müssen“. Čitajo knihu Tima Meškanka „Sorben im Blick der Staatssicherheit“ poćahowach słowa stajnje zaso na tych wupokazanych 132 Serbow, kotřiž běchu informanća za stasi byli. Zo běch wo donošowarjach z kruha přećelow a dobrych znatych ćim přesłapjeniši, to njetrjebam wosebje wuzběhnyć.
Haj, nichtó njedyrbješe dyrbjeć, bě to nimale bjezwuwzaćnje dobrowólne přidźěło. Tajke wuwzaće bě na přikład prawiznik Jurij Rjenč, kiž 1954 w jastwje sedźo podpisa (jeho bě sowjetska wobsadniska móc k 25 lětam zasudźiła), pozdźišo pak ani jeničku rozprawu njezapoda. „Rekordnik“ mjez dobrowólnikami wšak bě Jurij Krawža (IM „Günter“) z wjac hač tysac (!) popisanymi stronami.
Po tym zo běchmy nazymu 1989 tež hižo w Budyšinje ducy k wokrjesnej centrali statneje wěstoty „Stasi in den Tagebau!“ spěwali, zawjaza so samo hišće 1. decembra Jens Mager (IM „Michael“), w Drježdźanskej skupinje serbskich studentow čušlić. A Beno Rječka (IM „Jan Peters“) přewza hišće 24. oktobra 1989 nadawk, so wo Mata Šołtu „starać“.
Přispomnjenje:Skedźbnjamy na to, zo stej na tejle stronje ...
Přispomnjenje:
Skedźbnjamy na to, zo stej na tejle stronje wozjewjenej přinoškaj k diskusiji měnjeni jednotliweju wosobow. Wonej njekryjetej so w kóždym padźe z měnjenjom redakcije Serbskich Nowin. SN
Wšěm ludźom měr a nadźiju
Je z wašnjom, zo sej k nowemu lětu mjez sobu wšo najlěpše přejemy. Mnozy ludźo pak maja spočatk lěta tež za přičinu, sej něšto wosebiteho předewzać abo přeć. Serbske Nowiny chcychu wědźeć, što sej Serbja do lěta 2017 přeja abo što su sej předewzali.
Sabina Mrózowa, naměstnica nawodnicy Budyskeje Serbskeje pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“: Mi je najwažniše, zo wšitcy strowi wostanjemy, kubłarki a dźěći. Nastupajo našu pěstowarnju, kotraž je w nošerstwje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka Miłoćicy, so nadźijamy, zo móžemy z dotalnym dźěłom pokroćować. Wosebje spokoja nas zhromadne dźěło ze staršimi. Wjeselimy so na mnohe rjane wjerški z našimi chowancami, kaž na ptači kwas, kotryž bórze zaso w Serbskim ludowym ansamblu woswjećimy.
Dźěćetko wobšěrnje předstajene
Dosć wobšěrnje wo serbskim adwentnym nałožku dźěćetka rozprawjeli su před dnjemi w lětušim Hodownym magacinje Swobodneho stata Sakskeje. Brošurku, kotrejež wobsah statna kenclija zamołwja, rozšěrjeja jako přiłohu w tydźeniku Zeit kaž tež we wulkich nowinach Welt, Süddeutsche Zeitung a Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung, potajkim po wšej Němskej.
Awtor přinoška, kiž njeje bohužel mjenowany, bě pódla, jako Silwija Panošina w Slepom dźěćetko hotowaše. W tym zwisku čitar zhoni, zo njesmě nichtó jeho mjezwočo widźeć. Nimo toho w přinošku wopisuja, kak dźěćetko – wuzwolena konfirmandka – z pomocnicomaj w šulach, starownjach, na adwentnych wikach a druhdźe dary rozdźěla.
K pohłubšenju maćizny je so awtor přinoška z dr. Susannu Hozynej z Budyskeho Serbskeho instituta rozmołwjał. Wona skedźbnja na to, zo ma darowanje w Serbach wjelelětnu tradiciju. Akterojo w tym zwisku su tež swjata Borbora „borborka“ w Kulowskej kónčinje, Janšojski bog w delnjołužiskich Janšojcach a swjaty Mikławš w Radworju.
Zapósłane (09.12.16)
Regina Šołćina z Konjec piše k njedorozumjenjam mjez Domowinu a iniciatiwnej skupinu Serbski sejm:
Běch wostrózbnjena, jako čitach přinošk „Snano cyrkej pomha“ w Serbskich Nowinach z 30. nowembra. Njerozumju, zo dyrbi so „swójska zópka“ tak radikalnje na kóšty druhich warić. Dóstach podobnu negatiwnu informaciju tež hižo z druheje strony.
Njedowidźu, zo dyrbju tu hišće pomhać wolij do wohenja leć! Zo tež hinak dźe, je Slepo njedawno dopokazało!
Mam serbsku dušu a nošu z hordosću znamješko „serbskeje lipy“. Tohodla tule zjawnje cofnu připrajenje za mnje a mandźelskeho, jako sympatizantaj na lisćinje iniciatiwneje skupiny Serbski sejm stać. Swoje připrajenje dach knjezej Měrćinej Wałdźe z naiwneje njewědy po zhromadźiznje w Chróšćanskej šuli. Wopominachmy tam Chróšćan zběžk před 15 lětami.
Hdyž so tale „kara“ Bóh dał k dobremu zwjertnje, sym zwólniwa k swojemu připrajenju dale stać. Hižo bamž Jan XXIII. praješe: „Zhibować, njełamać!“ a njeboh Michał Nawka: „Serbja dyrbja hromadźe dźeržeć kaž jedna wulka swójba!“
Zapósłane (08.12.16)
Antonín Vlk z čěskeho Mělníka piše:
Jara zajimawy je nastawk wo towarstwje w Českej Lípje, kotrež přihotuje někotre akcije k 1 100. róčnicy smjerće swjateje Ludmile.
Při čitanju nastawka je moju kedźbnosć wubudźiła informacija wo pochadźe swjateje Ludmile. Najskerje hižo nichtó njedwěluje na jeje serbskim pochadźe, ale podata informacija wo městnje naroda w nastawku je wopačna.
Ludmila njebě Milčanka a njesłušeše do tež žanoho druheho kmjena tehdyšich słowjanskich splahow mjez Łobjom a Wódru. Wona słušeše do serbskeho splaha Pšowjanow. Tón bě zasydleny na prawym přibrjohu Łobja, dźensa w srjedźnej a sewjernej Čěskej, a bě sewjerny susod Čechow, zasydlenych na lěwym přibrjohu Łobja.
Najstarša chronika čěskich stawiznow z lěta 1125, tak mjenowana „Kosmowa chronika“, nam wuswětla, zo „ běše Ludmila dźowka knježićela hrodźika Pšow-Slawibora“. Jeho mandźelska, mać Ludmile, rěkaše Lidoslawa. To stej jeničkaj znataj knježićelej nad njewotwisnym Pšowom.
Zapósłane (07.12.16)
Křesćan Buk z Drježdźan rěči hladajo na přinoškaj w SN wo „prowincialnym myslenju“ w Serbach:
Awtoraj Marko Wjeńka w „Rozmyslowane“ a Jan Nuk w „Zapósłane“ mataj dospołnje prawje, přetož wobaj kritizujetaj „staru brašnosć“ našeho luda. Njepřezjednosć kóždy z njeju raznje podšmórnje, wosebje Jan Nuk. Najebać mały přinošk wón situaciju w Serbach dokładnje analyzuje.
Šulske towarstwo čuje so jako wosebity a jenički rěčnik Serbow w šulskich, haj samo w kulturnych prašenjach. W poslednich pak tež Zwjazk serbskich wuměłcow a skónčnje Serbski Sokoł sobu rěčitej. Zabyć njesměmy tón njekonstituowany a wot žanoho Serba, hač we Łužicy abo zwonka njeje bydli, njewoleny Sejm, wustupowacy jako rěčnik Serbow. Zo hišće eksistujetej Domowina jako třěšny zwjazk serbskich towarstwow a Rada za serbske naležnosće, to wšo sejmikarjow njezajimuje.
Zapósłane (06.12.16)
Pawoł Rota z Ralbic piše:
Jako wuměnkar nětkole na dołhich zymskich wječorach wšědnje swoje Serbske Nowiny dokładnišo a něštožkuli wospjet čitam. Často móhł so k někotrej nowince wuprajić. K přinoškej pod „Zapósłane“ w SN ze 24. nowembra to činju.
Přikład z lěsow 200 km wot Moskwy da drje so z Łužicu přirunować, nic pak měrić. Ja sam tež hišće žiweho wjelka widźał njejsym. Ale muž w něhdźe tři kilometry zdalenych susodnych Konjecach je so pječa w poslednim wokomiku před wjelkom do awta wuchował.
Próca wo Serbski sejm tema nowin
Wulki Berlinski dźenik Der Tagesspiegel wěnowaše so minjene dny w dosć wobšěrnym přinošku prócowanjam wo wutworjenje Serbskeho sejma. Žurnalistka Sandra Dassler bě so z teje přičiny do Choćebuza podała. Tam je so mjez druhim z Hanzom Wylemom-Kellom, jednym z rěčnikow iniciatiwneje skupiny Serbski sejm, rozmołwjała. „Na wjacorych městnach w Europje je cyle normalne, zo maja mjeńšiny swój parlament. Kóždy lud trjeba platformu, na kotrejž móže demokratisce wo swojich naležnosćach rěčeć, so wadźić a rozsudy namakać, kotrež móže tež zwonka swojeho ludu zastupować“, wona Wylema-Kella cituje.
Kell w rozmołwje z nowinarku na to pokaza, zo maja miliony ludźi po wšej Němskej serbske abo słowjanske korjenje. „Plan, swójski parlament wutworić, bě so před lětami zrodźił. Mjeztym předleži tójšto prawniskich a wědomostnych přepytowanjow k tomu“, Dassler piše. Wona pak skedźbnja tež na kritikarjow, kotřiž iniciatiwje wumjetuja, zo njemóže so na šěroke woršty ludu zepěrać.
